حتما تا به حال عبارت گیاه خواری را شنیده اید خصوصا در طی سال های اخیر. گیاه خواری که در واقع به زبان انگلیسی به آن وگان می گوییم یک عادت غذایی است و وگان ها افرادی هستند که از خوردن و استفاده از محصولات حیوانی پرهیز می کنند. مهم ترین انگیزه این افراد که به آن ها وگانیسم می گویند، کاهش آسیب رساندن به موجودات زنده است. اما سوال اینجاست که وگان ها چه میخورند؟ در حقیقت تفاوت وگان ها با گیاه خواران این است که وگان ها علاوه بر گوشت، سایر محصولات حیوانی را هم نمی خورند، مانند تخم مرغ، لبنیات، عسل و مربایی که حاوی ژلاتین (پروتئینی حاصل از فراوردههای حیوانی) است.
علاوه بر مواردی که در بالا گفته شد وگان ها غذاهایی که که با استفاده از محصولات حیوانی فراوری شده اند را نیز نمی خورند. مثلا، آنها شکر نمی خورند زیرا برخی از تصفیه کننده ها از خاکستر استخوان (حاصل از سوزاندن استخوان حیوانات) به عنوان تصفیه کننده برای تولید نیشکر سفید استفاده می کنند. آن ها علاوه بر رژیم غذایی گیاهی، از خریدن و پوشیدن لباس های چرمی، پشمی، خز یا ابریشم، خودداری می کنند. استفاده از لوازم خانگی، لوازم خواب و سایر اقلام خانه که از این مواد درست شده باشند نیز ممنوع است.
استفاده از محصولات حیوانی فقط به غذاها و خوراکی ها محدود نمی شود و این محصولات ممکن است مواد آرایشی و بهداشتی باشند. آن دسته از افرادی که رژیم غذایی این چنینی دارند، اما از محصولات حیوانی هم استفاده می کنند، به آن ها «وگان های رژیمی» یا «گیاه خواران سخت گیر» می گویند. این افراد حتی مراقب اند که از موادی مثل صابون، محصولات زیبایی، مواد آرایشی و محلول های شستشو دهنده که روی حیوانات آزمایش شده اند و موادی مانند موم و لانولین (ماده ای مومی شکل از پشم گوسفند) که حاوی ترکیبات حیوانی هستند، استفاده نکنند.
تفاوت وگان و وجترین در چیست؟
شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که وگان ها با آن هایی که وجترین هستند چه فرق هایی دارند؟ تا انتهای این بخش با ما همراه باشید تا در مورد تفاوت این دو مورد صحبت کنیم. بر اساس اطلاعات به دست آمده اینگونه به نظر می رسد که وگان ها به طور کامل از محصولات حیوانی اجتناب می کنند در حالی که وجترین ها گاهی تخم مرغ و لبنیات می خورند. در حقیقت باید گفت بسیاری از مردم نمی دانند وگانیسم چیست و چه تفاوتی بین رژیم وگان و گیاه خواری وجود دارد و دلیل آن هم شباخت بسیار زیاد این دو رژیم می باشد.
فواید وگان شدن چیست؟
حالا برای همه ی ما این سوال پیش می آید که اصلا چرا وگان شویم؟ چه دلایلی برای وگان شدن وجود دارد و یا اینکه چرا در حال حاضر بسیاری از افراد به این سمت گرایش پیدا کرده اند. در این بخش موارد مختلفی و یا به عبارتی دلایل زیادی برای این امر گفته شده که پیشنهاد می کنیم تا انتها با ما همراه باشید.
وگان شویم برای حیوانات
اصلی ترین دلیل و شاید حتی بنیادی ترین دلیل برای اینکه وگان شویم حفاظت از جان حیوانات است. اما تنها این مورد نیست و دلایل خیلی بیشتری نیز برای این امر وجود دارد، اما برای خیلی ها این موضوع مهم ترین فاکتور یا دلیل برای وگان شدن و وگان ماندن محسوب می شود و در واقع عده ای بر این باورند، که حیوانات حق آزادی و زندگی را دارند. داشتن این ارتباط احساسی با حیوانات می تواند یکی از دلایل این تصمیم باشد. پرهیز از مصرف محصولات حیوانی یکی از بدیهی ترین راهها برای مقابله با خشونت و بهره کشی از حیوانات در گوشه کنار این دنیا است.
سلامتی و وگان شدن
داشتن انرژی بالا، پوست جوان تر و جوانی ابدی چند مورد از فوایدی است که مشتاقان گیاه خواری آن را مطرح می کنند. اکثر مردم بنا بر اطلاعاتی که در دست دارند برای سلامتی شان به وگان شدن روی می آورند. داشتن جوانی ابدی ممکن است قدری خوش بینانه باشد، اما قطعا فواید ثابت شدهی علمی زیادی برای زندگی با گیاهخواری وگان در مقایسه با رژیمهای متداول غربی وجود دارد. رژیم غذایی گیاهی که طبق برنامه ریزی مناسب باشد، منابع غنی پروتئین، آهن، کلسیم و سایر ویتامین ها و مواد معدنی ضروری بدن را دارند. مواد مغذی که برگرفته از منابع گیاهی هستند، چربی های اشباع شده کمی دارند، در عوض فیبر و آنتی اکسیدان زیادی دارند، که به کاهش بزرگ ترین مشکلات سلامتی جهان؛ چاقی، بیماری قلبی، دیابت، و سرطان کمک می کند.
برای محیط زیست
معمولا وقتی در مورد گوشت و یا فرآورده های گوشتی صحبت می کنیم روی صحبتمان با حیوانات است و هدفمان هم کشتن این حیوانات است. در حقیقت همه ما در تمام مراحل بازیافت زباله ها در خانه و محل کار، نسبت به راه هایی که می توان سبزتر زندگی کرد تقریبا آگاهیم. یکی از راه هایی که هر شخص می تواند اثر کربن را در زندگی فردی خود کم کند، پرهیز از مصرف محصولات حیوانی است. این مسئله فراتر از مساله نفخ گاو است! مهم ترین سوالی که در اینجا پیش می آید این است که چرا گوشت و لبنیات برای محیط زیست مضر است؟
برای پاسخ به این سوال باید گفت که تولید گوشت و سایر محصولات حیوانی با مراحل فراوانی که دارد خطرات زیادی را بر محیط زیست وارد می کند. از علوفه و آب مورد نیاز تغذیه دام، حمل و نقل و دیگر مراحلی که از مزرعه تا سفره هر خانواده در جریان است. به علاوه برای تولیدات گوشت دانه های خوراکی زیادی مورد نیاز است و این موضوع نقش بارزی در جنگل زایی دارد و سبب از بین بردن زیست بوم ها و انقراض گونه ها می شود.
برای انسانها
با داشتن این این رژیم غذایی امکانات و تمهیدات کمتری مورد نیاز است زیرا این رژیم تنها یک سوم از مساحت زمینی که برای تولید گوشت و لبنیات لازم است را می خواهد. همان گونه که گیاه خواری یک گزینه پایدار برای نگهداری از کره زمین است، زندگی مبتنی بر گیاه نیز روش پایدارتری برای تغذیه انسان هاست. با افزایش ناامنی غذا و آب در سراسر جهان، به دلیل بسیاری از مشکلات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی، زمانی بهتر از زمان حال برای پذیرش روشی پایدار برای زندگی وجود ندارد. پرهیز از غذاهای گوشتی فقط یک راه ساده برای برداشتن فشار از روی غذا نیست، بلکه راهی است که هر کسی می تواند در مقابل سیستم غذایی نامناسبی که بر روی فقیرترین مردم جهان تاثیر می گذارد، بایستد.
مضرات وگان شدن چیست؟
حال بیایید به طور دقیق و علمی این موضوع را بررسی کنیم که آیا اصلا کار درستی است که محصولات حیوانی را به طور کامل کنار گذاشته و از چرخه ی رژیم غذایی خود حذف کنیم؟ در حقیقت بر اساس مطالعات به دست آمده می توان گفت که اولین ضرر وگان شدن این است که تغییر در روند طبیعی مصرف غذاها یک یک تغییر اساسی است و در این حیطه رفتار آدم ها به کلی عوض خواهد شد. به طور مثال اگر نتوانید مواد خاصی مثل سویا را بخورید، (مثلاً عدم تحمل سویا (soy intolerance) داشته باشید) گاهی اوقات حتی پیچیده تر هم می شود. پروتئین های کامل گیاهی در محصولات سویایی یافت می شود، بنابراین اگر می خواهید میزان مصرف سویا خود را تعدیل کنید، لازم است یاد بگیرید که چگونه مواد غذایی مکمل را برای رفع پروتئین های کامل گیاه خواری مصرف کنید.
دومین مورد تداخل احتمالی در شرایط پزشکی موجود است و این یعنی اگر به بیماری هایی مثل پوکی استخوان یا دیابت مبتلا هستید، بسیار مهم است که هنگام شروع و اجرای یک برنامه غذایی وگان با پزشک و یک متخصص تغذیه مشورت کنید، زیرا رژیم وگان می تواند در وضعیت شما تداخل ایجاد کند.
سومین مورد مشکل هنگام غذا خوردن در بیرون است زیرا بسیاری از رستوران ها گزینه های واقعی گیاهخواری را ارائه نمی دهند و این امر می تواند غذا خوردن در خارج از خانه را با مشکل روبرو کند. در مسافرت های طولانی، بردن غذاهای وگان و تنقلات مانند چیپس آسان تر از مراجعه به رستوران های وگانیسم است.
چهارمین موردی که یکی از مهم ترین مضرات این رژیم است از دست دادن ویتامین ها و مواد معدنی ضروری می باشد. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد رژیم های گیاهی حاوی ویتامین B ۱۲، که یک ماده مغذی ضروری است، نیستند. گیاهخواران می توانند ویتامین B ۱۲ را از غذاهای غنی شده (برخی مارک های شیر سویا، غلات صبحانه و...) و مکمل ها دریافت کنند. رژیم های گیاهی ممکن است کم کلسیم و با ویتامین دی ناچیز باشند، اگرچه منابع وگانی از این مواد مغذی وجود دارد.
انتظارات زیاده از حد یا غیر حقیقی نیز اخرین موردی است که در رابطه با این رژیم در بین افراد شایع است. این امکان وجود دارد که یک شخص به این باور برسد که با وگان بودن رژیم غذایی سالم تری خواهد داشت. اما در واقع هیچ داده قطعی ای در این مورد وجود ندارد که وگان بودن را بهعنوان یک رفتار مستقل تلقی کند که سلامتی را بهبود می بخشد. صرف نظر از هر رژیم غذایی، باید تعادل خوراک، ورزش و تناسب بین وعده ها را حفظ کرد.
حال که تا این قسمت از مقاله را مطالعه کرده اید شاید به وگان شدن علاقه پیدا کرده باشید و قصدتان این باشد که از همین امروز رژیم غذایی خود را تغییر دهید. اگر این چنین هدفی دارید پس باید بفهمید که چگونه به یک گیاه خوار می توان تبدیل شد.
به طور کلی برای موفقیت در هر مسیری باید مطالعه ی کافی در رابطه با آن موضوع داشته باشیم. بهترین مسیر برای تبدیل شدن به یک گیاه خوار، به دست آوردن اطلاعات کافی و دانش لازم در این حوزه است. در حقیقت در این رژیم هدف اصلی به حداقل رساندن تمام گوشت مصرفی در رژیم غذایی شما است. اما به جای از بین بردن یک دفعه تمام گوشت از رژیم غذایی خود، یک حیوان را در یک زمان از برنامه غذایی تان حذف کنید. برای مثال: با گوشت گاو شروع کنید. ۳۰ روز گوشت گاو نخورید. پس از گذشت این ۳۰ روز گوشت مرغ را حذف کنید. به همین ترتیب هر ماه مصرف گوشت یک حیوان را حذف کنید.
پس از تکرار و تمرین شما در نتیجه با این روش همه گوشت و غذاهای دریایی را از بین خواهید برد، اما به خاطر رویکرد تدریجی آن احساس غیرقابل کنترلی نخواهید داشت. کلید اصلی این است که آن را پایدار نگه داریم. ممکن است از طرف دوستان نزدیک و خانواده مقاومت و سوالاتی را در مورد تبدیل شدن به گیاه خوار تجربه کنید. در هنگام پاسخ به سوالات، مهربان باشید و مزایای گیاه خواری را موعظه نکنید.
امنیت غذایی و رابطه ی آن با وگان شدن
تیتر این بخش به گونه ایست که در نگاه اول به وضوح نمی توان ارتباط آن را با وگان شدن و این موضوعات درک کرد. در انتهای این مقاله قصد داریم در مورد موضوع مهمی به نام امنیت غذا صحبت کنیم. امنیت غذا و یا همان (زمین) در حال حاضر تبدیل به یک معضل اساسی شده است. به گفته ی سازمان جهانی غذا و کشاورزی، یک نفر از ۹ نفر در جهان از سوء تغذیه رنج می برند. با رشد جمعیت جهان انتظار می رود تا سال ۲۰۵۰ میلادی، جمعیت جهان به ۹ تا ۱۱ میلیارد نفر برسد و سوال مهم این است که چطور در قرن ۲۱ غذای خود را تهیه کنیم؟
حتی اگر ما با فشارهای اقتصادی که در نهایت منجر به تخصیص ناعادلانه منابع می شود، مقابله کنیم، دسترسی به زمین یکی از معضلات بزرگ در تولیدات غذایی انبوه خواهد بود. سیاره ما، زمینهای زراعتی محدودی دارد؛ نحوه استفاده از این زمینها در توانایی ما برای تهیه غذا تاثیر می گذارد. مخصوصا نحوه بیابان زایی و مسائل زیست محیطی که به دلیل گرمایش زمین اتفاق میافتد، ناخودآگاه کیفیت و مقدار زمینهای زراعی را کاهش میدهد. رژیم های غذایی گوشتی سنگین و غربی، منابع غذایی که ما به شدت نیاز به حفظ آن را داریم، هدر میدهند. به این خاطر که مصرف پروتیین آب و کالری حیوانات بیشتر از تولیدشان است. بیشتر پروتئین سبزیجات در بدن حیوانات به جهت عملکرد بدن شان مصرف می شود تا برای تولید گوشت و تخم مرغ.