مطالعه بحث گسترده‌­ای است که روش‌­های مختلفی دارد و هرکسی به سبک خاصی آن را انجام می­‌دهد. مطالعه اهداف متفاوتی می‌­تواند داشته باشد. یکی از هدف‌­های مطالعه امتحان و کنکور است. که خواندن برای کنکور و امتحان تفاوت‌­هایی با همدیگر دارند. مطالعه برای کنکور روش‌­های مختلفی دارد و طبق جدیدترین متدها توسط افراد خبره درس داده می­‌شود. بعضی از افراد یک متن را چندین بار می­‌خوانند و برخی دیگر تنها یک بار و آن هم بصورت عمیق است. در هر دو شاید نتیجه و زمان یکسان باشد. روش مطالعه­‌ی کتاب­‌های آزاد معمولا بصورت روزنامه‌­وار و لذت لحظه‌­ای را سبب می‌­شود و نیازی به چندباره خوانی وجود ندارد.

مطالعه چه مزایایی دارد؟

مطالعه باعث تغییر ساختمان مغزی می­‌شود و پس از مدتی مثل یک تمرین عالی برای ذهن، باعث تکامل و پیشرفت کاربرد ذهن می­‌شود. مطالعه علاوه بر فوایدی مثل در مرکز امور قرار گرفتن، پیشرفت شخصی، افزایش علم و آگاهی و سازمان­دهی ذهنی باعث ورزش مغز، کاهش استرس، ارتقای حافظه، شاخ و برگ دادن به تخیل، بهبود مهارت نوشتن، تمرکز زایی، بالا بردن اعتماد به نفس، خواب عمیق‌­تر و بهتر و افزایش هوش می­‌شود. مطالعه و سر و کار داشتن با کتاب یک سرگرمی آسان و ارزان است و شما را تا حدود زیادی ارتقای شخصیتی می­‌دهد.

برای رسیدن به یک نمره عالی در یک زمان کوتاه چگونه به مطالعه بپردازم؟

روش مطالعه کاملا با خود شخص و نوع شخصیتش ارتباط مستقیم دارد. برای مثال افرادی وجود دارند که شخصا به مطالعه علاقمندند و بجز مباحث درسی، زمان زیادی را به مطالعه غیردرسی اختصاص می­‌دهند. در مقابل افرادی وجود دارند که نه به مطالعه دروس اجباری و نه به مطالعه آزاد علاقمندند. این افراد برای ارتباط گرفتن با درس باید روی خودشان و شخصیتشان کار کنند و یا به نوعی علاقه را هرچقدر هم کوتاه مدت در خودشان به وجود بیاورند. فشار آوردن برای مطالعه در برخی افراد موثر است و در برخی دیگر تاثیر منفی دارد. اما برای رسیدن به یک نمره خوب در یک زمان کوتاه نیاز است تا ساعت خواب به شدت هماهنگ شده باشد. خواب کم و خواب زیاد در این روش تاثیر منفی دارد. خواب و خوراک دو عنصری است که تاثیر زیادی روی افراد می­‌گذارد. بهتر است در مدت زمان کوتاهی که به مطالعه یک درس خاص اختصاص می­‌دهید از بازی کردن و تلویزیون دیدن و هر نوع سرگرمی دوری کنید و ذهنتان را متمرکز روی درس قرار دهید و تنها زمان‌­های استراحت را به خلوت کردن و متمرکز بودن اختصاص دهید.

محیط تا چه حد می‌تواند بر مطالعه تاثیر بگذارد

محیط مناسب تاثیر به شدت مهمی روی مطالعه شما می­‌گذارد. محیط مطبوع با یک تهویه مناسب، تمیز و منظم می­‌تواند در متمرکز بودن شما کمک کند. برای مثال اتاق نامرتب و به هم ریخته ذهن شما را به جاهایی که نباید می‌­فرستد و این موضوع به ضررشماست. بهتر است مکانی که در آن مطالعه می­‌کنید به دور از هرگونه اشیای منحرف کننده باشد. صندلی مطالعه شما و فرم نشستن شما در تاثیرگذاری مطالعه خیلی مهم است. نوع نشستن شما به بدنتان فرم می­‌دهد و زیاد نزدیک شدن به کتاب چشم شما را ضعیف می­‌کند. صندلی مطالعه شما نباید خیلی سفت و محکم باشد، در اینصورت کمر شما در طولانی مدت فرم بدی می­‌گیرد و در آینده ممکن است به انواع کمردرد دچار شوید.

برای شروع یک زندگی پر مطالعه از خواندن چه کتاب‌هایی شروع کنیم؟

برای آنکه به مطالعه علاقمند شوید، بهتر است از خواندن کتاب­‌های مورد علاقه‌­تان شروع کنید. برای علاقمند شدن به خواندن نیازی نیست از خواندن کتاب­‌های خیلی سخت و انواع ادبی مثل شاهنامه شروع کنید. شما می­‌توانید از خواندن رمان­‌های جنایی شروع کنید و در ادامه راه خودتان را تغییر دهید. به مرور خواندن کتاب‌­های سخت­‌تر را ادامه دهید. انواع شعر و رمان می­‌توانند یک شروع خوب و آسانی برای شما باشند. بد نیست همراه با خواندن کتاب­‌هایی مثل هری پاتر، فیلم‌­های آن را نیز تماشا کنید. این کار به هضم یک سری از داستان­‌ها کمک می­‌کند.

آیا مطالعه تاثیر مثبتی روی زندگی ما دارد؟

مطالعه مثل ورزش مغز باعث تکاپو و جنب و جوش در ذهن می­‌شود. ورزش ذهنی باعث افزایش آگاهی و بالابردن قدرت تحلیل و پردازش اطلاعات می­‌شود. مطالعه درست آدمی را به کتاب و اصولا دانش و آگاهی علاقمند می­‌سازد. وقتی انسان به مطالعه علاقمند شود، راهش از دسته‌­ی آدم‌هایی که اصولا زندگی­شان را تلف می­‌کنند و به فکر آینده خود نیستند و جدیت زندگی را درک نکرده‌­اند، جدا می­‌کند. مطالعه­ شاید در ابتدا هدفمند نباشد و راه درستی را نپیماید، اما در ادامه قطعا تاثیر مثبتی روی زندگی ما می‌­گذارد و ما را به انسان جدی­تر و آگاه­‌تر تبدیل می­‌کند.

مطالعه هدفمند چیست؟

مطالعه اصولی باید یک مطالعه هدفمند باشد. مطالعه هدفمند به زندگی شما نظم می­‌دهد و آگاهی شما نسبت به چیزی که مطالعه می­‌کنید بالا می­‌رود. مطالعه هدفمند به مطالعه‌­ای گفته می­‌شود که هدفی را دنبال می­‌کند. اگر شخصی برای خواندن درس امتحانی ساعت­‌ها مطالعه کند اما در نهایت چیزی از آن درس را نفهمیده باشد، مطالعه­‌ی او هدفمند نبوده و به دور از تمرکز انجام شده است. مطالعه­‌ی هدفمند یعنی مطالعه با تمرکز بسیار بالا و با هدف مشخص که بسیار دقیق و حساب شده انجام گیرد. به همین دلیل است که بسیاری از افراد با یک بار خواندن متوجه موضوع می­‌شوند و عده­ای با هزار بار خواندن نیز متوجه نمی‌شوند.

تفاوت مطالعه در میان مردم مختلف در چیست؟

مطالعه و مطالعه­‌گر بودن به عوامل مختلفی بستگی دارد. برخی از کودکان اصولا شیطنت زیادی دارند و بیشترین وقت خودشان را به بازی کردن اختصاص می­‌دهند. برخی از کودکان از ابتدا شیفته‌­ی مطالعه و کتاب می‌­شوند و راه خودشان را پیدا می­‌کنند، این افراد عموما بجای بازی کردن با دستگاه‌­های مختلف به کتاب خواندن و اصولا علم گرایش دارند. مطالعه در افرادی که علاقه‌­ای به کتاب و اندوختن علم ندارند، معمولا با اجبار همراه است و عموما نتیجه‌­ی درستی در برنخواهد داشت. اما مطالعه در افرادی که علاقمند به علم­اندوزی هستند معمولا نتیجه­ی بهتری خواهد داشت. بهتر است در میان تمام اعمالی که انجام می­‌دهیم، علاقه را به علم در خودمان بوجود بیاوریم.

چگونه در مطالعه متمرکز شویم؟

فراهم کردن یک محیط درست برای مطالعه، دور کردن اشیای منحرف کننده‌­ی ذهن و کار بر روی ذهن برای تمرکز بیشتر و ریلکس کردن در ساعاتی از روز باعث متمرکز بودن در مطالعه می‌­شود. بیشتر از هرچیزی خودمان باید به مغزمان کمک کنیم و تمرکز را خودمان در مغزمان بوجود بیاوریم. باید مهارتی داشته باشیم یا به دست بیاوریم که با آن بتوانیم در آن واحد تمام چیزهایی که ممکن است ذهن مارا درگیر کرده باشد را دور بیندازیم و یک ذهن رها و آزاد برای مطالعه بدست بیاوریم. برخی از افراد دارای پرش ذهنی اند. به این منظور که در آن واحد ممکن است با هزاران فکر درگیر باشند و نتوانند کار اصلی­‌شان را بدرستی انجام دهند. خوددرمانی و کار بر ذهن خود بهترین راه برای دوری کردن از این مشکلات است.

راه‌های موفقیت در مطالعه شامل چیست؟

مطالعه کتاب در اوقات فراغت به مرور زمان ما را از دسته بندی انسان­‌های معمولی ارتقا می­بخشد. ما به مرور آگاه­‌تر می­‌شویم و راجع به مشکلات زمانه بهتر می­‌توانیم تصمیم بگیریم. یکی از راه‌­های موفقیت در مطالعه لذت بردن از کتابی است که می­‌خوانید. هرکاری اگر با عشق و لذت انجام شود، برای شما شیرین است. اگر در حین مطالعه با روش‌­هایی که خودتان می­‌سازید، مطالعه را شیرین کنید، هیچگاه از مطالعه خسته نمی‌­شوید. برای مثال خط سیر درس­تان را مثل یک داستان برای خودتان تعریف کنید. همیشه سعی کنید چیزی که می­‌خوانید را بفهمید و درک کنید. فقط به منظور رد کردن و گذشتن از آن موضوع مطالعه نکنید.

مکان مناسب برای مطالعه باید چه شرایطی داشته باشد؟

نور مناسب، تهویه مناسب، صندلی متناسب، زاویه دید خوب نسبت به کتاب، محیط خلوت و با آرامش می­‌تواند به تمرکز بیشتر شما در حین درس خواندن و مطالعه کمک کند. اگر در کتابخانه درس نمی‌­خوانید و خانه را برای مطالعه بر می­‌گزینید، باید یکی از اتاق­‌هایی که کمتر در معرض آلودگی صوتی است را انتخاب کنید. سر و صدا، هوای بد و گرفته، اتاق کثیف و به هم­ریخته در فراگیری شما تاثیر معکوس دارد. بهترین انتخاب برای رنگ دیوار اتاق‌­ها رنگ‌­های روشن و خوابیده است. بهتر است اتاقی که برای مطالعه انتخاب می­‌کنید، نورگیر داشته باشد و از نور طبیعی تغذیه کند. رنگ تیره یا جیغ برای دیوار اتاق مطالعه بسیار منحرف‌­کننده است و باعث پرش ذهنی و عدم تمرکز می­‌شود.

زمان نرمال برای مطالعه باید به چه صورت باشد؟

زمان نرمال برای مطالعه تعاریف متفاوتی دارد. برای مثال نرمال از نظر شخصی که کنکور دارد، یک معنا است و از نظر کسی که فشاری از بابت درس و امتحان ندارد، معنای دیگری دارد. توصیه می­‌شود که روزانه حداقل یک ربع به مطالعه بپردازید. هیچ وقت راجع به نکات منفی مطالعه زیاد صحبتی نشده است، اما واقعیت این است که مطالعه‌­ی خیلی زیاد چشم‌­ها را ضیف می‌­کند و شما را به شخص منزوی تبدیل می‌­کند و تا حدودی ارتباط اجتماعی شما را ضعیف می­‌کند. بهتر است که مطالعه به اندازه مناسب انجام شود. چون هر کار مثبتی اگر در آن افراط شود، ممکن است عوارض جانبی داشته باشد و به ضرر شما باشد.

فیلم و پکیج های آموزشی تا چه حد به مطالعه و یادگیری شما کمک می‌کند؟

آموزش از طریق دنیای مجازی و فیلم را دست کم نگیرید. تبلیغاتی که ممکن است حول محور مطالعه انجام شود، بسیار مهم است. تبلیغات با تاکید بر یک موضوع می­‌تواند فرهنگ‌­سازی مطالعه انجام دهد. تبلیغ می‌­تواند با تاکید بر بعد مثبت و یا تاکید بر بعد منفی فرهنگ‌ساز باشد. برای مثال می‌­توانیم با مشاهده افرادی که با مطالعه و کسب علم به جایگاه والایی رسیدند در کودکان و دانش‌­آموزان اشتیاق مطالعه بوجود بیاوریم و یا با به تصویر کشیدن عاقبت افرادی که از علم و آگاهی دوری کردند، نوعی دیگر از تبلیغ را برای مشتاق کردن افراد برای مطالعه امتحان کنیم.

قبل از خواب مطالعه را فراموش نکنید

بهترین کار قبل از خواب مطالعه است. مطالعه مثل یک داروی آرام‌بخش می­‌ماند که برای افرادی که به سختی می­‌خوابند، باعث می­‌شود خواب آرامی را تجربه کنند. مطالعه قبل از خواب ذهن شما را از تماس استرس‌­هایی که در طول روز تحمل کرده­اید، خالی می­‌کند. متاسفانه این روزها قبل از خواب تنها سرگرمی و وسیله­‌ای برای خوابیدن تلفن همراه شده است که با اتصال به اینترنت، هزاران موج منفی را به بدن شما وارد می­‌کند و پس از مدتی شما را دچار انواع بیماری‌­های روانی و جسمی می­‌کند. اما مطالعه قبل از خواب برای اتمام یک روز پر استرس و پر تشنج مثل یک مرهم می­ماند که برای لحظاتی بدن و ذهن را از تمام استرس­‌ها و خستگی‌­ها رهایی می‌­بخشد.

مطالعه شما را باهوش میکند

مطالعه بهره‌ی هوشی شما را بالا می‌­برد و به شما امکان این را می­‌دهد که خیلی زود بهترین تصمیم را بگیرید. مطالعه در واقع شما را باهوش می‌­کند. امروزه درصد بالایی از مردم هوش بیشتری نسبت به نسل پیش دارند. این موضوع نشانگر این است که قطعا مطالعه و دسترسی آسان به اطلاعات باعث می­‌شود که شما امکان تحلیل بسیاری از مسائل را به آسانی داشته باشید. اما افرادی که در واقع تنها سرگرمی­‌شان وابستگی شدید به دنیای مجازی یا وابستگی­‌های غیر سود ده است، افرادی هستند که از بهره­‌ی هوشی کمتری برخوردارند. از طرز برخورد، نوع صحبت، مجموعه تصمیم‌­گیری­‌ها و بسیاری از عوامل دیگر، می­‌توان متوجه شد که تفاوت افرادی که مطالعه می‌­کنند با افرادی که سرگرمی­‌های نازلی را برای خودشان برمی­‌گزینند در چیست.

نکته برداری در مطالعه را فراموش نکنید

همیشه در کنار کتابی که مطالعه می­کنید، یک دفترچه کوچک داشته باشید، تا نکاتی که به نظرتان مهم می­‌آیند را در آن یادداشت کنید. وقتی یادداشت کنید، با یک نگاه گذرا به یادداشت­‌هایتان به یاد دروسی که خوانده‌­اید می­‌افتید و خیلی راحت بدون مطالعه‌­ی دوباره می‌­توانید درس را برای خودتان به یاد بیاورید. یادداشت‌­های شما حاصل مطالعه‌­ی زیاد شماست و گنجینه‌­ی با ارزشی است که ممکن است روزها یا ماه‌­ها بعد با مراجعه به آن‌ها نکات خوبی را به یادتان بیندازد. نکته ­برداری همانطوری که از اسمش مشخص است، نباید خیلی طولانی و خسته کننده باشد، بلکه باید بصورت کلیدی و بسیار فشرده و کوتاه نوشته شده باشد.

آیا از بر کردن در مطالعه برای شما دشوار است؟

یکی از مشکلاتی که عده­‌ی زیادی از افراد دارند و مطالعه را برایشان دشوار کرده است، مبحث حفظ کردن یا از بر کردن است. حتما شنیده‌­اید که گفته‌­اند، افرادی در درس­‌های حفظی بهترند و افرادی در درس­‌های تفهیمی، درست است. عده­ی زیادی از افراد در مباحث درسی مثل درس ریاضی بسیار باهوش و تیزند اما در مقابل حفظ کردن درس و کتاب از خودشان مقاومت نشان می­‌دهند. این افراد برای از بر کردن یک درس تلاش بسیار زیادی باید انجام دهند. مشکل اصلی یا تفاوت این دو افراد در واقع در استفاده بیشتر از نیم‌کره چپ یا راست مغز است. افرادی که در زمان کوتاه سریعا یک مبحث را حفظ می­‌شوند، در واقع حافظه کوتاه مدت‌شان قوی است و پس از چند روز ممکن است مبحثی که از بر کرده بودند را فراموش کنند و در مقابل افرادی که درک و فهم بالایی دارند با استفاده از هوش خودشان بهترین راه را برای حفظ کردن پیدا می­کنند و در نهایت در مدت طولانی­تر می­‌توانند درسی را از بر کنند. این نوع تفاوت­‌ها نباید در شما مشکل بوجود بیاورد، بلکه تنها با نگاه تمایز باید به آن‌ها نگریست.

مدیریت زمان در مطالعه را فراموش نکنید

همیشه آمار دقیقی از میزان مطالعه‌­تان داشته باشید. با این کار می‌­توانید به دقت برنامه ریزی کنید و از درس و مطالعه بخش­‌هایی از کتاب که خواندنش برایتان مهم ­تر است، عقب نمانید. اگر ساعات زیادی را به مطالعه بخش خاصی از کتاب اختصاص دهید و توجهی به گذر زمان نداشته باشید، به احتمال زیاد نمی‌­توانید بخش­‌هایی از کتاب را که به دقت و زمان بیشتری نیاز دارد را بخوانید. بهتر است قبل از مطالعه خیلی دقیق برنامه­‌ریزی داشته باشید. ممکن است در حین مطالعه نتوانید دقیقا طبق برنامه عمل کنید اما قطعا داشتن یک برنامه برای نظم‌­دهی به سیستم درسی شما کمک می‌­کند.

هر از گاهی بعد از مطالعه از خودتان آزمون بگیرید

بهترین راه برای آنکه متوجه شوید تا چه حد آزمونی که از سر گذرانده‌­اید، موفقیت آمیز بوده یا خیر، این است که از خودتان آزمون بگیرید. شما می­‌توانید از آزمون­‌های آماده استفاده کنید و بدون اینکه به پاسخنامه نگاه کنید، جواب­‌ها را خیلی دقیق بنویسید و سپس پاسخ‌­ها را چک کنید و به خودتان نمره دهید. اگر دسترسی به آزمون­‌های آماده ندارید، در هنگامی که در حال مطالعه هستید، سخت­ترین و مهم­‌ترین متن‌­های کتاب که به نظرتان مطالعه را برای شما دشوار می­‌سازد را روی یک کاغذ بنویسید و در نهایت آن‌ها را به سوال تبدیل کنید. پس از آنکه آزمون را حل کردید از درست یا غلط بودن پاسخ­‌ها مطمئن شوید. اگر در حل کردن سوالی مشکل داشتید، حتما چندین بار پاسخنامه را مطالعه کنید. پس از مرور درس، حتما آخرین کاری که می­کنید این باشد که به سوالات آزمون و پاسخ‌­هایشان نگاهی بیندازد و گاها چندین بار آن‌ها را بخوانید، زیرا این سوالات در واقع مهم‌­ترین نکاتی است که از درس خارج کرده­‌اید.