در همین ابتدای صحبت از شما تقاضا داریم که تا آخر همراه ما باشید چرا که قصد داریم نوعی بیماری اختلال هذیان را به شما معرفی کنیم! این بیماری که با نام‌های اروتومانیا یا خود معشوق‌ پنداری شناخته می‌شود، به سندروم “فریما” و همچنین روان‌ پریشی عاشقانه معروف است که اغلب در حالت‌هایی رخ می‌دهد که فرد مبتلا از نظر سطح اجتماعی (یا هر موقعیت دیگری) نسبت به فرد مورد نظرش، متوسط یا پایین‌تر باشد. آن گاه میل و کششی شکل می‌گیرد که در آن بیمار معتقد می‌شود که یک فرد ثروتمند، مشهور یا خاص و برجسته‌تر از خودش، مانند یک هنرپیشه یا ورزشکار معروف به او علاقه دارد. درمان این اختلال نیز معمولاً به صورت دارو درمانی و توسط روان‌ پزشک صورت می‌گیرد.

در واقع این بیماری یک شکل غیرعادی از توهم پارانوئید می‌باشد که در آن فرد مبتلا به شدت معتقد است که فرد دیگری به او عشق می‌ورزد و این توهم به مرور زمان بد و بدتر می‌شود. اختلال خود معشوق پنداری نادربوده و در زنان بیشتر از مردان تأثیر می‌گذارد. اروتومانیا می‌تواند ناگهانی شروع شود و علائم اغلب طولانی مدت است. اروتومانیا گاهی اوقات به عنوان سندرم De Cleramboult نامیده می‌شود که برگرفته از نام روان پزشک فرانسوی است که اولین بار در سال ۱۹۲۱ آن را به عنوان یک اختلال متمایز توصیف کرد. اروتومانیا اغلب با سایر اختلالات روانپزشکی مرتبط است اما امکان رخ دادن آن به صورت خود به خودی نیز وجود دارد.

حقایقی در مورد‌ اروتومانیا

این بیماری در ابتدا در سال ۱۸۸۵ تعریف شد که این تعریف تشخیص مستقلی برای این بیماری بود اما ممکن است اختلال با دیگر مشکلات روانی که همراه با توهم و رفتارهای مانیک هستند نیز آشکار گردد. درمان اغلب شامل درمان های روان شناسی و داروها برای شرح علائم توهم و هرگونه علت پنهان می باشند. تحقیقات نشان داده اغلب کسانی که از اروتومانیا رنج می‌برند، منزوی بوده، استخدام نمی‌شوند و دارای ارتباطات اجتماعی محدودی هستند. به علاوه کسانی که اروتومانیا در آن‌ها تشخیص داده می‌شود اغلب سابقه‌ی بیماری‌ها روانی قوی در خانواده دارند که این احتمال ارتباط ژنتیکی اختلال را افزایش می‌دهد.

نمود و ظهور بیماری اروتومانیا

همان طور که گفته شد این بیماری در بین زنان تداول بیشتری دارد اما مردان به احتمال بیشتری از خود رفتارهای پرخاشگرانه و آزاردهنده نشان می‌دهند. علامت اصلی این اختلال این است که فرد بیمار باوری قوی دارد که فردی دیگر به شکل پنهانی عاشق او شده است. در برخی موارد بیماران حتی باور دارند در یک زمان چندین نفر علایقی پنهانی نسبت به آن‌ها پیدا کرده‌اند. از همه بیشتر دیده می‌شود که فرد بیمار توهم دارد و توسط فردی دست نیافتنی دوست داشته می‌شود که اغلب شخصی آشنا بوده و یا کسی که افراد دیگر با او ملاقات نداشته‌اند.

امکان دارد که شخص آسیب دیده و مبتلا به این اختلال به صورت همزمان توهمات دیگری را با بیماری خود تجربه کند، مثل اینکه گمان می‌کند فردی که او را دوست دارد می‌خواهد به شیوه پنهانی عشقش را به او نشان دهد مثلا با حالت بدن، چیدمان وسایل خانه، رنگ‌ها، و یا دیگر کارهایی که بی آسیب هستند. برخی تصورات بسیار شدید هستند مانند لقاح، زایمان یا مراقبت از کودکانی که در واقعیت وجود ندارند. چیزهای توهم زا می‌توانند به مرور زمان با چیزهایی دیگر جایگزین شوند و برخی ممکن است ثابت و بسیار شدید باشند.

تکذیب، یکی دیگر از خصوصیات اصلی در این اختلال است چرا که بیماران این حقیقت که فرد مورد نظرشان ازدواج کرده است، دست نیافتنی است یا به او علاقه ندارد را قبول نمی‌کنند. فرد عاشق ممکن است خیالی یا حتی مرده باشد. اروتومانیا دو شکل دارد:اصلی و ثانویه. اروتومانیا اصلی اغلب به همان اختلال خود معشوق پنداری برمی‌گردد و مشکل دیگری همراه با آن وجود ندارد. این نوع اغلب ناگهانی شروع شده و نتایج حادی در پی خواهد داشت. نوع ثانویه آن با بیماری دیگری همراه می‌باشد مانند اختلالات شیزوفرنی پارانوئید، اغلب شامل توهم آزار دیدن و تخیلات شده و شروعی تدریجی دارد.

همچنین افراد بیماری که شرایط ثابتی دارند، مشکلات جدی تری داشته و دچار توهمات دائمی هستند و کمتر به درمان واکنش نشان می‌دهند. این افراد اغلب زنانی وابسته و ترسو هستند که به احتمال فراوان تجربه جنسی نیز نداشته‌اند. کسانی که شرایطی عود کننده و خفیف دارند اغلب توهماتی کوتاه مدت تر داشته و مشکل می‌تواند برای چندین سال تشخیص داده نشود. رفتارهایی که مشکل ساز هستند، شامل کارهایی از قبیل تلفن زدن، فرستادن نامه و هدیه، رفتن بدون خبر به خانه فرد و دیگر رفتارهای دائمی و پنهانی می‌شوند.

علل اختلال خود معشوق‌ پنداری یا اروتومانیا Erotomania چیست؟

بعید نیست که این نوع اختلال، نشانه یک بیماری روانی از جمله اسکیزوفرنی، افسردگی، اختلال دوقطبی و یا بیماری آلزایمر باشد. گزارش موارد نشان داده است که شبکه‌های اجتماعی می‌توانند اعتقادات فریبکارانه مرتبط با اروتومانیا را تشدید کنند یا حتی آن را تحریک کنند. رسانه‌های اجتماعی برخی از موانع میان افراد غریبه را حذف می‌کند و اطلاعات به راحتی می‌تواند برای مشاهده، تماس و دیگر موارد آزار و اذیت افرادی که قبلاً غیر قابل دسترس بوده‌اند، استفاده شود. رسانه‌های اجتماعی می‌توانند حریم خصوصی را کاهش داده و به طبع آن، رفتار سواستفاده‌گر را بسیار ساده‌تر کند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که توهمات ممکن است به عنوان راهی برای مدیریت استرس شدید یا تروما باشد. ژنتیک نیز ممکن است به توسعه اختلالات توهم زا کمک کند.

علائم اختلال خود معشوق پنداری یا اروتومانیا Erotomania چیست؟

همان گونه که اشاره شد نشانه بارز این نوع اختلال، توهم و باور غلط شخص بیمار است که گمان می‌کند فرد دیگری او را دوست دارد در صورتی که معمولاً شواهدی برای عشق آن فرد وجود ندارد. فردی که مبتلا به اروتومانیا است، ممکن است مرتباً در مورد علاقه افراد دیگر صحبت کند. رفتارهای مرتبط با این بیماری شامل تلاش‌های مداوم برای برقراری تماس با شخص به وسیله نوشته‌ها و سایر رفتارهای آزاردهنده است. رفتار افراد مبتلا به اروتومانیا می‌تواند تهدیدی برای جسم آنها باشد که این امر اغلب در هنگام ارزیابی وضعیت به عنوان عامل خطر شناخته می‌شود.

علائم و نشانه‌های متداول در این بیماری عبارتند از:

1- تماس های تلفنی مکرر با فرد

2- فرستادن مکرر نامه، ایمیل و یا هدیه به فرد دیگر

3- احساس حسادت به خاطر اینکه باور دارد فرد ممکن است در تماس با عاشقان دیگری باشد

4- از دست دادن علاقه جهت انجام دیگر فعالیت‌ها به دلیل تمایل برای صحبت کردن با فرد دیگر یا انجام دادن کارهایی که مرتبط با اوست

5- بستوه آوردن فرد در بین جمع، گاهی تا جایی می‌رسد که بیمار بازخواست شده یا توسط مراجع قانونی بازداشت می‌شود.

6- استفاده بیش از حد از رسانه های اجتماعی برای نشان دادن ارتباط با فرد دیگر زمانی که در یک جشن یا عکس گروهی هستند

7- ایجاد موقعیت هایی با جزئیات اما اشتباه که در آن بیمار تصور می کند فرد عاشق او را دنبال می‌کند، به او طعنه می‌زند یا در تلاش برای برقراری ارتباط با اوست؛

8- متقاعد شده است که فرد دیگر تلاش می‌کند به طور پنهانی یا حرکات، پیام های مخفی یا نگاه های مختصر با اخبار، برنامه های تلویزیونی، فیلم یا رسانه های اجتماعی ارتباط برقرار کند.

تشخیص اختلال خود معشوق پنداری یا اروتومانیا Erotomania چگونه است؟

تشخیص این بیماری به دلیل نادر بودن آن، می‌تواند یکی از موضوعات چالش برانگیز باشد. برخی از روانپزشکان، کیس‌های اروتومانیا را در بالین مشاهده نمی‌کنند و حتی ممکن است علائم را زمانی که با آنها مواجه می‌شوند، تشخیص ندهند. به طور کلی علائم زیر، بایستی قبل از تشخیص دیده شوند:

1- توهم باید حوادث احتمالی را شامل شوند، حتی اگر آنها به شدت بعید باشند.

2- توهم تنها موضوع مربوطه را شامل شود و تمام جنبه‌های دیگر زندگی فرد مبتلا، کارآمد و طبیعی باشد .

3- اگر حالت‌های افسردگی و حالت مانیک نیز وجود داشته باشد، پس مدت زمان توهم باید طولانی‌تر از قسمت افسردگی یا مانیک باشد.

بیشتر بخوانید: امیکرون بیشتر از همه سویه‌های قبلی کرونا روی پلاستیک و پوست بدن زنده می‌ماند

شکاف‌های روانی

اگر با افرادی که دچار بیماری سلامت روان هستند از نزدیک برخورد داشته باشید، پس حتماً اطلاعاتی از شکاف‌های روانی خواهید داشت. اروتومانیا ممکن است برای مدت زمان طولانی یا در دوره های کوتاهی که شکاف های روانی نامیده می‌شوند نمودار گردد. شکاف های روانی اغلب علامت متداولی از دیگر مشکلات در سلامت روان هستند. آن ها شامل بدتر شدن ناگهانی توهمات یا دیگر خصوصیات روانی هستند. این علائم ممکن است در اختلالات دیگری مانند شیزوفرنی، اختلال دوقطبی و اختلال اسکیزوافکتیو نیز دیده شوند. در ادامه به برخی علائم مانیک اختلال دوقطبی اشاره خواهیم کرد.

از جمله نشانه‌های مانیک اختلال دوقطبی می‌توان به شش مورد اشاره کرد:

1- داشتن مقدار غیرعادی انرژی

2- عدم توانایی برای خوابیدن

3- داشتن افکار زیاد در زمانی کوتاه

4- درگیر شدن در فعالیت هایی که برای او عادی هستند

5- صحبت کردن سریع در مورد موضوعات متفاوت در زمانی کوتاه

6- نشان دادن رفتارهای پرخطر مانند خرج کردن پولی زیاد به یک باره یا رانندگی پرخطر و بی احتیاط. به طور کلی افسردگی مانیک با افسردگی که تماماً با آن آشنا هستیم متفاوت است و از آن به عنوان یک اختلال دو قطبی شناخته می‌شود. افرادی که افسردگی مانیک دارند و به آن مبتلا هستند اغلب انرژی کم، سطح فعالیت بسیار کم، کم خوابی و رفتار مانیک دارند.

مشکلات و شرایط همراه در بیمار مبتلا به اروتومانیا

این بیماری می‌تواند باعث شود تا فرد بیمار (به خصوص آقایان)، رفتارهای پرخطر یا پرخاشگرانه از خود نشان دهد. در برخی موارد این رفتار می‌تواند باعث شود که فرد برای آزار دادن دیگران یا ایجاد مزاحمت دستگیر شود. در موارد نادر نیز اروتومانیا می‌تواند باعث مرگ فرد گردد. اروتومانیا اغلب همراه با اختلال دوقطبی است. این مشکل می تواند با شرایطی دیگر نیز همراه شود، مانند:

1- اختلال اضطراب

2- اعتیاد به الکل یا مواد

3- اختلال کم توجهی بیش فعالی

4- اختلالات غذایی، مانند اختلال بولیمیا یا بی اشتهایی عصبی

روش درمان اختلال خود معشوق پنداری یا اروتومانیا Erotomania

درمان این نوع اختلال همانند راه و روش تشخیص آن، می‌تواند دشوار باشد چرا که افراد مبتلا و تحت تأثیر بیماری، حتی قادر به پذیرش باورهای بی اساس خود نیستند. از طرفی نکته مهم در مورد درمان این است که درمان باید متناسب با نیازهای هر فرد باشد. اولویت ‌ها باید بر حفظ عملکرد اجتماعی، کاهش خطر ابتلا به رفتارهای مشکل ساز و بهبود کیفیت زندگی بیمار تمرکز کنند. همچنین ممکن است آموزش مهارت‌ های اجتماعی و ارائه کمک در برخورد با هر گونه مشکل ناشی از اروتومانیا نیز مفید باشد.

در مجموع می‌توان گفت زمانی که بیماری نتیجه یک بیماری ذهنی پنهان همانند اختلال دوقطبی یا شیزوفرنی نباشد، درمان استاندارد معمولاً ثبات وضعیت خلقی یا داروهای خواب آور در ترکیب با روان درمانی هستند که به بیمار کمک می‌کنند توهمات و تفکرات اعتیاد گونه خود را مدیریت کرده و بفهمد. زمانی که اروتومانیا نتیجه یک مشکل پنهان دیگر مانند اختلال دوقطبی، اعتیاد به الکل یا دارو، اختلالات اضطراب، اختلالات غذایی یا اختلال کم‌توجهی بیش فعالی باشد، درمان های بیشتری نیز نیاز خواهد بود. درمان اختلال می‌تواند سخت باشد زیرا کسانی که به آن مبتلا هستند نمی‌خواهند، یا حتی نمی‌توانند، متوجه شوند باورهایشان حقیقی نیستند.

مثال‌هایی از بیماری اروتومانیا

یکی از موارد بررسی شده از منابع قابل اطمینان مربوط به سال ۱۹۸۰ و برای زنی است که اشتباهاً باور داشت مردان متعددی در یک زمان عاشق او شده اند و او را تعقیب می‌کنند. اروتومانیا در این زن برای هشت سال ادامه یافت و بعد از آن کاملاً درمان شد. همچنین در سال ۲۰۱۲ داستانی در مورد شخصیتی به نام رابرت هاسکینز منتشر شد. در سال ۱۹۹۵ او  تصور می‌کرد خواننده مشهور مدونا عاشق او شده است. او باور داشت مدونا می‌خواهد با او ازدواج کند. او چندین بار از دیوار خانه این خواننده بالا رفته بود و او را تهدیدهای وحشتناکی کرد. سرانجام دادگاه رابرت هاسکینز را برای ده سال به زندان فرستاد.

مدیریت شرایط در اختلال خود معشوق پنداری یا بیماری اروتومانیا Erotomania

مدیریت علائم و نشانه‌ها، بر روی درمان اختلال اصلی متمرکز خواهد بود و امکان دارد شامل داروها، درمان و بستری شدن باشد. هر یک از این روشها را می توان بسته به فرد مورد نظر و علل اصلی آن اعمال کرد. درمان باید به فرد مبتلا کمک کند تا با یک برنامه توافق شده پیش برود و به آنها در مورد بیماریشان آموزش دهد. اگر رفتار فرد مبتلا برای خود، شخص مورد باور و یا هر فرد دیگری خطرناک باشد، ممکن است فرد در بیمارستان بستری شود. اغلب داروهای ضد روان پریشی نیز قادر هستند که علائم را به طور مؤثر کنترل کنند. از طرفی دارو و روان درمانی می‌توانند هر دو با هم استفاده شوند.