منتشر کننده
اگر تا به حال بیماری های پوستی را تجربه کرده باشید و یا دور و اطرافیانتان درگیر بیماری های پوستی شوند شما نیز به احتمال بسیار قوی نام این بیماری را شنیده اید. این بیماری پوستی ناشناخته نیست و سال های سال است که در بین مردم وجود داشته و دیده شده است. لوپوس یک بیماری خود ایمنی است، که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت ها و اندام های خود حمله می کند. التهاب ناشی از لوپوس می تواند بر بسیاری از سیستم های مختلف بدن مانند مفاصل، پوست، کلیه‌ها، سلول های خونی، مغز، قلب و ریه تاثیر بگذارد.
تشخیص این بیماری گاها مانند تمامی بیماری ها که تنوع زیادی دارند می تواند دشوار باشد، به این خاطر که علائم و نشانه های آن مشابه بیماری های دیگری است، اما علامتی که لوپوس را از دیگر بیماری ها متمایز می کند، لکه ای شبیه بال پروانه در صورت که بر روی هر دو گونه ایجاد می شود، که در بسیاری از موارد لوپوس رخ می دهد. برخی افراد از بدو تولد مستعد ابتلا به لوپوس هستند، که توسط عفونت، برخی داروها یا حتی نور خورشید تظاهر پیدا می کند. در حالی که هیچ درمان قطعی برای لوپوس وجود ندارد، اما می توان علائم آن را کنترل کرد.
انواع لوپوس
1- لوپوس اریتماتوی سیستمیک
در ابتدا رایج ترین نوع این بیماری را که به صورت سیستمیک است و بر سراسر بدن تاثیر می گذارد و جدی تر از سه دسته ی دیگر است برای شما توضیح می دهیم. دامنه ی علائم آن می تواند از خفیف تا شدید باشد. این نوع لوپوس می تواند باعث التهاب در پوست، مفاصل، ریه، کلیه ها، خون، قلب و یا ترکیبی از این ها شود. علائم بیماری به طور ناگهانی تغییر می کند، در دوره ی بهبودی فرد هیچ گونه علائمی ندارد ولی در زمان عود بیماری فعال است و علائم ظاهر می شود.
2- لوپوس دیسکوئید یا جلدی
در این نوع از بیماری، نشانه ها فقط روی پوست تاثیر می گذارند. یک سری ضایعات بر روی صورت، گردن و پوست سر پدیدار می گردند. پوست ناحیه ی درگیر ممکن است ضخیم و زبر شود یا به صورت جای زخم باقی بماند و این ضایعات ممکن است از چند روز تا چند سال باقی بمانند و یا عود کنند. این نوع لوپوس بر اعضای داخلی بدن تاثیر نمی گذارد، اما حدود ۱۰ درصد از افراد مبتلا به لوپوس دیسکوئید به لوپوس سیستمیک مبتلا می شوند، با این حال مشخص نیست که این افراد لوپوس سیستمیک داشته اند و فقط علائم بالینی را روی پوست نشان داده یا پیشرفتی از لوپوس دیسکوئید است. لوپوس تحت حاد جلدی که اشاره به ضایعات پوستی در ناحیه هایی از بدن که در معرض آفتاب هستند، دارد، که این ضایعات به صورت جای زخم باقی نمی مانند.
3- لوپوس ناشی از دارو
همان طور که از اسم این عنوان پیداست، علائم این نوع از بیماری در حدود ۱۰ درصد از افراد به دلیل واکنش به برخی از داروها تظاهر پیدا می کند، که حدود ۸۰ دارو باعث ایجاد این بیماری می شوند و شامل برخی از داروهای ضد تشنج، ضد فشار خون، داروهای تیروئیدی، آنتی بیوتیک ها، ضد قارچ ها و قرص های ضد بارداری خوراکی هستند. لوپوس ناشی از دارو معمولا پس از قطع مصرف دارو، بهبود پیدا می‌کند. داروهایی که معمولا با این نوع لوپوس همراه هستند، عبارتند از: هیدرالازین، داروی ضد فشارخون، پروکائین آمید، داروی آریتمی قلبی، ایزونیازید، آنتی بیوتیک جهت درمان سل
4- لوپوس نوزادی
غالب نوزادان متولد شده از مادران که به این بیماری مبتلا هستند سالم اند، با وجود این مورد، در حدود ۱ درصد از نوزادان زنان مبتلا به آنتی بادی های مربوط به لوپوس، به لوپوس نوزادی مبتلا می شوند. این زنان ممکن است علائم لوپوس سیستمیک، سندرم شوگرن داشته باشند و یا هیچگونه علائمی را نشان ندهند. سندرم شوگرن یکی دیگر از بیماری های خود ایمنی است که اغلب همراه با لوپوس اتفاق می افتد. علائم کلیدی آن شامل خشکی چشم ها و دهان است. نوزادان مبتلا به لوپوس نوزادی در زمان تولد علائمی همچون ضایعات پوستی، مشکلات کبدی و حدود ۱۰ درصد کم خونی دارند. ضایعات معمولا بعد از چند هفته از بین می روند، با این حال، برخی از نوزادان دچار نقص مادرزادی قلبی می شوند، که در آن قلب نمی تواند عمل پمپاژ طبیعی و ریتمیک را تنظیم کند و در این حالت به یک ضربان ساز نیاز است و می‌تواند یک وضعیت تهدید کننده‌ی زندگی باشد. زنان مبتلا به لوپوس یا سایر اختلالات خود ایمنی باید در زمان بارداری تحت مراقبت پزشک قرار گیرند.
بیشتر بخوانید: بیماری پروانگی چیست؟
علائم و نشانه های لوپوس چیست؟
همان طور که می دانید هر بیماری علائم و نشانه هایی دارد که از طریق همین علائم می توان نوع بیماری را تشخیص داد و به کمک تشخیص بیماری می توان به درمان آن پرداخت. درمان بیماری برای دو فرد مبتلا به لوپوس کاملا مشابه نیست. علائم و نشانه‌ها ممکن است به طور ناگهانی یا به آرامی ظاهر شوند، خفیف یا شدید، موقت یا دائمی باشند. اکثر افراد مبتلا به لوپوس دارای بیماری خفیف هستند که به صورت دوره‌هایی مشخص می شوند، علائم و نشانه‌ها برای مدت زمان کوتاهی بدتر می‌شوند، و سپس در مدت زمانی به طور کامل بهبود می‌یابند یا حتی ناپدید می‌شوند. علائم و نشانه‌های لوپوس که فرد تجربه می‌کند به این که کدام سیستم‌های بدن درگیر است، بستگی دارد. شایع ترین علائم و نشانه‌ها عبارتند از:
1- خستگی
2- تب
3- از دست دادن اشتها و کاهش وزن
4- درد، خشکی و تورم مفاصل و ماهیچه ها
5- تورم در پاها یا اطراف چشم ها
6- تورم غدد یا غدد لنفاوی
7- لک های پوستی و یا در حقیقت پروانه ای شکل بر روی صورت در ناحیه ی گونه ها و پل بینی یا وجود ضایعات در سایر قسمت های بدن
8- ضایعات و مشکلات پوستی ای که با قرار گرفتن در معرض آفتاب ظاهر و یا بدتر می شوند (حساسیت به نور)
9- ممکن است افراد درگیر پدیده ای شوند که در این حالت انگشتان دست و پا در هنگام سرد شدن و یا در دوره های استرس زا سفید یا آبی می شوند
10- زخم دهان
11- تنگی نفس
12- درد قفسه سینه در اثر تنفس عمیق
13- خشکی چشم ها
14- ریزش غیر معمول موها
15- سردرد، گیجی و از دست دادن حافظه
امکان دارد التهابی که از این بیماری نشات می گیرد بر روی بسیاری از مناطق بدن تأثیر بگذارد، از جمله:
1- کلیه ها:
امکان دارد کلیه ها در هنگام ابتلا به این بیماری درگیر شوند و باعث آسیب جدی به کلیه ها شود و نارسایی کلیه یکی از علل اصلی مرگ در افراد مبتلا به لوپوس است.
2- مغز و سیستم عصبی مرکزی:
اگر خدایی نکرده این بیماری مغز را درگیر کند، ممکن است باعث سردرد، سرگیجه، تغییرات رفتاری، مشکلات بینایی و حتی سکته ی مغزی یا تشنج شود. بسیاری از افراد مبتلا به لوپوس دچار مشکلات حافظه ای می شوند و ممکن است در بیان افکار خود با مشکل مواجه باشند.
3- خون و رگ های خونی:
متاسفانه همیشه بیماری های خونی دارای عوارض بدی می باشد و افراد با شنیدن نام چنینی بیماری هایی انگیزه و رغبت خود برای زندگی را از دست می دهند. این بیماری ممکن است منجر به مشکلات خونی، از جمله کم خونی و افزایش خطر خونریزی یا لخته شدن خون شود، همچنین می تواند باعث التهاب عروق خونی (واسکولیت) شود.
4- ریه:
درگیر شدن ریه این روز ها به جمله ای عادی تبدیل شده است زیرا افراد زیادی در جهان به کرونا مبتلا می شوند و ریه هایشان درگیر می گردد. لوپوس باعث افزایش شانس التهاب حفره قفسه سینه (پلوری) می‌شود که منجر به تنفس دردناک می‌شود. خونریزی ریه و پنومونی نیز امکان پذیر است.
5- قلب:
بیماری های قلبی خطر زیادی دارند و افراد با درگیر شدن این ناحیه از بدنشان معمولا به سختی بهبود می یابند. لوپوس می تواند باعث التهاب عضلات قلب، شریان ها یا غشای اطراف قلب (پریکاردیت) شود. شانس ابتلا به بیماریهای قلبی _عروقی و حملات قلبی نیز به شدت افزایش می یابد.
6- عفونت:
متاسفانه عفونی شدن یکی از معضلاتی است که سبب زمینه سازی در افراد برای دیگر بیماری ها می گردد. وقتی زمینه برای دیگر بیماری ها فراهم باشد به راحتی افراد جان خود را از دست می دهند. افراد مبتلا به لوپوس به عفونت آسیب پذیرتر هستند زیرا هم بیماری و هم درمان می توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند.
7- سرطان:
بر اساس مطالعات به دست آمده بررسی ها نشان می دهند که لوپوس خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد؛ با این وجود خطر آن کم است.
8- مرگ بافت استخوانی:
آیا تا به حال چیزی از مرگ بافت های استخوانی شنیده اید؟ در حقیقت همان طور که از نام این عنوان پیداست هر زمان که خون رسانی به استخوان کاهش یابد، این اتفاق رخ می دهد و منجر به شکستگی های کوچک استخوانی و در نهایت فروپاشی استخوان می شود.
9- عوارض بارداری:
احتمال سقط جنین در زنان مبتلا به لوپوس افزایش می یابد و همچنین خطر ابتلا به فشار خون بالا در دوران بارداری (پره اکلامپسی) و زایمان زودرس را افزایش می‌دهد. برای کاهش خطر این عوارض، اغلب پزشکان توصیه می کنند که بارداری را تا زمانی که بیماری برای حداقل شش ماه تحت کنترل است، به تاخیر بیاندازند.
علل ایجاد لوپوس چیست؟
حالا مهم ترین سوال این است که چه دلایلی وجود دارد که ما به این بیماری مبتلا شویم؟ و همچنین رعایت چه نکاتی می توان ما را در امان نگه دارد و این ایمنی باعث مصون ماندن ما خواهد شد. لوپوس زمانی که سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم بدن حمله می کند، اتفاق می افتد (بیماری خودایمنی). احتمال دارد که لوپوس نتیجه ی ادغام زمینه های ژنتیکی و محیطی باشد، به این صورت که فرد مستعد به لوپوس از نظر ژنتیکی با قرار گرفتن در معرض یک عامل محیطی، علائم لوپوس را نشان می دهد، با این حال در اغلب موارد علت لوپوس ناشناخته است. برخی از عوامل بالقوه عبارتند از:
1- نور خورشید:
طبیعتا همه ی ما می دانیم که نور مستقیم خورشید تا حدودی برای پوست و بد ما ضرورت دارد و اگر از حدی بگذرد نتیجه ی عکس خواهد داد. قرار گرفتن در معرض نور خورشید ممکن است باعث ایجاد ضایعات پوستی لوپوس یا پاسخ بافت‌های داخلی در افراد حساس شود.
2- عفونت ها:
همان طور که گفته افرادی که عفونت در بدنشان وجود داشته باشد و یا ایجاد شود سیستم ایمنی شان تضعیف خواهد شد و ابتلا به عفونت می تواند موجب تظاهر و یا عود لوپوس شود.
سیگار کشیدن: قرار گرفتن در معرض دود تنباکو می‌تواند یکی از علل افزایش بروز این بیماری در دهه های اخیر باشد.
3- داروها:
این بیماری می تواند به وسیله ی انواع خاصی از داروهای ضد فشار خون، ضد تشنج و آنتی بیوتیک‌ها ایجاد شود. افراد مبتلا به لوپوس ناشی از دارو معمولا پس از قطع مصرف دارو بهبود می یابند و به ندرت ممکن است علائم پس از ترک دارو نیز ادامه یابد.
4- هورمون ها:
در حقیقت باید گفت که هورمون ها مواد شیمیایی هستند که بدن تولید می کند. آنها کنترل و تنظیم فعالیت برخی سلولها یا اندامها را کنترل می کنند. فعالیت هورمونی می تواند عوامل خطری همچون جنسیت و سن را توجیه کند.
5- جنسیت:
این بیماری در زنان شایع تر است.
6- سابقه ی خانوادگی:
احتمال بروز این بیماری در فردی که یکی از نزدیکان درجه اول یا دوم آن دچار آن است، بیشتر است. دانشمندان ژن های خاصی را شناسایی کرده‌اند که ممکن است در ایجاد لوپوس نقش داشته باشند، اما شواهد کافی برای اثبات آن که باعث بیماری می‌شوند، وجود ندارد. در مطالعه بر روی دوقلوهای یکسان دریافتند که ممکن است یکی از آنها مبتلا به لوپوس شود در حالی که دیگری سالم است، با وجود اینکه هر دو در یک محیط بزرگ شوند و احتمال بروز بیماری در دیگری حدود ۲۵ درصد است. لوپوس می‌تواند در افراد بدون سابقه خانوادگی بیماری نیز رخ دهد، اما ممکن است بیماریهای خودایمنی دیگری در خانواده وجود داشته باشد، از جمله تیروئیدیت، آنمی همولیتیک و پورپورای ترومبوسیتوپنیک هستند، از طرفی برخی معتقدند که تغییر در کروموزوم جنسی X باعث ایجاد لوپوس می شود.
درمان لوپوس چیست؟
متاسفانه برای بعضی از بیماری ها درمانی وجود ندارد و همین موضوع باعث می شود که ترس در رابطه با آن برای افراد بیشتر شود به طوری که همین ترس سیستم ایمنی بدنشان را تضعیف خواهد کرد. در حال حاضر برای بیماری لوپوس هیچ درمانی وجود ندارد، اما افراد می توانند علائم و عوارض خود را با تغییر سبک زندگی و دارو کنترل کنند. درمان دارویی تنها با تجویز و صلاح دید پزشک انجام می‌شود و مطالب دارویی زیر تنها جه افزایش اطلاعات شما است. درمان‌های جایگزینی و خانگی به غیر از داروها درمان های خانگی ای نیز وجود دارد که ممکن است به کاهش درد و یا کاهش بروز لوپوس کمک کنند مثل اعمال حرارت و سرما، شرکت در فعالیت‌های آرام سازی یا مراقبه، از جمله یوگا و تای چی، در صورت امکان انجام منظم ورزش، اجتناب از قرار گرفتن در معرض آفتاب، تا حد امکان، اجتناب از استرس. بعضی از افراد از مکمل های گیاهی استفاده می‌کنند، با این حال راجع به ایجاد مسمومیت توسط آنها هشدار داده شده است، بنابراین حتما قبل از استفاده با پزشک خود مشورت کنید.
