بهار با تمام زیبایی‌های منحصر به فردی که دارد، برای افراد مبتلا به آلرژی مشکل ساز است. احساس حساسیت داشتن یکی از بدترین احساس ها شناخته می شود اما بدانید که تنها نیستید. افراد زیادی در جهان، مخصوصاً در فصل های بهار و تابستان با حساسیت های فصلی رو به رو می شوند که آنها را به مشکلات زیادی دچار می کند. این افراد دارای دستگاه ایمنی فوق هوشیار هستند که نسبت به مواد در ظاهر بی خطر محیط پیرامون خود، واکنشی بیش از حد معمول نشان می دهند.

آلرژی چیست؟

حساسیت بهاری یا آلرژی، یک واکنش آلرژیک است که در برخی افراد، با آغاز فصل بهار ظاهر می شود. در این فصل، با گرم‌تر شدن هوا گرده‌های ناشی از گل‌ دهی و گرده‌افشانی درخت‌ها، گیاهان و چمن‌ها در هوا و هاگ قارچ ها به صورت شناور وجود دارند. هنگامی‌که فصل گرده‌افشانی گل‌ها از راه می‌رسد، عطسه و آبریزش بینی جزو کمترین علائمی هستند که در افراد مبتلا به حساسیت پدیدار می شوند. گرده‌های گل می‌توانند راه های طولانی را طی کنند تا به شما برسند بنابراین حساسیت فقط نسبت به درختان و گیاهانی که در نزدیکی شما هستند، نیست.

علت ابتلا به آلرژی چیست؟

در فصل بهار درختان، علف‌های تازه بریده شده، علف‌های هرز و گل های تازه شکفته گرده‌های خود را در هوا آزاد می‌کنند تا به بارور شدن گیاهان کمک کنند. زمانی ‌که این گرده‌ها به بدن فردی که حساسیت دارد وارد می شوند، سیستم ایمنی بدن در برابر آنها واکنش نشان می‌دهد؛ به طوری ‌که گرده‌ها را به اشتباه خطری تهدید‌کننده برای سلامتی انسان در نظر گرفته و در برابر آنها آنتی‌ بادی‌هایی را تولید می‌کنند تا مواد حساسیت ‌زا را مورد حمله قرار دهند. این عمل باعث می شود ماده‎‌ای شیمیایی به نام هیستامین در خون ترشح ‌شود. هیستامین عارضه هایی مانند: عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم و دیگر علائمی که در ادامه با آن ها بیشتر آشنا می شویم در پی دارد.

 یک نکته‌ی مهم برای بروز حساسیت فصل بهار تاثیر ژنتیک است. آلرژی قابل انتقال از والدین به فرزندان است. در واقع اگر یکی از والدین مبتلا به حساسیت فصلی باشد به احتمال ۵۰ درصد فرزندش  هم مبتلا می‌شود و اگر هر دو والد حساسیت فصلی داشته باشند احتمال بروز در فرزندان تا ۷۵ درصد وجود دارد.

علائم آلرژِی:

- عطسه

- آبریزش و گرفتگی بینی

- پف چشم

- چشم های قرمز و اشک آلود

- خارش چشم، بینی، گوش ودها

- سرفه

- خستگی

- تیرگی زیر چشم

- سردرد و سرگیجه

- تنگی نفس

- خس خس سینه

- گز گز کردن بدن

- کهیر( در موارد نادر)

چه گل ها و گیاهانی باعث آلرژی در فصل بهار می شوند؟

- انواع درختان در اوایل بهار: چنار، صنوبر، سرو، بید، بلوط، افرا، کاج، زیتون، زبان گنجشک، راش

- انواع گل‌ها و گیاهان در طول فصل بهار: گیاهان با گل‌های رنگارنگ و کوچک مانند: بابونه، داوودی و تاج خروس

- انواع چمن در اواخر بهار تا میانه تابستان: چمن تیموتی، چاودار و برمودا

انواع گل‌ها، درخت‌ها و چمن‌هایی که می‌توانند موجب آلرژی بهاری شوند، بسته به شرایط آب‌ وهوایی و پوشش گیاهی هر منطقه گوناگون است. همچنین طبق تحقیقات انجام شده، تنها حدود ۱۲ درصد گیاهان، گرده‌های خود را به کمک باد در محیط زندگی ما پخش می‌کنند. اما همین مقدار برای بروز علائم آلرژی، کافی است.

تشخیص آلرژی بهاری:

آلرژی های بهاری معمولا روش های تشخیصی کمیابی دارند. علائم آن ها نیز معمولاً قابل درمان می باشد، مخصوصا اگر مشکلات تنفسی آن در فرد به طور شدید پدیدار شود. افرادی که به طور قابل توجه ای از این حساسیت ها رنج می برند، می توانند به متخصص آلرژی مراجعه کنند. متخصص آلرژی با انجام آزمایش های متعدد نوع آلرژی بیمار را شناسایی کرده و در صورت نیاز، برای بیمار واکسن تجویز می کند. تزریق واکسن های آلرژی حدود 3 سال به طول درمان نیاز دارد. همچنین پزشک نیز قادر است از دارو های تشخیصی آلرژی برای متعادل سازی کار دستگاه ایمنی استفاده نماید.

درمان آلرژی:

اغلب داروهای مختلفی برای تسکین علائم آلرژی فصلی و کاهش حساسیت بدن نسبت به آلرژی های هوا به فرد تجویز می گردد. داروهای آنتی هیستامین برای سرکوب هیستامین که یک ماده شیمیایی است و علائم آلرژی را تشدید می کند، پیشنهاد می شود. لوراتادین، سیتیریزین و فکسوفنادین نمونه‌های دیگر از داروهایی هستند که بدون نسخه می‌توانید از داروخانه تهیه کنید و با آن آبریزش بینی و چشم  و عطسه و خارش را از بین ببرید. قطره های چشمی نیز برای درمان علائم آلرژی چشم در کوتاه مدت مورد استفاده قرار می گیرند که معمولاً همراه با آنتی هیستامین ها برای فرد تجویز می گردند.

داروهایی برای باز کردن گرفتگی بینی نیز به صورت مایع ، قطره چکان و یا اسپری می باشند که البته اثرات کوتاه مدتی دارند اما می تواند رگ های خونی بینی را بهبود ببخشد. اسپری های استروئیدی بینی می توانند از طریق کاهش التهابات و تولید مخاط راه بینی فعالیت داشته باشند. علاوه بر داروها اغلب می توانید از دم کرده های سنتی نیز برای باز کردن راه بینی استفاده کنید. در پژوهش‌های پزشکی مشخص شده که استفاده کردن از غذاهای مفید مثل میوه‌ها، سبزی‌ها و مغزها و همچنین نوشیدن مایعات هم باعث بهبود علائم آلرژی می‌شوند. در نهایت اگرآلرژی با داروهای ذکر شده کنترل نشود افراد بیمار نیازمند ایمونوتراپی (تزریق واکسنهای آلرژی) هستند.

طب سنتی نیزپیشنهاد می دهد تا از غذاهایی مانند: کاهو سکنجبین، بورانی شبدر و یونجه، قره قروت، بورانی اسفناج، آش و سمنو درفصل بهار بیشتر استفاده کنید. همچنین نوشیدن دوغ، آب ماست و ماءالشعیر سنتی که فاقد مواد شیمیایی هستند توصیه می شود. غذاهایی با طبع گرم و خشک، گوشت، شیرینی، لیمو، سکنجبین و شربت آلبالو نیز بسیارموثر می باشند.

برخی درمان های گیاهی آلرژی:

- بخور گیاهان دارویی: بخور یکی از ساده‌ترین و دردسترس‌ ترین راه‌های خانگی برای درمان حساسیت است. برای این کار فقط به یک کاسه آب جوش و گیاهان دارویی نیاز دارید. آویشن، اکالیپتوس و اسطوخدوس از گیاهانی هستند که بخور آن‌ها به ضد عفونی کردن و باز شدن مجاری تفسی کمک می کند.

- آب نمک: شست و شوی مداوم با آب نمک مخاط اضافی بینی را پاکسازی می‌کند. در این میان آلرژن‌ها و گرد و خاک هم وجود دارند که به راحتی با آب نمک شست و شو و خارج می‌شوند.

- روغن بنفشه: روغن بنفشه می‌تواند علائم حساسیت فصلی را کاهش دهد یا از بین ببرد. برای استفاده می‌توانید روزی دو قطره روغن بنفشه را داخل بینی بریزید یا این‌ که روغن بنفشه را روی شقیقه‌ها بریزید و به مدت چند دقیقه ماساژ دهید. این روش به‌خصوص برای درمان عطسه  بسیارمفید است.

- طب سوزنی و برگ گزنه: نتایجات نشان داده که برگ گزنه و طب سوزنی در درمان حساسیت فصلی موثر بودند. طب سوزنی با هدف قرار دادن نقاطی از بدن که به مجاری تنفسی مربوط است از انسداد آن جلوگیری می‌کند و گردش خون را زیاد می کند. همچنین این تحقیق نشان داده که برگ گزنه در کاهش علائم عطسه، سرفه، خارش چشم و گلو موثر است.

راه های پیشگیری از آلرژی در فصل بهار:

- در هنگام رفتن به بیرون ماسک بزنید.

- مدت زمان کمتری بیرون بمانید.

- لباس‌هایی که بیرون منزل پوشیده‌اید را بلافاصله بعد از آمدن به خانه درآورده و دوش بگیرید تا گرده ها و مواد آلرژن روی پوستتان باقی نماند.

- پنجره‌های خانه را بسته نگه دارید.

- در روزهایی که باد می‌وزد، بهتر است در منزل بمانید. بهترین زمان برای بیرون رفتن بعد از بارش باران است.

 - حداقل هفته‌ای یک بار خانه را با جاروی برقی تمیز کنید.

- ملحفه‌های رختخواب را هر هفته شستشو دهید.

- از لباس‌های پشمی، فرش پشمی استفاده نکنید و پتو را ملافه بپوشانید.

- از کنده درختان خشک شده و پوسیده دوری کنید

- کفش‌ها را قبل از ورود به منزل دربیاورید.

- بهتر است چمن‌های منزل را در حد کوتاه نگه دارید.

- هنگام بیرون رفتن عینک آفتابی بزنید.

- از دستگاه تصفیه هوا استفاده کنید.

-  از استعمال دخانیات خودداری کنید، چون این کار آلرژی را تحریک می‌کند.