گرمازدگی چیست؟

گرمازدگی به حالتی اورژانسی و حاد و تهدید کننده می گویند که سیستم تنظیم کننده دمای بدن، به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در معرض هوای گرم یا تولید بیش از حد گرما در بدن و یا وجود هر دو حالت، از کار می افتد و تعادل سیستم بدن به هم می خورد. درحالت گرمازدگی بدن نمی تواند گرمای مازاد را از خود دفع کند، به همین دلیل دمای بدن افزایش یافته و حتی امکان دارد اندام های اصلی تخریب شود.

گرمازدگی به آسانی قابل پیشگیری است. و در صورت بروز افزایش شدید دمای بدن به فوریت‌های پزشکی و درمان مرجعه کنید زیرا در صورت نادیده گرفتن این موضوع ممکن است آسیب ‌های جبران ‌ناپذیر به مغز، قلب، کلیه‌ها و عضلات وارد ‌شود.

چگونه در تابستان گرما زده نشویم؟

مایعات زیاد بنوشید

همانطور که می دانید وقتی هوا گرم است، بدن بیشتر از حالت عادی دچار تعریق می شود به این ترتیب آب بدن از دست می‌رود. به عنوان یك قاعده كلی این را بدانید که به ازای هر كیلوگرم وزن بدن هر روز باید 30 میلی‌لیتر آب نوشید پس در یك روز معمولی یك فرد 58 كیلوگرمی باید هشت لیوان آب بنوشد. اما مصرف مایعات در آب و هوای گرم متفاوت است و مقدار آن باید افزایش یابد. اگر برایتان مقدور نیست که مقدار زیادی آب بنوشید، یك نوشیدنی بدون گاز مثل آب میوه جانشین آن کنید. نوشیدنی های كافئین دار مانند كولا، قهوه و چای را زیاد مصرف نکنید، زیرا كافئین ادرارآور است و موجب دفع آب از بدن شما می شود.

تغییر رژیم غذایی

در روزهای گرم و داغ تابستان غذاهای چرب و داغ مصرف نکنید. سعی کنید غذایی که می خورید مقداری نمک داشته باشد تا املاحی كه از طریق عرق در گرما از دست می‌رود، جبران شوند.

دور بودن از آفتاب

در روز های گرم، در سایه و جایی خنک بمانید. اگر می‌خواهید حمام آفتاب بگیرید و برنزه شوید، سعی كنید كه مدت آن كوتاه باشد و از كرم ضد آفتاب مناسب استفاده کنید. ضد آفتابی كه فاكتور محافظت در برابر آفتابش (SPF) حداقل 15 باشد. اگر زمانی که در زیر آفتاب بودید احساس ناخوشی و ضعف به شما دست داد فورا از مقابل نور مستقیم خورشید دور شوید. نور خورشید بین ساعت 11 صبح تا 15 بعد از ظهر بیشترین گرما را دارد.

ورزش کردن

سعی کنید برنامه ورزشی خود را در روزهای داغ و با گرمای طاقت قرسا تغییر دهید و از ورزش شدید در ساعات بسیار گرم بپرهیزید. به جای آن، پیش از طلوع آفتاب یا پس از غروب آن به دویدن نرم بپردازید.

خنك نگه داشتن بدن

تا جایی که می توانید از لباس‌های سبك و گشاد استفاده کنید تا عرقتان به راحتی تبخیر شود. لباس های تیره و سنگین گرما را بیشتر به خود جذب می‌كنند، اما به یاد داشته باشید كه برخی پارچه‌های نازك، حفاظ كافی در برابر اشعه ماوراءبنفش خورشید ایجاد نمی‌كنند. همچنین استفاده از كلاه‌‌ های لبه‌دار و ترجیحا منفذدار، توصیه میشود. فراموش نکنید که از عینك آفتابی برای محافظت از چشمانتان استفاده كنید.

تهویه خانه‌

به طور دائم پنجره‌ خانه خود را باز نگه دارید و ترجیحا از هواكش استفاده كنید. این امر به خصوص در شب كه بدن گرمای خود را از دست می‌دهد ‌اهمیت دارد.

سفرهای غیر ضروری

تا جایی که امکان دارد از رفتن به جاهایی كه سایبان ندارد و تهویه آن خوب نیست، خودداری كنید. مخصوصا ماشین‌ های پارك ‌شده در زیر آفتاب مکان های مناسبی نیستند. در صورتی که امکان دارد در محیطی كه دارای تهویه است باقی بمانید. اگر  چاره‌ای جز سفر در هوای گرم ندارید، حتما حتما همراه خود یك بطری آب بردارید.

مراقبت مخصوص از افراد آسیب‌پذیر

بچه‌های زیر 4 سال و افراد بالای 65 سال افرادی هستند كه بیش از همه به گرمای هوا و اشعه ی تند آفتاب حساس هستند و بدنشان با سرعت بسیار كمتری با تغییر درجه حرارت تطبیق می‌كند، همچنین افراد چاق كه بدنشان حرارت را در خود نگه می‌دارد. نوزادان به گرمای محیط حساسیت نشان می دهند ، چون غدد عرق در آنها به طور كامل رشد نكرده است، بنابراین هیچوقت در هوای داغ نوزادانتان را در پتو نپیچید یا لباس‌های ضخیم به آنها نپوشانید و مراقب باشید كه در معرض نور مستقیم خورشید هم قرار نگیرند.

استفاده از میوه های تابستانی برای جلوگیری از گرما زدگی

برای جلوگیری از گرمازدگی تابستان خوراکی ‌هایی وجود دارند که می‌توانند به ما کمک کرده و دمای بدن را متعادل کنند.

خیار

خیار یکی از بهترین خوراکی‌ ها برای جلوگیری از گرمازدگی تابستان است زیرا بالغ بر 95 درصد آن از آب تشکیل شده است. یک پیمانه خیار فقط 16 کالری دارد، پس این سبزی می تواند به برنامه کاهش وزن تابستان امسالتان اضافه شود. خیار به دلیل داشتن فیبر، یک ماده موثر در دفع سموم بدن است. مصرف روزانه خیار، آب مورد نیاز برای عملکرد بهتر دستگاه گوارش را تامین می‌کند. سعی کنید از پوست کندن خیار خودداری کنید زیرا پوست خیار حاوی مقدار قابل توجهی ویتامین ث است. ویتامین ث به عنوان یک آنتی اکسیدان‌ به شما کمک می‌کند تا از ابتلا به سرطان پوست ناشی از پرتوهای فرابنفش (UVA/UVB) در امان بمانید.

انار

طبق تحقیقات صورت گرفته در مورد انار، دانه‌های انار از آب سرشار هستند و همچنین، این میوه دارای آنتی اکسیدان ‌های خاصی است و از نگاهی دیگر عصاره انار به کاهش سرعت تولید سلول‌های سرطانی غده پروستات و حتی مرگ آن‌ها کمک می کند.

موز

موز طبع سردی دارد و بخش زیادی از موز متشکل از آب است. این میوه رطوبت بدن را بالا برده و با از بین بردن سموم، دمای بدن را پایین می آورد. دفع سموم بدن می‌تواند اثرات ناشی از بیماری‌های قارچی و باکتریایی پوست را کاهش دهد. در مواقعی که بعد از مصرف یک وعده غذایی دچار ناراحتی معده شدید و حالت تهوع پیدا شدید، مناسب ترین خوراکی که می‌تواند شما را کمک کند، موز است. این میوه زرد سرشار از پتاسیم است که به تنظیم مایعات بدن پس از تعریق زیاد کمک می‌کند.

لیموترش

کم آبی منجر به خستگی و اضطراب افراد می ‌شود. اگر هر روز یک لیوان آب به همراه چند قطره لیمو (یا تکه‌های لیمو) بنوشید رطوبتی که  از دست داده اید به بدنتان باز می گردد. سیستم در بدن ما لنفاوی بزرگترین سیستم گردشی است. این سیستم دو برابر اندازه سیستم شریانی بوده و سموم و مواد زائد را از بدن ما خارج می‌کند. لیمو مایعات از دست رفته بدن را تامین می کند و با این کار عملکرد سیستم لنفاوی را بهبود می بخشد.

طالبی

95% طلبی از آب تشکیل شده و در تمامی ماه ‌های تابستان دسترسی و خرید طالبی بسیار راحت است. طالبی خنک، عطش شدید را فرو می‌نشاند. مصرف یک برش طالبی می تواند طراوت و آب از دست رفته بدن را احیا ‌کند. این میوه کالری کمی دارد که همین ویژگی آن را به میوه‌ای موثر برای جلوگیری از گرمازدگی تبدیل می‌کند. پس به یاد داشته باشید، آب طالبی یا اسموتی طالبی می‌تواند یک نوشیدنی گوارا برای کودکان و بزرگسالان در فصل تابستان باشد و در عین حال، از گرمازدگی آن‌ها جلوگیری کند.

هندوانه

هندوانه یکی از میوه های سالم و پر آب است که مصرف آن در تابستان بسیار رایج بوده و نمی توان از آن چشم پوشی کرد. هندوانه دارای خاصیت آبرسانی بوده و سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف است. این میوه منبع خوبی از آنتی اکسیدان‌هایی مانند ویتامین آ، ویتامین ث، ویتامین ب 6، پتاسیم، منیزیم و فیبر غذایی است. هندوانه به تقویت سیستم ایمنی در برابر عفونت‌ها و ویروس‌ها و حفظ سلامت چشم‌ ها کمک می کند.

نعنا

اضافه کردن چند برگ نعنا در هنگام نوشیدن آب راهی است بسیار موثر برای خنک کنندگی و سم زدایی بدن. اگرچه مصرف آب نعنا طعم و طراوت دلپذیری دارد، اما هیچ مزه خاصی را به آب آشامیدنی شما اضافه نمی‌کند. در مواقعی که به دلیل کم آبی و گرمای هوا دچار سردرد می‌شوید، مصرف نعنا می‌تواند به کاهش سردرد شما بسیار کمک کند. اغلب مردم به دلیل گرما، احساس خستگی و خواب آلودگی می‌کنند. از آنجایی که نعنا در هوشیار نگه داشتن مغز و بهبود حافظه موثر است، از رخوت و بی‌حالی شما در تابستان جلوگیری ‌می کند.

سبزیجات برگ سبز

مصرف سبزیجات برگ سبز مزایای بیشماری دارد. اضافه کردن سبزیجات به رژیم غذایی شما برای حفظ سلامتی تان بسیار مفید است، زیرا این سبزیجات دارای مقادیر بسیار زیادی آب هستند. به یاد داشته باشید، از پختن این نوع سبزیجات پرهیز کنید، چون با این کار مقدار زیادی از آب آن‌ها تبخیر شده و از بین برود. راه حل بهتر این است که آن‌‌ها را به صورت سالاد و همراه با کمی آبلیمو میل کنید.

پیاز

شاید برایتان عجیب باشد اینکه بگوییم پیاز خاصیت خنک کنندگی دارد. پیاز قرمز سرشار از کوئرستین (یک فلاونوئید قدرتمند است که مزایای مختلفی برای سلامت انسان دارد) است و در حقیقت یک ضد حساسیت طبیعی است. علاوه بر این افزودن پیاز به رژیم غذایی روزانه از پوست شما در برابر اشعه خورشید محافظت می‌کند.

گرما زدگی و کلافه شدن

گرمازدگی و افزایش دمای بدن ممکن است شما را بسیار کلافه کند زیرا این احتمال وجود دارد شما با علایمی نظیر بی‌خوابی، احساس سوزش در چشم‌ها، بی‌نظمی سیستم گوارش، زخم معده، مشکلات هاضمه مانند اسیدیته و گاز معده مواجه شوید. حتی برخی از افراد ممکن است دچار افزایش ضربان قلب ‌شوند.