امروزه مصرف انواع مکمل های غذایی بسیار مورد توجه عموم قرار گرفته است. خواه از اینترنت بخوانید و یا با افرادی که می‌شناسید صحبت کنید، ادعاهای بسیاری درباره فواید سلامتی آن ها وجود دارد. واقعا چگونه می‌توانید بفهمید که مصرف آن ها بی خطر است؟ و آیا علم ثابت کرده است که این محصولات همان چیزی که ادعا می کند هستند؟ در این مطلب به پاسخ بسیاری از سوالات خود در مورد انواع مکمل های غذایی خواهید رسید. با ما همراه باشید!

مکمل غذایی چیست؟

اساسا مکمل های غذایی با معیارهای زیر تعریف می‌شوند:

- به صورت خوراکی هستند.

- حاوی یک "ماده مغذی" برای تکمیل رژیم غذایی هستند. نمونه هایی از مواد مغذی شامل ویتامین ها، مواد معدن ، گیاهان دارویی (به صورت گیاهان منفرد یا مخلوط)، سایر گیاهان، اسیدهای آمینه و آنزیم ها است.

- به اشکال مختلف مانند قرص، کپسول، ژل، مایعات و پودر موجود هستند.

- برای استفاده به عنوان یک رژیم غذایی کامل ارائه نمی شوند.

- به عنوان مکمل غذایی توسط سازمان غذا و دارو برچسب گذاری شده اند.

مکمل های غذایی در فروشگاه های مواد غذایی، داروخانه ها و همچنین از طریق برنامه های تلویزیونی، اینترنت و فروش مستقیم به فروش می رسند.

چرا مردم مکمل های غذایی مصرف می کنند؟

به دلایل زیادی افراد از مکمل ها استفاده می‌کنند. یک مطالعه علمی در مورد این موضوع در سال 2002 منتشر شد که در آن بیش از 2500 آمریکایی در مورد مکمل هایی که استفاده کرده اند (با توجه به دسته بندی ویتامین ها / مواد معدنی و محصولات گیاهی / مکمل های طبیعی) و دلایل مصرف آنها گزارش دادند. پاسخ های آن ها شامل موارد زیر بود:

- برای جلوگیری از پوکی استخوان

- به توصیه پزشک

- برای جلوگیری از سرماخوردگی و آنفلوانزا

- برای تقویت سیستم ایمنی بدن

- به توصیه خانواده و دوستان

- بدون هیچ دلیل مشخصی

- برای کمک به خواب

- برای بهبود حافظه

- به عنوان مکمل رژیم غذایی ورزشی

چگونه می توانیم شواهد علمی صحیح در مورد یک مکمل غذایی را دریافت کنیم؟

روش های مختلفی برای به دست آوردن اطلاعات در مورد مکمل ها وجود دارد که مبتنی بر نتایج آزمایشات دقیق علمی باشند و نه اطلاعات غیر علمی. بهتر است از از ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود بپرسید. حتی اگر ارائه دهنده خدمات شما به طور اتفاقی از مکمل خاصی اطلاع نداشته باشد، مطمانا از کتاب ها یا منابع علمی حرفه ای و اینترنتی اطلاع دارد که می توان در مورد موارد استفاده، خطرات احتمالی و تداخلات دارویی به آن ها رجوع کرد.

نحوه صحیح مصرف مکمل های غذایی

اگر به استفاده از مکمل های غذایی به عنوان یک داروی مکمل و جایگزین (CAM) علاقه دارید، به خاطر داشته باشید که:

1. مهم است که قبل از استفاده از مکمل با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در مورد مکمل صحبت کنید. این کار برای حفظ سلامت بدن شما است اگر:

- می خواهید داروها و مراقبت های پزشکی روتین خود را با یک یا چند مکمل جایگزین کنید.

- از دارویی (چه با نسخه و چه بدون نسخه) استفاده می کنید.

- بیماری داشته باشید.

- قصد جراحی دارید برخی مکمل ها ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهند و یا روی داروهای بیهوشی و مسکن تأثیر بگذارند.

- باردار هستید یا به کودک خود شیر می دهید.

- در فکر دادن مکمل به کودک خود هستید. بسیاری از محصولاتی که برای کودکان به بازار عرضه می شود از نظر ایمنی و اثربخشی در کودکان مورد آزمایش قرار نگرفته اند.

2. از دوزی بیشتر از آنچه در برچسب مکمل ذکر شده است استفاده نکنید، مگر اینکه ارائه دهنده خدمات بهداشتی به شما توصیه کند.

3. در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی، مصرف مکمل را متوقف کرده و با ارائه دهنده خود تماس بگیرید.

5. برای کسب اطلاعات فعلی در مورد ایمنی مکمل های خارجی، بخش "هشدارها و مشاوره ها" را در وب سایت سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) بررسی کنید.

مکمل ها و داروها می توانند با هم واکنش دهند

مکمل ها می‌تواند نحوه واکنش داروهای مصرفی در بدن شما را تغییر دهند. مثلا مکمل گیاهی خار مریم می تواند اثرات داروهای تجویز شده برای درمان افسردگی را افزایش دهد. همچنین می‌تواند در داروهایی که برای درمان عفونت HIV، برای درمان سرطان، برای پیشگیری از بارداری یا جلوگیری از رد پیوند اعضا استفاده می شوند، تداخل ایجاد کند.

مکمل گیاهی جینسینگ می تواند اثرات تحریک کننده کافئین (مانند قهوه، چای و کولا) را افزایش دهد. همچنین می تواند سطح قند خون را کاهش دهد و در صورت استفاده با داروهای دیابت می تواند مشکلاتی را ایجاد کند.

مکمل گیاهی جینکو، همراه با داروهای ضد انعقاد یا ضد پلاکت، می‌تواند خطر خونریزی را افزایش دهد. همچنین ممکن است که جینکو با برخی از داروهای روانپزشکی و داروهای خاصی که بر سطح قند خون تأثیر می گذارند، واکنش دهد. با توجه به اینکه شواهدی در مورد تداخل مکمل ها و داروها وجود دارد؛ باید از مصرف خودسرانه آن ها خودداری کرد.

آیا وجود کلمه "طبیعی" در کنار نام یک مکمل همیشه به معنای بی خطر بودن آن است؟

بسیاری از مکمل ها و همچنین بسیاری از داروهای تجویز شده از منابع طبیعی تهیه می شوند و مفید و بی خطر هستند. با این حال، وجود کلمه "طبیعی" همیشه به معنای "ایمن" یا "بدون اثرات مضر" بودن مکمل یا دارو نیست. مثلا قارچ هایی را که در طبیعت رشد می کنند در نظر بگیرید؛ بعضی از آنها برای خوردن بی خطر هستند، در حالی که بعضی دیگر سمی هستند.

FDA هشدارهایی در مورد مکمل هایی می دهد که خطر مصرف آنها مصرف کنندگان را تهدید می کند، از جمله آنهایی که برای درمان مکمل و جایگزین یا CAM استفاده می‌شوند. از نظر FDA این محصولات نگران کننده هستند زیرا:

- ممکن است به سلامتی آسیب برساند که در بعضی موارد به شدت آسیب می‌رساند.

- به سایر گیاهان شناخته نشده، آفت کش ها و فلزات سنگین آلوده هستند.

- می توانند با داروهای تجویز شده ارتباط متقابل خطرناکی برقرار کنند.

نحوه نظارت بر تولید مکمل های غذایی

با توجه به اینکه اکثر مکمل های موجود در کشور ما خارجی هستند؛ خوشبختانه FDA آن ها را از قبل به عنوان دارو بررسی کرده است. به طور کلی، قوانین مربوط به نظارت بر تولید مکمل های غذایی، عرضه و نگهداری آن ها در بازار، از سختگیری کمتری نسبت به قوانین مربوط به داروها برخوردار است؛ زیرا:

- مطالعات تحقیقاتی انسانی اثبات ایمنی یک مکمل قبل از فروش آن مورد نیاز نیست (برخلاف داروهای تجویز شده یا بدون نسخه).

- تولید کننده لازم نیست اثبات کند که مکمل موثر است. تولید کننده می تواند بگوید که این محصول کمبود مواد مغذی بدن را برطرف می‌کند، از سلامتی حمایت می کند و یا خطر ابتلا به یک مشکل سلامتی را کاهش می دهد.

- برخی از تولیدکنندگان از اصطلاح "استاندارد" برای توصیف محصولات خود استفاده می کنند. با این حال، قانون ایالات متحده استاندارد سازی را تعریف نکرده است. بنابراین، استفاده از این اصطلاح (یا اصطلاحات مشابه مانند "تأیید شده") کیفیت محصول را تضمین نمی کند.

- FDA فقط به محض خطرناک بودن یک مکمل در بازار می‌تواند علیه تولید کننده و یا توزیع کننده اقدام کند، مانند صدور اخطار یا حذف محصول از بازار.

آنچه در بطری مکمل های غذایی است همیشه با اطلاعات روی برچسب آن مطابقت ندارد

یک مکمل ممکن است حاوی موادی نباشد که روی برچسب ذکر شده است (مانند گونه های گیاهی). به عنوان مثال، یک مطالعه که 59 داروی گیاه اکیناسه را تجزیه و تحلیل کرد، نشان داد که تقریباً نیمی از آن ها گونه های ذکر شده روی برچسب را ندارند. مکمل ها همچنین ممکن است حاوی مقادیر بیشتر یا کمتری از ماده موثره باشند. به عنوان مثال، یک مطالعه بر روی محصولات جینسینگ نشان داد که بیشتر آنها حاوی کمتر از نیمی از مقدار جینسینگ است که در برچسب آن ها ذکر شده است. مکمل ها ممکن است آلوده باشند، که البته این مساله بر روی برچسب آن ها فاش نخواهد شد.

محققان در حال حاضر بر روی مکمل های گیاهی بسیاری در حال تحقیق هستند که عبارتند از:

- برنج حاوی مخمر، که ببینید آیا می‌تواند سطح کلسترول را در خون کاهش دهد یا خیر.

- سویا، برای دیدن اینکه آیا رشد تومورها را کند می کند یا خیر.

- زنجبیل و زردچوبه، برای دیدن اینکه آیا آن ها می‌توانند التهاب همراه با آرتروز و آسم را کاهش دهند.

- کرومیوم، برای درک بهتر اثرات بیولوژیکی و تأثیر آن بر انسولین در بدن، احتمالاً مسیرهای جدیدی برای درمان دیابت نوع 2.

- چای سبز، برای کشف اینکه آیا می تواند از بیماری قلبی جلوگیری کند.