اگر از محصلان علوم تجربی باشید احتمالا اسم زیست سلولی و مولوکولی را شنیده اید. زیست سلولی و مولکولی از جمله رشته های های به نسبت نوپای علوم دانشگاهی وهمچنین آزمایشگاهی است. این رشته ی نوپا، فقط کمی بعد از ورودش، توانست جایگزین بسیاری دیگر از گرایش های علوم تجربی شود. بسیاری از افراد دلیل محبوبیتِ سریعِ این رشته را  جذابیت دروس آن می خوانند. برخی هم آسان بودنِ (به نسبت قبولی در پرستاری و یا هوشبری) قبولی در این رشته را رمز موفقیت این گرایش آزمایشگاهی می دانند. بعضی ها هم بنا بر تجربیات دوستان و آشنایان، جذب این رشته شده اند.

در هر حال دلیل موفقیت این رشته هر چه که باشد سوال های اصلی این ها هستند که اصلا زیست سلولی و مولکولی چیست؟  برای چه این رشته سریع گسترش پیدا کرد؟ چرا بسیاری از افراد رشته ی زیست سلولی و مولکولی  را با میکروبیولوژی جابه جا می گیرند؟ آیا زیست سلولی و مولکولی همان، ژنتیک است؟ و در آخر این که آینده ی این رشته برای محصلان آن به کجا ختم می شود؟ اگر از افراد تازه کنکور داده هستید به شما پیشنهاد می کنم که به هیچ وجه این مقاله را از دست ندهید؛ چرا که ما در این مقاله به شما می گوییم که سرنوشت تحصیل در این گرایش به کجا منتهی می شود. پس ما همراه باشید.

آشنایی با رشته ی زیست سلولی ومولکولی

زیست سلولی و مولکولی از گرایش های علوم آزمایشگاهی می باشد. این رشته ی جدیدالورود همان طور که از نامش پیداست با ترکیبی از دروسِ زیست مربوط به سلول ها و مولکول ها پدیدار شده است. برای اشخاصی که به زیست علاقه ی وافری دارند، زیست سلولی و مولکولی می تواند به عنوان یک گزینه ی جذاب برای آنها باشد. اما دوست داران علوم دیگر شاید خیلی نتوانند با رشته ی زیست سلولی و مولکولی  اخت پیدا کنند. واحدهایی که افراد در این رشته می گذرانند به شرح زیر است.

دروس پایه رشته عبارت اند از: فیزیک و ریاضی و شیمی و آزمایشگاه های مربوط به این دروس.

دروس اختصاصی این رشته شامل: بیوشیمی ساختار و متابولیسم، بیوشیمی فیزیک، ژنتیک پایه و مولکولی، مبانی و فیزیولوژی گیاهی و جانوری، میکروب شناسی، آمار زیستی، زیست شناسی سلولی و مولکولی ۱و۲و ۳ ، بوم شناسی، پرتو شناسی، ایمن شناسی، مبانی بیوانفورماتیک و نهایتا برخی از آزمایشگاه های مربوط به این دروس است. دروس عمومی هم در این رشته  مشترک با بسیاری دیگر از رشته های اینچنینی می باشد.

از دروس نام برده شده در فوق میشود فهمید که این رشته به مباحث مربوط به ژنتیک نزدیک است. این نزدیکی گاهی اوقات به حدی می باشد که برخی ها این رشته را با رشته ی ژنتیک به اشتباه می گیرند.  اما آیا رشته ی زیست سلولی و مولکولی همان ژنتیک است؟ در جواب باید بگوئیم که خیر. رشته ی ژنتیک در واقع گرایشی از زیست سلولی و مولکولی می باشد و بر عکس تصورات عکس این قضیه صدق نمی کند. (توجه داشته باشید که گرایش ژنتیکِ زیست سلولی و مولکولی اصلا هنوز وارد دانشگاه های ایران نشده است.)

خارج از ژنتیک برخی ها این رشته را با رشته ی میکروبیولوژی نیز اشتباه میگیرند، که باز هم با وجود شباهت باید بگوئیم که این دو رشته کاملا از هم متمایز می باشند. در واقع میکروبیولوژی یک از گرایش های تخصصی زیست شناسی است که عمده ی واحد هایش در دروس مربوط به حوزه ی میکروب شناسی خلاصه می شود. همچنین باید به یاد داشته باشید که این رشته با بیوتکنولوژی و بیوشیمی نیز متفاوت است. (گرایش بیوشیمی نیزمانند ژنتیک هنوز وارد ایران نشده است. اما بیو تکنولوژی به عنوان رشته ای جدا هم اکنون  در برخی از دانشگاه های سراسر کشور تدریس می شود.)

اگر شما از افرادی هستید که کنکور کارشناسی را داده اید و می خواهید برای ارشد در این رشته  اقدام کنید باید بگوئیم که این رشته ی زیست سلولی و مولکولی در کشور ما به چند گرایش تقسیم بندی می شود. این چند گرایش عبارت اند از زیست شناسی سلولی و ملکولی، زیست فناوری مولکولی، زیست فناوری دریا، زیست فناوری میکروبی، زیست فناوری صنعت و محیط زیست، نانو تکنولوژی، اخلاق زیستی، میکروب های بیماری زا، میکروب شناسی سیستماتیک و بوم شناسی، میکروبیولوژی صنعتی، میکروبیولوژی محیطی. همچنین خارج از کارشناسی ارشد این رشته ها در مقطع دکتری نیز برای دانشجویانِ خواهان تحصیل فراهم است.

خوب هست که این را هم بگوییم که اگر شما از دسته افراد خواهان تحصیل در خارج از کشور می باشید، بدانید که  رشته ی زیست سلولی و مولکولی به دلیل داشتن حالت ریسرچری و تحقیقی از جمله علومی می باشد که به راحتی می توانید در این رشته اپلای کنید و حتی فاند تحصیلی بگیرید. پس دانش جویان رشته ی زیست سلولی و مولکولی می توانند از این بابت که انتخاب های زیادی برای آینده ی خود دارند اطمینان حاصل کنند.

 خب تا به اینجا فهمیدیم که این رشته متنوع است و آینده ی جذابی نیز می تواند داشته باشد؛ اما آیا این رشته برای همه ی افراد مناسب است؟پاسخ به این سوال خیر است. رشته ی زیست سلولی و مولکولی عمدتا برای کسانی مناسب است که که عاشقِ تحقیق و جستجو و همچنین کارهای عملی آزمایش گاهی هستند. در واقع کسانی که به درس خواندن های سنتی و پی در پی گرایش دارند خیلی نمی توانند در این رشته موفق عمل کنند. همچنین به یاد داشته باشید که رشته ی زیست سلولی و مولکولی  به دلیل کار در آزمایشگاه و ارتباط داشتن با انواعِ بیماری ها ممکن است برای برخی افراد مناسب نباشد. چراکه اگر شما عملی در حیطه ی آزمایشگاهی کار پیدا کردید، شما زین پس با انواع خون و ضایعات انسانی سرو کار دارید.

بازار کار رشته ی زیست سلولی و مولکولی

در کل شاغلان این رشته و همچنین اساتید دانشگاه ها عمدتا برای رشته ی زیست سلولی و مولکولی آینده ی خوبی را پیش بینی می کنند. آن ها بازار کار در این رشته را هم برای افراد خواهان تحصیل در ایران و هم برای افراد مشتاق تحصیل در خارج از کشور فراهم می دانند. اگر شما از افراد مشتاق به تحصیل در خارج از ایران هستید باید بدانید که در دانشگاه های هاروارد، کمبریج، استفورد، انستیتو تکنولوژی ماساچوست و دانشگاه کالیفرنیا _ سانفرانسیسکو این رشته به طرز کاملا حرفه ای تدریس می شود.

محصلان رشته ی زیست سلولی و مولکولی علاوه بر کار در آزمایشگاه ها، می توانند در بازار کار، وارد کارخانه های تولیدی شوند و نیز آنها حتی به عنوان پژوهشگر زیستی نیز در شرکت های مختلف استخدام شوند. علاوه بر این ها، چون رشته ی زیست سلولی و مولکولی یک پیش زمینه یا همان بک گراند زیستی  دارد فرد متقاضی می تواند با آزمون های تربیت معلم به عنوان دبیر زیست یا علوم نیز کار کند. کاملا مشخص است با کسب دکتری در این رشته می شود به عنوان استاد دانشگاه نیز مشغول به کار شد.

چگونگی درآمد خوب از رشته ی زیست سلولی و مولکولی

تا به اینجای مقاله فهمیدیم که رشته ی زیست سلولی و مولکولی رشته ای به نسبت نوپا (از سال ۱۳۶۰ وارد ایران شده است) در عرصه ی علوم است. همچنین فهمیدیم که بازار کار به نسبت مناسبی برای رشته ی زیست سلولی و مولکولی مهیا می باشد . اما آیا با وجود ابن مهیا بودنِ بازار کار، آیا هرکسی می تواند در رشته ی زیست سلولی و مولکولی به درآمد خوب برسد؟ خب جواب قطعا خیر است. اما چرا؟

در هر رشته ای دو عامل علاقه و استعداد می تواند به عنوان عواملی عمل کنند که راه را برای درآمدزایی باز نگه دارد. اگر دقت کرده باشید در رشته هایی مانند پزشکی هم با وجود بازار کار جهانی به نسبت خوب اما همیشه تعدادی از پزشکان درآمد و شهرت بیشتری نسبت به تعدادی دیگر دارند.  در این رشته هم به همین گونه است یعنی استعداد و علاقه می تواند قابلیتی در فرد دانش آموخته ایجاد کند که او بتواند در این رشته یعنی زیست سلولی و مولکولی درآمد خوبی را تجربه کند.

برای نقش علاقه در این رشته می توان گفت که تمامی اشخاصی که زیست یا حتی شیمی را دوست دارنند می توانند از خواندنِ رشته ی زیست سلولی و مولکولی لذت ببرند. اما در زمینه ی استعداد باید بگوئیم که همان طور که در پیش تر هم اشاره شد رشته ی زیست سلولی و مولکولی عمدتا برای کسانی مناسب می باشد که عاشق سرچ و تحقیق هستند. پس زیست سلولی و مولکولی برای افراد خواهان درس خواندن به روش سنتی مناسب نمی باشد.

اگر شما از اشخاصی هستید که می خواهید بدانید که آیا این رشته برای شما مناسب می باشد و یا خیر ؛ ما پیشنهاد می کنیم که حتما در آزمون های شخصیت شناسی شرکت کنید. چراکه این آزمون ها شما را با روحیتان آشنا می کند. شما پس از این آشنایی می توانید به توانایی ها و استعدادهای ذاتی خود پی ببرید. باید بدانید که اگر شما واقعا در این رشته استعداد داشته باشید می توانید با کسب دکتری در رشته های مانند زیست سلولی و مولکولی  آزمایشگاه تاسیس کنید و خودتان کارفرما شوید و حتی می توانید به عنوان نویسنده ی زیستی نیز اقدام به فعالیت کنید.

حالا بر عکس موارد فوق اگر فکر می کنید که به زمینه های زیستی علاقه ندارید و همچنین به تحقیق نیز علاقه مند نمی باشید، پیشنهاد ما این است که به هیچ وجه سمت رشته ی زیست سلولی و مولوکولی نروید. همچنین اگر شما از افرادی می باشید که به خون و ضایعات انسانی (ادارار و مدفوع) حساسیت دارند به سمت این رشته نروید و یا حداقل در آزمایشگاه ها مشغول به کار نشوید. چراکه در صورت مشغولیت می تواند زندگی برایتان بسیار سخت شود.

توجه داشته باشید که حتی اگر هم به رشته ی زیست سلولی و مولکولی علاقه مند باشید و هم زمان هم بخو اهید به صورت استخدامی در جایی مشغول به کار شوید باید بدانید که با مقطع کارشناسی به شما معمولا کارهایی کمی سطح پایین تر از تحصیلاتتان می دهند. مثلا ممکن است از شما بخواهند که کار تزریقات و یا خون گیری را شما به عهده بگیرید. پس برای اینکه متناسب با تحصیلاتتان بتوانید کار کنید بهتر است که برای ارشد رشته ی زیست سلولی و مولکولی اقدام کنید.

به عنوان سخن آخر می توانیم به شما کنکوری های عزیز بگوئیم که با وجود مهیا شدن بستر های نسبی رشد برای این رشته در کشور ما اما هنوز زیست سلولی و مولکولی جای پیشرفت زیادی در ایران دارد. برای همین اگر می خواهید به زود به درآمد برسید ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که اگر دانشجوی کارشناسی در رشته ی زیست سلولی و مولکولی هستید به سمتِ نویسندگی در این رشته جداب شوید و اگر هم دانشجوی فوق و یا دکتری هستید و در جایی مانند آزمایشگاه و کارخانجات کار نمی کنید به سراغ کارهای پژوهشی بروید.

خبر خوب برای محصلانِ کارشناسی ارشد زیست سلولی و مولکولی این است که می توانند به عنوان مشاور ژنتیک کار کنند.از دیگر خبرهای خوب برای محصلان کارشناسی ارشد این می باشد که می گویند به تازگی با جمع شدن چهار نفر در رشته های مشابه می‌توانند اقدام به تاسیس آزمایشگاه بکنند. همچنین دکتر خلیلی چندی پیش اعلام کردند که به رشته های زیست سلولی و مولکولی مهر داده می شود که می تواند آینده ی کاری رشته ی زیست سلولی و مولکولی را بسیار برای محصلان آن جذاب کند.

در مقالات آینده شما را با سایر رشته های مشابه زیست سلولی و مولکولی مانند ژنتیک میکروبیولوژی آشنا می کنیم. نظر شما در رابطه با آینده ی رشته ی زیست سلولی و مولکولی چیست؟