هر ساله، مقامات بهداشت عمومی و ارائه دهندگان خدمات بهداشتی مردم را تشویق می‌کنند که در برابر ویروس آنفلوانزا واکسینه شوند. در حالی که دریافت واکسن آنفولانزا برای همه مناسب نیست اما برای اکثر افراد نیاز است. تهیه و تزریق به موقع آن نه تنها می‌تواند از سلامتی شما محافظت کند بلکه از سلامتی هرکسی که در تماس مستقیم با شما است نیز محافظت می‌کند. با توجه به این واقعیت که تزریق واکسن آنفولانزا موثرترین روش در پیشگیری از این عفونت است، مهم است بدانید که آیا واقعاً در گروهی قرار دارید که واکسیناسیون برای شما توصیه می‌شود یا خیر! در این مطلب ما به این تمامی این نکات اشاره خواهیم کرد...

چه کسانی باید واکسن آنفولانزا را دریافت کنند؟

مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) می‌گویند همه افراد بالای 6 ماه باید واکسن آنفولانزا را دریافت کنند. اگر در معرض خطر عوارض جدی ناشی از آنفولانزا و یا مرتباً در معرض دید عموم مردم باشید (کارکنان مراقبت های بهداشتی، پرسنل اورژانس و غیره)، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. گروه های پرخطر در برابر آنفلوانزای فصلی شامل موارد زیر است:

- بزرگسالان و افراد مسن: با افزایش سن، سیستم ایمنی بدن شما ضعیف شده و کمتر قادر به دفاع در برابر ویروس آنفلوانزا است، در نتیجه افراد مسن را در معرض عوارض شدید قرار می‌دهد. بیشترین میزان بستری شدن در بیمارستان و مرگ و میر ناشی از آنفولانزای فصلی در سنین 65 سال به بالا است.

- كودكان: كودكان كمتر از 5 سال و به ویژه كوچكتر از 2 سال در گروه پرخطر برای عوارض آنفلوانزا قرار دارند. چرا که می‌تواند منجر به حدود 25000 بستری در یک فصل آنفلوآنزا برای افراد زیر 5 سال و بیش از 150 مرگ شود. کودکان با شرایط عصبی حتی در معرض خطر بیشتری هستند.

- بیماران مبتلا به آسم: حتی اگر بیماری آسم به خوبی کنترل شده باشید، مجاری هوایی حساس شده است و ویروس آنفلوانزا می‌تواند حملات شدید آسم یا ذات الریه را تحریک کند. آسم شایعترین عامل برای بستری کودکان و عامل اصلی بستری بزرگسالان در فصل شیوع آنفلوانزا است.

- بیماران قلبی: تقریبا نیمی از بزرگسالانی که به دلیل عوارض آنفلوانزا در سال های 2018 تا 2019 بستری شده اند، بیماری قلبی داشتند. ابتلا به بیماری قلبی خطر عوارض آنفولانزا را افزایش می‌دهد و آنفلوانزا خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش می‌دهد.

- خانم های باردار: در دوران بارداری و بلافاصله پس از زایمان، سیستم ایمنی بدن تغییر کرده و منجر به افزایش خطر عوارض آنفولانزا می شود. همچنین اگر در اثر آنفولانزا مادر تب شدید کند، می‌تواند به جنین در حال رشد آسیب برسد.

- بیماران سرطانی: اگر در حال حاضر به سرطان مبتلا هستید یا در گذشته به دلیل سرطان خون یا لنفوم تحت درمان قرار گرفته اید، در معرض خطر بیشتر عوارض آنفلوانزا قرار دارید. چرا که به دلیل درمان های سرطان یا اثرات خود سرطان، احتمالاً سیستم ایمنی ضعیفی دارید.

- افرادی که برای طولانی مدت در یک بیمارستان یا کلینیک باید بستری باشند مثل بیماران عصبی

- افرادی که به هر دلیلی مثل پیوند اعضا سیستم ایمنی ضعیفی دارند.

- بیماران مبتلا به اختلالات خونی مثل بیماری سلول داسی شکل، بیماری های مزمن ریه مثل سیستیک فیبروزیس و بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)، اختلالات غدد درون ریز مثل دیابت، اختلالات کلیه یا کبد، اختلالات متابولیک و چاقی

- افراد زیر 19 سال که برای مدت طولانی از داروهای حاوی سالیسیلات مثل آسپیرین استفاده می‌کنند.

چه کسانی نباید واکسن آنفولانزا را دریافت کنند؟

واکسن آنفولانزا برای همه مناسب نیست. در موارد زیر نباید واکسن آنفولانزا تزریق شود:

- داشتن تب بالا، بیماری متوسط ​​تا شدید و یا به تازگی بستری شدن در بیمارستان در زمان واکسیناسیون

- داشتن سابقه واکنش آلرژیک شدید یا تهدید کننده زندگی به تزریق واکسن آنفولانزا یا ترکیبات آن مانند ژلاتین یا آنتی بیوتیک

- نوزادان زیر 6 ماه زیرا هنوز سیستم ایمنی کارایی ندارند که بتواند پاسخ مطلوب واکسن را ایجاد کنند.

موارد منع مصرف احتمالی واکسن آنفولانزا

اگر سابقه بروز سندرم گیلن باره (اختلال نادری است که در نتیجه حمله سیستم ایمنی بدن به اعصاب محیطی ایجاد می شود) پس از واکسیناسیون های قبلی آنفولانزا دارید، قبل از تزریق دوباره با پزشک خود صحبت کنید.

اگر به تخم مرغ آلرژی دارید، حتما پیش از تزریق به پزشک خود اطلاع دهید. زیرا این مساله طبق پروتکل های پزشکی مانعی برای تزریق واکسن آنفولانزا است. اما تحقیقات جدید نشان داده است که حتی افرادی که حساسیت شدید به تخم مرغ دارند نیز ممکن است بتوانند با نظارت مناسب واکسن آنفولانزا را دریافت کنند. اگر در زمان تزریق واکسن آنفلوانزا احساس بیماری دارید، حتماً به پزشک خود اعلام کنید؛ معمولا در موارد منع مصرف احتمالی واکسن آنفولانزا، به تعویق انداختن واکسیناسیون توصیه می‌شود.

درصد ایمنی زایی واکسن آنفولانزا

در حالی که به بعضی از افراد از نظر پزشکی توصیه می شود که واکسن آنفولانزا دریافت نکنند، بعضی از افراد به دلایلی مانند ترس از سوزن ممکن است این واکسن را تزریق نکنند. برخی دیگر ترجیح نمی دهند واکسن آنفلوانزا بزنند، فقط به این دلیل که معتقدند "آن ها هرگز بیمار نمی شوند" یا اینکه به اندازه کافی سالم هستند که در صورت ابتلا به این بیماری به راحتی خوب می‌شوند. درست است که واکسن های آنفلوانزا 100٪ در برابر این بیماری از افراد محافظت نمی‌کنند؛ اما در بیشتر سال ها تا 40 تا 60 درصد موثر بوده اند و هنوز هم بهترین گزینه برای محافظت در برابر آنفولانزا هستند (حقیقت درصد ایمنی زایی واکسن آنفولانزا).

به یاد داشته باشید که دریافت واکسن آنفولانزا به محافظت از اطرافیان نیز کمک می کند. این امر خصوصاً برای افرادی که در معرض خطر عوارض زیاد آن هستند (مانند نوزادان، بزرگسالان بالای 65 سال و بیماران سرطانی) و افرادی که برای تزریق آنفولانزا منع مصرف دارند بسیار مهم است.

چه زمانی از سال باید واکسن آنفولانزا دریافت شود؟

فرمول ساخت واکسن آنفلوانزای فصلی هر ساله متفاوت است. این فرمول براساس سویه هایی از ویروس است که متخصصان معتقدند که به احتمال زیاد در فصل بعد باعث بروز بیماری می شوند. بنابراین، مهم است که هر سال تزریق واکسن آنفولانزا انجام شود. بعد از تزریق واکسن آنفلوانزا دو هفته طول می کشد تا موثر واقع شود، بنابراین نباید برای واکسیناسیون دیر اقدام کرد. اگر در معرض خطر آنفولانزا و عوارض مربوط به آن هستید، باید واکسن خود را به محض دسترسی دریافت کنید.

برخی از افراد تصور می‌کنند كه در صورت ابتلا به آنفلوانزا، دلیلی برای دریافت واكسن آنفلوانزا وجود ندارد. این یک تصور کاملا غلط است. زیرا هر ساله سویه های مختلف ویروس آنفلوانزا به وجود می آیند. در حالی که به طور معمول واکسن آنفلوانزا می‌تواند در برابر سه سویه آنفلوانزا (سه ظرفیتی) یا چهار سویه (چهار ظرفیتی) از افراد محافظت کند، فقط به این دلیل که در مهر ماه به یک نوع سویه آنفلوانزای A مبتلا شده اید، به این معنی نیست که در اواخر فصل پاییز نتوانید به سویه دیگری از آنفلوانزای B مبتلا نشوید.

واکسن آنفولانزا معمولاً در اوایل پاییز تا اسفند تجویز می‌شود. اما CDC توصیه می‌کند تا پایان ماه آبان تزریق واکسن آنفولانزا انجام شود. با این حال، تا زمانی که ویروس آنفلوانزا باعث بیماری افراد جامعه می‌شود، ارزش واکسیناسیون در برابر آن وجود دارد. بلافاصله محافظت کامل را ایجاد نمی‌کند، اما با این وجود می‌تواند از گسترش بیماری جلوگیری کند.

از کجا می توان واکسن آنفولانزا را دریافت کرد؟

مکان های زیادی برای تزریق واکسن آنفولانزا وجود دارد، از جمله:

- مطب دکتر

- کلینیک ها

- بیمارستان ها

- مراکز بهداشت

بسیاری از کارفرمایان و مدارس نیز در هنگام واکسیناسیون، تزریق واکسن آنفولانزا را در محل خود ارائه می‌دهند. اگر مشکلات بهداشتی قابل توجهی دارید یا به تخم مرغ حساسیت دارید، مطب پزشک بهترین مکان برای تزریق آنفولانزا است. پزشک شما باید سابقه پزشکی شما را بداند و می‌داند آیا به هر دلیلی شما نباید واکسن آنفلوانزا بزنید یا نوع خاصی برای شما بهتر از نوع دیگر است. در صورت لزوم می‌تواند از نظر عوارض جانبی نیز شرایط را نظارت کند.

نحوه تزریق واکسن آنفولانزا

در مورد نحوه تزریق واکسن آنفولانزا در بزرگسالان، به طور معمول به عضله بازو تزریق می شود. با این حال، این واکسن به اشکال مختلف دیگر نیز موجود است که نحوه تجویز آنها متفاوت است:

- در کودکان، به طور کلی به صورت تزریق به عضله بازو یا ران انجام می‌شود.

- همچنین به صورت اسپری بینی در دسترس است. با این حال، فرم استنشاقی برای کودکان زیر 2 سال، افراد باردار، بزرگسالان بالای 49 سال، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف یا با سابقه 2 تا 4 سال ابتلا به آسم استفاده نمی‌شود. در صورت ابتلا به آسم با ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود حتما صحبت کنید.

- در حال حاضر واکسن آنفلوآنزای داخل جلدی شرکت Fluzone در دسترس است که با استفاده از یک سوزن بسیار کوچکتر از واکسن آنفولانزا سنتی تزریق می‌شود.

- نوعی واکسن با دوز بالا (high-dose vaccine) برای افراد مسن بالاتر از 65 سال نیز در دسترس است.

با ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود صحبت کنید تا مشخص شود چه نوع واکسینی در منطقه شما وجود دارد و کدام یک از آن ها برای شما مناسب است.

عوارض جانبی واکسن آنفولانزا

بیشتر عوارض جانبی واکسن آنفولانزا جزئی هستند. برخی از عوارض جانبی شایع آن عبارتند از:

- تب درجه پایین

- درد در محل تزریق

- کاهش انرژی

برخلاف شایعات، شما در اثر تزریق واکسن آنفولانزا به آنفولانزا مبتلا نمی‌شوید. در صورت تجربه موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید:

- تورم شدید

- مشکل تنفسی

- بی حسی

این ها علائم آلرژی یا عوارض جدی است و می توانند کشنده باشد.

در صورت عدم امکان تزریق واکسن آنفولانزا، با این راهکارها از ابتلا به آنفولانزا پیشگیری کنید

اگر قادر به دریافت واکسن آنفولانزا نیستید (و حتی اگر هم هستید)، سایر راهکارهای پیشگیری می توانند کمک زیادی به شما در جهت در امان ماندن از ابتلا به این بیماری کنند. پس موارد زیر را رعایت کنید:

- دستان خود را بشویید: به غیر از دریافت واکسن آنفلوانزا، شستن مستمر دست ها تنها کاری است که می توانید برای جلوگیری از آنفلوآنزا و سالم ماندن از آن انجام دهید.

- تا آنجا که ممکن است از دست زدن به صورت خود خودداری کنید: اگر بعد از لمس هر چیزی که روی آن ویروس وجود دارد مانند دستگیره در، صفحه کلید کامپیوتر، تلفن، شخص دیگری و غیره؛ صورت، چشم، بینی یا دهان خود را لمس کنید، احتمال ابتلا شما وجود دارد.

- از افراد بیمار دور شوید: اگر فردی در اطراف شما علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا را نشان می دهد فاصله خود را با او حفظ کنید.

اگر علائمی را مشاهده کردید که فکر می‌کنید می تواند ناشی از آنفلوانزا باشد، بلافاصله با پزشک خود صحبت کنید، به خصوص اگر در معرض خطر عوارض ناشی از آنفولانزا هستید. داروهای ضد ویروسی می‌توانند برای کاهش شدت علائم و مدت زمان بیماری تجویز شوند و همچنین احتمال انتقال آن به شخص دیگر را کاهش دهند.

سخن نهایی در مورد واکسن آنفولانزا

تقریباً همه باید واکسن آنفلوانزای فصلی بزنند. چرا که برای جلوگیری از بروز آنفولانزا در خود و دیگران مهم است. اگرچه واکسن های آنفولانزا از ابتلا به بیماری به طور کامل پیشگیری نمی‌کنند، اما کسانی که واکسینه می‌شوند در صورت آلوده شدن علائم خفیف تری دارند و احتمال بستری شدن در بیمارستان یا نشان دادن عوارض جدی ناشی از ویروس کمتر می شود. اگر مطمئن نیستید که دریافت واکسن آنفولانزا برای شما یا خانواده شما مناسب است یا خیر، با ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود صحبت کنید و این مساله را جدی بگیرید.