در این مقاله با بیماری ام اس (MS) یا مالتیپل اسکلروزیس و علائم و نشانه های آن و همچنین راه های پیشگیری و درمان آن آشنا می شویم.
بیماری ام اس چیست؟
بیماری ام اس (MS) یا همان مالتیپل اسکلروزیس یک نوع بیماری خود ایمنی می باشد که در آن سیستم ایمنی بدن به بافتهای عصبی دیگر اعضای بدن حمله ور می شوند و چربی های دور اعصاب را نابود می کنند. در بیماری ام اس، چربی اعصاب مرکزی (مغز و نخاع) به صورت پلاکهای تک تک یا کلی در اندازههای کوچک و یا حتی بزرگ دچار التهاب شدید و تخریب در آن ها میشود.
از بین رفتن میلینها یا همان چربی های اطراف اعصاب باعث میشوند عصبی که در بدن وظیفه انتقال پیامها را بر عهده دارد نتواند به نحو احسنت پیام و یا هشدار خود را انتقال دهد.نسبت به موقعیت و قرارگیری این پلاک ها علائم و نشانه های این بیماری در بدن متفاوت خواهد بود . به طور مثال باید مشخص شود که این پلاک ها در کدام قسمت عصب مرکزی قرار دارد و کدام قسمت ازخود را درگیر کرده است.
شاید برای شما سوال باشد که افراد در چه سنی بیشتر درگیر بیماری ام اس می شوند؟
در جواب باید گفت که اغلب این بیماری در سنین 20 تا 40 سالگی در افراد مشاهده می شود و این بیماری همچنان مثل یک راز باقی مانده است. اما مواردی هم وجود دارند که ریسک ابتلا به این بیماری را در فرد افزایش می دهد که در ادامه با این موارد آشنا می شویم.
سیگار کشیدن، عوامل جغرافیایی، عفونت، کمبود ویتامین D، ژنتیک، ابتلا به بیماری های خود ایمنی و نژاد
ژنتیک
بیماری ام اس اغلب در افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند بیشتر دیده می شود. به طوری که امکان ابتلا به بیماری ام اس در این افراد تقریبا 3 درصد بیشتر از بقیه افراد است.
عفونت
نوعی از ویروس ها در بدن که با این بیماری در ارتباط هستند ممکم است که موجب ایجاد عفونت کرده و فرد را مبتلا به بیماری ام اس بکند.
کمبود ویتامین D
کمبود ویتامین هایی همچون ویتامین D موجب درگیر شدن فرد با بیماری ام اس (MS) می شود.
عوامل جغرافیایی
در کشور های با آب و هوای معتدل و مناسب همچون استرالیا و کانادا و نظیر این کشورها بیماری ام اس به فراوانی یافت می شود.
نژاد
درگیری بیماری ام اس در نژاد هایی همچون افراد سفید پوست نسبت به افراد سیاه پوست ها ببیشتر است.
سیگار کشیدن
افراد سیگاری نسبت به افراد غیر سیگاری بیشتر در معرض خطر بیماری ام اس قرار دارند.
بیماری های خود ایمنی
افراد مبتلا به تیروئید و یا دیابت واز قبیل این نوع بیماری ها بیشتر در معرض ابتلا به بیماری ام اس هستند.
نشانه بیماری ام اس چه عواملی می تواند باشد؟
بی حسی اندام و یا صورت و بدن همچنین حالت هایی همچون مور مور شدن بدن،
سرگیجه، ضعف و خستگی بیش از حد عضلات، اختلال در کنترل ادار، تاری دید، حالات افسردگی، عدم ثبات خلق و خو، اسهال و یبوست، اختلال تکلم، سختی و دشواری در خوردن غذا، اختلالات جنسی و... از علائم نشان دهنده بیماری ام اس در فرد می باشد.
درد ها در بیماری ام اس (MS)
درد در افراد مبتلا به این بیماری به 2 صورت است
درد های اولیه که مربوط به خود بیماری می شوند و فرد را درگیر می کنند.
درد های ثانویه مربوط به آسیب این بیماری بر روی بافت های اعضا است به طور مثال فرد مبتلا به این بیماری که عضلات پاهایش دچار ضعف و ناتوانی شده است در هنگام راه رفتن برحسب فشاری که به عضلات پا وارد می شود درد های ثانویه گفته می شود که فرد بیمار را درگیر می کند.
فرد بیمار در طول بیماری ام اس ممکن است درگیر چه عوارضی شود؟
چه در جنس مذکر و چه در جنس مونث ممکن است که فرد بیمار در رابطه جنسی خود با مشکل مواجه شود، ضعف در اعضای بدن، اختلال در حرکت دست و پا، بی حس شدن اعضای بدن، درد، اضطراب و استرس، عصبانیت، ترس، کاهش اعتماد به نفس، می تواند از عوارض ابتلا به این بیماری باشد.
بیماری ام اس (MS) در زنان موجب اختلالاتی نظیر:
- کاهش میل جنسی
- بی حسی اندام تناسلی
- احساس درد درحین رابطه جنسی
- تشدید علائم یائسگی
- خشکی واژن
و ...
بیماری ام اس (MS) در مردان نیز می تواند شامل اختلالاتی نظیر:
- بی حسی آلت تناسلی
- ارضا نشدن
- زود انزالی و یا دیر انزالی
- از بین رفتن میل جنسی
و ...
راه های تشخیص بیماری ام اس (MS)
تشخیص ام اس (MS) راه بخصوصی ندارد و تنها پزشک با معاینه های بالینی می تواند ابتلا و شدت این بیماری را تشخیص دهد.
اولین راه تشخیص پزشک: معاینات عصبی می باشد
معاینه چشم: پزشک چشم ها را مورد بررسی و ارزیابی قرار می دهد.
ام آر ای: یکی دیگر از راه های تشخیص این بیماری ام آر ای می باشد.
پونکسیون کمری: راه دیگر تشخیص این بیماری تست این آزمایش است که به وسیله یک سوزن بلند توسط پزشک وارد ستون فقرات فرد بیمار می شود تا مایع مغذی فرد مورد بررسی و آزمایش قرار گیرد.
آزمایش خون هم یکی دیگر از راه های تشخیص و بررسی این بیماری می باشد.
راه های کنترل و پیشگیری بیماری ام اس (MS)
کنترل استرس: استرس به شدت خیلی زیادی خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.
مصرف دخانیت: دخانیات نیز موجب تحریک پذیری بدن فرد در مقابل این بیماری می شود.
فیبر ها: فیبر موجود در سبزیجات و میوه ها خطر ابتلا به بیماری ام اس را کاهش می دهد.
ماهی: مصرف ماهی در وعده های غذایی نیز می تواند از خطر ابتلا به بیماری ام اس جلوگیری کند.
استفاد از برنامه غذایی درست : همچون روغن کبد ماهی و روغن زیتون همچنین پنیر کره و ماست و دیگر ویتامین ها نیز تا حدودی خطر ابتلا به این بیماری را کاهش می دهد.
زنانی که دچار بیماری ام اس شده اند نسبت به سایر افراد بیشتر در معرض حمله قلبی قرار دارند. چون چربی های ترانس موجب التهاب درون رگ های خونه شده و در نتیجه موجب مشکلات قلبی در فرد بیمار می شود.
اولین کاری که این افراد برای حفظ سلامتی خود می توانند انجام دهند کنترل اضافه وزن است. برنامه غذایی مناسب نظیر شکر و نمک و کنترل فشار خون و قند نیز تا حدودی به ببود این بیماری می تواند کمک کند.
رژیم غذایی مناسب افراد مبتلا به ام اس (MS)
- فیبر موجود در سبزیجات
- غلات
- نان سنگک نان جو نان سبوس دار
- حدف گلوتن از رژیم غذایی به علت حساسیت و واکنش بدن فرد بیمار به پروتئین در گندم و ذرات
چناچکه تا این بخش از مقاله در رابطه با علائم و آشنایی با این بیماری گفته شد درمان قطعی برای این بیماری توسط پزشکان وجود ندارد. اما تا حدودی با داروهای تجویز شده پزشک و درمان فیزیوتراپی های مختلف تا حدودی میتوان شدت این بیماری را کنترل کرد.