مطالب نوشته شده در این مقاله از سری مباحث بسیار جذاب و کاربردی روز دنیا است. اما چرا؟ چون این مقاله درباره ی کوانتوم نوشته شده است. شاید برایتان عجیب باشد ولی کل گیتی تشکیل شده یعنی زمین و آسمان ها و حتی بدن ما  در مبنایی از مفهوم کوانتوم کار خود را انجام  می دهند.  این مفهوم خاص به قدری کاربردی است که دانشمندانی مثل آلبرت انیشتن و چادویک و از همه مهم تر تسلا ریشه ی کار خود را تماما کوانتوم معرفی می کنند و بیشتر نظریه های خود را بر این اساس نوشته اند.

این مفهوم پیچیده یعنی همان کوانتوم تا به الآن توانسته به حدی بحث بر انگیزعمل کند که تاثیرش حتی به مباحث نوپایی مثل ارزهای دیجیتال هم رسیده است. اما چگونه کوانتوم می تواند روی بیت کوین اثر گذار باشد؟ این اثر گذاری به شکل مثبت ایفا می شود یا نقشی منفی خواهد داشت؟ و نهایتا اینکه آیا این تاثیرات در ارزش ارزهای دیجیتال تغییری ایجاد می کنند؟ در این مقاله قصد داریم که به تمامی سوالات فوق پاسخ دهیم. پس اگر از مشتاقان علمِ کوانتوم هستید به شما پیشنهاد می کنم که این مقاله را حتما تا انتها دنبال کنید.

کوانتوم به چه معناست؟

کوانتوم را از جمله علومی می توان معرفی کرد که در عین جالب بودن به معنای واقعی نامفهوم است. به طوری که دانشمند معروف می گوید ((هر کس ادعا کند که کوانتوم را فهمیده یا دروغ گو است و یا دیوانه)). پس مفهوم کوانتوم به گونه ای نیست که بشود آن را به طور کامل درک کرد ولی می توان تاحدودی آن را شناخت و با این شناخت حدودی از مزایا و معایب آن استفاده کرد. باید بدانید که کوانتوم یک مفهوم است که به یک علم خاص محدود نمی شود. چراکه از فیزیک و شیمی بگیر تا کامیپوتر همه از مفاهیم  ابتدایی کوانتوم هستند.

کوانتوم در فیزیک: یک جمله ی معروفی از نیلزبور (بنیان گذار فیزیک کوانتوم) نقل شده است که می گوید ((هرکس که بگوید فیزیک کوانتوم را فهمیده در واقع هیچ چیز از آن نفهمیده است.)) این جمله ی او که بسیار به سخن ابتدای تیتر فوق (می گویند آن جمله به تسلا نسبت داده شده است) هم شباهت دارد در واقع تنها می خواهد از پیچیدگی های علم کوانتوم پرده بردارد. علم فیزیک هم بخش کوچکی از دریای بیکران کوانتوم است. مباحث مربوط به فیزیک کوانتومی عمدتا  در درس های دبیرستان با فرمول های مربوط به ((ثابت پلانک)) به ما آموخته شده اند که البته واقعیت این فرمول ها بسیار پیچیده تر از چیزی است که به ما گفته می شد.

کوانتوم در شیمی: کوانتوم در شیمی می تواند انواع حالات زیر اتمی که حتی نمی شود آن ها را با میکروسکوپ های الکترونی هم به طور کامل دید شبیه سازی و مدل سازی کند. (کاری دشوار است که با علوم دیگر انجام نمی شود) در دبیرستان کوانتومِ شیمی را به ما در قالب خواص ترمودینامیکی گازها و همچنین خواص مولوکولی مواد آموزش داده اند. البته این مطالبی که ما در دبیرستان خواندیم گوشه ای از علم شیمی کوآنتومی بود که برای یادگیری ما، این موضوعات کاملا به صورت ساده شده و روان آورده شده بودند.

کامپیوتر کوآنتومی چیست؟

به زبان ساده کامپیوتر کوآنتومی یک تکنولوژی در حال ساخت است که در واقع یک ماشین حساب پیشرفته با استفاده از قوانین کوانتومی می باشد. این قوانین کوانتومی در علوم مربوط کامپیوترشامل برهم تنیدگی و برهم نهی و ...هستند.  توانایی و سرعتی که کامپیوتر های کامپیوتری در حل محاسبات دارند حتی قابل قیاس با کامپیوتر های سنتی (مثل همین گوشی موبایل در دستتان) نیست. این تفاوت عمده در توانایی و سرعت  آن ها دراین است که کامپیوتر های معمولی تنها دو حالت 0 و 1 را می توانند شناسایی کنند ولی عملکرد های کامپیوتر های کوانتومی خلاصه به این دو حالت نمی شوند و ترکیبی از حالات مختلف یک محاسبه را شامل می شوند. در پی تغییر حالت های مربوط به توانایی محاسبات، واحد های جدید کامپیوتری هم متفاوت از قبلی ها می شود و از بیت به کوبیت تغییر میابد.

کامپیوترهای کوآنتومی با سرعتی برابر با یک میلیارد بار سریع تر از کامپیوترهای عادی قرار است که با آمدنشان تحولی عجیب در دنیا به پا کنند. شایعه شده  که کمپانی گوگل به تازگی یکی از این رایانه های کوانتومی را اختراع کرده است که البته هنوز از سوی مدیران این شرکت مهر تایید صحتِ شایعه زده نشده است. با این حال چیزی که مشخص است این می‌باشد که بالاخره دیر یا زود این کامپیوترها وارد بازار جهانی می شوند و می توانند با قدرت محاسبه فوق العادشان هر نوع قفلی را بشکنند. حتی شکستن رمز بیت کوین.

چگونه کامپیوتر های کوآنتومی می توانند بیت کوین را شکست دهند؟

همان طور که احتمالا بدانید از مهمترین مزیت های بلاکچین امنیت آن است. بلاکچین با استفاده از نوعی رمز نگاری به نام رمزنگاری نامتقارن که خود شامل دو عملیات امضای دیجیتال وهش کردن است انجام می شود. این گونه رمز نگاری موجبِ چنان امنیت منحصربه فردی در این سیستم می شود که بلاک چین را برای همیشه تغییر ناپذیر می کند. البته با وجود کامپیوتر های کوآنتومی شاید باید قید همیشه را به بیشتر اوقات تغییر داد!

در زمان حال که همه جا صحبت از قوی بودن امنیت بیت کوین است، اگر سیستمی بیاید که این تغییر ناپذیری شکستن رمز را از بین ببرد، بلاک چین مهمترین امتیازش  یعنی امنیت را یک بار برای همیشه از دست خواهد داد. کامپیوتر های کوآنتومی دقیقا همان سیستمی هستند که بلاکچین را ناقص می کنند. اما چگونه؟

همان طور که گفته شد کوانتوم در شیمی قادراست که ذرات بسیار ریز زیر اتمی (الکترون، پروتون، نوترون) را به راحتی مدل سازی کنند. (قطعا مشاهده و دیدن این ذرات بسیار کار راحت تری نسبت به مدل سازی آن ها است.) کوانتوم این عملیات ها را با استفاده از کامپیوتر های کوآنتومی انجام می دهد.این سیستم پس از بررسی زیر اتم ها در واقع همه ی حالات وجودی هر چیزی را می فهمد؛ چرا که میدانیم هر چیزی از اتم ساخته شده است.پس با این وجود شکستن رمز ها و الگوریتم ها که از حالات وجودی یک سیستم هستند کاری آسان برای این علم به نظر می آید. حتی اگر این فناوری الگوریتم بلاک چین باشد!

حالا اگر بخواهیم با یک مثل ساده عملکرد های کوآنتومی را در کامپیوتر های کوآنتومی توضیح دهیم، می توانیم به مثال کره اشاره کنیم. وقتی کامپیوتر های معمولی می خواهند به ابعاد و ذرات یک کره پی ببرند در بهترین موقعیت، هم زمان می توانند در دو حالت مثلا شمال و جنوب آن را اندازه گیری کنند اما کامپیوتر های کوآنتومی قادر هستند که تمام نقاط خود کره و حتی ذرات آن را به طور هم زمان باهم محاسبه کنند. پس با این وجود کامپیوتر های کوانتومی کار سختی در قبال بیت کوین در پیش ندارند.

آیا با وجود کامپیوترهای کوآنتومی باید با بیت کوین خداحافظی کنیم؟

در جواب تیتر فوق خب باید بگویم که خیر، البته میشود گفت که حداقل برای این دهه جواب خیر است. اما چرا جواب منفی است؟ زیرا وجود یک تکنولوژی فقط در کاربرد آن خلاصه نمی شود بلکه سرمایه ای که در پی آن تکنولوژی به وجود می آید به مراتب بیشتراز کاربرد های روزانه ی آن می باشد. مثلا در فناوری بلاکچین خارج از کاربردهای روزانه آن وجود خود رمز ارزها بلاکچین چنان رونقی در کسب و کارهای ایجاد کرده است که بسیاری عملا آن را به جای کاربرد روزانه به یک تجارت روزانه تغییر داده اند!

 حالا اگر روی این نوع فناوری ها سرمایه داران بزرگی هم دست بگذارند قطعا کنار گذاشتن آن فناوری کاری بسیار سخت و زمان بر می شود. در رابطه با ارز های دیجیتال هم سرمایه دارانی مثل ایلان ماسک و جک دورسی و همچنین خواننده هایی مثل اسنوپ داگ روی آن ها سرمایه گذاری کرده اند. (البته این سرمایه گذاری ها به این افراد خلاصه نمی شود بلکه شامل بسیاری از افراد معروف است که گفتن نام آن ها در مقاله ی ما نمی گنجد.)

خارج از مورد فوق این فناوری یعنی کامپیوتر های کوانتومی هنوز در حال ساخت است و تنها شرکت گوگل که آن هم با شایعه ای نامعلوم، ادعا کرده که به این سیستم دست یافته است. البته خود صحت این گفته ی مدیران گوگل هم جای بحث و تدبیر دارد. همچنین مهندسینی که در زمینه ی ارزهای دیجیتال فعالیت می کنند این احتمال را می دهند که بتوانند با تکنولوژی کامپیوترهای کوانتومی غلبه کنند. پس حداقل تا سال های آینده ارز های دیجیتال هنوز کاربرد خودشان را حفظ می کنند.