فضاپیما

فضاپیما یا سفینه فضایی وسیله نقلیه ای است که برای سفر در فضا طراحی و ساخته شده و دو نوع دارد: سرنشین دار و بی سرنشین. ماهواره ها فضاپیماهای بدون سرنشین هستند. از فضاپیما برای ماموریت‌های مخابراتی، مشاهده کره زمین کره زمین، هواشناسی، ناوبری، اکتشاف سیارات و غیره استفاده می­شود. شگفت انگیزترین فضاپیمای ساخته شده، فضاپیمای سایوز می باشد که توسط دانشمندان روسی طراحی و ساخته شده است.

فضاپیمای سایوز:

فضاپیمای سایوز مهمترین و پرکارترین فضاپیمای سرنشین دار جهان است. در اوایل دهه شصت میلادی گرهی از دانشمندان روسی به رهبری دانشمندی به نام سرگئی کارالیوف این فضاپیما را طراحی کردند. آنها ابتدا هدفشان از ساخت این فضاپیما، فرستادن انسان به فضا بود. اما در حال حاضر ماموریت این فضاپیما فرارتر از سفر به ماه بوده و انتقال فضانوردان بین زمین و ایستگاه‌های فضایی سالیوت، آلماز، و ایستگاه فضایی بین‌المللی را به عهده دارد. اولین پرواز آزمایشی و بدون سرنشین سایوز در تاریخ 28 نوامبر سال 1966 و نخستین پرواز سرنشین‌دار آن در 23 آوریل 1967انجام شد.

فضاپیمای سایوز دارای دو بخش است:

کپسول سایوز و موشک سایوز

کپسول سایوز روی موشک قرار گرفته و دارای سه بخش است:

1-گردونه سرویس دهی (استوانه ای شکل). این قسمت قطعات کنترل پرواز مانند باطری، پنل های خورشیدی و موتورهای فرمان را در بر دارد.

2-گردونه مداری (کروی شکل) که فضانوردان در آن مستقر شده و اندازه آن در حدود یک خودرو ون است. این قسمت می تواند به ایستگاه فضایی متصل شود.

3-گردونه‌ی بازگشتی یا فرود (مخروطی-کروی). زمانی که فضاپیمای سایوز به ایستگاه فضایی می رسد، مسافران آن، در این قسمت قرار میگیرند. همچنین این قسمت برای فرود به زمین نیز استفاده می شود. اما گردونه‌های مداری و سرویس‌دهی فضاپیمای سایوز تنها یک بار قابل استفاده می­باشند و در پایان هر ماموریت از بخش فرود جدا شده و در اثر برخورد با جو زمین سوخته و از بین میروند. گردونه فرود به دلیل داشتن لایه های محافظ در برابر حرارت، مقاومت بالایی داشته و فضانوردان را به سلامت به زمین باز می­گرداند.

فضاپیمای سایوز به گونه ای طراحی شده است که می­تواند پروازی کاملا خودکار داشته، یا کاملا توسط فضانوردان و بدون نیاز به مرکز کنترل از طریق زمین هدایت شود. این فضاپیما ظرفیت حمل سه فضانورد را دارد.

سایوز ام اس-10

فضاپیمای سایوز ام اس-10 از پایگاه فضایی بایکورن در قزاقستان به مقصد ایستگاه فضایی بین المللی در ساعت 4:40 دقیقه بامداد روز پنجشنبه 11 اکتبر، پرتاب شد. دو فضانورد روسی و آمریکایی به نام های هاگ و اوچینین مسافران فضاپیمای ام اس-10 بودند. حدود 6 دقیقه پس از پرتاب، فضانوردان به برج مراقبت اطلاع دادند که اختلالی در تقویت کننده و قسمت فرودی فضاپیما رخ داده و آنها مجبور به فرود اضطراری بالستیک شدند. کپسول فضایی که دو فضانورد در آن مستقر بودند، در فاصله 500 کیلومتری از محل پرتاب موشک در پایگاه فضایی بایکورن، در دشت های سرسبز کاگاشتان فرود آمد. تیم های نجات بلافاصله به محل فرود فضاپیما رفتند و فضانوردان را به سلامت از فضاپیما خارج کرده و با هلیکوپتر به نزدیک‌ترین شهر به محل فرود منتقل کردند. طبق گفته معاون نخست‌وزیر روسیه، ۱۲۳ ثانیه بعد از پرتاب سایوز از پایگاه فضایی بایکورن، این نقص فنی پیش آمده و کپسول بطور اتوماتیک از تقویت‌کننده فضاپیما جدا شده‌است. پس از این حادثه برای فضاپیمای سایوز، تمام ماموریت های فضایی با سرنشین روسیه لغو شد.