موشن گرافیک یا گرافیک متحرک، مجموعه ویدیوهایی هستند که برای تولید آنها از گرافیکهای متحرک، فوتیجها و ترانزیشنهای حرکتی استفاده میشود. موشن گرافیک که در واقع از دو واژهی Motion (حرکت) و graphic (تصاویر) برای اولین بار توسط john withney در نرم افزارهای ادوبی ارائه شد. از موشن گرافیک برای طراحی گرافیکهای حرکتی در زمینهی ساخت انیمیشنهای تبلیغاتی و تکنیک های سینمایی استفاده میشود. از دسته بندی آنها می توان به انیمیشنهای حرکتی آغازین فیلمهای سینمایی، انیمیشن های مبتنی بر وب (جهت ساخت تیزرهای تبلیغاتی) و ایجاد لوگو و یا آرم اشاره کرد.
تقسیم بندی موشن گرافیک
موشن گرافیکها چند سالی بود که با صعود ساخت تیزرهای تصویری دوربینها، افول کرده بود. اما امروزه شاهد پیشرفت روزافزون آنها در صنعت سینما و شرکتها هستیم. اما چرا اکنون موشن گرافیکها جایگاه ویژه ای در دنیا برای خود باز کرده اند؟ از بهترین قابلیتهای موشن گرافیک در واقع تصویردهی یک محیط واقعی بدون فیلمبراری در همان مکان و هزینهی کلان به همراه اتلاف وقت است. شما با ابزارهای گرافیکی و برنامه های خاصی که دارید میتوانید در اسرع وقت و در منزل به ساخت گرافیکهای متحرک بپردازید. در ابتدا از موشن گرافیک برای ساخت لوگوها، و آرمهای شبکه های تلویزیونی و برخی شرکتهای صنعتی و تجاری استفاده میشد. اما امروزه دامنه استفاده از گرافیک متحرک گسترش یافت و شاهد ساخت بسیاری از فعالیتها و تکنیکهای سینمای و فیلمسازی، همچون صداگذاری حرفهای هستیم. نقشی که موشن گرافیکها در تیزرهای تبلیغاتی امروزه دارند، هیچ برنامهی دیگری چنین نقشی را ایفا نمیکند.
تاثیر تکنولوژی در موشن گرافیک
موشن گرافیک یعنی علم ادغام و به هم پیوستگی تصاویر و حرکت آنها به همراه صدا که در زمینهی ساخت تیزرهای تبلیغاتی، برنامههای آموزشی و ساخت انیمیشنهای دوبعدی کاربرد دارد. بی شک عدم نیاز به دوربین و یا بازیگران خاص، عدم استفاده از نورپردازی و در عین حال ایجاد رنگهای جذاب و متنوع، خلق جلوه های بصری خارق العاده و طراحی افکت های حرکتی متنوع، همه و همه دلایلی بر استفاده بیش از حد موشن گرافیک در دنیای امروز میباشد. بنابراین این قابلیتهای بدون وجود تکنولوژی هرگز امکان پذیر نیست. علی رغم اینکه در گذشته نمونه کارهایی (مانند سایه بازی در هنرهای قدیم) به این شکل دیده میشد ولی این هنر، بی شک مدیون تکنولوژی روز، نرم افزارهای رایانه ای و گسترش روز افزون مالتی مدیاست.
پیشینه موشن گرافیک
قبل از اینکه کامپیوترها به طور گستردهای در دسترس باشند، ساخت و طراحی گرافیکهای حرکت بسیار گران قیمت و وقت گیر بود. لذا محدودیتهای زیادی در ساخت فیلمهای با کیفیت بالا در تلویزیون را شاهد بودیم. کامیپوترها در اواخر سال 1960 شروع به کار کردند. این کامیپوترها بیشتر توانایی ارائه گرافیک های خام را داشتند. از پیشگامان تصاویر متحرک میتوان جان ویتنی و چارلز سوری را نام برد.
در اواخر دهه 1980 تا اواسط 1990، سیستم های گرافیکی گران قیمتی مانند کوانتل بریتانیایی روی کار آمد. دیگر سیستمهای گرافیکی آن زمان، Ampex ADO ،Abekas و K-Scope برای خلق جلوههای زنده ویدئویی استفاده میشد. همچنین سیستمهای کامپیوتری انحصاری ای طراحی شده بود که در صدا و سیمای کشورها جهت پخش ویدیوها به صورت زنده استفاده میشد. اما پیدایش رایانههای رومیزی قدرتمند در زمینه ی ابزارهای گرافیکی، در اواخر دهه 90 شدت هزینههای تولید گرافیک را در عرصه دیجیتال کاهش داد.
برنامه نویسان و طراحان ساختارهای گرافیکی، سعی در ساخت گرافیکهای حرارتی در کامپیوترها کردند که نتیجهی آن طراحی نرم افزارهای منحصر به فردی به نام مانند Adobe After Effects ،Discreet Combustion و Apple Motion بود. در نهایت با به روزرسانی این نرم افزارها، ابزار گرافیکهای حرکتی در آنها پدیدار شد و اکنون جهان از این ابزارها بهترین استفاده را میبرد.
نرم افزارهای ساخت و طراحی موشن گرافیک
بهترین نرم افزار جهت ساخت موشن گرافیک Adobe After Effects است. علاوه بر این نرم افزار از دیگر برنامهها همچونApple Quartz Composer،Autodesk Combustion،Various VJ Programs ،Max/MSP استفاده میشود. پلاگینهای Red Giant Software و Magic Bullet پلاگینهای موثر در ساخت موشن گرافیک در نرم افزار افتر افکت هستند که بدون آنها شما قادر نخواهید بود که گرافیک های متحرک را در افتر افکت پیاده کنید.
NewTek Lightwave، The Blender Foundation Blender software، e-on Vue Infinite، Maxon Cinema 4D، Softimage XSI ، Autodesk 3d studio max دیگر نرم افزارهای سه بعدی جهت ساخت موشن گرافیک میباشند.
کاربردهای موشن گرافیک
موشن گرافیکها بیشتر در دوجنبه مورد استفاده قرار میگیرند.
1. ساخت جلوه های بصری گرافیکی جذاب و متنوع برای مخاطب
2. سمبولیک و نشانه محور بودن آن ها در تیزرها و تبلیغات
این خصوصیات باعث میشوند که شرکت های تجاری، صنعتی و ... از این نرم افزار به عنوان یک نرم افزار برندینگ بهره ببرند. رنگها، آرمها (لوگوها)، تصاویر متحرک (حرکت) و حتی شکل بافت و تار و پود موشن گرافیک، برند و ساختار یک شرکت را در ذهن بیینده و مخاطب درج میکند. آرم استیشنها، تیتراژها و اُپنرها ساختار اصلی برنامهها و میان برنامههای یک موشن گرافیک را تشکیل میدهند که موجب هویت سازی برند یک شرکت یا موسسه آموزشی در شبکه های تلویزیونی میشود.
علاوه بر این، هرگاه افراد سعی در تشریح یک ایده استارتاپی داشته باشند و یا بخواهند و یا حتی بخواهند یک موضوع خاص را به صورت ماسکهای پشت پرده بیان کنند، موشن گرافیک مناسب ترین راه برای بیان ایدههای آن هاست. زیرا موشن گرافیک علاوه بر سادگی در ساخت، به عنوان یک نماد نیز در پیشبرد اهداف عمل میکند.
تاثیرگذارترین بخش موشن گرافیک، طراحی تیزرهای تبلیغاتی است که استفاده بیشتری نسبت به ساخت انیمیشن های درام و داستانی دارد.
انیمیشنها و موشن گرافیک چه تفاوتی با هم دارند؟
همانطور که میدانید کامپیوترها قادر به محاسبه و اندازه گیری تصاویر متحرک هستند. انیمیشنهای کامپیوتری میتوانند به طور خودکار، فرایند ارائه تغییرات کلیدی یک تصویر را در یک زمان مشخص محاسبه کنند و در بازه زمانی کم در حافظه ذخیره نمایند. انیمیشنها به دو صورت کوتاه و بلند ساخته میشوند و نسبت به موشن گرافیک تفاوتهای زیادی دارند. اگرچه از لحاظ ظاهری شباهت دارند ولی تفاوت آنها در محتوا و اهداف آن است. معمولا از انیمیشنها در زمینه ی داستانی استفاده میشود. همانگونه که امروزه انیمیشنهای بلندی چون منِ نفرت انگیز، ماشینها و ... و همچنین انیمیشنهای کوتاهی چون شکرستان و ... را شاهد هستیم.
اما موشن گرافیک محتوایی تبلیغاتی و برندینگ را دارند که برای تبلیغ شرکت هاف موسسات و گروههای آموزشی استفاده می شود. در انیمیشنها بیشتر شخصیتها ملاک هستند و قهرمانان داستانها را میسازند. اما در موشن گرافیک، تصویر متحرک، اهیمت تام را دارد. انیمیشنها زیرساختار داستانی، فانتزی و شخصیتی دارند، اما موشن گرافیک زیرساختی سبمولیک، انیمیشنها بیشتر به صورت خطی و در زمان خاصی تدوین میشوند، اما تدوین موشن گرافیکها غیر خطی و فاقد تدوام زمانی است، بلکه بیشتر مکان را بُولد میکند.
انواع موشن گرافیکها
اینفوموشن: اینفوموشن بیشتر یک داده نمایی و ارائه محتوا ست که به صورت خلق گرافیک و تصاویر هنری محترک استفاده میشود. نرم افزار فتوشاپ و Python از جمله نرم افزارهایی جهت ساخت اینفو میباشد. از خصوصیات اینفوگرافیکها مختصر بودن و قایل درک بودن آنهاست. بهتر است موشن اینفوگرافیکها برای موضوعاتی استفاده شوند که در آنها حرکت مد نظر است. موشن اینفوگرافیک ابزار بسیار مناسبی برای برقراری ارتباط موثر با بیننده برای ارائه اهداف میباشد. یکی از محبوب ترین نمونههای داده نمایی متحرک، ساخت گیف-اینفوگرافیک هاست.
استاپ موشن: استاپ موشن بیشتر یک تکنیک ساخته شده از تصاویر واقعی در دوربین هاست. شما وقتی دوربینی داشته باشید و با آن عکس هایی بگیرید و سپس تصاویر خود را از طریق یک نرم افزار پشت سر هم قرار دهید و آن ها را متحرک سازید، به آن استاپ مون میگویند.
ویدئورئال: فیلمهایی که در محیط های واقعی فیلمبرداری میشوند و پیام های خاصی را از خود بروز میدهند ویدئورئال مینامند. در ویدئورئالها از موشنهای گرافیکی و حرکتی خاصی استفاده نمیشود و کارگردان، فیلمبردارها و صدابردارها وظیفه رساندن پیام ها را دارند.
در نهایت میتوان گفت که موشن گرافیکها تاثیر بسزایی در انتقال پیامها، برندسازی شرکتها و حتی فراهم کردن کسب و کار در دنیای امروزی دارند.
آن چيزي كه موشن گرافيك را از بقيه فنون بصري متمايز مي كند، توانايي براي گفتن يك يا چند داستان در بستر يك تصوير است كه باعث غير محدود بودن آن ميشود.