روزانه هزاران تن آشغال وارد چرخهی طبیعت میشود که بیش از نیمی از این آشغالها، پلاستیک اند. پلاستیکها در میان همهی آشغالها خطرناکتر و بیشتر به سلامتی طبیعت و انسانها ضرر میرساند. مهمترن دلیل این مسئله، تجزیه ناپذیری پلاستیکها است. پلاستیکها شامل قوطیهای نوشابه، کیسههای پلاستیکی، لیوان و سایر وسایل یک بار مصرف و ... است. تجزیه هر تکه پلاستیک کوچک هزاران سال زمان میبرد که در طول این زمان باید با زیباییهای شهر و تنفس پاک خداحافظی کنیم. رها کردن پلاستیک در محیط زیست دنیا را به محل جمع شدن هزاران موجود و جانور کثیف تبدیل میکند، در اینصورت است که درختان دیگر رشد نمیکنند و به مرور آلودگی بر جان ما تاثیر میگذارد.
رابطه پلاستیک و محیط زیست
تجزیه پلاستیکها سالیان طولانی به طول میانجامد و در نهایت آثار این پلاستیکها در طبیعت پاک نمیشوند بلکه به ذرات ریز تبدیل میشوند و وارد خاک و آب میشوند. این ذرات ریز توسط آب به ریشه درختان وارد میشود و بر میوهی آنها و در نهایت با وارد شدن محصولات آن به دایره طبیعت باعث ضرر و زیان به بدن ما میشود. همچنین این پلاستیکها وقتی در مجاورت با هوای گرم و تبخیر آب قرار میگیرند به ذرات شیمیایی تبدیل میشود که با ورود به بدن انسانها در آیندهای نه چندان دور به غذههای سرطانی تبدیل میشود و سلامت ما را مورد تهدید خودش قرار میدهد.
روزانه چند هزار تن پلاستیک وارد طبیعت می شود؟
در آخرین تحقیقات انجام شده آمار بدست آمده که سالانه حدودا ۳۰۰میلیون تن پلاستیک وارد طبیعت میشود که این رقم بسیار بالایی است. اگر مردم میدانستند که با انداختن تکههای هرچند کوچک زبالههای خود به طبیعت تا چه حد تاثیر بدی روی سلامت خودشان میگذارند، هیچگاه اقدام به چنین کار خطرناکی نمیکردند. اطلاع رسانی به مردم، اخطار دادن به آنها و گفتگوی مستقیم و غیرمستقیم با آنها باعث میشود تا علم افراد برای سالم نگه داشتن شهرشان بالاتر رود و شاید در این راستا تصمیمات درست تری بگیرند.
بازیافت پلاستیک
پلاستیکها شامل دسته بندیهای مختلفی هستند که در هنگام تجزیه در این دسته بندیها بصورت جداگانه تجزیه میشوند. مراحل بازیافت نیز سه مرحله است که شامل بازیافت مکانیکی در ابتدا، بازیافت شیمیایی و در نهایت بازیافت انرژی است. بازیافت پلاستیک همچنین به روشهای مختلفی انجام میشود یکی از این روشها بازیافت با آسیاب پلاستیک است که آسانترین و در عین حال پرکاربرد ترین نوع بازیافت در جهان است. پلاستیک بازیافتی که تغییر شکل میدهند و تبدیل به مواد دیگر از جمله کیسه زباله، توپ پلاستیکی، سطل زباله و ... میشود.
پلاستیک را در طبیعت رها نکنیم
پلاستیک و محیط زیست در مقابل یکدیگر قرار دارند. با رها کردن پلاستیک در طبیعت این مواد بطور مستقیم و غیر مستقیم بر ضرر طبیعت عمل میکند. گاهی پلاستیکهای رها شده در طبیعت راه خانه و آشیانه پرندگان، ماهیها و ... را میبندد و گاهی بطور غیرمستقیم با افزایش دمای دریاها و خشکیها توسط این مواد باعث میشود تا یخبندانها که محل زندگی موجودات بسیاری از جمله خرسهای قطبی است از بین بروند و چرخه طبیعت از حالت طبیعی خودش خارج شود.
انواع پلاستیک
انواع پلاستیک شامل ترموستها و ترموپلاستها هستند. ترموستها در برابر گرما به سختی واکنش نشان میدهند اما ترموپلاستها در مواجهه با گرما سریعا ذوب میشوند. انواع پلاستیک در یک نوع دسته بندی دیگر شامل آکریلیک، پلی کربنات، پلی اتیلن ( با چگالی کم، متوسط و بالا)، پلی پروپیلن، پلی اتیلین ترفتالات، پلی وینیل کلراید،آکریلونیتریل بوتادین استیرن، پلی آمید، پلی اورتان، پلی اکسی متیلن، پلی استارین، پلی لاکتیک اسید است. هر کدام از این پلاستیکها طول مدت خاصی برای ذوب شدن دارند.
انسان ها با مصرف پلاستیک چه میزان به محیط زیست ضرر میرسانند؟
با تفکیک کردن زبالهها و پلاستیکها میتوانیم در بازیافت این مواد کمک کنیم و با این کار به هوای پاک و محیط زیست اهمیت بیشتری قائل شویم. با فرهنگسازی برای جایگزینی پلاستیکها و استفاده از مواد طبیعی مثل چوب، پارچه، پنبه، شیشه و ... بجای مواد غیر قابل تجزیه میتوانیم به طبیعت کمک کنیم. انسانها روزانه با استفاده از پلاستیکهایی که در طبیعت رها میکنند دنیا را به محل آلودگی و جایی برای مرگ تبدیل میکنند. با آلودگی در محیط زیست تنفس را از انسانها و محیط زیست سلب میکنیم.
جایگزین پلاستیک
مایکوفومها و فومهای گیاهی جایگزین مناسبی برای پلاستیک فشرده و قالبهای پلاستیکی است. چرمهای گیاهی با استفاده از الیاف گیاهان، استفاده از وسایل کاربردی مثل لیوان، قاشق، بشقاب و ... از جنس چوب میتواند جایگزین مناسبی برای پلاستیک باشد. برگ درختان همچنین میتوانند متریال مناسبی برای ساخت وسایل آشپزخانه باشند. روزانه صدها تن کیسههای پلاستیکی وارد چرخهی طبیعت میشود که با جایگزینی کیسههای پارچهای بجای آنها از ورود پلاستیک به محیط زیست جلوگیری کنیم. نباید پیشگیری های هرچند کوچک را برای حفظ محیط زیست نادیده بگیریم.
راههای مقابله با دور ریز پلاستیک
راههای مقابله با پلاستیک از پیشگیری شروع میشود. با پیشگیری از دور ریزهای زباله و جایگزینی اشیای دیگر با جنسهای مختلف، بازیافت و تفکیک زبالهها میتوانیم از ورود دورریزهای پلاستیکی به دامان طبیعت خودداری کنیم. با ورود دور ریزهای پلاستیکی به داخل خاک و آب این مواد با تمام عناصر شیمیاییشان وارد چرخهی طبیعی و بعنوان خوراک مورد تغذیه گیاهان، انسانها و تمام جانداران قرار میگیرند که این کار باعث ضرر و زیان به بدن و طبیعت میشود. جایگزینهای گیاهی مناسبترین جایگزینها برای پلاستیک اند.
دنیای بدون پلاستیک
در برخی از کشورها روزهایی را تحت عنوان روز پاک در تقویمشان قرار میدهند. این فرهنگ سازی به افراد کمک میکند که حتی یک روز یا چند روز در سال را با رها نکردن زبالههایشان و پلاستیکها در طبیعت یک قدم به دنیای بدون پلاستیک نزدیک تر شوند. دنیای بدون پلاستیک به زندگی گیاهان، انسانها، جانداران و تمام زمین زندگی پاک تری را هدیه میدهد. دنیای بدون پلاستیک جهانی با هوای تازه، بدون ضایعات شیمیایی با اکسیژنی بدون مواد اضافی را برای ما به ارمغان میآورد.
تاثیر پلاستیک بر جانواران دریایی
این روزها با عکسهایی که در فضای مجازی قابل مشاهده است براحتی میتوانیم در جریان زندگی جانوران در این وضعیت هجوم پلاستیکها بشویم. این فشار بیشتر در زندگی جانوران دریایی تاثیر میگذارد. با رها کردن پلاستیکهایمان در دامان طبیعت و در داخل طبیعت، این عناصر بصورت مواد شیمیایی مستقیما وارد زندگی جانوران دریایی میشود. علاوه بر اینکه ریزپلاستیکها بر جان این جانداران به مرور تاثیر میگذارد، در بسیاری از مواقع پلاستیک بر دهان و گلوی مرغان دریایی و سایر جانداران قرار میگیرد و راه تنفس را از آنها میگیرد.
پلاستیک، علت مرگ طبیعت
پلاستیکها بطور مستقیم بر زندگی ما و طبیعت تاثیر میگذارند. پلاستیکها قاتل خاموش طبیعتند. بدون اینکه ما بدانیم تا چه حد ریختن زباله و پلاستیک در طبیعت میتواند سلامتی خودمان را تحتالشعاع قرار دهد ما اینکار را انجام میدهیم. پلاستیکها به مرور غلظت شیمیاییشان را در آب، هوا و خاک پخش میکنند و این امر تاثیر به شدت منفیای روی بدن ما و اکسیژن شیمیایی شدهای که وارد ریههای ما میشود، دارد. پلاستیک علاوه بر تمام زیانهایی که بر طبیعت به جای میگذارد، طبیعت را زشت میکند و آن را از بکر بودن در میآورد.
پلاستیک چگونه تنفس را از طبیعت می گیرد؟
اگر با یک مثال نقش منفی پلاستیک را در طبیعت بازگو کنیم مثل وارد کردن ذره ذره خاک در یک لیوان آب است. دانههای خاک با ورود به آب آن آب را از حالت آشامیدنی خارج میکنند. این آب همان اکسیژن شیمیاییست که ما آن را تنفس میکنیم و تفاوت این آب با اکسیژن، رنگ آب آلودهای است که قابل مشاهده است اما این رنگ در هوا به سختی قابل مشاهده است.