آیا تا کنون چیزی در مورد این بیماری شنیده اید؟ این بیماری کمی نادر است اما در شرایطی نیست که بتوان گفت اصلا در کسی دیده نمی شود مگر به ندرت. بیماری پارکینسون نوعی اختلال پیشرونده سیستم عصبی است که بر روی حرکت تأثیر می گذارد.  علائم به تدریج شروع می شود و گاهی اوقات تنها با یک لرزش کوچک در یک دست، که فرد به سختی متوجه آن می شود، آغاز می شود. علاوه بر لرزش ها که بسیار رایج هستند، این اختلال معمولاً باعث خشکی یا کند شدن حرکت نیز می شود.

اگر در اطرافیانتان این بیماری را مشاهده کرده باشید راحت تر می توانید آن را درک کنید. در مراحل اولیه این بیماری امکان دارد حالت چهره به میزان کم بیانگر این بیماری باشد.  ممکن است دست ها هنگام راه رفتن تکان نخورند.  ممکن است حرف زدن فرد  آرام یا مبهم شود. علائم بیماری پارکینسون با پیشرفت بیماری و با گذشت زمان بدتر می شود. اگرچه بیماری پارکینسون قابل درمان نیست اما داروها ممکن است علائم شما را به میزان قابل توجهی بهبود بخشند.  گاهی اوقات پزشک متخصص مغز و اعصاب ممکن است برای تنظیم مناطق خاصی از مغز و بهبود علائم، جراحی را پیشنهاد کند.

علائم و نشانه های بیماری پارکینسون

همانطور که می دانید هر بیماری نشانه های به خصوصی دارد و از طریق همین نشانه ها می توان نوع آن بیماری را تشخیص داد. اگر هر بیماری نشانه ی خاصی نمی داشت نمی توانستیم انواع مختلف آن را تشخیص دهیم و روش درمان نیز برای آن پیدا نمی شد. علائم و نشانه های بیماری پارکینسون برای هر کسی می تواند متفاوت باشد. علائم اولیه ممکن است خفیف و غیر قابل توجه باشد. علائم اغلب از یک طرف بدن شروع می شود و معمولاً حتی بعد از ایجاد علائم در هر دو طرف، در سمت اول شدیدتر خواهد بود. علائم و نشانه های پارکینسون ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1- لرزش

این علامت در بسیاری از بیماری ها دیده می شود. در رابطه با اسین بیماری بایستی گفت که لرزش معمولاً از یک اندام شروع می شود که اغلب دست یا انگشتان دست است. ممکن است فرد انگشت شست و سبابه را به هم بمالد که به آن لرزش پیل رولینگ گفته می شود. ممکن است لرزش در هنگام استراحت وجود داشته باشد.

2- حرکت آهسته (برادی کینزی)

تا به حال دیده اید که افراد با سرعت بسیار پایین کارهایشان را انجام دهند؟ در حقیقت یکی دیگر از نشانه های این بیماری کندی در عملکرد می باشد. ممکن است با گذشت زمان بیماری پارکینسون حرکت را کند کرده و کارهای ساده را دشوار و وقت گیر کند. قدم های فرد هنگام راه رفتن کوتاه تر می شود. بلند شدن از صندلی دشوار می شود.  فرد هنگام راه رفتن پاهای خود را روی زمین می کشد.

3- سفتی عضلات

حس خوبی نیست اینکه عضلاتمان مطابق آنچه که ما میخواهیم حرکت کنند. در این بیماری سفتی عضلات می تواند در هر قسمت از بدن رخ دهد. عضلات سخت می تواند دردناک باشد و دامنه حرکت را محدود کند.

4- اختلال در قامت و تعادل

خوشبختانه و یا متاسفانه این بیماری معمولا در سنین بالا اتفاق می افتد و فرد می تواند قامت خمیده پیدا کند یا ممکن است دچار مشکل تعادل شود.

5- از دست دادن حرکات اتوماتیک

متاسفانه در این بیماری تداخل در حالات مختلف حرکتی بسیار رایج است. بر اساس مطالعات حتی ممکن است این افراد توانایی انجام حرکات ناخودآگاه از جمله چشمک زدن، لبخند زدن یا حرکت دست ها هنگام راه رفتن کاهش پیدا کند.

6- تغییرات تکلم

مهم ترین گزینه برای برقراری ارتباط با افراد صحبت کردن است و نمی توان منکر این مورد شد. تکلم ممکن است آرام، سریع، مبهم یا با تردید باشد و بیشتر حالت یکنواخت و بدون بالا و پایین های معمول را داشته باشد.

7- تغییرات نوشتار

بنا بر مواردی که در بالاتر نیز گفته شد در این افراد نوشتن نیز می تواند دشوار شود و دست خط فرد کوچک به نظر برسد.

علل بیماری پارکینسون

هیچ پدیده ای بدون علت اتفاق نمی افتد و برای هر موردی که در اطرافمان میبینیم دلیل وجود دارد. در بیماری پارکینسون سلول های عصبی خاصی (نورون ها) در مغز به تدریج تخریب می شوند و از بین می روند.  بسیاری از این علائم به دلیل از بین رفتن نورون هایی است که یک پیام رسان شیمیایی در مغز شما بنام دوپامین تولید می کنند.  هنگامی که سطح دوپامین کاهش می یابد باعث فعالیت غیرطبیعی مغز می شود و علائم بیماری پارکینسون پدیدار می شود. علت بیماری پارکینسون ناشناخته است اما به نظر می رسد عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارند، از جمله:

1- ژنتیک

بخئواهیم یا نخواهیم همیشه یک پای بیماری ها به ژنتیک ختم می شود و این امری طبیعی ایست. محققان جهش های ژنتیکی خاصی را شناسایی کرده اند که می تواند باعث بیماری پارکینسون شود. اما این موارد شایع نیستند به جز در موارد نادری که بسیاری از اعضای خانواده مبتلا به بیماری پارکینسون هستند. اگرچه به نظر می رسد واریاسیون های خاص ژنی خطر ابتلا به پارکینسون را افزایش می دهد اما این خطر برای هر یک از این نشانگرهای ژنی  بسیار کم است.

2- محرک های محیطی

این که در اطرافمان چه چیزهایی وجود دارد گاهی اوقات می تواند تعیین کننده باشد. قرار گرفتن در معرض یکسری سموم خاص یا برخی عوامل محیطی ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را در آینده افزایش دهد، اما خطر آن نسبتاً کم است. محققان همچنین خاطرنشان کردند که در مغز مبتلایان به پارکینسون تغییرات بسیاری رخ می دهد، اگرچه هنوز مشخص نیست که چرا این تغییرات رخ می دهد.  این تغییرات شامل موارد زیر است:

3- وجود اجسام لویی

آیا تا به حال چیزی در مورد اجسام لویی شنیده اید؟ در حقیقت در رابطه با توضیح این حالت باید گفت که گروهی از مواد خاص درون سلول های مغزی نشانگرهای میکروسکوپی بیماری پارکینسون هستند که اجسام لویی نامیده می شوند و محققان معتقدند که این اجسام لوئی سرنخ مهمی را برای کشف علت بیماری پارکینسون در اختیار دارند. آلفا سینوکلین در اجسام لویی یافت می شود. اگرچه بسیاری از مواد در اجسام لویی وجود دارند، دانشمندان معتقدند که مهمترین آن پروتئین طبیعی و گسترده ای است به نام آلفا سینوکلین (a-synuclein) که در تمام اجسام لویی به صورت انبوه یافت می شود وسلول ها نمی توانند آن را تجزیه کنند.  این ماده در حال حاضر یک موضوع مهم و مورد توجه محققان بیماری پارکینسون است.

عوامل خطر پارکینسون

عوامل خطر بیماری پارکینسون شامل موارد زیر است:

1- سن

هر چقدر سن بالاتر می رود مبتلا شدن به انواع بیماری ها نیز روند تندتری می گیرند. بسیار نرمال و طبیعی ایست که در افراد مسن بیماری های بسیار زیادی را شاهد باشیم به نسبت سن های پایین. بزرگسالان جوان به ندرت به بیماری پارکینسون مبتلا می شوند. این بیماری معمولاً از میانسالی یا پیری شروع می شود و خطر آن با افزایش سن افزایش می یابد.  معمولاً افراد در حدود ۶۰ سال یا بالاتر به این بیماری مبتلا می شوند.

2- وراثت

طبق معمول ژنتیک و هر آنچه که مرتبط با وراثت است جز مواردی است که به بیماری ها ارتباط زیادی دارد و این مورد رایج است. اگر یکی از بستگان نزدیک فرد به بیماری پارکینسون مبتلا باشد احتمال ابتلا به این بیماری در او افزایش می یابد. با این حال اگر در خانواده خود بستگان زیادی با بیماری پارکینسون نداشته باشید خطر ابتلای شما اندک است.

3- جنسیت

در بسیاری از بیماری ها شاهد این هستیم که جنسیت حرف اول را میزند. در این بیماری مردان بیشتر از زنان در معرض هستند.

4- قرار گرفتن در معرض سموم

به عنوان آخرین مورد بیایید به شما بگوییم که اگر شما در برابر مواد شیمیایی قرار بگیرید و یا قرار گرفتن در معرض علف کش ها و سموم دفع آفات ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را کمی افزایش دهد.

عوارض بیماری پارکینسون

هر بیماری حتی پس از درمان آثاری از خود برجای می گذارد و در حقیقت می توان گفت که عوارضی به همراه دارد. گاهی اوقات متاسفانه این عوارض قابل جبران نیستند و در مواردی خوشبختانه راه حل هایی دارند. بیماری پارکینسون اغلب مشکلاتی به همراه دارد که قابل درمان هستند، از جمله:

1- مشکلات تفکر

شاید برای همه ی ما پیش آمده باشد که برای موضوعی بیش از حد درگیری فکری داشته باشیم و تجربه ی این حس سخت و دردناک است. ممکن است فرد مشکلات شناختی (دمانس یا زوال عقل) و مشکلات تفکر را تجربه کند. این موارد معمولاً در مراحل بعدی بیماری پارکینسون اتفاق می افتد. این مشکلات شناختی چندان به داروها پاسخگو نیستند.

2- افسردگی و تغییرات عاطفی

در صورتی که در زندگی تان تلورانس ندیده باشید و تجربه نکرده باشید باید گفت که شما زندگی نرمالی ندارید! ممکن است گاهی اوقات فرد در مراحل اولیه دچار افسردگی شود. درمان افسردگی می تواند توانایی مقابله با سایر چالش های بیماری پارکینسون را آسان تر کند. همچنین ممکن است تغییرات عاطفی دیگری مانند ترس،  اضطراب یا از بین رفتن انگیزه را تجربه کند.  پزشکان ممکن است برای درمان این علائم داروهایی را تجویز کنند.

3- مشکلات بلع

متاسفانه یکی دیگر از مشکلاتی که برای این گروه از اغفراد پیش می آید این است که با پیشرفت بیماری ممکن است بلع بیمار دچار مشکل شود. بزاق به دلیل کند شدن بلع در دهان جمع می  شود و منجر به سرازیری آب دهان می شود.

4- مشکلات جویدن و خوردن

این مورد کمی به مورد قبلی شباهت دارد و در حقیقت می توان گفت که آخرین مرحله این بیماری بر عضلات دهان تأثیر می گذارد و جویدن را مشکل می کند. این مسئله می تواند منجر به خفگی وسوء تغذیه شود.

5- اختلالات خواب

مبتلایان به این بیماری غالبا دارای مشکلات خواب هستند، از جمله بیدار شدن مکرر در طول شب، بیدار شدن زود هنگام یا خوابیدن در طول روز. همچنین ممکن است افراد اختلال عملکرد خواب با حرکت سریع چشم را تجربه کنند که همراه با انجام دادن فعالیت هایی در خواب است.  داروها ممکن است به رفع مشکلات خواب کمک کنند.

6- مشکلات مثانه و یبوست

به عنولان یکی دیگر از مشکلات جدی باید گفت که متاسفانه این بیماری ممکن است باعث ایجاد مشکلات مثانه از جمله عدم توانایی در کنترل ادرار یا مشکل در ادرار کردن شود. همچنین بسیاری از مبتلایان به پارکینسون دچار یبوست می شوند که عمدتا به دلیل کندترشدن حرکات دستگاه گوارش است.

بیشتر بخوانید: لوپوس چیست؟

درمان بیماری پارکینسون

همیشه بعد از ابتلا به بیماری ها اولین و اصلی ترین چیزی که ذهن را درگیر میکند درمان و راه های درمانی موجود برای آن بیماری است. اطرافیان و نزدیکان بیمار و خود بیمار برای درمان بسیار نگران هستند و این امر بسیار حیاتی است. بیماری پارکینسون قابل درمان نیست اما داروها اغلب می توانند بطور چشمگیری به کنترل علائم شما کمک کنند.  در بعضی از موارد بعدی ممکن است توصیه به عمل جراحی شود.

در ادامه می توان گفت که پزشک همچنین ممکن است تغییرات سبک زندگی، به خصوص ورزش هوازی مداوم را نیز توصیه کند. در بعضی موارد فیزیوتراپی که بر تعادل و کشش تمرکز دارد نیز مهم است.  یک پاتولوژیست زبان می تواند به بهبود مشکلات تکلم بیمار کمک کند.

1- داروها

اولین موردی که برای هر بیماری ای از سوی پزشک پیشنهاد می شود داروها هستند. داروها ممکن است به شما در مدیریت مشکلات در راه رفتن، حرکت و لرزش کمک کنند.  این داروها دوپامین را افزایش داده یا جایگزین می کنند. افراد مبتلا به پارکینسون غلظت دوپامین مغزی کمی دارند. دوپامین به طورمستقیم نمی تواند تزریق شود زیرا نمی تواند وارد مغز شود. ممکن است بعد از شروع درمان بیماری پارکینسون علائم به میزان قابل توجهی بهبود پیدا کند.  با این حال با گذشت زمان اثرات داروها اغلب کاهش می یابد اما باز هم می توانند علائم را به خوبی کنترل کنند. داروهایی که پزشک ممکن است تجویز کند شامل موارد زیر است:

2- کاربی دوپا-لوودوپا

آیا تا به حال نام این دارو را شنیده اید و یا از آن استفاده کرده اید؟  این دارو که مؤثرترین داروی بیماری است یک ماده شیمیایی طبیعی است که به مغز شما منتقل می شود و در آنجا به دوپامین تبدیل می شود. لوودوپا با کاربی دوپا (Lodosyn) ترکیب شده است، که لوودوپا را از تبدیل سریع به دوپامین خارج از مغز شما محافظت می کند.  این امر باعث کاهش عوارض جانبی مانند حالت تهوع می شود. عوارض جانبی ممکن است شامل حالت تهوع یا احساس سبکی سر(افت فشار ارتوستاتیک) باشد. بعد از گذشت چند سال با پیشرفت بیماری اثرات حاصل از لوودوپا در اثر پدیده خاموش شدن کم می شود. از دیگر داروها می توان آگونیست های دوپامین، مهار کننده هایMAO B ، مهار کننده های (COMT) Catechol O-methyltransferase، انتاکاپون (Comtan)، تولکاپون (Tasmar)، آنتی کولینرژیک ها آمانتادین را نام برد.