از دست دادن تار مو به تعداد 50 تا 100 تا در طول روز در بین 100000 تار مویی که بر روی سر وجود دارد، طبیعی است، اما این همیشه اتفاق نمیافتد. ریزش مو میتواند به تدریج با گذشت سال ها ایجاد شود یا ناگهانی اتفاق بیفتد، حتی ریزش مو میتواند دائمی یا موقتی باشد.
شمارش موهای از دست رفته در یک روز مشخص غیرممکن است. زیرا که ریزش مو اغلب به هنگام و بعد از شستن موها یا به هنگام برس کشیدن، زمانی که بیشتر از حد طبیعی موهای خود را از دست میدهید اتفاق میافتد. همچنین ممکن است متوجه نازک شدن لکه های مویی (یک قسمت از سر که مو ندارد) یا طاسی شوید. اگر متوجه شدید که بیش از حد معمول موهای خود را از دست میدهید، باید مشکل را با پزشک خود در میان بگذارید. آن ها میتوانند علت اصلی ریزش مو شما را تعیین کنند و برنامه های درمانی مناسبی را پیشنهاد دهند.
چه عواملی باعث ایجاد ریزش مو میشود؟
ابتدا پزشک یا متخصص پوست شما (پزشک متخصص در مشکلات پوستی) سعی خواهد کرد علت اصلی ریزش مو شما را تعیین کند. شایع ترین علت ریزش مو طاسی مرد یا زن به صورت ارثی است.
اگر سابقه خانوادگی طاسی دارید، ممکن است این نوع ریزش مو را به صورت پنهان و یا ژن غالب داشته باشید. همچنین برخی از هورمون های جنسی میتوانند ریزش موی ارثی ایجاد کنند. ریزش مو بر اثر تغییرات هورمونی ممکن است در اوایل بلوغ شروع شود.
در برخی موارد، ریزش مو با یک توقف ساده در چرخه رشد مو رخ میدهد. همینطور بیماری های عمده، جراحی ها یا حوادث آسیب زا نیز میتواند باعث ریزش مو شوند. با این حال، موهای شما اغلب گاهی اوقات ممکن است بدون درمان شروع به رشد مجدد کنند.
بعضی از تغییرات هورمونی که باعث ایجاد ریزش مو به خصوص درزنان به وجود می آید شامل:
* بارداری و زایمان
* قطع مصرف قرص های ضد بارداری
* یائسگی
همچنین شرایط پزشکی که می تواند باعث ریزش مو شود عبارتند از:
* بیماری تیروئید
* آلوپسی آرئاتا (نوعی بیماری خود ایمنی که به فولیکول های مو حمله میکند)
* عفونت های پوست سر مانند کرم حلقه ای
بیماری هایی که باعث ایجاد جای زخم مانند گلسنگ وبرخی از انواع لوپوس به دلیل جای زخمی که میگذارند، نیز میتوانند منجر به ریزش موی دائمی شوند.
ریزش مو همچنین میتواند به دلیل داروهای مورد استفاده در درمان باشد:
* سرطان
* فشار خون بالا
* آرتروز
* افسردگی
* مشکلات قلبی
شوک جسمی یا عاطفی نیز ممکن است ریزش قابل توجه مو را ایجاد کند. نمونه هایی از این نوع شوک عبارتند از:
* مرگ در خانواده
* کاهش شدید وزن
* تب بالا
مبتلایان به تریکوتیلومانیا (اختلال در کشیدن مو) نیاز به بیرون کشیدن موهای خود، معمولاً از ناحیه سر، ابرو یا مژگان دارند. این کشیدن مو میتواند به فولیکول های مو فشار جدی وارد آورد.
رژیم غذایی فاقد پروتئین، آهن و سایر مواد مغذی نیز میتواند منجر به ریزش مو گردد.
ریزش مو چگونه تشخیص داده میشود؟
پزشک یا متخصص پوست میتواند بر اساس معاینه جسمی و سابقه سلامتی و سن و موقعیت و سبک زندگی علت ریزش مو را در فرد تعیین کند. در برخی موارد، تغییرات ساده در رژیم غذایی میتواند کمک کند، تا ریزش مو قطع شود. پزشک ممکن است داروهای تجویز شده را بعد از یک دوره درمان نیز مجدد تغییر دهد.
اگر متخصص پوست به بیماری خود ایمنی یا بیماری پوستی در فرد مشکوک باشد، ممکن است بیوپسی از پوست روی پوست سر او را برای تشخیص ریزش مو و نوع درمان بگیرد.
این کار با از بین بردن دقیق بخش کوچکی از پوست برای آزمایش های آزمایشگاهی انجام میشود. مهم است که به خاطر داشته باشید که رشد مو یک روند پیچیده میباشد و ممکن است برای تعیین علت دقیق ریزش مو زمانی طولانی مورد نیاز باشد.
راهکار ها و درمان ریزش مو
به احتمال زیاد داروها اولین روش درمانی ریزش مو خواهد بود. داروهای بدون نسخه (OTC) به طور کلی شامل کرم های موضعی و ژل هایی هستند که شما در صورت وجود ریزش مو مستقیماً میتوانید برای روی پوست سر خود استفاده کنید. محصولات متداول حاوی ماده ای به نام مینوکسیدیل (Rogaine) هستند.
مطابق قوانین و روش هایی که آکادمی پوست و موی آمریکا (AAD) در مورد درمان های ریزش مو ارائه داده است، پزشك شما ممكن است مینوكسیدیل را در كنار سایر درمان های ریزش مو توصیه كند. عوارض جانبی مینوکسیدیل شامل تحریک پوست سر و رشد مو در نواحی مجاور مانند پیشانی یا صورت میباشد.
داروهای تجویزی توسط خود پزشک نیز ممکن است ریزش مو را درمان کنند. برخی پزشکان داروی خوراکی فیناستراید (Propecia) را برای طاسی الگوی مردانه تجویز میکنند. این دارو برای کاهش سرعت ریزش مو مصرف میشود. به سبب مصرف داروی خوراکی فیناستراید برخی از مردان ممکن است حتی رشد موهای جدیدی را تجربه کنند. اما ممکن است این دارو دارای عوارضی نیز باشد.
عوارض جانبی نادر فیناستراید شامل کاهش جنسی رانندگی و اختلال در عملکرد جنسی میباشد. طبق گفته کلینیک مایو، ممکن است بین استفاده از فیناستراید و نوع جدی تر (درجه بالا) از سرطان پروستات ارتباطی مستقیم نیزوجود داشته باشد، که برای مصرف این دارو باید با تشخیص و تجویز پزشک این امر صورت گیرد.
پزشک همچنین میتواند کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون را برای افرادی که دچار ریزش مو هستند تجویز کند. افراد مبتلا به آلوپسی آرئاتا میتوانند از این روش برای کاهش التهاب استفاده کنند. کورتیکواستروئیدها هورمون های ساخته شده از غدد فوق کلیوی را تنظیم میکنند. همچنین مقدار زیاد کورتیکواستروئید در بدن باعث کاهش التهاب و سرکوب سیستم ایمنی بدن میشود.
برخی از عوارض جانبی احتمالی به دلیل مصرف این داروها شامل موارد زیر است:
* گلوکوم، مجموعه ای از بیماری های چشمی است که میتواند منجر به آسیب عصب بینایی و کاهش بینایی شود
* احتباس مایعات و تورم در پاهای پایینی
* فشار خون بالاتر
* آب مروارید
* قند خون بالا
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد استفاده از کورتیکواستروئید ممکن است در شرایط زیر خطر بیشتری را برای فرد ایجاد کند:
* عفونت
* از بین رفتن کلسیم از استخوان ها، که میتواند منجر به پوکی استخوان شود
* پوست نازک و کبودی آسان
* گلو درد
* کوفتگی
* کاهش پوست سر
در کاهش پوست سر، یک جراح بخشی از پوست سر شما که فاقد مو است برداشته و سپس منطقه را با تکه ای از پوست سر شما که مو دارد، میبندد. گزینه دیگر برای درمان ریزش موی سر فلپ نام دارد، که در آن جراح پوست سر را که موهایش بیش ازیک لکه طاس است، میپیچاند. این نوع درمان نیز کاهش پوست سر است.
روش گسترش بافت همچنین میتواند نقاط طاس را بپوشاند، که در این روش به دو عمل جراحی نیاز است. در اولین عمل جراحی، جراح یک قسمت از بخش تحتانی پوست سر را که مو دارد و در کنار لکه طاس قرار دارد به عنوان منبسط کننده بافتی برای پیوند قرار میدهد. بعد از چند هفته، قسمتی که عمل جراحی بر روی آن انجام شده به عنوان گسترش دهنده تارهای مو در سرتاسر کشیده میشود. در جراحی دوم، جراح شما منبسط را برداشته و قسمت گسترش یافته پوست سر را با موها بر روی لکه طاس میاندازد.
البته روش کاهش سر و داروهای جراحی برای طاسی بسیار گران هستند و خطراتی را نیز به همراه دارند. عوارضی شامل:
* رشد موی لکه دار
* خون ریزی
* زخم های گسترده
* عفونت
گاهی نیز ممکن است عمل پیوند مو در این روش نتیجه ندهد، به این معنی که شما نیاز به تکرار عمل جراحی دارید.
تغذیه و روش های پیشگیری مناسب برای ریزش مو
کارهایی وجود دارد که میتوانید برای جلوگیری از ریزش بیشتر موها انجام دهید. سعی کنید موهای خود را به هنگام شستن بکشید، پیچ نکنید و یا مالش ندهید. مطمئن شوید که یک رژیم متعادل را میخورید که شامل مقدار کافی آهن و پروتئین است.
رژیم هایی که برای زیبایی و یا تناسب اندام نیز میتواند باعث ایجاد ریزش مو شوند که باید با یک پزشک تغذیه در این مورد مشورت کنید.
اگر در حال از دست دادن مو و یا ریزش موی غیر طبیعی هستید، از یک شامپوی ملایم کودک برای شستن موهای خود استفاده کنید. مگر اینکه موهای خیلی روغنی داشته باشید، که در این صورت باید فقط هر روز موهای خود را بشویید. همیشه موهای خود را خشک کنید و از مالیدن موهای خود به هنگام خشک کردن خودداری کنید.
برخی از ابزار ها و مواد آرایشی و زیبایی و همینطور برخی داروها برای مو نیز از رایج ترین عوامل ریزش مو به حساب میآیند. نمونه هایی از محصولات یا ابزارهایی که میتوانند روی ریزش مو تأثیر بگذارند عبارتند از:
* خشک کن
* شانه های گرم
* اتو مو
* محصولات رنگ آمیزی
* مواد سفید کننده
* perms
* آرامش بخش
اگر تصمیم دارید از ابزار گرم برای موهای خود استفاده کنید، فقط وقتی موهایتان خشک است این کار را انجام دهید. شما میتوانید با درمان، ریزش مو را متوقف کرده یا حتی آن را معکوس کنید، به ویژه اگر به دلیل بیماری خاصی این اتفاق افتاده باشد.البته درمان ریزش موی ارثی ممکن است مشکل تر باشد. با این حال، روش های خاصی مانند کاشت مو می تواند به کاهش ظاهر طاسی کمک کند. در این مورد نیز حتما با پزشک خود صحبت کنید تا تمام گزینه ها را برای درمان جستجو کند تا اثر ریزش مو کمتر شود.