اعتیاد به عنوان یک بیماری مزمن و تشدید شونده تعریف می‌شود که علی رغم عواقب و عوارض نامطلوبی که به دنبال دارد، شخص مصرف مواد مخدر را ادامه می‌دهد. این عوارض یک نوع اختلال مغزی محسوب می‌شوند زیرا شامل تغییرات عملکردی در مدارهای مغزی هستند که درگیر استرس و خودکنترلی می‌شوند و ممکن است این تغییرات پس از قطع مصرف مواد مخدر برای مدت طولانی ادامه یابد. اما کاربرد نامناسب از داروها اشاره به استفاده غلط از دارو، مصرف بیش از حد دارو و استفاده غیر درمانی از دارو دارد، ازاین رو هر استفاده نامناسبی از داروها را نباید اعتیاد دانست. اعتیاد دارویی زمانی معنا پیدا می‌کند که شخص مصرف کننده در صورت مصرف متعادل از دارو و یا توقف مصرف دچار ناتوانی طولانی مدت گردد.

چه علائمی نشان دهنده اعتیاد یک فرد می‌باشد؟

علائم روانشناختی: نوسانات خلقی، خستگی، پارانویا، دفاعی بودن، تحریک پذیری و هیجان، عدم تمرکز، قضاوت ضعیف، مشکلات حافظه، کاهش عزت نفس، احساس ناامیدی، افسردگی ، اضطراب یا استرس.

علائم رفتاری و اجتماعی: شخص به طور غیرقابل کنترلی به دنبال مواد مخدر است، غفلت کردن و عدم مشارکت در فعالیت‌ها و معاشرت ها، عادت به رفتار های مضر دارد، مشکلات در روابط شخصی، عدم توانایی در قطع مصرف مواد مخدر که به دنبالش ممکن است باعث مشکلات سلامتی یا روابط شخصی گردد، مخفی کردن مواد مخدر و یا بروز رفتارهایی غیر عادی و افزایش ریسک پذیری برای مصرف و یا تهیه مواد مخدر.

علائم فیزیکی: تغییر چشمگیر در ظاهر، بی توجهی به بهداشت شخصی، اختلال در خواب از جمله بی خوابی.

چه علائمی ممکن است پس از ترک اعتیاد به مواد مخدرمشاهده شود؟

علائم ترک مواد مخدر به عنوان يك گروه ازعلائم قابل پيش بيني ناشي از حذف ناگهاني يا كاهش ناگهاني در دوز مشخص و منظمی از مواد مخدر اطلاق می‌گردد. این علائم بسته به نوع مواد و مدت زمان مصرف می‌تواند متفاوت باشد. علائمی همچون اضطراب، کج خلقی، لرزش، حالت تهوع، استفراغ، خستگی، از دست دادن اشتها معمولا مشاهده می‌شود. اما بعضی از علائم اختصاصی بروز می‌کنند به عنوان مثال: هروئین‌ها و مسکن های تجویزی: علائمی مانند آنفولانزا دارند که به طور متوسط 5 روز به طول می انجامد، بنزودیازپین ها: اضطراب و یا تشنج که هفته ها یا ماه بروز می‌کنند، کوکائین: افسردگی و بیقراری 7-10 روز را نشان می‌دهد، الکل: علائم لرزش ویا تشنج را به مدت سه روز تا چند هفته دارد.

روش­‌های نوین برای مدیریت و حل مشکلات ناشی از اعتیاد؟

پیشرفت های دارویی و پیشرفت در تشخیص، به جامعه پزشکی کمک کرده است تا روش‌های مختلفی برای مدیریت و درمان اعتیاد ایجاد کنند این روش ها شامل: رفتار درمانی و مشاوره، درمان های مبتنی بر دارو، دستگاه‌های پزشکی برای درمان علائم ناشی از ترک اعتیاد، درمان عوامل روانشناختی مرتبط مانند افسردگی و مراقبت مداوم برای کاهش خطر عود مجدد است. مراقبت های لازم جهت درمان اعتیاد یک امری شخصی است و اغلب به حمایت از طرف جامعه یا خانواده فرد نیاز است. درمان می‌تواند زمان زیادی طول بکشد و ممکن است پیچیده باشد زیرا اعتیاد یک بیماری مزمن با طیف وسیعی از اثرات روانی و جسمی است و هر ماده یا رفتار ممکن است مدیریت متفاوتی داشته باشد.