زمانی‌که نام خاکشیر را می‌شنویم یاد تابستان و شربت خنک در هوای گرم می‌افتیم اما شاید بیشتر ما نمی‌دانیم که خاکشیر دارای چه خواصی است و سبب درمان اغلب بیماری‌ها می‌شود. به طوری‌که می‌توان از آن به عنوان دارو یاد کرد. از زمان‌های گذشته تا به امروز خاکشیر جزو جدایی‌ناپذیر آشپزخانه‌های ما بوده است و کاربرد بسیاری دارد. در این مقاله سعی داریم که شما خوانندگان عزیز را با خواص درمانی خاکشیر آشنا کنیم. امیدواریم تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

خاکشیر گیاهی یک ساله یا دو ساله است که از تیره شب بویان محسوب می‌شود. خاکشیر گیاهی است که در دشت و کوهستان به صورت خود رو رشد می‌کند و بلندی ساقه آن تا یک متر هم می‌رسد. قسمت پایینی این گیاه کرک‌دار است در حالی‌که بخش بالای آن بدون کرک می‌باشد. تخم این گیاه که همان خاکشیر می‌باشد ریز است و کمی دراز و معمولا به دو رنگ قرمز و قرمز تیره وجود دارد. قرمز آن اندکی مزه تلخ دارد. ساقه از سطح زمین یا از بخش‌های بالاتر منشعب شده است و در نهایت به گل‌هایی که به رنگ زرد روشن می‌باشند می‌رسد که از خانواده شب بو به شمار می‌آید. قسمت میانی گیاه همان دانه‌های خاکشیر است که در میوه‌های خورجین مانند و باریک گیاه واقع است.

خاکشیر تعدادی اسید چرب همچون اسید استئاریک، اسید لینولنیک، اسید پالمتیک و اسید اولئیک می‌باشد. در ضمن خاکشیر حاوی اسانس روغن فراری است که دارای مواد بنزیل و ایزوسیانات می‌باشد.

خواص خاکشیر

خاکشیر خواص درمانی بسیاری دارد که در ادامه با این خواص بیشتر آشنا خواهیم شد.

خواص خاکشیر برای رفع آکنه و لک صورت

خاکشیر خواص ضد التهاب و ضد باکتری دارد از این رو می‌تواند آکنه و جوش را درمان کرده و صورت را پاکسازی نماید. جهت درمان جوش فقط کافیست که دو قاشق غذاخوری خاکشیر را با یک دوم فنجان عرق شاتره و کاسنی مخلوط کنید و به مدت سه هفته آن را مصرف کنید. خاکشیر برای روشن شدن پوست صورت و درمان لک‌های پوستی موثر است. به این منظور بهتر است که دو قاشق غذاخوری خاکشیر را با ترنجبین خیسانیده شده و صاف شده مخلوط کنید و به مدت سه هفته میل کنید.

خواص خاکشیر برای کبد

خاکشیر به پاکسازی کبد و درمان کبد چرب کمک می‌کند. خاکشیر دارای خاصیت ادرارآوری طبیعی است که می‌تواند از این طریق کبد را پاکسازی کرده و سم‌زدایی نماید. در نتیجه می‌توان گفت که خاکشیر برای درمان بیماری‌های کبد همچون کبد چرب مفید باشد. در واقع باید گفت که خاکشیر یکی از بهترین گیاهان دارویی برای درمان کبد و پاکسازی کبد چرب محسوب می‌شود. برای رهایی از کبد چرب بایستی خاکشیر را با ترنجبین ترکیب نمایید. ترکیب خاکشیر با ترنجبین بالأخص در درمان بلغم و سودا تأثیر به سزایی دارد. علاوه بر این ترکیب خاکشیر و ترنجبین بهترین نرم‌کننده مزاج‌های خشک(صفرا و سودا) می‌باشد. ترکیب خاکشیر با آب پنیر دارویی ضد سودا و ضد صفرا می‌باشد و بازکننده قوی کبد مخصوصا بازکننده مسیرهای کبدی است.

خواص خاکشیر برای تسکین التهاب مجاری ادرار و کلیه

یکی دیگر از خواص خاکشیر تسکین التهاب مجاری ادرار و کلیه می‌باشد. استفاده از خاکشیر هنگام بروز التهاب‌های مجاری ادراری و کلیه بسیار تاثیرگذار است مخصوصا هنگامی‌که فرد مبتلا به سنگ کلیه می‌باشد و وجود سنگ کلیه در وی سبب بروز التهاباتی در موضع کلیه یا مجاری ادرار وی شده است. در این حالت توصیه می‌کنیم که روزانه 4 تا 5 لیوان خاکشیر که با شیرینی طبیعی همچون سکنجبین شیرین شده است میل نمایید.

خواص خاکشیر برای لاغری

مصرف خاکشیر به صورت ناشتا سبب می‌شود تا در طول روز کمتر احساس گرسنگی نمایید. به این منظور یک قاشق خاکشیر را بشویید سپس آن را در یک لیوان آب ولرم حل کنید و مقداری شکر به آن اضافه کنید تا شیرین شود. مصرف این نوشیدنی در طولانی مدت موجب لاغری می‌شود. گفتنی است که برای گرفتن نتیجه بهتر می‌توانید خاکشیر را با عسل ترکیب کنید و به صورت ناشتا میل کنید.

خواص خاکشیر برای ریه

مصرف خاکشیر برای کاهش خلط سینه و ریه مفید می‌باشد. چنانچه سرفه‌های مزمن ریوی دارید می‌توانید با خاکشیر آن را درمان کنید اما توجه داشته باشید که برای درمان بیماری‌های حاد ریوی از مصرف خاکشیر اجتناب نمایید چرا که دارای طبع سرد می‌باشد.

خواص خاکشیر و درمان فیبروم

برای درمان فیبروم می‌توانید از خاکشیر استفاده کنید. به این منظور لازم است که یک و نیم لیوان عرق رازیانه را داغ کرده و به حد جوش برسانید و سه قاشق غذاخوری ترنجبین در آن حل کنید و داغ داغ روی آن سه قاشق غذاخوری خاکشیر تمیز شده بریزید و آن را هر روز به صورت ناشتا میل نمایید و تا یک الی دو ساعت بعد چیزی نخورید.

خواص خاکشیر برای رفع یبوست

زمانی‌که حرکات روده نامنظم شود یا به طرز قابل توجهی کاهش پیدا کند فرد دچار یبوست می‌شود. برای رفع یبوست می‌توان از شربت خاکشیر استفاده کرد چرا که این شربت دارای خاصیت ملین است. به این منظور کافیست که دو قاشق غذاخوری خاکشیر را داخل یک لیوان آب گرم بریزید و هم بزنید. جهت تأثیر بیشتر توصیه می‌شود که این شربت را صبح و شب میل کنید. زنان بارداری که در این دوران دچار یبوست می‌شوند هم می‌توانند برای درمان آن خاکشیر میل نمایند. خاکشیر در اواخر بارداری می‌تواند با کمک به باز شدن دهانه وضع حمل را راحت‌تر نماید. اما توجه داشته باشید که در دوران بارداری مصرف بیش از حد خاکشیر به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

خواص خاکشیر برای چاقی

مخلوطی از ترکیب خاکشیر و شیر می‌تواند باعث افزایش وزن در افراد شود. به این منظور این افراد باید هر روز صبح ترکیب فوق را به صورت ناشتا میل کنند و منتظر نتیجه آن باشند.

خواص خاکشیر برای مو

خاکشیر دارای خاصیت ضد التهابی و ضد باکتری است. چنانچه موهای شما به صورت مدام شوره می‌زند توصیه می‌کنیم که روزانه دو تا سه لیوان خاکشیر مصرف کنید.

خواص خاکشیر برای درمان فشار خون

خاکشیر برای درمان فشار خون مفید است. جهت درمان فشار خون با خاکشیر، یک لیوان خاکشیر را به خوبی بکوبید و آن را به صورت پودر در آورید. پس از آن خاکشیر نرم شده را در ظرفی بریزید و به مرور به آن آب بیفزایید و هم بزنید تا به صورت خمیری یک دست در آید. جهت تأثیرگذاری بهتر است در هفته یک تا دو بار این خمیر را روی پاهای خود بمالید و اجازه دهید شب تا صبح باقی بماند. این کار در کنترل فشار خون به شما کمک خواهد کرد.

خواص خاکشیر برای رفع بوی بد دهان

بوی بد دهان می‌تواند حضور افراد در اجتماع را محدود کند. خاکشیر بدن را سم‌زدایی می‌کند و به دفع خلط‌های موجود در سیستم تنفسی کمک می‌کند در نتیجه سبب از بین رفتن بوی بد دهان می‌شود. جهت درمان بوی بد دهان هر روز عصر یک لیوان خاکشیر و ترنجبین میل نمایید.

خواص خاکشیر برای درمان گرمازدگی

یکی از خواص مهم خاکشیر درمان گرمازدگی می‌باشد که آن را تبدیل به یک نوشیدنی محبوب برای فصل تابستان نموده است. مصرف خاکشیر سبب کاهش دمای بدن شده و نقش قابل توجهی در پیشگیری از گرمازدگی دارد.

خواص خاکشیر و درمان لک صورت

خاکشیر یکی از بهترین مواد طبیعی برای سم‌زدایی پوست محسوب می‌شود که به روشن‌تر شدن رنگ پوست و درمان لک‌های پوستی کمک می‌کند.

خواص خاکشیر و درمان سرماخوردگی و تب

همان‌طور که قبلا هم گفتیم خاکشیر خاصیت ضد باکتریایی و ضد ویروسی دارد و به بدن در مبارزه با بیماری‌هایی از قبیل سرماخوردگی کمک می‌کند. علاوه بر این خاکشیر سرد می‌باشد از این رو بدن را خنک می‌کند و سبب پایین آمدن تب می‌گردد.

خواص خاکشیر و رفع تشنگی

احساس تشنگی با نیاز بدن به آب تفاوت دارد. هنگامی‌که درباره تشنگی صحبت به میان می‌آید برخی از نوشیدنی‌ها همچون شربت آبلیمو سبب ترشح بزاق بیشتر می‌شوند و در نتیجه احساس تشنگی را زودتر رفع می‌نمایند اما باید گفت که این مسئله به این معنا نیست که نیازی که بدن به آب دارد تامین شده است. نوشیدنی‌هایی مثل خاکشیر به علت داشتن دانه‌هایی که آب را داخل خود حبس می‌نمایند و می‌توانند چند برابر ظرفیت ذخیره آب داشته باشند، زمانی‌که تشنه هستید نوشیدنی بسیار مناسبی خواهد بود.

خواص خاکشیر و پیشگیری از دل ضعفه

برخی از افراد ممکن است در طول روز دچار دل ضعفه شوند. این دل ضعفه اغلب در روزهای طولانی تابستان و یا ماه مبارک رمضان به سراغ افراد مختلف می‌آید. جهت پیشگیری از بروز این دل ضعفه کافیست که خاکشیر و آب عسل را با هم مخلوط کنید و مصرف نمایید.

از دیگر خواص خاکشیر می‌توان موارد زیر را نام برد:

- به دفع انگل کمک می‌کند.

- موجب بهبود زخم و جراحت می‌شود.

- حاوی ویتامین c زیاد است.

- به درمان نقرس کمک می‌کند.

- در درمان حصبه، آبله مخملک و سرخک موثر است.

- در بهبود گرفتگی صدا موثر است.

- بیماری‌های گوش را درمان می‌کند.

- از ضمام خاکشیر برای بهبود ورم‌های پستان می‌توان استفاده کرد.

- موجب کاهش آلرژی می‌شود.

- ترکیب خاکشیر با شیر تازه موجب می‌شود تا بدن نیرومند و فربه شود.

- در رفع بواسیر و واریس موثر است.

- جوشانده خاکشیر برای رفع ترشحات زنان مفید است.

- خاکشیر ناراحتی‌ها و بیماری‌های دستگاه تناسلی را برطرف می‌کند.

خواص خاکشیر برای مردان

خاکشیر به دلیل داشتن سودا میزان اسپرم آقایان را افزایش می‌دهد از این رو قدرت باروری مردان افزایش می‌یابد.

خواص خاکشیر برای کودکان و نوزادان

بهبود و درمان اسهال

معمولا یکی از مشکلات رایجی که در کودکان دیده می‌شود بیماری اسهال است. اغلب پزشکان طب سنتی اعتقاد دارند که می‌توان اسهال را در منزل به کمک خاکشیر درمان کرد و آب خارج شده از بدن کودکان را تأمین نمود. برای این کار خاکشیر را بو بدهید و آن را با آب و عسل مخلوط نمایید و هر دو تا سه ساعت به کودک بدهید. با این روش خاکشیر به طرز معجزه‌آسایی به درمان اسهال کمک می‌کند.

درمان تب

چنانچه نوزاد شما به دنبال بیماری‌هایی همچون سرخک و آبله مرغان دچار تب گردیده است و پوست او دچار خارش شده است نترسید چرا که به وسیله خاکشیر می‌توانید آن را درمان نمایید. در واقع خاکشیر به درمان تب بالا و همچنین خارش پوست در نوزادان و کودکان کمک می‌نماید. کافیست خاکشیر را از دو سالگی به بعد به نوزادان بدهید اما توجه داشته باشید که پیش از آن شربت خاکشیر را از صافی رد نموده و از آب آن به نوزاد بدهید.

مفید برای کودکان در حال رشد

خاکشیر به علت دارا بودن خواص ضد باکتریایی برای کودکان در حال رشد بسیار مناسب می‌باشد.

چه کسانی نباید خاکشیر بخورند؟

با وجود تمام خواصی که برای خاکشیر نام بردیم و از آن به عنوان دارو یاد کردیم، باید گفت که مصرف آن برای افرادی خاص می‌تواند عوارض داشته باشد. از این رو توصیه می‌شود که این دست از افراد از مصرف خاکشیر پرهیز نمایند و یا این‌که کمتر از آن استفاده کنند.

برخی از افراد هستند که با خوردن خاکشیر دچار سردرد می‌شوند از این رو این افراد باید خاکشیر را با کتیرا مصرف نمایند.

 افرادی که ورم معده و زخم معده دارند بایستی خاکشیر را به میزان کم مصرف کنند.

افرادی که دارای طبع سرد می‌باشند و یا دچار بیماری‌هایی همچون آرتروز و روماتیسم هستند بایستی شربت خاکشیر را با عسل و عرق نعناع میل نمایند.

استفاده بیش از اندازه از خاکشیر در دوران شیردهی موجب دل درد و همچنین ایجاد نفخ در مادر و نوزاد می‌شود.

خاکشیر یک ملین به حساب می‌آید از این رو مصرف آن به مدت طولانی سبب می‌شود که روده‌ها تنبل شوند و بدون یک ماده ملین نتوانند عمل دفع را انجام دهند.

استفاده طولانی مدت از خاکشیر احتمال ابتلا به مگاکولون را زیاد می‌کند، مگاکولون در اثر منبسط شدن روده بزرگ به وجود می‌آید. افرادی که دچار این عارضه هستند قادر به دفع مدفوع یا گاز از بدن نمی‌باشند.

دانه‌های خاکشیر بسیار ریز هستند و خاک و سنگ‌ریزه زیادی با آن مخلوط می‌گردد. از این رو چنانچه به طور مناسب شست‌و‌شو نشود و یا زیاد مصرف شود با گذشت زمان به سنگ کلیه مبتلا خواهید شد.

سخن پایانی

با این‌که خاکشیر خواص دارویی فراوانی دارد و می‌توان از آن برای درمان بیماری‌های زیادی استفاده کرد با این حال توصیه می‌کنیم که در مصرف آن حد اعتدال را رعایت کنید و از مصرف بیش از حد آن خودداری نمایید تا با مشکلات احتمالی‌ای که در بالا بر شمردیم مواجه نشوید.