بسیاری از ما به خوبی از پنج حسی که به ما اعطا شده است؛ یعنی بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسه آگاه هستیم و از طریق آن ها با محیط خود ارتباط برقرار می کنیم، درست است؟ اما بسیاری از ما هنوز نمی دانیم واقعاً کدام یک از این ها با ارزش ترین است. مطمئناً، هر یک از این حواس به خودی خود ارزشمند است، اما به واقع بینایی از همه مهم تر است؛ زیرا به منظور درک حدود 80٪ از سیگنالهای محیطی استفاده می شود. بنابراین، حال شما می دانید که چرا باید جدی تر به سلامت چشم خود اهمیت بدهید. از طرفی مشکلات بینایی سالانه 139 میلیارد دلار برای دولت آمریکا هزینه دارد. در حقیقت، بی توجهی به مراقبت از چشم  نه تنها از نظر مالی، بلکه بر کیفیت زندگی شما نیز تأثیر می گذارد. طبق آمار، از هر شش بزرگسال آمریکایی یک نفر (از سن 45 سالگی و بالاتر) از نوعی از مشکلات چشم رنج می‌برد و خطرات ناشی از از دست دادن بینایی فقط با افزایش سن بیشتر می شود. طبق تخمین های آکادمی چشم پزشکی آمریکا (AAO)، تا سال 2020، 43 میلیون نفر آمریکایی تحت تأثیر بیماری های چشمی مرتبط با سن خواهند بود. اگر مشکلات چشمی مانند آب مروارید، کم بینایی، دژنراسیون ماکولا، گلوکوم و رتینوپاتی دیابتی بخواهند باعث اختلال در زندگی شما شوند، بهتر است به فکر باشید و از بینایی خود برای سال های بعدی زندگی محافظت کنید. یکی از بهترین راه ها، پیروی از این 20 نکته برای حفظ سلامتی مطلوب چشم شما در حال حاضر و آینده است.

بیشتر بخوانید: چگونه پیرچشمی را کنترل کنیم

1. رژیم غذایی سالم، چشم سالم

بله، به همین سادگی! سلامتی بینایی شما تحت تاثیر همان چیزی است که می‌خورید. غذاهای سرشار از مواد مغذی مانند ویتامین C و E، روی، لوتئین و اسیدهای چرب امگا 3 در یک رژیم غذایی سالم، چشم شما را در برابر مشکلات چشمی مرتبط با سن مانند آب مروارید و دژنراسیون ماکولا تقویت می‌کنند. برخی غذاهای عالی برای سلامتی چشم شامل موارد زیر است:

- سبزیجات: سبزیجات دارای برگ سبز مانند اسفناج و کلم

- ماهی: ماهی های چرب مانند ماهی قزل آلا، ماهی تن و ساردین

- میوه ها: مرکبات مانند لیمو، گریپ فروت و پرتقال

- منابع پروتئینی غیر گوشتی: تخم مرغ، آجیل و لوبیا

2. تاثیر ترک سیگار بر بهبود سلامتی چشم

هنوز نتوانسته اید سیگار را ترک کنید؟ به برخی انگیزه های اضافی احتیاج دارید؟ در مورد عدم ابتلا به بیماری های چشمی مانند آب مروارید، دژنراسیون ماکولا و یووییت در آینده با ترک سیگار فکر کرده اید؟ چرا که تحقیقات نشان می دهد که احتمال مبتلا شدن افراد سیگاری به این بیماری های چشمی، تا دو برابر بیشتر است.  

3. عینک های آفتابی برای سلامتی چشم مفید هستند

اگر عینک آفتابی را فقط به عنوان یک اکسسوری ساده برای زیبایی ظاهر خود در نظر گرفته اید، تجدید نظر کنید. یک عینک آفتابی مناسب می‌تواند از چشم شما در برابر اشعه UV (ماوراء بنفش) خورشید، برای پیشگیری از ابتلا به آب مروارید، دژنراسیون ماکولا و پینگوکولا محافظت کند. عینک های آفتابی محافظ در برابر اشعه ماوراء بنفش می تواند 99 - 100٪ اشعه های مضر را مسدود کند. در موارد خاص، لنزهای تماسی محافظ در برابر اشعه ماوراء بنفش نیز موجود هستند.

4. قدرت عینک های محافظ را در کمک به حفظ سلامتی چشم دست کم نگیرید

اگر در معرض نوعی از مواد خطرناک موجود در هوا در محل کار یا حتی در خانه قرار دارید، استفاده از عینک های محافظ و ایمنی بسیار توصیه می‌شود. تنها در ورزشهایی مانند هاکی روی یخ، لاکروز یا اسکواش/ راکتبال به عینک محافظ متوسل نشوید.

5. برای حفظ سلامتی چشم، از قرار گرفتن بیش از حد در معرض صفحه کامپیوتر خودداری کنید

علاوه بر درد در گردن، کمر و شانه، خیره شدن بیش از حد به صفحه کامپیوتر یا تلفن می تواند سلامت چشم شما را نیز به شدت تحت تأثیر قرار دهد. برخی از مشکلات چشمی که در اثر مواجهه بیش از حد با صفحه نمایش کامپیوتر و تلفن به وجود می آیند عبارتند از:

- خستگی چشم

- خشکی چشم

- تاری دید

- مشکل در تمرکز بر روی اشیا دور

برخی اقدامات حفاظتی در این مورد، شامل موارد زیر است:

- شماره عینک یا لنز خود را برای قرار گرفتن در معرض صفحه کامپیوتر به روز کنید.

- در صورت خستگی چشم طولانی به دنبال مراقبت های پزشکی مناسب باشید و یک عینک مخصوص کامپیوتر جهت استفاده از آن در نظر بگیرید.

- یک صندلی پشتیبان راحت انتخاب کنید، به طوری که پاهای شما روی زمین به صورت صاف قرار بگیرد.

- برای جلوگیری از خشکی چشم، در حین کار چند باری چشمان خود را باز و بسته کنید یا چشمک بزنید.

- طبق قانون 20-20-20 به طور مداوم، هر 20 دقیقه با 20 فوت (6 متر) فاصله، به مدت 20 ثانیه چشم خود را استراحت دهید.

- استراحت 15 دقیقه ای در هر 2 ساعت و بلند شدن از روی صندلی نیز توصیه می شود.

6. تاثیر چشمک زدن بر حفظ سلامتی چشم

فقط صفحه کامپیوتر یا تلفن باعث خستگی چشم نمی شوند. کتابها و اسناد مکتوب همچنین می توانند باعث خستگی چشم در هنگام نگاه طولانی مدت شوند. بنابراین، سر خود را بالا بگیرید و از صفحه کتاب دور نگه دارید و فقط برای چند ثانیه چشمک بزنید. تاثیر چشمک زدن بر حفظ سلامتی چشم را نادیده نگیرید!

7. به طور منظم با چشم پزشک مشورت کنید

هرگز اهمیت معاینه منظم چشم را نادیده نگیرید. چشمان شما به مراقبت های تخصصی نیاز دارند زیرا آنها یکی از پیچیده ترین اندام های بدن شما هستند و بیماری های چشمی مانند گلوکوم کاملاً چالش برانگیز هستند. فقط یک متخصص چشم پزشک قادر خواهد بود با استفاده از دانش، تجربه، ابزار و تکنیک های لازم معاینه چشم را بطور مناسب انجام دهد. کارشناسان توصیه می کنند حداقل هر دو سال یک بار معاینه کامل چشم انجام دهید. برخی از مؤلفه های اصلی معاینه کامل چشم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

- تست های بینایی برای تعیین دور بینی / نزدیک بینی، پیر چشمی (تغییرات بینایی به دلیل روند پیری)، آستیگماتیسم (تاری دید ناشی از تغییر انحنا قرنیه)

- آزمایش برای تعیین هماهنگی بین هر دو چشم

- آزمایشات عصب بینایی و فشار چشم برای گلوکوم

- معاینه میکروسکوپی و خارجی قبل و بعد از اتساع چشم

8. در مورد مشکلات چشمی هوشیار باشید و به دنبال علائم آنها باشید

مراجعه دوره ای به پزشک چشم روال خوبی است، اما کافی نیست. چرا که همیشه سلامتی چشم شما در معرض خطر است. نسبت به بینایی خود هوشیار باشید و به دنبال تغییراتی در بینایی خود باشید. برخی از علائم مشکلات چشمی عبارتند از:

- تاری دید

- دو بینی

- مشکل در بینایی در شرایط کم نور

- قرمز شدن طولانی مدت چشم

- درد چشم و تورم مداوم

اگر هر یک از این علائم و نشانه ها ظاهر شدند، برای بررسی دقیق تر موضوع فوراً با پزشک چشم خود مشورت کنید.

9. سابقه سلامتی خانواده خود را در نظر بگیرید

از بین همه عوامل دیگر، ممکن است شما نیز به دلیل وجود سابقه انواع بیماری در خانواده خود مستعد ابتلا به بیماری های ناخواسته چشمی باشید. به عنوان مثال، سابقه خانوادگی فشار خون بالا یا دیابت به معنای افزایش خطر ابتلا به بیماری چشمی برای شما است. بنابراین، سابقه بیماری های چشمی خانواده خود را جدی بگیرید و درمورد این موضوع با پزشک چشم خود صحبت کنید تا بتوانید از بسیاری از شرایط جلوگیری کنید.

10. تاثیر هوای تازه بر بهبود سلامتی چشم

فواید هوای تازه محدود به ریه ها و قلب نمی شود. هوای تازه مستقیماً اکسیژن قرنیه چشمان شما تأمین می‌کند، زیرا آن ها خود فاقد مکانیسم تأمین اکسیژن هستند. بنابراین، حتماً بگذارید چشمان شما تا حد امکان در معرض هوای تازه باشند.

بیشتر بخوانید: چشم‌های پر خون، نشانه‌ها و راه‌های درمان

11. از مالیدن چشم های خودداری کنید

به طرز عجیبی، به نظر می رسد اکثریت مردم عادت دارند که هر دقیقه یکبار چشمان خود را بمالند. برای بسیاری از آن ها، مالیدن چشم به یک عادت تحریک کننده تبدیل می شود که برای سلامتی چشم کاملاً مضر است. باید بدانید که در بیشتر مواقع دستان شما دارای تعداد زیادی میکروب است که مسئول انواع مختلف بیماری ها و عفونت ها هستند.  بنابراین، بهتر است از شر این عادت ناسالم خلاص شوید، اما اگر نمی‌توانید حتما دست های خود را تا حد امکان به کمک مواد ضد عفونی کننده تمیز نگه دارید.

12. از محصولات آرایشی چشم با کیفیت استفاده کنید

حقیقت این است که مالیدن دست های آلوده بر روی چشمان شما تنها راه برای آسیب رساندن به آنها نیست، آرایش چشم نیز می تواند موثر باشد؛ به خصوص اگر شما از آگاهی کافی در این زمینه برخوردار نباشید. باکتری های مضر می توانند در بسیاری از مکان های غیرمعمول از جمله ریمل و مداد مژه و ابرو که برای زیبایی چشم های خود استفاده می کنید؛ رشد کنند. بیش از 3 ماه از ریمل خود استفاده نکنید و فراموش نکنید که نوک مدادهای آرایشی خود را به صورت مداوم تراش کنید. همیشه مارک های با کیفیت را هنگام خرید لوازم و محصولات آرایشی چشم ترجیح دهید تا امکان حفظ سلامتی چشم شما فراهم شود.

13. در هنگام استفاده از لنزهای تماسی چشم مراقب باشید

مطالعه ای که توسط مرکز پزشکی دانشگاه تگزاس جنوب غربی انجام شده است نشان داد که حدود 85 درصد از کاربران لنزهای تماسی به اشتباه باور دارند که در هنگام استفاده از آن ها به اندازه کافی مراقب هستند. فقط 2٪ از آن ها در واقع اصول لازم را رعایت کردند. بنابراین، اگر می خواهید که چشمان خود را تا حد ممکن سالم نگه دارید، به جای تمیز کردن آن ها با همه چیز از جمله بزاق، آب شیر یا روغن کودک، دستورالعمل های اصلی و توصیه شده را کاملاً رعایت کنید.

14. نگرانی در مورد سلامت چشم شما باید بیشتر از نگرانی در مورد هزینه های بیمه درمانی باشد

نمی‌توان انکار کرد که مدیریت مالی چقدر سخت است، اما به نظر نمی‌رسد که قابل مقایسه با سلامت بینایی باشد. در نتیجه اگر سابقه خانوادگی بیماری هایی مانند گلوکوم دارید، به کمک بیمه درمانی چشمان خود را دوره ای معاینه کنید. علاوه بر این، سازمان های خیریه و غیر انتفاعی نیز وجود دارند که معاینات چشم و سایر انواع مراقبت های چشمی را برای افراد واجد شرایط ارائه می دهند.

15. از تماس چشم های خود با هوای خشک اجتناب کنید

خشکی چشم در زمستان و تابستان امر طبیعی است. رطوبت ساز می‌تواند در چنین شرایطی به شما کمک شایانی کند و رطوبت مورد نیاز را به هوا اضافه کند تا چشمان شما آبرسانی شوند.

16. برای سلامت چشم خود، آب بنوشید

کمبود آب بدن نیز می‌تواند منجر به خشکی چشم شود. بدن انسان به شدت متکی به آب است تا مرتب عمل کند. در این میان، تولید اشک در چشمان شما در میان هزاران عارضه دیگر تحت تأثیر قرار می گیرد که می تواند منجر به خشکی چشم شود. نگران نباشید و فقط آب کافی بنوشید!

17. برای سلامت چشم خود، به میزان کافی بخوابید

اگر عادت به خواب مرتب ندارید، چشمان شما ممکن است دچار مشکل شود. خواب کافی تضمین می کند که چشمان شما به خوبی استراحت کرده و از خستگی رها شود.

18. استفاده از حوله مشترک، ایده خوبی برای سلامت چشم ها نیست

استفاده از حوله مشترک به معنی آسیب پذیری چشمان در برابر عفونت های واگیر مانند ورم ملتحمه چشم است.

19. از مصرف زیاد قهوه برای حفظ سلامت چشم خودداری کنید

اگر نوشیدن یک فنجان مایع گرم هر روز بعد از ظهر برای شما مهم است، سعی کنید قهوه را با چای سبز جایگزین کنید. علاوه بر تامین مایعات بدن، چای سبز به عنوان منبع مهمی از کاتچین ها شناخته می شود، که به همراه آنتی اکسیدان های دیگر (مانند ویتامین C، ویتامین E، زاکسانتین و لوتئین) به چشم ها کمک می کنند تا در برابر مشکلات مختلف از جمله آب مروارید و AMD مبارزه کنند.

20. تشخیص هر چه زودتر مشکلات چشم، بهتر است

زمان در درمان شرایط چشمی مانند AMD و گلوکوم، از اهمیت غیرقابل انکاری برخوردار است. چرا که هرچه زودتر تشخیص داده شوند، احتمال موفقیت بیشتر در درمان آن ها است. بنابراین، قبل از اینکه خیلی دیر شود؛ مرتباً با چشم پزشک خود مشورت کنید. در شرایط کنونی پاندمی ویروس کرونا در جهان، این ویروس باعث به خطر انداختن تحرک افراد شده است و زندگی آن ها را به چالش کشیده است. همین امر می تواند تشخیص هر چه زودتر مشکلات چشمی را مختل کند.

در نهایت چند نکته کلیدی دیگر برای بهبود و حفظ سلامتی چشم:

- ثابت شده است که فعالیت ها و تمرینات بدنی فواید آنی و طولانی مدت برای بدن دارند. ورزش می تواند به بهبود کیفیت زندگی و عملکرد کلی بدن کمک کند. ورزش می تواند خطر ابتلا به انواع بیماری را کاهش دهد. برخی از تمرینات می توانند به هماهنگی، تمرکز و تقویت ماهیچه های بدن کمک کنند. برخی از تمرینات حتی می توانند به کاهش خطر ابتلا به بیماری های چشمی مانند گلوکوم، آب مروارید و دژنراسیون ماکولا کمک کنند. ورزش هایی مانند یوگا و مراقبه می توانند به آرامش بدن و بهبود سلامت کلی بدن کمک کند. تمرینات هوازی نیز برای بهبود کیفیت زندگی توصیه می شود. آهسته دویدن، پیاده روی سریع و دوچرخه سواری نیز توصیه می شوند. تمرین های چشمی مانند دنبال کردن شکل عدد 8 انگلیسی، تمرکز متناوب بین جهات مختلف و چشمک زدن سریع می تواند به بهبود سلامت چشم و تقویت عضلات چشم کمک کنند.

- تمیز نگه داشتن چشمان یکی از رازهای سالم نگه داشتن آن ها است. شستن منظم چشم ها با آب سرد می تواند به آرامش و جلوگیری از خستگی آن ها کمک کند. برای تمیز کردن چشم می‌توان از قطره های چشمی که توسط پزشک توصیه می‌شود نیز استفاده کرد.

- مصرف زیاد نمک می‌تواند باعث نفخ، احتباس آب و تورم شود. سدیم موجود در نمک می تواند باعث ایجاد عوارض جانبی در بدن شود. قطع نمک از رژیم غذایی شما می تواند به کاهش احتباس آب و تورم در اطراف چشم کمک کند.