بیماری ها عموما دارای اسامی گوناگون می باشند. یک سری از اسامی تخصصی و علمی هستند و گروهی دیگر در بین مردم رواج د ارند. در رابطه با این بیماری باید گفت که نام دیگرش پنومونی است. این بیماری عفونت در یک یا هر دو ریه است که به عنوان پنومونی ریه، عفونت سینه و یا ذات الریه نیز شناخته می‌شود. باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها عامل پنومونی ریه هستند. بیماری پنومونی ریه باعث ایجاد التهاب در کیسه‌های هوای ریه شده که به آن آلوئولی گفته می‌شود. آلوئول‌ها با مایع یا چرک پر می‌شوند و تنفس را دشوار می‌کند. در ادامه با علائم ذات الریه و درمان عفونت سینه بیشتر آشنا خواهید شد. برای درمان پنومونی و یا برای درمان عفونت ریه باید در ابتدا نشانه های ذات الریه و سینه پهلو را بشناسید.

آیا ذات الریه یا سینه پهلو مسری است؟

بسیاری از بیماری ها به دلیل اینکه شیوع و انتقال آن ها سریع اتفاق می افتد خطرناک به حساب می آیند و موجب ایجاد ترس در افراد خواهند شد. میکروب‌هایی که باعث ایجاد ذات الریه می‌شوند مسری هستند. این بدان معنی است که می‌توانند از فردی به فرد دیگر منتقل شوند. هر دو ذات الریه ویروسی و باکتریایی می‌توانند از طریق استنشاق قطرات موجود در هوا ناشی از عطسه یا سرفه به دیگران سرایت کنند. همچنین با تماس با سطوح یا اشیاء آلوده به باکتری‌ها یا ویروس‌های عامل ذات الریه، می‌توانید مبتلا شوید. امکان دارد بیماری پنومونی ریه قارچی را از محیط بگیرید. با این حال، از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. همه این‌ها به این معنی است که برای درمان عفونت ریه باید ابتدا پیشگیری کنید و این کار با رعایت بهداشت ممکن است.

بیشتر بخوانید: نشانه ها و علائم بیماری پارکینسون چیست؟

علائم ذات الریه و سینه پهلو

هر بیماری دارای نشانه های خاص خودش می باشد و پزشکان و متخصصان از روی این نشانه ها می توانند نوع بیماری را مطلع شوند و در ادامه راه درمان را برای مبتلایان به بیماری های مختلف بازگو کنند. نشانه های ذات الریه می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد و برای درمان عفونت سینه، باید این علائم ذات الریه را خوب بشناسید. نشانه های ذات الریه عبارتند از:

۱. سرفه به همراه خلط

۲. تب که از نشانه های بسیار رایج است.

۳. تعریق یا لرز

۴. تنگی نفس

۵. درد قفسه سینه

۶. احساس خستگی

۷. بی‌اشتهایی

۸. حالت تهوع یا استفراغ

۹. سردرد

۱۰. شاید کودکان زیر ۵ سال دارای تنفس سریع یا خس خس باشند.

۱۱. بر اساس بررسی ها به نظر می آید که نوزادان هیچ علامتی ندارند، اما بعضی اوقات ممکن است استفراغ و کمبود انرژی داشته باشند یا در نوشیدن یا خوردن‌شان اختلال ایجاد شود.

۱۲. افرادی که سن بالایی دارند امکان دارد که علائم خفیف‌تری داشته باشند علاوه بر این، این امکان وجود دارد که این افراد گیج شوند و یا دمای بدن‌شان پایین تر از حد نرمال باشد.

علل ذات الریه یا پنومونی چیست؟

برای هر بیماری ای علت های متفاوتی وجود دارد و معمولا بعضی از این علل شایع تر از باقی علت ها هستند. در ادامه باید گفت که انواع مختلفی از عوامل عفونی وجود دارد که می‌توانند باعث ایجاد ذات الریه و عفونت سینه شود. به طور مثال ذات الریه باکتریایی که شایع‌ترین علت بیماری پنومونی باکتریایی، استرپتوکوک پنومونیه است. دلایل دیگر عبارتند از: مایکوپلاسما پنومونی، هموفیلوس آنفلوانزا، لژیونلا پنوموفیلا.

این بیماری متاسفانه انواع گوناگونی دارد و روش های درمان متفاوتی را به همین دلیل می طلبد. یکی دیگر از انواع این بیماری پنومونی ویروسی است که اغلب ویروس ‌های تنفسی باعث آن هستند. برخی از نمونه‌ ها عبارتند از: آنفولانزا، ویروس سن سیشیال تنفسی (RSV)ویروس‌های تنفسی، رینو ویروس (سرماخوردگی). در حقیقت می توان اظهار داشت که بیماری پنومونی ویروسی معمولاً ملایم ‌تر است و می‌تواند طی یک تا سه هفته بدون درمان بهبود یابد.

و به طور خلاصه به عنوان آخرین نوع این بیماری می توان نوع قارچی آن را نام برد. در حقیقت قارچ‌های موجود در خاک یا فضولات پرندگان می‌تواند باعث پنومونی و عفونت سینه شود. این بیماری اغلب در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، ایجاد می‌شود. نمونه‌هایی از قارچ‌های عامل پنومونی عبارتند از: پنوموسیستیس جیرووسی، گونه‌های کریپتوکوک، گونه‌های هیستوپلاسموز.

انواع سینه پهلو یاذات الریه و پنومونی چیست؟

به غیر از مواردی که در بالا گفته شد و این موارد دسته بندی متفاوتی داشتند باید گفت که در حقیقت این بیماری همچنین می‌تواند با توجه به محل یا زمان درگیری، طبقه‌بندی شود.

۱. پنومونی بیمارستانی (HAP)

همان طور که از نام آن پیداست در حقیقت این نوع از بیماری در مدت اقامت در بیمارستان به وجود می‌آید و می‌تواند جدی‌تر از انواع دیگر باشد، زیرا باکتری‌های موجود ممکن است در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم‌تر باشند.

۲. پنومونی اکتسابی از جامعه (CAP)

با توجه به واژه ی اکتسابی که در اینجا دیده می شود می توان گفت که اکتسابی از جامعه (CAP) به ذات الریه‌ای که در خارج از یک مکان پزشکی به وجود می‌آید، اشاره دارد.

۳. پنومونی ناشی از ونتیلاتور (تهویه) (VAP)

زمانی که گروهی از افراد که از دستگاه تهویه هوا استفاده می‌کنند، دچار پنومونی شوند، به آن VAP گفته می‌شود.

۴. پنومونی آسپیراسیون

در این بخش به آخرین نوع از این بیماری اشاره می کنیم. یکی دیگر از انواع این بیماری که به راحتی در افراد ایجاد می شود نوع آسپیراسیون است که هنگامی اتفاق می‌افتد که باکتری ها را از طریق غذا، نوشیدنی یا بزاق به ریه‌های خود وارد کنید. در صورت بروز مشکل در بلع یا اگر در اثر استفاده از داروها، الکل یا سایر داروها خیلی بی‌حال باشید، این نوع به احتمال زیاد بروز می ‌کند.

درمان پنومونی چیست ؟

برای هر بیماری ای راه و روش درمان به جرئت مهم ترین بخش است که باعث آرامش خیال در افراد می شود. هر پزشکی شاید روش های درمانی متفاوتی داشته باشد و با توجه به نظر کارشناسانه خودش این روش ها را برای بیمار پیشنهاد دهد اما در انتها نتیجه معمولا یکسان است. درمان ریه و داروی عفونت ریه به نوع ذات الریه، شدت و سلامت عمومی فرد بستگی دارد. اگر بخواهیم تصمیم بگیریم که برای عفونت ریه چه دارویی خوب است باید علائم برونشیت و نوع عفونت ریه را در نظر بگیریم و این کار فقط توسط پزشک متخصص ریه باید صورت بگیرد.

داروی عفونت ریه چیست؟

داروهایی که باید برای درمان این بیماری تجویز شود به نوع آن بستگی دارد و بر همین اساس پزشک نوع خاصی از دارو را برای عفونت ریه تجویز کند. داروی تجویز شده به علت خاص بیماری پنومونی بستگی دارد. اکثر موارد پنومونی باکتریایی با آنتی‌بیوتیک‌ها‌ی خوراکی قابل درمان هستند. همیشه دوره آنتی‌بیوتیک خود را کامل کنید، حتی اگر احساس بهتری داشته باشید انجام ندادن این امر مانع پاکسازی کامل عفونت شده و ممکن است در آینده درمان آن سخت‌تر باشد. داروهای آنتی‌بیوتیک روی ویروس‌ها اثر ندارند. در بعضی موارد، پزشک ممکن است ضد ویروسی تجویز کند. با این حال، بسیاری از موارد ذات الریه ویروسی به خودی خود با مراقبت در منزل بهبود می‌یابند. از داروهای ضد قارچ برای مقابله با پنومونی قارچی استفاده می‌شود. برای پاک کردن عفونت ممکن است مجبور شوید چندین هفته از این دارو استفاده کنید.

مراقبت در منزل به عنوان درمان خانگی عفونت ریه

شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که می توان در منزل از روش های درمانی استفاده کرد؟ پزشک ممکن است در صورت لزوم، داروهای بدون نسخه (OTC) برای رفع درد و تب نیز توصیه کند. شامل: آسپرین، ایبوپروفن (Advil ،Motrin)، استامینوفن (تیلنول) پزشک همچنین ممکن است دارویی برای تسکین درد قفسه و سرفه توصیه کند تا بتوانید استراحت کنید و به درمان عفونت ریه در خانه بپردازید. در نظر داشته باشید که سرفه به تخلیه مایع از ریه کمک می کند، بنابراین بهتر است به طور کامل متوقف نشود. با استراحت زیاد و نوشیدن مایعات فراوان می‌توانید به بهبودی خود کمک کرده و از عود مجدد جلوگیری کنید.

بستری در بیمارستان برای درمان عفونت ریه

همان طور که خودتان نیز تجربه کرده اید و می دانید زمانی که علائم افراد در بیماری که می تواند هر بیماری ای باشد، شدت می یابد باید به بیمارستان مراجعه کرد. در صورتی که علائم شما بسیار شدید است و یا مشکلات سلامتی دیگری نیز دارید، ممکن است لازم باشد در بیمارستان بستری شوید. در بیمارستان، پزشکان می‌توانند ضربان قلب، درجه حرارت و تنفس شما را پیگیری کنند. درمان بیمارستانی ممکن است شامل این موارد باشد: آنتی بیوتیک داخل وریدی، که به ورید تزریق می‌شود، در طول مدت درمان ذات الریه موثر است، تنفس درمانی، شامل ارسال داروهای خاص به طور مستقیم به ریه‌ها یا آموزش تمرین‌های تنفسی برای به حداکثر رساندن اکسیژن رسانی، اکسیژن درمانی برای حفظ سطح اکسیژن در جریان خون (بسته به شدت از طریق لوله بینی، ماسک صورت یا دستگاه تهویه مطبوع).

عوامل خطر پنومونی چیست؟

هرکسی می‌تواند مبتلا به این بیماری شود، اما گروه‌های خاصی خطر بیشتری دارند. شامل:

• نوزادان از بدو تولد تا ۲ سالگی

• افراد در سن ۶۵ سال و بالاتر

• اشخاصی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و به دلیل بیماری یا استفاده از داروها، مانند استروئیدها یا داروهای خاص سرطان.

• آن گروه از اشخاصی که شرایط پزشکی خاص مزمن دارند، مانند آسم، فیبروز کیستیک، دیابت یا نارسایی قلبی.

• گروهی که اخیراً دچار عفونت تنفسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا شده‌اند.

• گروهی که اخیراً بستری شده‌اند و یا در حال حاضر در بیمارستان بستری هستند، به ویژه اگر در یک دستگاه تهویه مطبوع بوده‌اند یا در حال استفاده از آن هستند.

• اشخاصی که دچار سکته مغزی شده اند، در بلع مشکل دارند یا وضعیتی دارند که باعث عدم تحرک می‌شود.

• آن گروه از افرادی که سیگار می ‌کشند، از انواع خاصی از دارو استفاده می‌کنند و یا مقدار زیادی الکل می‌نوشند.

• به عنوان آخرین عامل می گوییم که اشخاصی که در مقابل تحریک کننده‌های ریه مانند آلودگی، دود و برخی مواد شیمیایی قرار دارند. در نهایت می توان گفت که در حقیقت پزشک همچنین ممکن است دارویی برای تسکین درد قفسه و سرفه توصیه کند تا بتوانید استراحت کنید و به درمان عفونت ریه در خانه بپردازید. در نظر داشته باشید که سرفه به تخلیه مایع از ریه کمک می کند، بنابراین بهتر است به طور کامل متوقف نشود.

پیشگیری از ذات الریه یا پنومونی

۱. واکسن ذات الریه برای درمان عفونت ریه

پزشکان خوشبختانه این وعده را داده اند که با کمک یک سری روش ها می توان از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد. اولین خط دفاع در برابر این بیماری واکسینه شدن است. چندین واکسن ذات الریه وجود دارد که می‌‌تواند به پیشگیری از ذات الریه کمک کند. واکسن های پره ونار ۱۳ (Prevnar 1 ) و واکسن پنوموواکس ۲۳ ( Pneumovax 23 ) این دو واکسن پنومونی به محافظت در برابر ذات الریه و علائم مننژیت ناشی از باکتری‌های پنوموکوکی کمک می‌کنند. پزشک می‌تواند بگوید کدام یک ممکن است برای شما بهتر باشد. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) این واکسن را برای موارد زیر توصیه می‌کند:

• کودکان زیر ۲ سال

• بزرگسالان ۶۵ سال و بالاتر

• افراد بین ۲ تا ۶۴ سال

۱. واکسن آنفولانزا

این واکسن بسیار رایج است و همه ی ما نام آن را حداقل یکبار در زندگی شنیده ایم. پنومونی اغلب می‌تواند عارضه آنفولانزا باشد، بنابراین مطمئن باشید که سالانه واکسن آنفولانزا را دریافت می‌کنید. CDC توصیه می‌کند همه افراد در سن ۶ ماه و بالاتر واکسینه شوند، به خصوص افرادی که ممکن است در معرض خطر عوارض آنفولانزا باشند.

۲. واکسن Hib

به عنوان آخرین واکسن باید گفت که علاوه بر واکسن هایی که در بالا گفته شد واکسن دیگری نیز وجود دارد که می تواند به افراد جهت جلوگیری از ابتلا کمک کند. این واکسن در برابر هموفیلوس آنفلوانزا نوع b) Hib)، نوعی باکتری که می‌تواند باعث ذات الریه و علائم مننژیت شود، محافظت می‌دهد. CDC این واکسن را برای این موارد توصیه می شود: کلیه کودکان زیر ۵ سال، فرزندان بزرگتر و یا بزرگسالان غیر واکسینه شده‌ای که شرایط بهداشتی خاصی دارند، افرادی که پیوند مغز استخوان انجام داده اند. طبق گفته‌های موسسه ملی بهداشت (NIH)، واکسن‌های پنومونی مانع از همه موارد این بیماری نمی‌شوند. اما اگر واکسینه شده اید، به احتمال زیاد یک بیماری خفیف‌تر و کوتاه‌تر و همچنین خطر عوارض کمتری خواهید داشت.

در ادامه باید گفت موارد دیگری وجود دارد که برای جلوگیری می توان از آن ها استفاده کرد و شاید بسیار ساده راحت باشند اما بسیار کاربردی هستند. مثلا سیگار کشیدن شما را مستعد ابتلا به عفونت‌های تنفسی به خصوص پنومونی می‌ کند. مرتباً دستان خود را با آب و صابون بشویید. هنگام سرفه و عطسه دهان خود را بپوشانید. بلافاصله دستمال استفاده شده را دور بیندازید. برای تقویت سیستم ایمنی بدن خود یک شیوه زندگی سالم داشته باشید. استراحت کافی، رژیم غذایی سالم و ورزش منظم توصیه می‌شود. به همراه واکسیناسیون و سایر مراحل پیشگیری، خطر ابتلا به پنومونی کاهش می‌یابد. پزشک قفسه سینه را بررسی می‌کند تا به ذات الریه پی ببرد.