منتشر کننده
در این مقاله ما قصد داریم در مورد موضوعی صحبت کنیم که بسیار رایج است و همه ی ما در زندگی مان آن را به وفور تجربه کرده ایم مخصوصا در حال حاضر که شرایط جامعه مان روز به روز در حال نوسان است و ما را به سمت اضطراب و استرس بیش از حد سوق می دهد و ما موظف هستیم تا آن را مدیریت کنیم تا به عبارتی وارد این بازی نشویم و بتوانیم افسار زندگی مان را به درستی به دست بگیریم و مدیریت کنیم. همه ی ما انسان ها در شرایط مختلفی قرار گرفته ایم که تنش و استرس به ما وارد شده و در نتیجه اضطراب را تجربه کرده ایم. اضطراب پاسخ طبیعی بدن شما به استرس است.
در حقیقت فردی وجود نخواهد داشت که بگوید من تا به حال اضطراب را تجربه نکرده ام و یا منکر این شود که بعضی از بخش های زندگی ترس دارند و واقعا ترسناک به حساب می آیند البته که باید بر ترس خود غلبه کنیم و نگذاریم این اتفاق بی افتد ولی به طور کلی این یک موضوع بسیار رایج و طبیعی است و اصلا گاهی اوقات نیاز است که آن را داشته باشیم نه اینکه آن را از دست بدهیم. این یک احساس ترس یا ترس از آنچه در آینده خواهد آمد است، روز اول مدرسه رفتن خود را به یاد بیاورید، رفتن به مصاحبه شغلی یا سخنرانی ممکن است باعث شود بیشتر افراد احساس ترس کند و ریسک بروز این حالت عصبی را افزایش دهد.
حالت های زیادی برای اضطراب و استرس وجود دارد و همه ی ما نیازمند این هستیم که بدانیم چه زمانی دیگر این اضطراب خطرناک به حساب می آید و دیگر هیچ جوره جز ویژگی های مثبت به حساب نمی آید. اگر احساس اضطراب شدید است، بیش از شش ماه طول می کشد و زندگی شما را مختل می کند، ممکن است دچار این اختلال باشید. محققان از علت دقیق اضطراب اطمینان ندارند. اما، به احتمال زیاد ترکیبی از عوامل نقش دارند. اینها شامل عوامل ژنتیکی و محیطی و همچنین شیمی مغز است. علاوه بر این، محققان بر این باورند هستند که ممکن است مناطقی از مغز که مسئول کنترل ترس هستند تحت تأثیر قرار بگیرند.
تعداد کثیری از مردم در زمان رو به رو شدن با مشکلات شغلی، قبل از امتحان دادن یا اتخاذ تصمیمات حساس، عصبی و مضطرب می شوند. این نوع از اضطراب که توسط فرد کنترل می‌شود، اضطراب طبیعی است. اگر اضطراب به صورت ترس و نگرانی بیش از حد، غیرمنطقی و غیرقابل کنترل باشد و در زندگی روزمره شخص اختلال ایجاد کند، نوعی بیماری روحی جدی محسوب می شود. افراد مبتلا به اختلالات اضطراب، ترس، نگرانی، اندوه و پریشانی را به طور مداوم تجربه می کنند. اما با درمان آن، اکثر افراد می‌توانند این احساسات را مدیریت کرده و به زندگی عادی برگردند.
علل و ریشه های اضطراب چیست؟
گاهی اوقات افرادی را میبینیم که بسیار ثروتمند هستند اما حال روحی خوبی ندارند و بالعکس افرادی را می شناسیم که شاید اصلا ثروتمند نباشند و یا حتی جزو اقشار معمولی نیز به حساب نیایند اما حال روحی خوبی داشته باشند، شما جزو کدام دسته هستید؟ و یا بگویید حس می کنید جزو کدام دسته بودن بهتر است؟ پاسخ بسیاری از افراد این خواهد بود که پول حلال مشکلات است و یک فرد ثروتمند غمگین و پر اضطراب زندگی بهتری خواهد داشت اما باید بگوییم خیر فردی که افسرده است اما پول زیادی دارد به دلیل افسردگی اش حتی حوصله ی خرج کردن پول هایش را هم ندارد!!! تا به حال از این منظر به این موضوع نگاه کرده بودید؟
در واقع همه ی این موارد فرضیه هستند و نمی توان گفت که یک نسخه ی ثابت و مشخصی برای آن ها وجود دارد، اما خلاصه ی مطلب قبل این است که وقتی پر از اضطراب باشیم و بسیار نگران باشیم از زندگی لذت نخواهیم برد و به عبارتی زندگی را هم برای خود و هم برای دیگران سخت خواهیم کرد. هر بیماری و یا اختلال جسمی و روحی دلیلی دارد. فاکتور و عامل اساسی بروز اضطراب به طور دقیق مشخص نیست؛ اما آنچه به وضوح مشخص است این است که دلیل اضطراب مانند سایر انواع بیماری های ذهنی و روانی، عیب شخصیتی، ضعف شخصی یا تربیت نادرست نیست.
در این بخش قصد داریم علت و ریشه ی این اختلال را دریابیم و به بررسی آن خواهیم پرداخت. تحقیقات دانشمندان در زمینه ی بیماری های ذهنی مشخص کرده است که اختلالات اضطراب تحت تأثیر مجموعه عواملی هم چون تغییرات در مغز و استرس های محیطی به وجود می آیند. مطالعات نشان داده اند که استرس هایی که بسیار شدید یا طولانی مدت هستند بر سلول های اعصاب مغز تأثیر می گذارد. در واقع می توان گفت استرس، مدار منتقل کننده اطلاعات از یک ناحیه ی مغز به بخش های دیگر را مختل می سازد و به همین دلیل افراد مبتلا در بعضی از قسمت‌های مغز دچار تغییرات ساختاری می شوند.
از عوامل دیگری که به عنوان علل ایجاد اضطراب شناخته شده اند، زمینه های ارثی و ژنتیک را می توان نام برد و همچنین از طرفی تحقیقات نشان داده است احتمال ابتلای افرادِ دارای سابقه ی اختلال اضطرابی در خانواده، نسبت به سایرین بیشتر است. اضطراب هم مانند بیماری های قلبی، سرطان و … از طریق DNA منتقل می شود؛ هر چند تا امروز ژن خاصی که مسبب بروز اضطراب باشد شناخته نشده است و به نظر می رسد که چندین ژن در تعامل با هم باعث بروز این اختلال می‌شوند. بر اساس تحقیقات انجام شده عوامل محیطی مثل ضربه‌های روحی و آسیب‌های روانی نیز باعث بروز اضطراب در افراد دارای زمینه‌ی ارثی می شود.
نشانه های اضطراب چیست؟
با وجود اینکه درگیر شدن با تنش و تجربه ی استرس و اضطراب یک نوع بیماری روانی و درونی است و طبیعتا نباید ارتباطی با جسم داشته باشد اما علائم این بیماری در جسم هم بروز می کند. نشانه های عمومی اضطراب عبارتند از:
سوزش و بی حس شدن دست و پا یا به اصطلاح لمس شدن؛ سر درد و گیجه، احساس ترس، وحشت و بی قراری؛ مشکلات خواب؛ دست ها و پاهای سرد و عرق کرده؛ کوتاه شدن عمق تنفس؛ تپش قلب؛ بی قراری و آشفتگی؛ خشکی دهان؛ حالت تهوع؛ گرفتگی عضلات.
انواع اختلال اضطراب
این اختلال انواع گوناگونی دارد و فقط به یک نوع محدود نمی شود. در ادامه ی این بخش در رابطه با انواع این اختلال صحبت کرده ایم پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
1- اختلال هراس
هراس حس وحشت یا ترس بسیار زیاد است که کاملا ناگهان، بدون اینکه هشدار دهد و به صورت مکرر بروز می کند می باشد. این حملات اضطرابی در شرایطی به وجود می آید که عامل محرک آن مشخص نیست. نشانه های دیگر این نوع اضطراب عبارتند از: تعریق، درد در ناحیه ی قفسه سینه، تپش قلب (ضربان نامنظم یا خیلی شدید) و احساس خفگی؛ به طوری که بیمار فکر می کند دچار حمله قلبی شده است.
2- اختلال هراس اجتماعی (ترس از اجتماع)
همانطور که از نام این اختلال پیداست، این اختلال در رابطه با اجتماع مطرح می شود. هراس اجتماعی یا ترس از اجتماع، با حس نگرانی شدید در موقعیت های اجتماعی شناخته می شود و در نتیجه ی ترس غیر منطقی از قضاوت دیگران، اشتباه کردن و مورد تمسخر واقع شدن به وجود می آید. برای غلبه بر هراس اجتماعی توصیه می کنیم مقاله هایی در رابطه با چطور بر ترس از اجتماع غلبه کنیم را بخوانید.
۳. ترس های خاص (فوبیا)
آیا شده از چیز خاصی بدون دلیل بترسید؟ مثلا از ارتفاع یا از مار یا پرواز! ترس پایدار، شدید و بی جا از یک موضوع یا موقعیتی خاص که باعث اختلال در زندگی روزمره می شود فوبیا نام دارد. در این نوع اضطراب شاید هیچ دلیلی نداشته باشید اما از یک کورد خاص هراسان هستید. در این نوع اضطراب عامل حقیقی آسیب رسان وجود ندارد و این ذهن است که دچار احساس خطر می شود. در نتیجه فرد از مواجهه با موقعیت ها یا اشیائی که خطر کمی دارند یا اصلا خطرناک نیستند اجتناب می کند.
۴. اختلال اضطراب فراگیر
این اختلال، نوعی نگرانی و تنش بسیار زیاد آن هم بی دلیل است که به رویداد و موقعیت خاصی بستگی ندارد. افرادی که دچار این اختلال اند به طور مداوم منبعی برای اضطراب دائم و نگرانی دارند و بدون هیچ نشانه ای همیشه منتظر وقوع اتفاق های بد هستند.
روند تشخیص اختلالات اضطراب چیست؟
برای اینکه این اختلال تشخیص داده شود یک سری اصول و مراتب بایستی رعایت شود، در ابتدا اگر نشانه های اضطراب در بیمار وجود داشت، پیش از تشخیص اختلالات اضطراب، باید معاینات دقیق پزشکی انجام گیرد. چون گاهی اوقات اضطراب ناشی از بیماری دیگری بوده که ابتدا باید آن را درمان کرد. تشخیص پزشک با توجه به اظهارات بیمار از شدت و طول زمان نشانه ها، عواملی که در زندگی روزمره باعث بروز علائم می شود و همچنین مشاهده‌ی حالت ها و رفتار بیمار است. در صورتی که پزشک دلیل دیگری برای نشانه‌های اضطرابی پیدا نکند بیمار را به روان پزشک یا روان شناس ارجاع می دهد.
راه های درمان اختلال اضطراب چیست؟
در طی سال های پیش رو پیشرفت های زیادی در درمان بیماری های ذهنی حاصل شده است. با توجه به نوع اضطراب یک یا ترکیبی از شیوه های درمانی زیر به کار گرفته می شود.
۱. دارو درمانی
این نوع درمان یکی از انواع درمان است که از داروها به جهت کم کردن علائم اضطراب بیمار استفاده می گردد. این داروها در گروه بزرگی از داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد تشنج خاص، دوز پایینی از داروهای ضد روان پریشی و دیگر داروهای کاهش دهنده ی اضطراب قرار دارند.
۲. روان درمانی
یکی دیگر درمان ها روان درمانی است. این نوع درمان دارای بازه ی زمانی تقریبا بلند مدت است و در آن روان شناس یا روان کاو از طریق صحبت با بیمار ریشه ی اضطراب را پیدا کرده و راه های کسب آرامش را به بیمار یاد می دهد؛ در نتیجه بدن فرد قادر خواهد بود با عوامل تنش زا مقابله کند.
۳. درمان رفتاری - شناختی
با توجه به این که فاکتور های ایجاد کننده ی اضطراب در خود فرد و افکار او وجود دارد؛ در این متد روان کاو یا روان شناس به بیمار آموزش می دهد تا آن دسته از الگوهای فکری و رفتاری اش را که منجر به اضطراب می شود، تغییر دهد. در حقیقت درمان رفتاری - شناختی از مؤثرترین شکل های روان درمانی است.
۴. تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی
همه ی ما یک سری اشتباهات در سبک زندگی نرمال خود داریم که اگر آن ها را اصلاح نکنیم در طی دراز مدت همراه ما خواهند بود. با اینکه بیشتر مبتلایان به اختلالات اضطرابی به درمان های دارویی و روانی احتیاج دارند؛ اما ایجاد تغییر در شیوه ی زندگی می تواند روند بهبود را سریع تر کند.
۵. استفاده از فنون آرامش و روش های تن آرامی
بین ذهن و جسم ارتباط بسیار نزدیکی وجود دارد؛ به همین دلیل استفاده از روش های آرام سازی جسم و از بین بردن تنش و انقباضات عضلات، موجب آرامش ذهن می شود.
مدیریت اضطراب چگونه است؟
همه ی ما نیازمند این هستیم که با آرامش زندگی کنیم و به همین دلیل باید اضطرابی که کمابیش ذر زندگیمان سر و کله اش پیدا می شود را مدیریت کنیم. یکی از روش های مدیریت، قطع کردن یا کاهش دادن مصرف محصولات دارای کافئین مثل قهوه، چای، نوشابه، نوشیدنی های انرژی زا و شکلات است؛ همچنین مراجعه به پزشک در صورت احساس اضطرابِ بدون دلیل و مشورت با پزشک قبل از مصرف هرگونه دارو یا گیاهان دارویی در تسکین نشانه‌های اضطراب موثر می باشد.
متاسفانه اختلالات اضطراب پیشگیری نمی شوند؛ اما راه کارهای مورد اشاره به کنترل یا کاهش علائم بیماری کمک می کند. پیش از مصرف داروها با پزشک مشورت و به عوارض آنها دقت کنید. بسیاری از داروهای شیمیایی می‌توانند اختلال اضطراب را تشدید کنند. شما چه تجربه ای از کنارآمدن با اضطراب دارید؟ اگر به اختلال اضطراب مبتلا هستید یا بوده‌اید، از تجربه تان در مقابله با این مشکل برای ما بگویید. تجربیات شما می‌تواند برای دیگرانی که با مشکلات مشابه دست‌وپنجه نرم می کنند، راهگشا باشد.
