استفاده بیش از حد از اینترنت و وابسته شدن به آن سبب بروز بیماریهای اینترنتی شده است. بیماریهایی که اغلب افراد با آن آشنایی ندارند و یا اگر هم از ابتلا به آن مطلع هستند سعی میکنند آن را انکار کنند. بیشتر این بیماریها روحی و روانی بوده و بر روی مغز و سلامت کاربران تاثیری مستقیم دارد، صدماتی که ممکن است فرد تا آخر عمر از آن رنج ببرد. اگر شما هم از آن دست افرادی هستند که دوست ندارید به بیماریهای اینترنتی دچار شوید ولی آگاهی زیادی از آنها ندارید تا پایان این مقاله همراه ما باشید تا با برخی از این بیماریها آشنا شوید تا بتوانید از آنها جلوگیری کنید.
سندروم سایبر کندریا
یکی از بیماریهای اینترنتی سندروم سایبر کندریا میباشد. بیماریای که این روزها افراد زیادی دچار آن هستند بدون اینکه خود از آن مطلع باشند. سایبر کندریا نوعی بیماری ذهنی میباشد که در اثر آن، چنانچه فرد در بخشی از اعضای بدن خود احساس ناراحتی یا درد داشته باشد به سراغ جستوجوی اینترنتی میرود که فقط بر اساس معیارهای خود میباشد و رو به خود تشخیصی میآورد و در نهایت نتیجهگیری میکند که به بیماریای مبتلا میباشد. همین امر سبب میشود که فرد دچار اضطراب شده و دست به مصرف خودسرانه دارو بزند که در این صورت گفته میشود فرد دچار خود بیمار پنداری شده است بنابراین سایبر کندریا نوعی هیپوکندریا و یا اختلال خود بیمار انگاری به شمار میرود.
خصوصیت افراد مبتلا به سندروم سایبر کندریا به شرح زیر است:
- اغلب پیگیر این هستند که اطلاعاتی از اینترنت کسب کنند و از کاه، کوه بسازند.
- هنگامیکه کوچکترین علامت و یا یک نشانه خاص همچون جوش و یا سردرد جزئی در بدنشان ظاهر میشود نگران مبتلا شدن به بدترین بیماریها شده و مدام در سایتهای گوناگون جستوجو میکنند تا به این مسئله پی ببرند که به چه بیماریای دچار شدهاند و یا احتمالا در آینده به چه بیماریای مبتلا خواهند شد و پس از آن جهت تشخیص و درمان بیماریهای احتمالی به پزشک و بیمارستانهای مختلف مراجعه میکنند.
- گفتنی است که افراد تحصیل کرده بیشتر به سندروم سایبر کندریا مبتلا میشوند چرا که دسترسی بیشتری به اینترنت داشته و با تسلطی که به زبان انگلیسی دارند دارای قدرت جستوجوی بیشتری هستند.
با وجود همه چیزهایی که در خصوص این بیماری اینترنتی ذکر شد باید گفت که این اختلال قابل درمان بوده و درمان آن شامل دارودرمانی و روان درمانیهای گوناگون میباشد.
سندروم نوموفوبیا
سندروم نوموفوبیا یکی دیگر از بیماریهای اینترنتی است. نوموفوبیا نوعی از بیماری فوبیا میباشد. فردی که به این بیماری مبتلاست هنگامیکه از گوشی موبایل خود دور است، دچار اضطراب و نگرانی شدیدی میشود. روانشناسان در خصوص اینکه آیا این اضطراب شدید فوبیاست یا نه، با یکدیگر اختلاف نظر دارند اما اینگونه به نظر میرسد که حداقل با توجه به تعریفی که در استاندارد DSM-IV در خصوص فوبیا بیان شده است، بتوان اضطرابی که فرد به دلیل دور بودن از موبایل تجربه میکند را نوعی از فوبیاهای خاص به شمار آورد که ترس و اضطراب غیر طبیعی ناشی از قرار گرفتن در شرایط و موقعیتهای خاص را شامل میگردد.
با اینکه میزان استرسی که فرد به دلیل دور بودن از موبایل و یا جا گذاشتن آن در خانه تجربه میکند بسته به شرایط میتواند بسیار متنوع باشد، اما با توجه به بررسیهایی که انجام شده است میتوان گفت شدت آن میتواند با استرسی که فرد از رفتن به مطب دندانپزشکی و حتی از دغدغههایی که مرتبط با ازدواج میباشند، احساس میکند یکسان است!
با اینکه ریشه شکلگیری نوموفوبیا در افراد مختلف، کاملا فرق دارد اما موارد زیر را میتوان به عنوان برخی از مهمترین ریشهها نام برد:
- احساس قطع بودن از جهان.
- از بین رفتن آسایش و دشوار شدن فعالیتها.
- عدم امکان ارتباط با دیگران در صورت نیاز.
- عدم دسترسی به اطلاعات مورد نیاز.
فابینگ
فابینگ یکی دیگر از بیماریهای اینترنتی محسوب میشود. اعتنا نکردن به دیگران با نگاه کردن به تلفن همراه تعریفی از فابینگ است.
فابینگ 4 نیاز اساسی انسان از جمله اعتماد به نفس، احساس کنترل داشتن، احساس تعلق داشتن و زندگی معنادار را تهدید میکند.
نشانههای افراد مبتلا به فابینگ به شرح زیر است:
دو مکالمه همزمان دارند، یکی توسط تلفن و دیگری با فرد رو به رو. این قبیل از افراد به احتمال زیاد هیچ یک از این دو مکالمه را با موفقیت انجام نمیدهند بنابراین قطعا چنین افرادی دچار فابینگ میباشند.
سر میز یا سفره غذا و یا سایر موقیعتهای اجتماعی با تلفن خود مشغول هستند. مطالعات انجام شده ثابت کرده است که فقط وجود تلفن در دست و یا کنار فرد سبب میشود که خانواده، همکاران و دوستان کمتر با آنها ارتباط برقرار کنند. حتی این افراد بدون اینکه تلفن خود را چک کنند نمیتوانند شام، نهار و یا صبحانه خود را تمام کنند. این نشانهای از تشویش و ترس واقعی در فرد خواهد بود.
از اینکه تماس، پیام و یا پست جدیدی را در شبکههای اجتماعی از دست دهند ترس دارند.
راههای جلوگیری از فابینگ شدن
- سعی کنید تا تلفن را از دسترس خود دور نمائید.
- خود را به چالش بکشید.
- سعی کنید غذای خود را بدون تلفن میل نمائید.
چشم کامپیوتری
سندروم بینایی کامپیوتر اصطلاحی است که از آن برای توصیف همه مشکلات چشم و یا بینایی که به دلیل استفاده طولانی مدت از کامپیوتر ایجاد میشود، گفته میشود که به آن فشار دیجیتال هم میگویند. در خصوص این سندروم که یکی از بیماریهای اینترنتی میباشد باید گفت که فقط افراد بزرگسال به این بیماری دچار نمیشوند بلکه بچههایی هم که به مدت طولانی به کامپیوتر و یا تبلتها خیره میشوند میتوانند موجب پیشرفت این بیماری گردند بالاخص اگر روشنایی و شیوه قرار گرفتن آن ها ایدهآل نباشد.
از برخی از دلایلی که سبب ایجاد سندروم بینایی کامپیوتر میباشد میتوان موارد زیر را نام برد:
- نداشتن فاصله مناسب هنگام استفاده از لپ تاپ، گوشی و ... .
- نور خیره کننده صفحه نمایش.
- قرار گرفتن در وضعیت نامناسب هنگام استفاده از وسایل الکترونیکی.
- نور ضعیف.
- بالا رفتن سن.
و .... .
علائم و نشانههای سندروم بینایی کامپیوتر عبارتند از:
- خستگی چشم.
- چشمهای متورم.
- تاری دید.
- دوبینی داشتن.
- سردرد.
- چشمهای خشک.
و ... .
سندروم اردک
سندروم اردک نام یکی دیگر از بیماریهای اینترنتی است. شاید نام این بیماری کمی عجیب به نظر آید اما اجازه دهید به طور مختصر دلیل نامگذاری این بیماری را شرح دهیم.
چنانچه شنا کردن اردک را دیده باشید متوجه میشوید که شما تنها بخشی از بدن او را میبینید که به آهستگی بر روی آب حرکت میکند در حالیکه متوجه نمیشوید که این اردک برای اینکه بتواند پاهای خود را تکان دهد تا حرکت نماید چه تقلا و تلاشی میکند. با وجود اینکه سندروم اردک به عنوان یک اختلال روحی رسمی در نظر گرفته نمیشود اما متاسفانه این بیماری در بین دانشجویان و افراد فارغالتحصیل دیده میشود.
در این بیماری روحی فرد کاملا آرام به نظر میآید ولی در واقع تلاش خود را میکند تا با مشکلات زندگی خویش کنار بیاید. هنگامی هم که اردک روی آب شناور است خیلی آرام به نظر میرسد اما مصمم با پاهای خود در تلاش است تا روی آب بماند، کسانی هم که دچار این سندروم میباشند به ظاهر افراد شاد و آرامی هستند اما در درون خود برای اینکه بتوانند این شادی و آرامش را حفظ کنند تلاش زیادی میکنند. حتما با این تفاسیر متوجه نامگذاری این سندروم شدید.
اینطور به نظر میآید که سندروم اردک مقدمهای برای مشکلات جدیتر از قبیل اضطراب و افسردگی بوده و مرحله اول این بیماری به حساب میآیند که به طور معمول در واکنش به اضطراب ظهور میکند. در هر حال باید افرادی که دچار این بیماری هستند بیماری خود را جدی بگیرند و سریعا به فکر درمان خود باشند. در حقیقت باید گفت که افراد مبتلا به سندروم اردک کسانی هستند که سعی خود را میکنند که همواره تصویر شاد و خوشبختی از خود در فضای مجازی نشان دهند البته این در حالی است که در دنیای واقعی خود با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم میکنند. به احتمال زیاد شما هم در فضای مجازی این قبیل از افراد را زیاد دیدهاید.
حال ممکن است این سوال برایتان به وجود آمده باشد که علت سندروم اردک چیست؟ در پاسخ به این سوال شما باید گفت که اینگونه به نظر میرسد که عوامل خطرساز خاصی مانند تجربههایی که فرد در دانشگاه دارد منجر به این سندروم میشود.
از جمله این عوامل خطرساز میتوان موارد زیر را نام برد:
- فشار اجتماعی فرد با حضور در دانشگاه افزایش پیدا میکند.
- برای نخستین بار فرد مجبور است به دور از خانواده خود زندگی کند.
- در مقایسه با دبیرستان مطالعات علمی و همچنین مسائل فوق برنامه در دانشگاه به طور قابل توجهی افزایش مییابد.
- از عواملی که در خانواده خطر بروز سندروم اردک را افزایش میدهند میتوان موارد زیر را نام برد:
کمال گرایی بیش از اندازه.
- حمایت و محافظت بیش از اندازه خانواده از فرزند که همین امر موجب میشود فرد آمادگی برخی از ناامیدیها و مشکلات را نداشته باشد.
- تشویق فرد به رقابت بیشتر.
سندروم ویبره یا گوشی خیالی
سندروم ویبره یا گوشی خیالی به حالتی گفته میشود که در آن فرد هنگامیکه همراه خود گوشی موبایل دارد به اشتباه خیال میکند که زنگ خورده و روی ویبره رفته است. گفتنی است که این دست از افراد حتی هنگامیکه از گوشی خود دور هستند لرزش آن را احساس میکنند. به رغم عنوان جالبی که این سندروم دارد و حتی این موضوع مدت زمانی توسط روانشناسان مورد مطالعه قرار گرفته است نمیتوان آن را یک اختلال روانی در نظر گرفت. راهکاری که برای جلوگیری از تکرار این تجربه وجود دارد این است که فرد مبتلا به این سندروم برای مدتی هنگامیکه میخواهد از منزل خارج شود گوشی و ساعت هوشمند خود را همراه نداشته باشد. چرا که در این مواقع احتمال پیشبینی لرزش آن کاهش پیدا خواهد کرد. عدهای این باور را دارند که پیشبینی لرزیدن دستگاه است که سبب میشود فرد دچار این سندروم گردد.
سندروم فومو
فومو به معنی ترس از دست رفتن چیزی است که دیگران آن را تجربه میکنند همچون فعالیت جالب یا لذتبخش. سندروم فومو نوعی نگرانی شدید و دلهره درونی نسبت به بیخبری و یا جا ماندن از تغییرات و یا اتفاقات آنلاین زندگی آنلاین فرد میباشد. فردی که مبتلا به این سندروم است هنگامیکه در موقعیتی قرار بگیرد که نمیتواند آنلاین باشد احساس ناخوشایندی شبیه به استرس و نگرانی از نبودن فرد و یا چیزی مهم را تجربه میکند.
احساس فرد مبتلا به سندروم فومو این است که افرادی که در یک تماس مجازی حضور دارند لذت میبرند و یا اوقات خوشایندی داشته و یا اینکه یک تجربه بینظیری داشتهاند ولی خود او از آن بهرهای نبرده و بیاطلاع مانده است. از این رو فردی که دچار این سندروم است احساس میکند که دائما باید گوشی خود را برای زندگی آنلاین چک کند و در صورتیکه دسترسی پیدا نکرد احساس اضطراب و دلهره میکند و تا زمانیکه نتواند آن را چک کند ادامه پیدا میکند و زمانیکه آن را شروع نمود اضطراب آن کاهش خواهد یافت.
چناچه شما هم دچار سندروم فومو میباشید برای درمان آن مراحل زیر را طی کنید:
- وضعیت خود را بپذیرید.
- آگاه باشید که به چه پستی دارید نگاه میکنید.
- ارتباط خود را قطع کنید.(چنانچه اعلانهای بسیاری دارید که کار آنها اطلاعرسانی در مورد رویدادهای زندگی دیگران است و کاری جز این ندارد این اعلانها را از برنامههای اجتماعی خود حذف نمائید).
- در حال زندگی کنید.
تونل کارپال
سندروم کارپال که یکی دیگر از بیماریهای اینترنتی است به گیر افتادگی و فشرده شدن عصب در داخل تونل کارپ گفته میشود. گفتنی است که این سندروم به سندروم تایپیستها معروف است! چرا که میتواند به دلیل استفاده بیش از حد از وسایل الکترونیکی همچون گوشی هوشمند، لپ تاپ و ... رخ دهد.
از علائم شایع سندروم کارپال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- از دست دادن حس و گزگز در دست به خصوص در سر انگشتان و شست.
- ضعف در عضلات و لرزش دست.
- احساس درد در انگشتان، دست و مچ دست.
- احساس ضربان و تورم به خصوص در شب و زمان بیدار شدن.
و ... .
راههای جلوگیری از تونل کارپال
- هیچ چیزی را به مدت طولانی نگه ندارید.
- وضعیت بدنی مناسب را تمرین کنید.
- دست و مچ دست خود را بکشید.
- از تجهیزات بهتر و وسایل بزرگتر استفاده نمائید.
- رژیم غذایی مکمل و ضد التهاب داشته باشید.