آسپیراسیون زمانی اتفاق میوفتد که غذا، مایع یا موارد دیگری به طور تصادفی وارد راه هوایی یا ریه ها می شود که خود می تواند باعث مشکلات جدی سلامتی، مانند ذات الریه شود. آسپیراسیون ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که فردی در بلع طبیعی با مشکل مواجه است؛ اختلال در بلع دیسفاژی نام دارد. همچنین اگر کودکی به بیماری ریفلاکس معده (مری) مبتلا باشد، ممکن است با آسپیراسیون مواجه شود. هنگامی که محتوای معده به داخل گلو برمی گردد، فرد دچار آسپیراسیون میشود. وقتی کودک شما غذا را می بلعد، از دهان به داخل گلو منتقل می شود، سپس از آنجا از طریق یک لوله طولانی (مری) به سمت پایین حرکت می کند و به داخل معده می رود.

این انتقال تنها به کمک یک سری اقدامات مربوط به عضلات این نواحی امکان پذیر است. اگر کودک شما دیسفاژی دارد، عضلات به طور طبیعی کار نمی کنند، از این رو مشکلاتی در روند بلع ایجاد میشود . حلق همچنین بخشی از سیستم است که هوا را وارد ریه ها می کند. وقتی فرد نفس می کشد، هوا وارد دهان می شود و به داخل حلق می رود. هوا سپس به داخل راه اصلی تنفسی (نای) و به داخل ریه ها فرو می رود. یک زبانه به نام اپیگلوت ( برچاکنای) در بالای نای قرار دارد. این زبانه در هنگام بلع ، از ورود غذا و نوشیدنی به داخل نای جلوگیری می کند.

اما در بعضی موارد، غذا یا نوشیدنی می تواند همزمان با بلع فرزندتان وارد نای شود. یا ممکن است از معده برگردد. کودکی که مبتلا به دیسفاژی است بسیار بیشتر در معرض آسپیراسیون قرار می گیرد. آسپیراسیون میتواند در طی یا حتی بعد از یک وعده غذایی اتفاق بیوفتد. این مورد در نوزادان و کودکانی که شرایط سلامتی خاصی دارند، بسیار شایع است. اگر مقدار کمی از مواد وارد نای فرزند شما شود، ممکن است آسیب زیادی نرساند، اما ورود مقدار زیادی از مواد با آسیب جدی همراه است.

آسپراسیون معمولاً نتیجه دیسفاژی است که به معنای اختلال در بلع است. دو نوع دیسفاژی داریم :1. دهانی - حلقی ، 2. مری. دیسفاژی دهانی-حلقی زمانی رخ می دهد که کودک شما به دلیل مشکلات دهان، زبان، کام، حنجره یا عضله بالای مری در بلعیدن مشکل دارد. دیسفاژی دهانی-حلقی می تواند به دلیل مسائل مربوط به رشد، شرایط عصبی، سندرم های ژنتیکی یا مشکلات مربوط به آناتومی ایجاد شود. کودکانی که نارس به دنیا می آیند یا در قلب، ریه ها یا سینه جراحی شده اند نیز ممکن است در معرض خطر این بیماری باشند.

دیسفاژی مری زمانی اتفاق می افتد که مری به دلیل التهاب، به دلیل مشکل عصب یا عضله یا جراحی های قبلی، با اختلال در بلع غذا مواجه است. بیشتر اوقات آسپیراسیون علائمی ایجاد نمی کند. هنگامی که ریه های شما سعی در بلعیدن غذا یا مایعات دارند، ممکن است دچار سرفه ناگهانی شوید. برخی از افراد ممکن است پس از خوردن، نوشیدن، استفراغ یا سوزش سر دل، دچار خس خس سینه، اختلال در تنفس و یا صدای خشک شوند. در صورت بروز مکرر، ممکن است شما آسپیراسیون مزمن داشته باشید.

آسپیراسیون می تواند منجر به موارد شدیدتری مانند عفونت و آسیب بافتی شود. به عنوان مثال، ذات الریه استنشاقی، یک عفونت ریوی است که باعث التهاب و تجمع مایعات می شود. ذات الریه یک بیماری تنفسی است که در آن التهاب (تورم) یا عفونت ریه ها یا مجاری تنفسی بزرگ وجود دارد. ذات الریه استنشاقی هنگامی اتفاق می افتد که غذا، بزاق، مایعات یا استفراغ به جای رفتن به مری و معده، در ریه ها یا مجاری هوایی منتهی به ریه ها دمیده می‌شود. علائم این بیماری ممکن است به آرامی ظاهر شوند و اگر درمان نشوند سلامتی شما را در معرض خطر جدی قرار میدهند.

علائم ذات الریه استنشاقی شامل موارد زیراست:

- سرفه مکرر با مخاط بدبو

- تنگی نفس

- تب یا لرز و تعریق شدید

- گیجی، اضطراب و خستگی

- احساس خفگی

درمان ذات الریه استنشاقی

برخی از افراد ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند. درمان بستگی به شدت ذات الریه و میزان بیماری فرد قبل از تنفس (بیماری مزمن) دارد. بعضی اوقات برای کنترل تنفس به یک دستگاه تنفس (دستگاه تنفس) نیاز است و حتی ممکن است مجبور به مصرف آنتی بیوتیک شوید. ممکن است لازم باشد عملکرد بلع خود را آزمایش کنید. افرادی که در بلع مشکل دارند ممکن است لازم باشد از روش های تغذیه دیگری برای کاهش خطر آسپیراسیون استفاده کنند.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کنید

- درد قفسه سینه

- تب

- تنگی نفس

- خس خس سینه

نوع باکتری های ایجاد کننده ذات الریه به موارد زیر بستگی دارد:

- سلامتی شما

- محل زندگی شما

- اگر که به تازگی در بیمارستان بستری شده اید

- استفاده اخیر از آنتی بیوتیک

- اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف شده باشد

آزمایشات زیر نیز ممکن است به تشخیص این بیماری کمک کند:

- گازهای خونی شریانی

- کشت خونی

- برونکوسکوپی

- اشعه ایکس

با گذشت زمان، آسپیراسیون همچنین میتواند منجر به کم آبی بدن، سوتغذیه و کاهش وزن و همچنین احتمال بیشتری برای بیماری های دیگر شود.

عواملی که باعث آسپیراسیون در کودکان و نوزادان می‌شود

آسپیراسیون اغلب به دلیل دیسفاژی ایجاد می شود. این زمانی است که عضلات به طور طبیعی در گلو کار نمی کنند و منجر به مشکلات بلع می شوند. شرایط پزشکی مختلف می تواند منجر به این امر شود، مانند:

- آناتومی غیرطبیعی، مانند شکاف سقف دهان یا مشکلی در مری

- تأخیر در رشد، تولد زودرس یا بیماری مانند سندرم داون

- آسیب مغزی یا سایر مشکلات مانند فلج مغزی یا عفونت

- مشکلات مربوط به اعصاب جمجمه ای که عضلات بلع را کنترل میکنند.

- بیماری عصبی عضلانی، مانند آتروفی عضلانی نخاع

- اقدامات پزشکی، مانند گاواژ ( تغذیه از طریق لوله ی متصل به معده)، یا تراکئوستومی (نای شکافی)

علائم آسپراسیون در کودکان و نوزادان

در نوزادان:

- ضعف در مکیدن شیر مادر

- در گلو گیر کردن غذا و سرفه در هنگام غذا خوردن

- صورت فرد قرمز میشود و دچار آبریزش چشم ها میشود

- توقف تنفس در هنگام غذا خوردن

- تنفس نامنظم و سریع در هنگام غذا خوردن

- تب خفیف بعد از غذا خوردن

- خس خس سینه و سایر مشکلات تنفسی

- عفونت های مکرر ریه یا مجاری هوایی

در کودکان:

- در گلو گیر کردن غذا و سرفه در هنگام غذا خوردن

- تب خفیف بعد از وعده غذایی

- شکایت از احساس گیر کردن غذا یا برگشت غذا

- خس خس سینه و سایر مشکلات تنفسی

عفونت های مکرر ریه یا مجاری هوایی

علائم آسپراسیون گاهی نیز میتوانند بدون نشانه و خاموش باشد. آسپیراسیون خاموش معمولاً هیچ علامتی ندارد و مردم از ورود مایعات یا محتوای معده به ریه های خود اطلاعی ندارند. آسپیراسیون آشکار معمولاً علائمی ناگهانی و قابل توجه مانند سرفه، خس خس سینه، یا گرفتگی صدا ایجاد می کند. آسپیراسیون خاموش در افرادی که دارای حواس ضعیف هستند رخ می دهد. در این موارد، تغییر در صدای تنفس و صحبت کردن ممکن است نشانه هایی از مشکلات بلع باشد. اگر شما این علائم را پس از خوردن، نوشیدن، استفراغ یا سوزش سر دل تجربه کرده اید، باید به پزشک مراجعه کنید.

چگونگی درمان آسپیراسیون در کودکان

درمان آسپیراسیون ممکن است بسته به علت و شدت آن متفاوت باشد. درمان های ممکن برای کودک شما شامل موارد زیر میباشد:

- ایجاد تغییر در طرز قرارگیری بدن هنگام غذاخوردن

- تغییر غلظت مایعات

- تغییر نوع غذاها در رژیم غذایی کودک شما

- انجام تمرینات برای کمک به بلع (در کودکان)

- مصرف داروهای مربوط به بیماری رفلاکس اسید معده به مری

جراحی برای کاهش ریفلاکس

اگر کودک شما علی رغم این روش ها هنوز در معرض خطر آسپیراسیون است، ممکن است برای مدت زیادی به یک لوله مخصوص برای کمک به غذا خوردن نیاز داشته باشد. لوله تغذیه به کودک شما کمک می کند تا زمانی که خطر آسپیراسیون او بهبود یابد، تغذیه خوبی داشته باشد.

درمان آسپیراسیون به علت آن بستگی دارد. در موارد شدید ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. اگر کسی در حالی که بیهوش است دچار آسپیراسیون شده است، او را از یک طرف بچرخانید. این امر به ترک مایعات از بدن و ریه ها کمک می کند. پزشک از شما می پرسد که آیا علائم آسپیراسیون را به خصوص بعد از وعده غذایی تجربه کرده اید؟ اگر علائمی وجود نداشته باشد، ممکن است آزمایش بلع باریم بار را انجام دهند که توسط آن مری شمارو مورد بررسی قرار میدهند. پزشک از شما می خواهد مایعی را که در اشعه ایکس نشان داده می شود قورت دهید تا تشخیص دهند که آیا شما اختلالات اساسی در بلع دارید یا خیر؟

آزمایشات

همچنین ممکن است پزشک در مورد علائم احتمالی دیگر مانند تب یا درد قفسه سینه برای یافتن علائم ذات الریه یا اِدِم ریوی سوال کند. آنها همچنین هر گونه مشکل در بلع یا بیماری زمینه ای مانند رفلاکس اسید معده به مری را بررسی می‌کنند. اگر آنها مشکوک باشند که آسپیراسیون به عارضه دیگری تبدیل شده است، آزمایشاتی را برای بررسی وجود غذا یا مایعات در ریه ها انجام می دهند. که شامل موارد زیر است:

- اشعه ایکس قفسه سینه

- برونکوسکوپ

- تست خلط

منابع:

childrenhospital.org

myhealth.ucsd.edu

healthline.com