سکته مغزی به عملی اطلاق میگردد که در آن خونرسانی به ناحیهای از مغز متوقف شده است. در صورتی که خون به نقطهای از مغز نرسد، آن ناحیه ازکار میافتد و دیگر قادر به عملکرد طبیعی نیست. این اتفاق هنگامی میافتد که یک رگ یا چند رگ در مغز پاره شود. بروز سکته مغزی در اکثر اوقات با علائم قبلی است و در برخی مواقع هیچ علامتی برای بیمار فرستاده نمیشود. سکته مغزی بسته به میزان ضربه و تعداد رگهایی که درگیر کرده است و عمق جراحتی که به مغز وارد کرده است خطرناک یا خفیف شمرده میشود.
علائم سکته مغزی
در هنگام سکته مغزی وابسته به شدت واقعه در عرض چند دقیقه یا چند ثانیه علائمی برای بیمار فرستاده میشود که شخص این علائم را باید به مثابه یک اخطار در نظر بگیرد و سریعا به نزدیکترین بیمارستان منتقل شود. در صورتی که بیمار از کنار این علائم هرچند کوچک بگذرد، ممکن است سکتههای بعدی در انتظارش باشد. کرختی دست و پاها، عدم تعادل در راه رفتن، صحیح تکلم نکردن، سرگیجه، فراموشی برای چند لحظه، اشکال در فهمیدن وقایع ساده از علائم سکته مغزی است.
انواع سکته مغزی
بیشترین نوع سکته مغزی از دستهای هست که با یک شریان مغزی یا لخته شدن خون اتفاق میافتد که اصطلاحا به آن ترومبوز میگویند. دیگر انواع سکته بر اساس آمبولی یا خونریزی مغزی اتفاق میافتد. خونریزی مغزی باعث میشود تا بخشی از رگها به هنگام پارگی، خون روی بافتها جاری سازند. تصلب شراین در حالی اتفاق میافتد که دیوارهی رگها بر اثر رسوب چربی سفت شده باشند. بسیاری از عوامل مثل سیگار کشیدن، خوردن غذاهای چرب، دیابت و ... باعث میشود تا چربی در مغز رسوب کند.
سکته مغزی خطرناک است؟
سکته مغزی یکی از خطرناکترین وقایعیاست که ممکن است برای هرکسی اتفاق بیفتد. اما اگر پیشگیری از آن به درستی اتفاق بیفتد درصد ابتلا به آن بسیار پایین میآید. در مواقعی که سکته خطرناک اتفاق میافتد، فرد بیهوش میشود و قبل از بیهوشی برای چند دقیقه حس بیناییاش را از دست میدهد. تاخیر در زمان درمان ممکن است باعث مرگ بیمار شود. اگر در لحظهی سکته مغزی بیمار تنها باشد بدلیل افت فشار و تعادل نداشتن در راه رفتن نمیتواند از خودش محافظت کند پس برای بیماران سابقهدار توصیه میشود همواره در صورت مشاهدهی کوچکترین علائم، سریعا با اورژانس تماس بگیرید.
داروهای مناسب برای درمان سکته مغزی
انواع داروهای شیمیایی در درمان سکتهی مغزی توصیه میشود که به محض مشاهده اولین علائم مصرف شود اما در میان این داروها درمانهای خانگی برخی مواقع بسیار مفید و قابل توجه است. یکی از موارد خطرناک که فرد را به سکته مغزی تهدید میکند، کشیدن سیگار است از این رو توصیه میشود افراد سابقهدار اگر از پس اولین حمله برآمدند سیگار و مواد مخدر را سریعا ترک کنند. دومین درمان خانگی تغییر رژیم غذایی است. چربی خون و دیابت برای مغز بسیار خطرناک است. پس با داشتن یک رژیم غذایی مناسب میتوانیم از ابتلا به بسیاری از بیماریها جلوگیری کنیم. یکی دیگر از داروهای گیاهی موثر، کهندار است که باعث عدم لخته شدن خون در مغز میشود.
سکته مغزی بیشتر چه کسانی را تهدید می کند؟
یکی از مسائل قابل توجه و مهم در ایران تعداد قابل توجه و بالا بودن آمار افرادی است که در ایران به سکته مغزی گرفتار شدهاند. این اتفاق نشانگر پایین بودن سطح سلامت مردم و آلودگی محیط است. ژنتیک و وراثت عاملی است که بسیار موثر در سکته مغزی است. اگر در افرادی که دچار سکته مغزی شدهاند جستجو کنیم، متوجه میشویم که این بیماری در نسل آنها شیوع داشته است. از دیگر کسانی که بسیار در معرض سکته مغزی هستند افرادی است که چربی خون دارند یا سیگار میکشند.
تاثیر محیط در سکته مغزی
محیط در شیوع بیماری بسیار موثر است. یکی از تاثیراتی که یک محیط با کیفیت بالا و یک محیط با کیفیت پایین بر فرد میگذارد فشارهای روانی است. در محیط آلوده از نظر فیزیکی و از نظر روانی فرد به مرور بیمار میشود، این بیماری گاها خودش را به شکل یک تودهی خطرناک و گاهی به شکل انواع سکتهها نشان میدهد. در محیطی که عوامل استرسزا و اضطرابآور زیاد باشد، احتمال سکته مغزی نیز زیاد است. همچنین در محیطهایی که از نظر آبوهوا کمتر آلودهاند احتمال ابتلا به انواع بیماریها کمتر است.
دانستنی هایی درمورد سکته مغزی
جالب است بدانیم با درست کردن عادات غذایی و رفتاری تا حدود زیادی میتوانیم از انواع بیماریها و سکته دور باشیم. برای مثال خوردن سرکه سیب، ویتامین سی، مصرف انواع ویتامینها و روغن نارگیل، استفاده درست و به اندازهی پروتئین، روغن ماهی، ورزش کردن و چربی خون را در حد نرمال نگه داشتن، یوگا کردن و آرامش داشتن، مصرف آبمیوههای طبیعی و تازه، سبزیجات تازه و سبزرنگ، خوردن سیب، سیر، اسفناج و عرقیجات گیاهی و دوری از محیطهای آلوده در رسیدن به یک زندگی سالم و به دور از انواع بیماریها بسیار موثر است.
پس از سکته مغزی چه باید کرد؟
پس از سکته مغزی، مصرف غذاهای سالم برای درست کردن فشارخون، چربی خون و قند بدن بسیار کارآمد است. اگر قبل از سکته مغزی در رژیمغذاییتان از میوهها و سبزیجات دوری میکردید بهتر است روزی چند وعده میوه بخورید. حبوبات به ویژه لوبیا و نخود را چند بار در هفته مصرف کنید. در طول هفته تنها از یک یا دو گروه از خوراکیها مصرف نکنید، بلکه رژیم غذاییتان را بر مبنای ترکیبی از چند گروه از خوراکیها قرار بدهید. از خوردن چربی و کلسترول بپرهیزید و تا حد امکان از روغنهای گیاهی و غذاهای بدون کلسترول استفاده کنید.
سکته مغزی ارثی
یکی از شایع ترین انواع سکته، سکته مغزی ارثی است. برخی از مردم دارای ژنهایی هستند که مستعد انعقاد خون هست، در این افراد احتمال بروز سکته مغزی بیشتر است. در مجموع ارثی بودن سکته نمیتواند مهمترین دلیل برای دچار سکته شدن باشد اما تجربه نشان داده است از میان افرادی که در خانوادهشان کسی سابقه سکته داشته است، احتمال سکته کردن بیشتر است. بطور کلی محیط آلوده، رژیم غذایی چرب و ناسالم، سیگارکشیدن و در معرض دود قرار داشتن و فشارهای روانی و استرس و اضطراب عوامل موثرتری برای سکته به شمار میرود.
درمان گیاهی سکته مغزی
از میان عادات درست غذایی و رفتاری مصرف چند گیاه برای افرادی که سابقه سکته داشتهاند بسیار مهم است و شدیدا توصیه میشود. گیاه جیسینگ، روغن ماهی، شیر و شیرنارگیل، حبوبات، بادام، سویا، جو دو سر، میوههای تازه و متنوع و سبزیجات و آب سبزیجات درمانگرهای بسیار خوبی برای افرادی هستند که دچار سکته مغزی شده اند. در این میان بسیاری از عادات بد غذایی را باید از زندگی حذف کنیم. مثلا مصرف کلسترول، نمک، آب گازدار بعلت عملکری که دارد و خیلی زود فشار را بالا میبرد برای افرادی که سابقه سکته داشته اند بسیار مضر است.
پیشگیری از سکته مغزی
اگر زندگیتان را روی یک نمودار سالم بدون افت و خیز قرار بدهید، همواره از بسیاری از بیماریها و به ویژه سکته مغزی جلوگیری کردهاید. سکته مغزی همیشه با علائم بیرونی اتفاق نمیافتد و ما گاها دچار سکته مغزی بدون خونریزی میشویم. جالب است بدانید مصرف پتاسیم، منیزیم، ویتامین ب برای جلوگیری از لخته شدن خون بسیار موثر است. ما برای پیشگیری از سکته مغزی باید سعی کنیم تا از انعقاد خون جلوگیری کنیم و مسائلی که باعث تحریک بافتها مغز و رگهایمان میشود را از خودمان دور کنیم. در اینباره توصیه میشود مصرف موادمخدر و سیگار را ترک کنیم و ترجیحا در محیطهای آلوده و پردود دوری کنیم.
درمان سکته مغزی
سکته مغزی و مرگ دو عنصر بهم وابسته اند که در صورت پیشگیری نکردن از سکته و رعایت نکردن عواملی که گفته شد، براحتی به عنصر دوم نزدیک میشویم. مهمترین عملکرد پس از سکته انتقال سریع بیمار به نزدیکترین بیمارستان است. پزشک و کادر بیمارستان سریعا باید مغز را از لختگی بیشتر رگها نجات دهند. تعلل در انتقال بیمار باعث میشود تا قسمت بیشتری از بافت مغز دچار خونریزی شود و بیمار جان خودش را از دست بدهد.