سرطان خون، همان طور که از اسمش مشخص است بر سلول‌های خونی تاثیر می‌گذارد و بیشتر در مغز استخوان روی می‌دهد. سلول‌های بنیادی موجود در مغز و استخوان توانایی تولید سلول های قرمز و سفید خون و پلاکت ها را دارند. سرطان خون باعث تولید و تکثیر غیر طبیعی، ناقص و کنترل نشده ی این سلول‌های خونی موجود در مغز استخوان می‌شود و باعث اختلال در عملکرد و توانایی این سلول های می‌شود. این سرطان در سه دسته‌ی مختلف طبقه بندی می‌شود که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

سرطان خون لوسمی یا لوکمی

سرطان خون لوسمی یا لوکمی بر روی مغز استخوان و گلبول‌های سفید تاثیر می‌گذارد و به تولید غیر طبیعی و بیش از حد گلبول‌های سفید خون می‌انجامد. تکثیر غیر طبیعی و ناقص این گلبول‌های سفید باعث ایجاد اختلال در کارکرد و توانایی مبارزه‌ی آنان در برابر عفونت ها و عوامل بیگانه می‌شودو هم چنین توانایی مغز استخوان در تولید گلبول قرمز و پلاکت ها از بین می‌رود. سرطان لوسمی شامل لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL)، لوسمی میلوئیدی حاد (AML)، لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL)، لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) می‌شود. لوسمی در مراحل اولیه علائم خود را نشان نمی‌دهد. از علائم این نوع سرطان، کم خونی، لثه‌های ورم کرده و یا خونریزی لثه، ورم و ناراحتی در شکم را می‌توان نام برد.

سرطان خون لنفومی

سرطان خون لنفومی بر روی سیستم لنفاوی تاثیر می‌گذارد. وظیفه‌ی سیستم لنفاوی دفع مایعات و تولید نوعی از گلبول‌های سفید به نام لنفوسیت است. لنفوسیت نیز در سیستم ایمنی بدن دخیل است. سرطان خون لنفومی سبب تولید بیش از حد این نوع از گلبول‌های سفید می‌شود و بنابراین، اختلال و افزایش سلول ‌های لنفاوی باعث اختلال در سیستم ایمنی بدن می‌شود. این نوع سرطان خون خود در دوسته ی هوچکین و غیر هوچکین طبقه بندی می‌شوند. نوع هوچکین این سرطان کاملا قابل درمان است. از علائم این نوع سرطان، ورم کردن غدد لنفاوی در گردن، زیر بقل و ران، تب،عرق کردن و خارش پوست و کهیر را می‌توان نام برد.

سرطان خون میلوما

سرطان خون میلوما بر سلول‌های پلاسمای خون تاثیر می‌گذارد. وظیفه‌ی سلول های پلاسما تولید پادتن یا آنتی بادی است و در سیستم ایمنی بدن موثر است. سرطان خون میلوما از تولید پادتن در بدن جلوگیری می‌کند و به تولید پادتن‌های غیر طبیعی می‌پردازد، این امر موجب اختلال در کلیه می‌شود و هم چنین تولید سلول‌های خونی و گلبول‌های سفید را مختل می‌کند و در نتیجه سیستم ایمنی را ضعیف می‌شود. از علائم بارز این نوع سرطان خون نارسایی کلیه، کلسیم زیاد در خون، پوکی استخوان، درد استخوان، ورم و یا شکستگی استخوان، پروتئین زیاد در خون و ادرار را می‌توان نام برد.

چه عواملی خطر ابتلا به سرطان خون را افزایش می‌دهند؟

عوامل گوناگونی در ابتلا به انواع سرطان خون دخیل هستند. قرار گرفتن در برابر تشعشع و بعضی از انواع مواد شیمیایی مانند فرم آلدهید و بنزن، شیمی درمانی، سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان و سیگار کشیدن از علل ابتلا به سرطان خون است. مردان، افراد سالمند، چاق و سفید پوستان و افراد مبتلا به بیماری‌های خود ایمنی، بیماری‌های ژنتیکی مانند سندروم دان، اچ آی وی و کسانی که در برابر رادیو اکتیو قرار می‌گیرند بیشتر در معرض سرطان خون هستند.

شیوه های درمان سرطان خون

اگرچه سرطان خون بیماری نگران کننده‌ای به نظر می‌رسد، ولی میزان بهبود و درمان این بیماری نسبت به گذشته بسیار پیشرفت کرده است. شیمی درمانی، پرتو درمانی، پیوند مغز استخوان، پیوند سلول‌های بنیادی و هدف درمانی از شایع‌ترین شیوه‌های درمان سرطان خون است. در شیمی درمانی، داروها به صورت خوراکی و یا تزریق وریدی و یا داخل نخاع مصرف می‌شوند. پرتو درمانی روشی است که در آن سلول های سرطانی با پرتو های انرژی از بین می‌روند. پیوند مغز و استخوان و پیوند سلول‌های بنیادی نیز روش جایگزینی سلول‌های بنیادی و مغز استخوان سالم در بدن است. هدف درمانی نیز مصرف دارو های مخصوص به منظور از بین بردن سلول‌های سرطانی می‌باشد.

کدام نوع سرطان خون در کودکان شایع‌تر است؟

سرطان خون یکی شایع‌ترین انواع سرطان در کودکان می‌باشد. کودکان معمولا بیشتر دچار سرطان خون لوسمی و لنفوی می‌شوند. سرطان لوسمی میلوئیدی حاد (AML) و لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL) از رایج‌ترین انواع لوسمی است که در کودکان دیده می‌شود. نوع مزمن سرطان در کودکان کمتر رایج است و اصولا این بیماری پیشرفت سریعی در کودکان دارد و نشانه‌های بیماری به سرعت ظهور می‌کنند. اگر سرطان خون در کودکان به موقع تشخیص داده شود و درمان مناسب برای آن انتخاب شود، قابل درمان و بهبودی است.