افراد بسیار زیادی وجود دارند که از هوش معمولی برخوردار هستند اما با تلاش و پشتکار بسیار زیاد توانسته اند در راه موفقیت گام بردارند و هر لحظه از زندگی شان سراسر کوشش است. هر شخصی حداقل یک بار در زندگی خود این سوال به ذهنش خطور کرده است که استعداد مهم تر است یا تلاش؟ در واقع افراد به دنبال این جواب می‌ گردند که احتمالاً برای موفقیت در مقاطع مختلف زندگی حتماً باید باهوش بود و در صورتی که شخصی از ضریب هوش بالایی برخوردار نباشد قطعاً در زندگی موفق نخواهد شد. یا این که صرفاً تنها هوش و ذکاوت اهمیت ندارد و این تلاش، سخت کوشی و پشتکار است که باعث موفقیت افراد خواهد شد. برای پاسخ به این سوال باید بصورت منطقی و علمی به موضوع نگاه کرد و شاید حتی بررسی مثال های مختلف از زندگی افراد موفق و نامدار نیز می ‌تواند به رسیدن به یک نتیجه منطقی و معقول کمک کند.

نقش تلاش در موفقیت

همه ی ما برای رسیدن به موفقیت نیازمند تلاش های پی در پی هستیم و اگر تلاش نکنیم ضربه خواهیم خورد زیرا تلاش است که سبب تحکیم موفقیت ما خواهد شد. برای پی بردن به اهمیت پشتکار در موفقیت و زندگی افراد باید ابتدا تعبیری درست از موفقیت در ذهن داشته باشید. موفقیت در ذهن افراد دارای تعابیر مختلفی است و دلیل این امر تفاوت اهداف و چشم اندازهایی است که انسان در زندگی خود دارد. اما می توان موفقیت را دستیابی به همین اهداف تعبیر کرد که در این صورت فردی در زندگی موفقی است که به اهدافی بلند و تاثیرگذار دست یافته باشد. برای رسیدن به این اهداف فرد بدون پشتکار نمی تواند مسیر را طی کند در نتیجه به اهمیت پشتکار در موفقیت پی خواهید برد.

به طور کلی همه ی ما هر هدفی که در زندگی خود در نظر داریم دارای سختی هایی است که برای رسیدن به آن باید از این سختی ها عبور کرد و با برداشتن این موانع و سختی ها راه را برای خود هموار کنیم. در اینجا بدون تلاش و پشتکار نمی توانیم در مقابل سختی ها دوام بیاوریم و ممکن است با رو به رو شدن با یک مشکل به سرعت از هدف خود دور شویم و از آن دست بکشیم. شاید تا کنون با افراد موفق در زندگی خود بسیار برخورد داشته باشید و به خوبی می بینید که این افرادبه چه میزان از پشتکار و تلاش بهره مند هستند و اغلب آن ها اینگونه بیان می کنند که اگر این تلاش و پشتکار را در طول مسیر دستیابی به موفقیت نداشتند نمی توانستند به اهداف خودشان برسند.

هملن طور که تقریبا همه ی ما می دانیم در حقیقت نخستین نقش پشتکار در موفقیت این است که شما را در رسیدن به اهدافتان فردی مصمم و قاطع بار می آورد و فقط افراد با پشتکار هستند که از شکست های خود می تواند بهترین و آموزنده ترین تجارب را بیاموزند. در طول مسیر دستیابی به اهداف اتفاقات مختلفی ممکن است موفقیت شما را تهدید کند که شکست، خستگی، نا امید و کم انگیزه شدن از مهم ترین و سازنده ترین این عوامل در مسیر زندگی هستند. که شما می توانید با کمی بردباری و به خرج دادن شکیبایی مانع بروز و تاثیر منفی اینگونه از عوامل در زندگی خود شوید.

بیشتر بخوانید: مروری بر تاریخچه شرکت های موفق دنیا

موفقیت با کدام امکان پذیر است؟ هوش یا تلاش؟

از قدیم الایام شنیده ایم که می گویند صرفا باهوش ها موفق نیستند با تلاش هم می توان به همان موفقیتی رسید که باهوش ها رسیده اند. برای این که بفهمیم استعداد مهم‌ تر است یا تلاش؟ باید در ابتدا معنا و مفهوم علمی هوش را بدانیم. هوش یک توانایی ذهنی است که شامل قابلیت‌ها و توانایی‌های مختلف است. و بخش های مختلفی را اعم از: توانایی استدلال، برنامه ریزی، حل مسئله، تفکر انتزاعی استفاده از زبان و یادگیری را شامل می‌شود. اصطلاح IQ معیار و ملاک بهره هوشی افراد مختلف است که در طول سالیان مختلف روانشناسان و متخصصان اعصاب روش ها و آزمون‌ های مختلفی را برای تعیین ضریب هوشی افراد معرفی کرده ‌اند.

استعداد یا تلاش؟

همان طور که در بخش های بالایی گفته شد استعداد به تنهایی کافی نیست و باید حتما در کنار آن تلاش هم همراه باشد. وقتی به معنی این جمله توجه کنید متوجه خواهید شد که هر شخصی دارای نبوغ ذاتی و استعداد شخصی می‌باشد اما این که این نبوغ و استعداد در مسیر درست قرار گیرد مهم است. طبیعتاً اگر استعداد فرد شناسایی نشود و اصطلاحاً شکوفا نگردد متأسفانه شخص از هوش خود بهره ‌ای نخواهد برد. اما برای پاسخ به این سوال که استعداد مهم‌ تر است یا تلاش یک قدم دیگر جلو می ‌رویم. هوش و استعداد شرط لازم است اما شرط کافی نیست. در واقع شما برای موفقیت حتماً نیاز به تلاش و سخت کوشی دارید. «هرکسی یک نابغه است ولی اگر شما یک ماهی را در خصوص توانایی بالا رفتن از یک درخت قضاوت کنید آن ماهی تمام عمرش را با این باور زندگی خواهد کرد که یک احمق است.»

لازمه ی موفقیت چیست؟

هر چیزی شرطی را دارا می باشد که می بایست آن شرط را انجام دهیم تا به هدفی که مد نظر داریم برسیم. حال سوال اینجاست که آیا دوست دارید ذهن ‌تان را جوری تنظیم کنید و بدن‌ تان را جوری هک کنید که همیشه در حالتی مثبت باشید و روی دور موفقیت بمانید؟ در این مطلب لازمه ی موفقیت در زندگی را برای شما می ‌گوییم که شما هم می‌ توانید از آنها برای برنامه‌ ریزی ذهن ‌تان الگو بگیرید تا از همان لحظه‌ ای که از خواب بیدار می‌شوید در حالتی از موفقیت و کامیابی باشید و در طول روز نیز، تصمیم ‌گیری‌‌های ‌تان به گونه ‌ای باشد که شما را به سمت خواسته‌ های ‌تان سوق دهد.

اهمیت تلاش بیشتر است یا هوش؟

نمی توان مطلقا گفت که هوش یا تلاش کافی است. در واقع هر دوی آن ها در کنار هم لازم هستند. رسانه‌ ها به نشان دادن سخت ‌کوشی یا به اینکه آن آدم به‌اصطلاح بااستعداد پیش از اینکه به نتیجه برسد، چقدر تلاش کرده است، علاقه ‌ای ندارند. امروزه جامعه‌ ی ما آدم‌ ها را براساس دستاوردهایشان قضاوت می‌ کند و فرض را بر این می ‌گذارد که آنها حتما استعدادهای مادرزادی دارند که به چنین جایگاهی رسیده ‌اند. بیشتر ما به تلاشی که صرف یک رُمان پرفروش، یک شرکت سودده یا یک اثر هنری چشم‌نواز شده است، توجهی نداریم؛ بلکه ترجیح می ‌دهیم این ‌گونه فرض کنیم، این «استعداد» است که به‌ طور طبیعی نتایج خوبی به ‌ارمغان می‌ آورد.

نقش هوش در موفقیت تحصیلی

طبیعتا هوش در همه ی زمینه ها چه کاری و چه تحصیلی می تواند به ما کمک کند. در حقیقت موفقیت تحصیلی و هوش در یک رابطه‌ ی مستقیم با یکدیگر قرار دارند. در اصل فردی که از هوش بالایی برخوردار است، در صورت قرار گرفتن در یک شرایط مساعد تحصیلی در زمینه درس خواندن پیشرفت چشمگیری خواهد داشت. این امر به این معنا نیست که عدم موفقیت در تحصیل به منزله هوش پایین افراد بوده و یا برعکس صرفا هوش بالا موفقیت تحصیلی یک محصل را تضمین نمی‌ کند. هوش در ابعاد مختلفی قرار داشته و تنها به دروس ریاضی و تجربی ختم نمی‌ شود. در واقع به کارگیری هوش و استعداد در یک مسیر انتخابی صحیح و با یک برنامه ریزی مشخص موفقیت تحصیلی را به دنبال خواهد داشت.

هر مسیری که انتخاب می کنیم نیازمند تلاش است و اگر تلاش فراوانی نداشته باشیم نتیجه دلخواهمان را نخواهیم گرفت. در ادامه می توان گفت که تاثیر هوش در موفقیت تحصیلی وابسته به مسیر پرورش هوش و استعداد و ابعاد هوش در افراد متغیر است. در واقع زمانی می ‌توان هوش را عامل اصلی موفقیت تحصیلی دانست که در یک مسیر مناسب به کار گرفته شده باشد. در واقع هوش در کنار دیگر فاکتور‌های موفقیت تحصیلی مثل شور و اشتیاق، برنامه ریزی مناسب، مشاوره تحصیلی خوب و ... یک نتیجه مطلوب را به دنبال دارد.

بدون شک بارها و بارها قضاوت عموم افراد جامعه را راجع به شاگرد اول های کلاس یا اصطلاحاً دانش آموزان زرنگ شنیده باشید. معمولاً عموم مردم کسانی که دانش آموزان خوبی هستند را به اسم افراد باهوش می‌شناسند. اما همه می‌دانیم که این موضوع درست نیست. موفقیت این دانش آموزان تنها نشان از باهوشی آنها نیست. این دانش آموزان گرچه شاید خود به زبان نیاورند اما تلاش روزانه بسیار زیادی دارند تا بتوانند جزو دانش آموزان برتر باشند. بنابراین هوش نقش ابزار موفقیت را در زمینه های مختلف اعم از تحصیلی و … دارد. فاکتورهای دیگری در کنار استعداد و خلاقیت می‌توانند به موفقیت شما کمک کنند که مهترین آنها تلاش و سخت کوشی است.

بیایید کمی دقیق تر شویم و این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم. ابعاد گسترده هوش و استعداد در صورت استفاده مناسب و ایجاد یک شرایط مطلوب برای پرورش هوش هر فرد، موفقیت تحصیلی را رقم خواهد زد. به کارگیری هوش تصویری - فضایی، هوش کلامی - زبانی، هوش منطقی - ریاضی، هوش اندامی - جنبشی، هوش - موسیقیایی، هوش میان فردی، هوش درون فردی، هوش طبیعت گرا بخش‌ هایی از توانایی ‌های افراد در خود شکل می ‌دهد.

خبر بد این است که متاسفانه به دلیل عدم اهمیت به هوش ذاتی افراد در زمینه های مختلف و الزام فرزندان در انتخاب دروس منتهی به شغل‌ های رایج مثل پزشکی و مهندسی و... مانع موفقیت تحصیلی خیلی از افراد در جامعه می‌ شود. پس تنها هوش در موفقیت تحصیلی نقش ندارد، پرورش صحیح هوش در مسیر مناسب درس خواندن یک موفقیت تحصیلی را به دنبال دارد.

تعریف موفقیت تحصیلی

همه ی ما در سنین نوجوانی که به مدرسه می رفتیم و چه در زمانی که به دانشگاه می رفتیم پیشرفت در درس و تحصیل برایمان بسیار اهمیت داشت. موفقیت تحصیلی را نمی‌ توان صرفا یک امر مشخص و بدیهی در نظر گرفت. اگر هر فرد محصلی در مسیر هدف و آنچه که از او انتظار می‌رود به جایگاه مناسبی برسد، به یک موفقیت تحصیلی دست یافته است. برای تعریف موفقیت تحصیلی اینکه بدانید در وهله اول چه هدف و انتظاری از خودتان در آینده دارید، بسیار تاثیر گذار است.

این درس خواندن دارای ارزش و اهمیت است. بسیاری از افراد درس خواندن را وسیله ‌ای برای دست یابی به یک موقعیت شغلی و جایگاه اجتماعی مناسب می‌دانند بنابراین برای آنها یک شغل مناسب در اجتماع هم راستا با درسی که خواندند، یک موفقیت تحصیلی به شمار می‌آید. در مقابل افرادی دیگر پژوهش و رسیدن به یک رتبه علمی بالا را برای خود یک هدف و آینده‌ی روشن فرض می‌کنند و برنامه ریزی تحصیلی خود را در این جهت پایه ریزی کرده اند. رسیدن به یک جایگاه علمی برتر برای این افراد موفقیت تحصیلی محسوب می ‌شود.

استعداد و سخت کوشی همراه با هم غوغا می ‌کند

در حقیقت ترکیب این دو عمل می تواند سر و صدایی عجیب به پا کند. در حقیقت می توان گفت که نبوغ و تلاش، استعداد و سخت کوشی مانند دو لبه یک قیچی هستند. زمانیکه با هم باشند کاربرد دارند. بدون هم هیچ کارایی ندارند. اگر شخصی در زمینه یادگیری موسیقی استعداد و نبوغ بالایی داشته باشد اما در طول زندگی هیچ تلاشی برای یادگیری نکند هیچ موفقیتی هم در این زمینه کسب نخواهد کرد. نمونه‌های این موضوع بسیار زیاد است و شاید بتوان صدها نفر شناخته شده در دنیا را نام برد که در کنار هوش و استعداد خود در یک زمینه با تلاش و ممارست بسیار توانسته ‌اند موفق شوند.

کار نیکو کردن از پرکردن است

حتما این جمله ی معروف را شنیده اید که می گویند هر هنری با تکرار و تمرین زیاد نتیجه ی متفاوت تری به نسبت تکرار کم آن دارد. مطمئناً زمانی که ما در یک زمینه مدت ها کار و فعالیت می ‌کنیم کاملاً به آن تسلط پیدا کرده و به قولی استاد می‌ شویم. معنی این ضرب المثل معروف هم همین است. کار نیکو کردن از پرکردن است. شما در هر زمینه‌ای از جمله آموزش و تحصیل بخواهید موفق شوید نیاز به تلاش و پشتکار دارید. حال پس از بررسی کامل موضوع به جواب سوالاتی که در ابتدا مطرح شد رسیده‌ایم. هوش بهتر است یا پشتکار؟ استعداد مهم‌ تر است یا تلاش؟