واریس، یکی از بیماری‌های عروقی در انسان می‌باشد. پاره شدن رگ‌های خونی و تراوش خون به بیرون، برآمدگی و تورم وریدها، گشاد شدن و اتساع رگ‌ها از جمله مواردی هستند که در پی ابتلا به واریس اتفاق می‌افتد. واریس در تمام نواحی بدن ممکن است ایجاد شود، ولی در اندام‌های تحتانی (پاها) شایع تر است. انواع واریس و عوامل مرتبط یا آن را در ادامه بررسی می‌کنیم.

بررسی واریس ورید‌های صافن کوچک و بزرگ

یکی از رگ‌هایی که معمولا دچار واریس می‌شود صافن بزرگ است که رگ بزرگی (از مچ پا تا کشاله ی ران) در پا محسوب می‌شود. واریس ممکن است ورید صافن و انشعابات آن را درگیر کند. ساق پا، قسمت بیرونی و پشت ران پا معمولا دچار واریس صافن بزرگ می‌شوند. ورید صافن کوچک رگی است که از ناحیه ی تاندون آشیل شروع می‌شود و تا پشت زانو ادامه دارد. پشت زانو و ساق پا اغلب دچار واریس صافن کوچک می‌شود. به واریس‌های مربوط به ورید صافن واریس طنابی نیز می‌گویند.

بررسی واریس شاخه‌ای، مشبک و عنکبوتی

واریس شاخه‌ای در یکی از انشعابات ورید صافن بزرگ اتفاق می‌افتد و به صورت تکه تکه و برجسته می‌باشد و نسبت به واریس ورید صافن کوچک‌تر و باریکتر می‌باشد. اغلب در زیر زانو دیده می‌شود. واریس مشبک در رگ‌های کوچک زیر پوستی اتفاق می‌افتد و باعث برآمدگی آن‌ها می‌شود. شکل آن به صورت توری است. واریس عنکبوتی در مویرگ‌های ریز زیر پوستی اتفاق می‌افتد و برآمده نیست. این نوع از واریس در خانم‌ها شایع تر است و در ناحیه ی داخل زانو و قسمت بیرونی ران مشاهده می‌شود. واریس عنکبوتی بی خطر است و مانند تار عنکبوت در سطح پا پخش می‌شوند.

بررسی علائم بروز واریس

افراد مبتلا به واریس علائم و نشانه‌های خاصی ندارند. تنها نشانه‌ی اصلی واریس نمایان شدن ورید‌ها به شکلی نامناسب در زیر پوست می‌باشد. ورید های بزرگتر ممکن است دردناک باشند و احساس خارش و سنگینی ایجاد کنند. ایجاد زخم هایی در محل واریس به علت خونریزی، تغییر رنگ و برجستگی و تورم رگ‌ها، تورم مچ پا و زانو، سندروم پای بی قرار، گرفتگی عضلات و اسپاسم شدید از دیگر علائم واریس در نوع شدید آن می‌باشند. علائم واریس معمولا پس از نشستن و ایستادن طولانی مدت و همچنین در دوران بارداری و عادت ماهیانه‌ی بانوان تشدید پیدا می‌کند.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به واریس قرار دارند؟

علل ابتلا به واریس به صورت دقیق مشخص نیستند و ممکن است فرد بدون هیچ زمینه‌ای به واریس مبتلا شود. زنان باردار به علت حمل جنین و فشاری که نوزاد به ورید‌ها وارد می‌کند بیشتر در معرض ابتلا قرار دارند. افزایش سن و وزن از دیگر علل ابتلا به واریس می‌باشد. افرادی که دارای مشاغلی هستند که نیاز به سر پا ایستادن به مدت طولانی دارند نیز از جمله افرادی هستند که در معرض ابتلا به واریس قرار دارند. همچنین آسیب دیدگی رگ‌های پا بر اثر ضربه به طوری که خون در آن‌ها لخته شود، و نقص در عملکرد دریچه‌های رگ‌ها باعث فشار آمدن به رگ‌ها و ابتلا به واریس می‌شود.

واریس و بروز آن در زنان باردار

در زنان باردار معمولا به علت تولید خون بیشتر و حمل جنین، فشار زیادی به رگ‌های خونی وارد می‌شود. همچنین در طول بارداری به علت افزایش سطح هورمون پروژسترون، دیواره‌ی رگ ‌ها شل می‌شوند و این موارد ابتلا به واریس در زنان باردار را افزایش می‌دهد. معمولا واریس در زنانی که چندسقلو باردار هستند بیشتر مشاهده می‌شود. واریس در دوران بارداری علائم و عوارض خطرناکی ندارد و ممکن است در بعضی موارد سبب خارش و سوزش شود. افرادی که قبل از زمان بارداری دچار واریس نبوده اند، بعد از زایمان شانس بهبودی بیشتری دارند.

بررسی روش‌های پیشگیری از واریس

روش‌های بسیاری برای پیشگیری از واریس وجود دارند. ورزش‌های سبک در طول روز، حتی به مدت خیلی کوتاه می‌تواند تا حد زیادی شانس ابتلا به واریس را کاهش دهد. تعادل در وزن و جلوگیری از اضافه وزن، داشتن تحرک و اجتناب از نشستن‌های طولانی مدت، اجتناب از ایستادن، قرار دادن پا در سطحی بالاتر از بدن به منظور پمپاژ بهتر جریان خون، از ساده ترین و کاربردی ترین راه‌های پیشگیری از واریس به شمار می‌آیند. اگر مدت زیادی ملزم به نشستن در جایی بودید، پاهایتان را روی هم نگذارید و گاهی به تکان دادن آن‌ها بپردازید.

آیا درمان واریس امکان پذیر است؟

واریس قابل درمان است و در بیشتر موارد نیاز به درمان ندارد مگر اینکه باعث به وجود آمدن علائم جسمی شدید شود. روش‌های متداولی برای درمان آن وجود دارد. در درمان واریس‌های خفیف از جوراب های واریس استفاده می‌کنند و بسته به نوع و شدت واریس روش‌های دیگری وجود دارد که شامل اسکلروتراپی، لیزر، فلبکتومی آمبلیوپاتی و جراحی ورید آندوسکوپی می‌شوند. در اسکلروتراپی ماده‌ای شیمیایی را به وریدهای واریسی تزریق می‌کنند و موجب بسته شدن دریچه‌های عروقی و از بین رفتن واریس می‌شوند. درمان با لیزر شامل از بین بردن رگ‌های واریسی به طور انفجاری توسط لیزر است که عمدتا به عنوان کامل کننده‌ی درمان اسکلروتراپی از آن استفاده می‌کنند. در روش فلبکتومی آمبلیوپاتی به وسیله‌ی قلاب فلبکتومی و با برشی بسیار سطحی رگ‌های واریسی را خارج می‌کنند. در جراحی آندوسکوپی که بهترین روش درمان است، به وسیله‌ی آندوسکوپی داخل ورید را مشاهده و آن را تخلیه می‌کنند.

درمان واریس به کمک طب سنتی

در طب سنتی، با استفاده از مواد خوراکی که باعث بهبود گردش خون و تصفیه‌ی خون می‌شوند به درمان واریس می‌پردازند. سرکه سیب خاصیت‌های زیادی از جمله پاک سازی و افزایش جریان خون دارد و به صورت موضعی و خوراکی استفاده می‌شود. فلفل قرمز و غذاهای تند، روغن زیتون و روغن اسطوخودوس سبب کاهش التهاب و تورم ناشی از واریس شده و گردش خون را افزایش می‌دهند. سیر و جعفری سبب از بین رفتن سموم در رگ‌های خونی می‌شود و باعث تقویت رگ‌های خونی و کاهش نشانه‌های واریس می‌شود. همچنین موادی که منجر به دفع خلط سودا می‌شوند (مانند خاکشیر) در رفع واریس‌های خفیف موثر هستند.

بررسی درمان واریس به کمک زالو درمانی

زالو درمانی یکی از روش‌های کاربردی طب سنتی در درمان واریس می‌باشد. زالو درمانی سبب از بین رفتن لخته‌های خون موجود در رگ‌های واریسی می‌شود و درد و تورم ناشی از آن را کاهش می‌دهد. در واقع بزاق زالو دارای آنزیم‌های مفیدی است که خاصیت ضد انعقادی دارد و موجب تجزیه‌ی لخته‌های خونی می‌شود. از فواید دیگر زالو درمانی در درمان واریس می‌توان به ترکیباتی اشاره کرد که زالو وارد رگ‌ها می‌کند و باعث گشاد شدن و شل شدگی دیواره‌ی رگ‌ها می‌شود. در کنار زالو درمانی بهتر است از جوراب های مخصوص واریس استفاده کرد تا درمان نتیجه‌ی مفید تری داشته باشد. در روش زالو درمانی، رعایت بهداشت و تمهیدات لازم برای جلوگیری از ابتلا به مشکلات دیگر ضروری می‌باشد.

بررسی درمان واریس به کمک ورزش

ورزش یکی از عوامل مهم در بهبود واریس محسوب می‌شود. زمانی که ورزش می‌کنید، گردش جریان خون از سیاهرگ‌ها و ماهیچه‌های پا به سمت قلب به خوبی صورت می‌گیرد و خطر ابتلا به واریس کاهش می‌یابد. همه‌ی ورزش‌ها برای درمان و پيشگیری از واریس مناسب نیستند. پیاده روی، دویدن (جاگینگ)، شنا و دوچرخه ثابت از جمله ورزش‌های مناسبی هستند که به حرکت ماهیچه‌ها کمک می‌کنند و باعث بهبود جریان خون می‌شوند. ورزش های سنگین مانند وزنه زدن، یوگا و دراز نشست منجر به تشدید واریس می‌شوند.