این مقاله در ارتباط با یکی از نام آشناترین بیماری های موجود در لیست بیماری های دنیاست. خوشبختانه این بیماری سرعت انتشار بالایی ندارد. وبا یکی از بیماری‌های واگیردار عفونی است که تنها باعث بروز بیماری در میان انسان‌ها می‌شود. عامل این بیماری نوعی باکتری به نام ویبریو کلرا است. سمی که این میکروب در روده باریک انسان ترشح می‌کند، موجب ایجاد بیماری در انسان می‌شود. عامل بیماری مدت زیادی در آب زنده می‌ماند و در مناطقی که سطح آب‌های زیرزمینی آن بالا است، بسیار رواج دارد. عامل بیماری وبا از طریق مدفوع و فاضلاب قابل انتقال است؛ بنابراین زندگی در مناطق بدون بهداشت مناسب خطر ابتلاء به این بیماری را افزایش می‌دهد.

علائم بیماری وبا

به طور خلاصه در بخش قبل از این بیماری صحبت شد و اما حالا می خواهیم از علائم آن صحبت کنیم. شخص مبتلا اسهال خفیف بدون درد و بدون تب را تجربه می‌کند که با گذر زمان شدید می‌شود. بیماری وبا گاهی همراه استفراغ و گاهی بدون استفراغ است که به سرعت و ظرف سه تا چهار ساعت باعث کم‌آبی شدید بدن می‌شود و در صورتی که سریعاً آب و املاح بدن جبران نشود، باعث مرگ فرد مبتلا می‌شود. گاهی اوقات ممکن است فرد مبتلا به وبا حالت تهوع را نیز تجربه کند. دوره پنهان بیماری وبا از لحظه ورود میکروب به بدن تا زمان بروز بیماری از چند ساعت تا پنج روز متغیر است ولی به طور معمول طی یک یا دو روز آشکار می‌شود.

به طور خلاصه مواردی وجود دارد که ما اگر این علائم را در فرد مشاهده کنیم به راحتتی می توانیم بیماری را تشخیص دهیم و به روش های مختلف برای درمان بپرداریم. علائمی همچون همچون اسهال آبکی زیاد که گاهی اوقات به عنوان “مدفوع آب برنجی” توصیف می‌شود، استفراغ، ضربان قلب تند، از بین رفتن خاصیت ارتجاعی پوست، غشاهای مخاطی خشک، فشار خون پایین، تشنگی، گرفتگی عضلات، بی ‌قراری یا تحریک‌پذیری از مواردی هستند که به کمک می کنند علائم این بیماری را به طور کامل تشخیص دهیم.

پیشگیری از بیماری وبا

همیشه باید برای مبتلا نشدن به انواع بیماری ها به دنبال پیشگیری از آن ها باشیم. در این بخش مواردی به عنوان پیشگیری برای شما آورده ایم که خواهشمندیم به طور کامل آن ها را مطالعه کرده و به همه ی آن ها توجه کنید. سعی کنید به منظور پیشگیری از ابتلاء به این بیماری، برای نوشیدن آب، شست‌وشوی ظروف، خوردن سبزیجات از آب لوله‌کشی کلردار استفاده کنید. در غیر این صورت آب را بجوشانید و پس از سرد شدن مصرف کنید. در زمان شیوع بیماری وبا از خوردن سبزیجات خام پرهیز شود. سبزیجات و میوه‌ها را قبل از مصرف با محلول پرکلرین گندزدایی کنید و پس از شستن با آب سالم مصرف کنید.

به عنوان اولین مورد می خواهیم به رایج ترین ماده ی غذایی اشاره کنیم. از مصرف ماهی خام یا نیم‌پز که از آب آلوده گرفته شده است، اجتناب کنید. از شنا کردن در استخرهای عمومی و مصرف آبمیوه و ساندویچ یا هر غذایی که احتمال داده می‌شود آلوده باشد جداً خودداری کنید. قبل از غذا خوردن و بعد از رفتن به توالت، دست‌های خود را با آب و صابون خوب بشویید. از مصرف مواد غذایی، آب میوه، معجون یا هر مواد خوراکی یا نوشیدنی که توسط فروشندگان دوره‌گرد عرضه می‌شود جدا خودداری کنید. تا جایی که ممکن است از غذاهای پخته شده در منزل استفاده کنید.

از دیگر مواردی که باید به آن ها توجه کرد این است که مواد خوراکی را در ظروف سربسته دور از حشرات و آلاینده‌های دیگر نگهداری کنید. توصیه شده است که همیشه از شیر و فرآورده‌های لبنی پاستوریزه استفاده کنید یا شیر را به مدت ۲۰ دقیقه قبل از مصرف بجوشانید. متخصصان معتقدند که لازم است افراد به منظور پیشگیری از ابتلاء به بیماری وبا، بعد از غذا از چند قطره آب لیمو یا لیموترش تازه استفاده کنید.

راه‌های انتقال بیماری وبا

یکی از مهم ترین مسائل این است که ما بدانیم راه انتقال بیماری ها چیست تا بتوانیم خودمان را از در معرض قرار دادن دور کنیم و بیشتر از قبل مراقب خودمان باشیم. بیماری وبا به دو روش تماس مستقیم و غیرمستقیم از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. این بیماری ممکن است از طریق تماس با چیزهای آلوده به میکروب وبا مانند دست دادن با دست‌های آلوده بیماری، تماس با استفراغ یا مدفوع، ملحفه و لوازم آلوده مانند لیوان منتقل شود.

حالا این سوال پیش می آید که چگونه به طور غیر مستقیم این بیماری به هر فرد منتقل شود در حقیقت می توان گفت که این بیماری در روش تماس غیرمستقیم از طریق خوردن آب آلوده به مدفوع مانند استفاده از چاه‌ها، استخرها، جویبارها و دریاچه‌های آلوده منتقل می ‌شود. خوردن سبزیجات و میوه‌ های خام آلوده، استفاده از غذاهای پخته آلوده که توسط دست آلوده یا حشرات آلوده شده باشد، مصرف شیر و بستنی آلوده که از منابع غیرمطمئن تهیه شده باشد از دیگر روش ‌های انتقال وبا است.

عوارض بیماری وبا

متاسفانه هر بیماری دارای عوارضی منفی می باشد که در بعضی افراد عوارض زیاد و در برخی افراد عوارض کمتری دیده خواهد شد. این بیماری در موارد شدید باعث از دست دادن مایعات و الکترولیت‌ها می‌شود و می‌تواند در حداقل دو یا سه ساعت باعث مرگ شود. حتی در موارد معمولی نیز در صورت درمان نشدن احتمال مرگ فرد در کمتر از ۱۸ ساعت در اثر کمبود آب بدن وجود دارد. اسهال شدید جزو جدی‌ترین عوارض وبا است و ممکن است با مشکلاتی مانند قند خون پایین، کمبود پتاسیم و نارسایی کلیه همراه باشد.

تشخیص بیماری وبا

همیشه همه ی ما به دنبال تشخیص و شناسایی بیماری ها میگردیم تا بتوانیم به کمک شناختن درصدد حل آن مشکل یا بیماری بپردازیم. تنها روش تشخیص وبا به طور قطعی شناسایی باکتری‌های موجود در نمونه مدفوع فرد است؛ نتیجه تست‌های سنجش وبا به سرعت مشخص می‌شود. تشخیص سریع‌تر بیماری وبا میزان مرگ‌ومیر ناشی از آن را در آغاز شیوع بیماری کاهش می‌دهد و باعث شکل‌گیری سریع‌تر اقدامات لازم برای کنترل شیوع وبا می‌گردد.

روش درمان بیماری وبا

کلمه ی درمان بسیار آرامش بخش است و هربار که از آن استفاده می شود بار مثبتی با خود به همراه دارد. همه ی ما بلا استثنا همیشه در زمان ابتلا به بیماری ها به دنبال درمان هستیم. درمان بیماری وبا باید سریع انجام شود، زیرا این بیماری ظرف چند ساعت باعث مرگ می‌شود. یکی از روش‌های اصلی درمان بیماری وبا، تأمین مایعات مورد نیاز بدن از طریق یک محلول آبرسان به نام ORS است. این محصول به صورت پودر است و باید با آب جوشیده شده مخلوط شود. زمانی که وبا شیوع پیدا می‌کند، بیشتر افراد با مصرف محلول‌های ORS بهبود پیدا می‌کنند، اما در مواردی که دهیدراتاسیون شدید است، بیماران به دریافت مایعات درون‌رگی نیاز دارند.

موارد دارویی بسیاری برای درمان این بیماری وجود دارد که می توان از آن ها استفاده کرد و به روند بهبودی کمک کرد، به طور کلی داروهای کافی برای درمان لین بیماری خوشبختانه وجود دارد. درحالی ‌که آنتی‌بیوتیک جزو ضروری درمان وبا نیست، بعضی از آن‌ها مدت زمان اسهال ناشی از این بیماری را در میان افرادی که شدت بیمار شده‌اند، کاهش می‌دهد. نتایج بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که مکمل زینک می‌تواند میزان و مدت زمان اسهال ناشی از بیماری وبا را کاهش دهد.

برای پیشگیری از ابتلا به بیماری وبا چه باید کرد؟

- پیشگیری بهتر از درمان است، این جمله ی بسیار معروف و نام آشنا اگر همیشه در زندگیتان مورد توجه قرار گیرد از رخ دادن بسیاری از مسائل جلوگیری خواهد کرد. شما برای پیشگیری از این بیماری باید روش هایی را نیز مورد استفاده قرار دهید که شاید بسیار رایج و متداول باشند اما رعایت کردن آن ها بسیار کمک کننده و حائز اهمیت می باشد. به عنوان اولین مثال می توان گفت که جوشاندن یک دقیقه ای آبی که از سلامتش اطمینان نداريد بسیار خوب و مفید است. این کار به شما کمک خواهد کرد که همیشه آب سالم و تمیز مصرف کنید.

- مورد دوم که از موارد بسیار رایج مخصوصا در دوران کرونا می باشد  شستشوی دست با آب و صابون قبل از غذا و بعد از اجابت مزاج است. بعد از هر کاری اگر شستشوی دستان خود را تمیز با آب شستشو دهید دچار مشکل نخواهید شد.

- متاسفانه بسته بندی های خانگی مورد اعتماد نیستند و باید در استفاده از آن ها دقت زیادی به خرج داد پس خودداری از خرید هرگونه مواد غذایی و خوراکی از دست فروشان را جدی بگیرید.

- همان طور که بهتر می دانید این بیماری از طریق گیاهان و سبزی و صیفی جات آلوده منتقل می شود پس باید . سبزیجات و میوه جات را به روش زیر ضدعفونی کرده و سپس مصرف نمایند.

مرحله اول:

پاکسازی کردن یعنی پاک کردن سبزی و شستشو اولیه با آب سالم که این کار در عین سادگی بسیار مهم و حیاتی است و شما می بایست حتما آن را در لیست کارهای خود قرار دهید.

مرحله دوم:

انگل زدایی که این مرحله نیز مانند مرحله ی قبل دارای اهمیت فراوانی می باشد و باید آن را جدی گرفت، این مرحله به این صورت است که شما با اضافه کردن ۵ – ۳ قطره مایع ظرفشویی  به ازاء هر لیتر آب مصرفی و نگهداری سبزیجات به مدت ۵ دقیقه در آن این مرحله را به خوبی می توانید مدیریت کنید.

مرحله سوم:

ضدعفونی، همان طور که می دانید برای ضدعفونی کردن همیشه باید از مواد ضدعفونی مخصوص استفاده کنیم در این جا باید گفت که برای ضدعفونی و از بین بردن میکروب ها مقدار یک گرم (نصف قاشق چايخوري) پودر پرکلرین ۷۰%  را در ظرف ۵ لیتری آب ریخته کاملاً حل کنید سپس سبزي و ميوه انگل زدائي شده را به مدت (۱۰-۵ دقيقه) در محلول ضدعفوني کننده فوق الذکر قرار دهيد تا ميكروب هاي آن كشته شوند.

مرحله چهارم:

شستشوی مجدد، بله همان طور که از نام این مرحله پیداست شما باید مجددا شستشو را انجام دهید تا از تمیزی مطمئن شوید. این مرحله بدین صورت است که سبزی ضدعفونی شده را مجدداً با آب سالم بشویید تا باقیمانده کلر از آن جدا شود و سپس مصرف نماييد.

بیشتر بخوانید: واژینیسموس چیست؟

این بیماری در کدام مناطق یافت می‌شود؟

یکی از مسائل بسیار مهم که شاید ذهن هر فرد را درگیر کند این است که یک بیماری و یا یک باکتری در کجا منشا بیشتری دارد و قصد دارد که زندگی ما را تحت تاثیر قرار دهد. در حقیقت در این رابطه می توان گفت که باکتری وبا معمولاً در آب یا مواد غذایی‌ای که توسط مدفوعِ فردِ مبتلا به وبا آلوده شده‌اند، یافت می‌شود. وبا به احتمال زیاد در مکان‌هایی با تصفیهٔ آب و فاضلاب نامناسب و بهداشت ناکافی دیده می ‌شود. این باکتری ممکن است در مناطق ساحلی یا رودخانه‌های آب شور نیز یافت شود. خوردن حلزون یا صدف خام نیز منبعی برای آلودگی به این باکتری محسوب شده است.

بعد از آلوده شدن به این باکتری، چقدر طول می‌کشد تا علائم بیماری بروز کند؟

از مهم ترین سوالاتی که ممکن است برای شما پیش بیاید این است که چقدر طول می کشد تا ما از ابتلا با خبر شویم. در حقیقت باید گفت طبق مطالعات صورت گرفته و تحقیقات انجام شده ممکن است از چند ساعت تا ۵ روز طول بکشد تا علائم ظاهر شود. علائم به طور معمول در۲ تا ۳ روز اول ظاهر می‌شود. به طور کلی بیماری ها بعد از گذشت مدت زمانی بروز می کنند و معمولا بلافاصله این اتفاق نمی افتد پس باید بسیار به این مسئله توجه کنیم.

چه افرادی در معرض ابتلا به این بیماری هستند؟

باید بدانید که برای در امان ماندن از بیماری ها باید بسیار مراقب باشیم در غیر اینصورت بیماری ها به سراغمان می آیند و ما را نابود خواهند ساهت. افرادی که در مکان‌هایی با آب آشامیدنی آلوده، بهداشت و فاضلاب نامناسب زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض خطر وبا هستند.

اگر خودم یا یکی از اعضای خانواده به این بیماری مبتلا شود باید چه کنم؟

به عنوان نکته ی آخر و مخلص کلام باید گفت که اگر فکر می‌کنید ممکن است شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان وبا داشته باشید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. کمبود آب بدن می‌تواند به سرعت رخ دهد، بنابراین جایگزینی مایعات ضروری است. اگر محلول ORS دارید، باید سریعاً مصرف آن را شروع کنید. این مسئله می‌تواند یک زندگی را نجات دهد. فرد بیمار باید نوشیدن ORS را تا زمان رفتن به مراکز درمانی ادامه دهد. اگر نوزادی دارید که اسهال آبکی دارد، به شیردهی ادامه دهید.