آیا به یاد می‌آورید آخرین باری که با همه وجود خواسته‌ای داشته‌اید چه زمانی بوده است؟ چه چیزی وجود داشت که سبب شد به سمت رسیدن به این خواسته تشویق شوید؟ و چنانچه به خواسته مورد نظر خود دست یافتید چه انگیزه پنهانی در شکل‌گیری این تمایل وجود داشت؟ در هر حال باید گفت که انگیزه‌های زیادی پشت هر هدف و خواسته‌ای وجود دارد. در حالت کلی انگیزه‌ به دو دسته درونی و بیرونی تقسیم می‌شود.

در مقاله پیش رو به معرفی راهکارهای افزایش انگیزه درونی پرداخته شده است پس چنانچه شما هم دوست بدانید که انگیزه درونی چیست و چگونه می‌توان آن را افزایش داد تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

انگیزه درونی چیست؟

انگیزه درونی دقیقا در نقطه مقابل انگیزه بیرونی قرار می‌گیرد. این نوع انگیزه به دلیل رسیدن به رضایتی درونی در فرد به وجود می‌آید. در حقیقت خود اعمال و رفتارها برای فرد مهم بوده و به عامل خارجی ارتباطی ندارند. به عنوان مثال شما برای این‌که بتوانید تجربه خوشایندی حس کنید تصمیم می‌گیرید که به سینما بروید و یک فیلم کمدی تماشا کنید و یا این‌که برای دل خودتان شروع به آواز خواندن کنید. انگیزه‌های درونی افراد را به سوی انجام کاری مخصوص و یا بروز یک رفتار خاص می‌کشانند. به عبارت دیگر، ارزشی که انگیزه‌های درونی دارند از عوامل خارجی همچون تنبیه و یا پاداش وام نمی‌گیرند. در واقع باید گفت هنگامی‌که هیچ‌گونه نیروی خارجی برای رسیدن به خواسته‌ها و اهداف وجود ندارد، انگیزه‌ای که فرد را به سمت انجام کاری سوق می‌دهد همان انگیزه درونی می‌باشد. انگیزه‌های درونی به معنای اشتیاق انجام امور مختلف به قصد کشف فرصت‌ها و لذت بردن، آموزش یا شکوفا کردن استعدادهایی است که درون فرد وجود دارند.

دلیل قدرتمند تر بودن انگیزه درونی نسبت به انگیزه بیرونی چیست؟

همه ما واقفیم که برای ادامه زندگی نیاز به انگیزه داریم. حال ممکن است این سوال به ذهنتان خطور کند که منظور کدام انگیزه است؟ مطالعات زیادی نشان می‌دهند که انگیزه‌های درونی در مقایسه با انگیزه‌های بیرونی از قدرت بیشتری برخوردارند. این موضوع بالأخص در خصوص انگیزه‌هایی که پایدار هستند درست است اما به چه دلیل؟پاسخ این سوال ساده است. فقط کافیست که به این مسئله فکر کنید که "من می‌خواهم" چه فرقی با "من مجبورم"دارد؟ این مغایرت بیشتر از هرجا در شغل شما پیش می‌آید. می‌پرسید چرا؟ واضح است فقط فرض کنید که هر روز با بی‌رغبتی به محل کارتان می‌روید و هنوز به محل کارتان نرسیده‌اید، ترس همه وجودتان را در بر گرفته است. با این اوصاف آیا از کار کردن لذتی می‌برید؟ بهره‌وری و میزان اثربخشی شما چه میزان خواهد بود؟ کیفیت کاری که می‌کنید چه میزان خواهد بود‌‌؟ پاسخ این سوالات مبرهن است. با وضعیتی که شما سرکار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌روید به این زودی‌ها به عنوان کارمند نمونه انتخاب نخواهید شد.

راهکارهای موثر برای افزایش انگیزه درونی

پیش از آن‌که راهکارهای موثر برای افزایش انگیزه درونی را معرفی کنیم بهتر است به سوال زیر فکر کنید.

آیا برایتان اتفاق افتاده است که کاری را با انگیزه شروع کنید اما در ادامه سستی و تنبلی کنید و از ادامه انجام آن منصرف شوید؟ اگر پاسخ شما به این سوال مثبت است باید بگوئیم که دلیل آن ممکن است این باشد که انگیزه درونی شما به اندازه کافی تقویت نشده است. پس دو حالت پیش می‌آید یا شما به خاطر پول و پاداش که هر دو از انگیزه‌های بیرونی محسوب می‌شوند دست به انجام کاری می‌زنید که اغلب اوقات باعث می‌شود انگیزه‌اتان کاهش یابد و یا این‌که انگیزه درونی سبب فعالیت خاص برای شما می‌شود که اگر چنین باشد باید پایدار و بلند مدت باشد.

پس با این حساب باید بگوئیم که شما برای این‌که بتوانید در کاری موفق شوید نیاز به هر دو انگیزه دارید اما همان‌طور که قبلا هم گفته شد انگیزه درونی قدرتمندتر از انگیزه بیرونی است پس در ادامه راهکارهایی را برای افزایش انگیزه درونی پیشنهاد می‌کنیم.

برای انجام کارهای خود چالش‌هایی را تعریف کنید

اولین عاملی که می‌تواند سبب افزایش انگیزه درونی فرد شود چالش است. برای این‌که به اهداف خود برسید باید برای خود چالش‌هایی تعریف نمائید. در حقیقت چالش‌ها برای نیل به اهداف لازم می‌باشند اما کافی نیستند. این چالش‌ها سبب می‌شوند که با پشت سر گذاشتن موانع در مسیر اهداف خود، عزت نفسی که دارید تقویت شود.

حس کنجکاوی خود را تقویت نمائید

دومین عاملی که در افزایش انگیزه درونی‌اتان موثر است، تقویت حس کنجکاوی می‌باشد. هنگامی‌که چیزی در پیرامون، توجه شما را به سوی خود جلب نمود در حقیقت حس کنجکاوی در وجودتان شکل گرفته است و یا هنگامی‌که فعالیتی شما را برای آموختن بیشتر تشویق می‌کند کنجکاوی شناختی‌تان تقویت می‌شود.

خود و محیط اطراف خود را کنترل کنید

این‌که شما بتوانید خود و محیط اطرافتان را کنترل نمائید سبب می‌شود که بدانید در حال دنبال کردن چه اهدافی می‌باشید.

با دیگران همکاری و رقابت داشته باشید

همکاری، رضایتی می‌باشد که با کمک به سایرین و یا دنبال کردن هدف مشترکی از طریق پشتیبانی و همراهی با یکدیگر به دست می‌آید. رقابت را هم می‌توان به معنای هیجان و رضایتی که از تلاش برای نیل به سطحی از توانایی و توانمندی که دیگران دارند به دست می‌آید، تعریف کرد. رقابتی که سبب می‌شود تمامی افرادی که در آن درگیر هستند، پیشرفت نمایند.

در فعالیت‌های داوطلبانه شرکت کنید

شرکت در فعالیت‌های داوطلبانه و فعالیت‌هایی که سبب بهره‌مندی عموم مردم می‌شود شیوه‌ای مناسب برای به جا آوردن دین به جهان هستی است. با شرکت کردن در این فعالیت‌ها و پشتیبانی از افراد نیازمند، احساس بزرگ‌منشی خواهید کرد، مهارت‌های جدید خواهید آموخت، درباره خودتان احساس بهتری خواهید داشت و با ارزش‌های درونی خود از قبیل انسانیت و احسان پیوندی دوباره ایجاد خواهید کرد. تمامی این فعالیت‌ها در نهایت باعث افزایش انگیزه درونی‌اتان خواهد شد.

خاطرات خوب را یادآوری کنید

یادآوری خاطرات خوبی که در گذشته باعث موفقیت شما شده است قادر است موتور انگیزه را برای انجام کارهای جدید و نیل به اهداف آتی را برایتان روشن کند. چنانچه شما موفقیت‌های گذشته خود را در ذهن یادآوری کنید و سعی کنید آن‌ها را زنده نگه دارید آنگاه خواهید دید که حس و حال خوبی خواهید داشت و می‌توانید موفقیت‌های جدید دیگری را هم برای خود تصور نمائید و برای رسیدن به آن‌ها سعی کنید. شاید باور نداشته باشید اما همین راهکارها مشوق انگیزه شما برای چالش‌های جدید خواهد بود.

مستقل بودن و حق تعیین سرنوشت را جدی بگیرید

مستقل بودن یا خودمختاری به این معناست که به جای این‌که شرایط اجباری را بپذیرید از حق انتخاب و تعیین سرنوشت خود استفاده کنید. طبق نظریه خود مختاری ما دارای سه نیاز اصلی می‌باشیم که با فراهم کردن آن‌ها نیازمان به رشد و شکوفایی اقناع می‌شود. شایستگی، خودکفایی و وابستگی این سه نیاز بنیادی می‌باشند. چنانچه شغل‌مان به گونه‌ای باشد که امکان رشد و یادگیری را برایمان فراهم نماید(شایستگی) و ما به میزانی استقلال داشته باشیم که نوآوری خود را ابراز کنیم و کارها را به شیوه خود به انجام برسانیم(خودکفایی)، آنگاه انگیزه ما برای تلاش کردن بیشتر شده و عملکردمان به بالاترین حد خود خواهد رسید. افزون بر این، چون ما موجوداتی اجتماعی آفریده شده‌ایم به احترام و ارتباط با دیگران نیازمندیم(وابستگی). این سه مولفه به تنهایی یا در ترکیب با هم می‌توانند قدرتمندترین ابزارهای انگیزشی را در اختیارمان قرار دهند. حتی اگر فردی بی‌تحرک و بی‌انگیزه باشیم با کمک این ابزارها می‌توانیم به شکوفایی برسیم.

خودباوری‌ را درباره توانایی‌هایی که دارید افزایش دهید

منظور از خودباوری تصوری است که ما از توانایی‌های خود برای دست یافتن به اهداف داریم. به عبارتی دیگر می‌توان گفت خودباوری به این معناست که آیا ما فکر می‌کنیم شهامت کافی برای موفقیت در کاری را داریم یا خیر. تأثیری که خودباوری در عملکرد بهتر، اعتماد به نفس بیشتر و افزایش انگیزه دارد واضح است. افرادی که خودباوری بیشتری دارند، تلاش مضاعفی می‌کنند، اهدافی که برای خود تعیین می‌نمایند دشوارتر است و انگیزه بیشتری برای ترقی و پیشرفت مهارت‌های خود دارند.

به اهداف بزرگ‌تری فکر کنید

همیشه برای این‌که بتوانید انگیزه خود را افزایش دهید باید به اهداف بزرگ‌تر بیندیشید. اهدافی که در پشت این فعالیت‌هایی که انجام می‌دهید پنهان هستند، این‌که این فعالیت‌ها می‌توانند شما را به اهدافی که دارید نزدیک‌تر کنند و تمرکز نمودن بر روی این مسئله می‌تواند انگیزه شما را مضاعف نماید و شما را برای انجام امور تا چندین ساعت سرحال و پرانرژی نگه دارد.

منتظر نباشید تا حس‌و‌حال انجام کار پی شما بیاید

برای این‌که بخواهیم کاری انجام دهیم نیازی به حس‌و‌حال انجام آن نداریم. ممکن است بعضی اوقات با بی‌میلی کاری را آغاز کنیم اما در ادامه از این‌که آن را انجام می‌دهیم لذت ببریم. برنامه‌ریزی و دنباله‌روی از برنامه‌های دائمی به عنوان روشی دیگر برای مقابله با به تأخیر انداختن کارها محسوب می‌شود. کافیست خود را به انجام دادن کاری عادت دهید.

دیدگاه‌های منفی خود را از بین ببرید

مواقعی که از انجام دادن کاری می‌ترسید یا فکر می‌کنید انجام آن برایتان سخت است باید این دیدگاه منفی خود را حذف نمائید و به جای آن با دیدگاهی مثبت به مسئله نگاه کنید. چرا که همین اندیشه‌ها سبب می‌شود انگیزه و قدرت عملی‌ای که دارید کاهش پیدا کند. باید تصورات خود را بر روی راحت‌تر و بدون مشکل‌تر بودن کار معطوف کنید. آن را ساده و لذت‌بخش تصور نمائید تا بتوانید با انگیزه‌ای بیشتر و آسان‌تر کار را به انجام برسانید.

فکر کردن بیش از حد را کنار بگذارید

هنگامی‌که شما بیش از حد فکر می‌کنید در حقیقت به رویدادهایی فکر می‌کنید که احتمالا هرگز اتفاق نمی‌افتند اما باعث می‌شوند که شما استرس داشته باشید. از این رو امکان دارد شما را تا اندازه‌ای مأیوس و عصبانی نماید. علم نشان داده است که  استرس مزمن و عصبانیت باعث می‌شود که مغز کوچک‌تر شود. ذهنی که آرام‌تر است می‌تواند تصمیمات بهتری بگیرد و مشکلات را آسان‌تر حل و فصل کند. افزون بر این، ساده‌سازی می‌تواند به شما در انجام هرچه بهتر کارها کمک کند. مواقعی که شما هدف‌هایی بزرگ‌تر برای خود تعریف می‌کنید، بهترین شیوه برای این‌که بتوانید اهداف خود را پیش ببرید ساده‌سازی و کوچک کردن اهداف است در این صورت هم انگیزه خود را حفظ می‌کنید و هم به هدف اصلی‌ای که دارید نزدیک می‌شوید.

موانع ذهنی خود را کنترل نمائید

موانع ذهنی باعث می‌شوند که شما انگیزه خود را از دست بدهید. هر دفعه که شما مشکلات ذهنی را یادآوری می‌کنید بیشتر بی‌انگیزه می‌شوید. بیشتر به دنبال جواب می‌گردید و در نهایت ناامید و مایوس می‌شوید. اما اگر آرامش خود را حفظ کنید و با امید و توکل پیش بروید به طور ناخودآگاهی جواب‌ها و راه‌حل‌ها خودشان را به شما نشان می‌دهند.

انگیزش درونی چه مزایایی دارد؟

عملکرد شغلی‌اتان بهتر خواهد شد: تحقیقات نشان می‌دهند که انگیزه درونی نسبت به انگیزه بیرونی ابزار قدرتمندتری برای پیش‌بینی کارکرد شغلی می‌باشد. هنگامی‌که برای انجام دادن کاری دارای انگیزه درونی می‌باشید از آن لذت برده و در نتیجه تمایل دارید آن را به انجام برسانید. از این رو آن کار را هر روز انجام می‌دهید چرا که به شما شور و شوق و شادی و رضایت هدیه می‌دهد.

علم‌آموزی بهتر می‌شود

داشتن انگیزه درونی در زمینه تحصیل بسیار تأثیرگذار است. تحقیقات علمی نشان می‌دهد ارائه انگیزه‌های بیرونی همچون تشویق سبب تضعیف انگیزه درونی دانش‌آموزان خواهد شد. این موضوع در بلند مدت سبب کندی در به دست آوردن مهارت‌ها و همچنین ایجاد خطا در پروسه یادگیری می‌شود. چنانچه کودکان از انگیزه درونی برخوردار باشند بیشتر در موضوعات درسی درگیر شده، لذت بیشتری از آن می‌برند و به طور آگاهانه اقدام به حل مسائل می‌کنند.

انگیزه درونی با اهداف بلندتری آمیخته شده‌اند

از دیگر مزایای انگیزه درونی متعالی‌تر بودن اهداف است به این معنا که انگیزه درونی با هدف‌های عالی‌تری همراه است. شرکت کردن در کارهایی که سود زیادی به همگان می‌رساند و یا انجام کارهای ارزشمند در جهت خیر جمعی نمونه‌هایی از این هم‌راستا بودن را نشان می‌دهند. آدام گرنت، روانشناس سازمانی، مطالعه معروفی در این زمینه به انجام رسانده است. تحقیق مذکور بر روی گروهی از کارمندان انجام گرفت که در اجرای فعالیت خیریه شرکت داشتند که در این خیریه کمک‌های مالی برای دانشجویان تهیدست جمع‌آوری شد. هنگامی‌که تأثیر این کمک‌های مالی بر زندگی و آتیه دانشجویان به کارمندان اطلاع داده شد نتیجه حیرت‌آور بود. بهره‌وری شغلی کارمندان در هفته نخست به میزان 400 درصد افزایش پیدا کرد. در بلند مدت هم متوسط زمانی‌که این کارمندان به برقراری تماس تلفنی اختصاص می‌دادند 142 درصد و میزان کمک‌های مالی جمع‌آوری شده 171 درصد افزایش پیدا کرد.