انواع سرگرمیهای ریاضی
از دوران کودکی اصطلاح بازی و ریاضی یا معماهای ریاضی را زیاد شنیده ایم. تجربه نشان داده است که آموزش نکات علمی مخصوصاً ریاضی به همراه بازی ها یا معماهای جذاب بازدهی بیشتری نسبت به آموزشهای خشک و کلاسیک دارد. اما به دلیل اینکه همیشه این بازیها و معما ها جنبهی سرگرمی داشتهاند، از نظرها دور مانده و توجهی به آنها نشده است. به طور خلاصه مهمترین انواع سرگرمیهای ریاضی را میتوان در چند دستهی معماهای ریاضی، بازیهای ریاضی و تردستیهای جبری بیان نمود. از معماهای ریاضی میتوان به مسأله تعداد خرگوشها که فیبوناتچی آن را حل کرد اشاره نمود که احتمالاً در مدرسه با دنباله بازگشتی فیبوناتچی آشنا شده اید. بازی هُب یکی از معروفترین بازیهای ریاضی دوران کودکی ما بود که باید اعداد توسط افراد شمرده میشدند و هر کس به یکی از مضارب 5 میرسید به جای گفتن عدد، میگفت هُب در غیر این صورت حذف میشد. اما در مورد تردستیهای جبری احتمالاً برای شما هم پیش آمده که یکی از دوستانتان از شما بخواهد تا عددی حدس بزنید و آن را ضرب یا جمع یا تقسیم بر اعدادی دیگر کنید و در نهایت عدد آخر را به شما میگفت.
سرگرمیهای ریاضی جبری
در مسائلی مانند حدس زدنها اگر کمی با جبر آشنایی داشته باشید میتوانید دست طرف مقابل را بخوانید و حتی معمای ریاضی جدیدی طراحی کنید و این بار شما از او بخواهید تا عددی را حدس بزند و شما عدد آخر را بگویید. روش فهمیدن کلک آنها یا به اصطلاح ریاضی، رابطه جبری خیلی ساده است. این مسأله را در نظر بگیرید: عددی انتخاب کنید. آن را در 2 ضرب کنید. حاصل را با 2 جمع کنید و عدد نهایی را تقسیم بر 2 کنید. حالا جواب را منهای عددی که حدس زدید کنید. (در این لحظه دوست شما فوراً می گوید پاسخ 1 است). این یک مسأله خیلی ساده بود. اگر عدد انتخابی را x در نظر بگیریم، عملیات جبری انجام شده به شکل زیر است:
[(2x+2)/2]-x=1
کاملاً بدیهی است که پاسخ همیشه 1 است.
چگونه یک سرگرمی ریاضی جبری بسازیم؟
برای ساختن یک سرگرمی ریاضی مبتنی بر جبر، کافی است یک معادله دلخواه جبری را انتخاب کنید. دقت کنید که اعداد موجود در آن پیچیده یا اعشاری و رادیکالی و ... نباشند چون قرار است فرد مقابل محاسبات را ذهنی انجام دهد. حتی میتوانید یک معادله بسازید. برای مثال: عددی انتخاب کنید. یک صفر جلوی آن بگذارید (ضرب در 10 کنید). منهای عددی که انتخاب کردید کنید. حاصل را بر 3 تقسیم کنید. حاصل را بر عددی که انتخاب کردید کنید. پاسخ برابر 3 میشود. معادله [(10x-x)/3]/x=3 صورت این مسأله را میسازد.