منتشر کننده
طبیعتا همه ی ما با واژه اضطراب آشنایی داریم و می توان با اطمینان گفت همه در موقعیت هایی قرار گرفته ایم که دچار اضطراب و تنش شده ایم. در این مقاله قصد داریم از نوع خاصی از اضطراب صحبت کنیم به نام اضطراب اجتماعی. اختلال اضطراب اجتماعی (SAD) شامل ترس از موقعیت های اجتماعی و عملکردی می باشد که ممکن است در آن ها مورد قضاوت منفی دیگران قرار بگیرید. هیچ علت واحدی برای SAD وجود ندارد. در بیشتر افراد این اختلال نتیجه ترکیبی از عوامل مختلف است. در هنگام تشخیص یا درمان اختلال اضطراب اجتماعی باید پزشک یا متخصص روانپزشکی شما درباره عوامل موثر در اختلال اضطراب اجتماعی شما با شما صحبت کنند.
سعی کنید در رابطه با مشکلاتی که تجربه می کنید با یک نفر مانند پزشک خانواده یا مشاور مذهبی صحبت کنید. شما می توانید با اطلاع دادن به یک دوست یا یکی از اعضای خانواده خود، برای یافتن کمک از آنها حمایت بگیرید. متخصصانی که خدمات سلامت روان را ارائه می کنند معمولاً شامل روانشناسان و مددکاران اجتماعی و مشاوران هستند. اگر به دارو نیاز دارید، لازم است از طریق مراجعه به پزشک یا روانپزشک در این باره اقدام کنید. اگر به دنبال درمان های جایگزین هستید، به دنبال متخصصانی باشید که در مداخلات دارویی تخصص دارند.
دلایل اختلال اضطراب اجتماعی
در صورتی که حالت هایی مشابه حالاتی که در بالا گفته شد را داشتید و ترس از اجتماع شما را آزار می داد و یا بهتر است بگوییم که ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در شما تشخیص داده شده است، ممکن است دلایل ابتلا به این بیماری برای شما سوال باشد. معمولاً در این بیماری به جای آنکه یک علت واحد وجود داشته باشد، تعامل پیچیده ای از متغیرهایی که منجر به بیماری شده اند دخیل است. در ادامه یک سری از دلایل آمده است که به توضیحات آن پرداخته ایم:
1- ژنتیک
در صورتی که پس از مشاوره و مشورت گرفتن این اختلال در شما تشخیص داده شد، احتمالا دارای ژن‌هایی هستید که شما را مستعد ابتلا به این بیماری کرده اند. مولفه ژنتیکی اختلال اضطراب اجتماعی، «وراثت» اختلال نیز نامیده می شود. اگرچه میزان وراثت می‌تواند در مطالعات بسیار متفاوت باشد؛ امّا در حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد تخمین زده شده است. به این معنا که تقریباً یک سوم دلایل اساسی اختلال اضطراب اجتماعی ناشی از وراثت می شوند. وراثت نسبت تغییر یا دگرگونی در یک فنوتیپ (ویژگی، خسیسه یا مشخصه جسمانی) است که تصور می شود ناشی از تغییرات ژنتیکی در میان افراد باشد. تغییر یا دگرگونی باقی مانده، معمولاً به عوامل محیطی نسبت داده می شود. مطالعات مربوط به وراثت عموماً نسبت مشارکت ژنتیک و عوامل محیطی را در یک خصیصه یا ویژگی خاص تخمین می زنند.
2- عوامل محیطی
عواملی که در محیط وجود دارند می توانند به راحتی موجب ایجاد این اختلال شوند. در حقیقت این عوامل عواملی هستند که در حین رشد کردن و بزرگ شدن، شما را تحت تاثیر قرار می دهد. اگر یکی از والدین شما مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی (SAD) باشد، احتمال ابتلای خود شما این بیماری نیز وجود دارد. روانشناسان درباره چگونگی ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی از طریق یادگیری در کودکان نظریه هایی دارند.
راه هایی که کودکان از طریق آن ها اضطراب اختلال اجتماعی را یاد می گیرند
1- شایسته سازی مستقیم:
آیا جایگاه خود در کلاس های بازی را از دست داده بودید؟ آیا بچه های دیگر شما را مسخره می کردند؟ یا به طور دائم قربانی تمسخر یا آزار بوده اید؟ اگر چه این یک محرک ضروری نیست؛ اما از سر گذراندن یک اتفاق آسیب زا در سنین پایین، می تواند در سال‌های آینده در ایجاد اختلال اضطراب اجتماعی تاثیر بگذارد.
2- یادگیری مبتنی بر مشاهده:
حتی در صورتی که خودتان یک واقعه آسیب زا را تجربه نکرده باشید، آیا پیش نیامده است که شخص دیگری را در یک موقعیت اجتماعی آسیب زا مشاهده کرده باشید؟ برای کسانی که از قبل مستعد ابتلا به این اختلال بوده‌اند ، تاثیر این مشاهده می‌تواند مشابه تجربه مستقیم آن باشد.
3- انتقال اطلاعات:
اگر کودکان والدین هراسان داشته باشند می تواند به طور ناآگاهانه اطلاعات کلامی و غیرکلامی درباره خطرات موقعیت های اجتماعی به کودکان منتقل کند. اگر مادر شما مدام درباره آنچه که ممکن است دیگران درباره او فکر کنند نگران است، احتمال دارد که برخی از این اضطراب ها در خود شما نیز ایجاد شود.
4- اگر به عنوان یک کودک به اندازه کافی در موقعیت‌های اجتماعی قرار نگرفته باشید و اجازه و فرصت توسعه مهارت‌های اجتماعی مناسب به شما داده نشده باشد.
5- در صورتی که یکی از والدین شما یا هر دوی آنها منتقد، کنترل گر، ناپذیرنده یا بیش از حد محتاط بوده‌اند. کودکانی که به مراقب اصلی خود دلبستگی نداشته باشند، بیشتر در معرض خطر هستند؛ زیرا نمی‌توانند در موقعیت‌های استرس زا آرامش خود را حفظ کرده و خود را آرام کنند.
علائم و نشانه های اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟
این اختلال نوعی بیماری روانی مزمن است که به طور مکرر تکرار می شود و موجب می شود فرد نسبت به فعالیت ها یا موقعیت‌هایی که معتقد است در آنها دیگران او را تحت نظر قرار می گیرند یا در مورد او قضاوت می کنند، احساس اضطراب شدید یا ترس داشته باشد. افرادی که دچار اختلال اضطراب اجتماعی هستند، بیشتر از آنکه به سادگی یک ماهیت درونگرا داشته باشند یا تنهایی را ترجیح بدهند، ممکن است حتی در هنگام مواجه شدن با ترس های خود علائم شدید جسمانی را تجربه کنند. مبتلایان به این بیماری علاوه بر انزوا ممکن است برای کنار آمدن با شرایط استرس زایی که نمی توانند از آن حذر کنند، به سوء مصرف مواد، اختلال در خوردن غذا، سایر اعتیادها یا حتی صدمه زدن به خود روی بیاورند.
علائم و نشانه های جسمانی این اختلال شامل موارد زیر می باشد:
- سرخ شدن
- تعریق زیاد
- لرزیدن یا رعشه گرفتن
- حالت تهوع
- ناراحتی معده
- دشواری در صحبت کردن
- لرزیدن صدا
- تنش عضلانی
- تپش قلب
- اسهال
- احساس سرما یا یخ زدگی دست‌ها
- مشکل در برقراری تماس چشمی
بیشتر بخوانید: مهم ترین دلایل نوسانات خلقی در بین زنان کدامند؟
به طور کلی هر اختلالی نشانه و علامتی دارد که به سبب همان علامت می توان نوع اختلال را تشخیص داد. هنگامی که فردی از اختلال اضطراب اجتماعی رنج می برد، متوجه می شود که اضطراب یا ترس او متناسب با وضعیت نیست. در واقع فرد به قدری درباره نحوه رفتار یا واکنش خود نسبت به موقعیت های اجتماعی نگران است که این نگرانی به خودی خود می تواند بسیاری از علائم اختلال اضطراب اجتماعی را ایجاد کند.
علائم و نشانه های عاطفی و رفتاری اختلال اضطراب اجتماعی شامل موارد زیر می باشند:
1- ترس شدید از قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که افراد ناشناس در آن قرار دارند
2- ترس از قضاوت شدن
3- نگرانی درباره خجالت‌زده شدن یا تحقیر شدن
4- ترس از این موضوع که اطرافیان متوجه اضطراب یا رفتار عجیب فرد شوند
5- ترس از قرار گرفتن در مرکز توجه
تاثیرات اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟
به طور معمول در افراد مبتلا به این اختلال، شرایط مختلف و بی شماری به طور روزمره باعث اضطراب بسیار زیاد، ترس و کم رویی در فرد می شود که به نظر می رسد انزوا مایه تسکین آنها شود. ممکن است این وضعیت در فرد تا حد زیادی پیش برود و منجر به تراشیدن بهانه های زیاد برای خودداری از قرار گرفتن در رویدادهای اجتماعی یا ارائه سخنرانی و کنفرانس شود. حتی ممکن است فرد نتواند با دوستان خود غذا بخورد یا به خرید برود؛ چه رسد به اینکه در یک مهمانی و در محاصره افراد غریبه باشد. این وضعیت می تواند منجر به احساس انزوا و جدایی از اجتماع شده و باعث اختلال جدی در غذا خوردن، مانند بی اشتهایی عصبی یا بولیمیا شود.
همچنین از طرفی این موضوع می تواند سبب خواهد شد یک زن از شرمسار کردن خود یا هدف تمسخر قرار دادن خود بترسد. شدت این احساس در کسانی که مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی هستند، به طور محسوس و قابل توجهی با احساسات طبیعی اضطراب و ناراحتی که در برخی از موقعیت‌های اجتماعی احساس می‌شود تفاوت دارد؛ که این واقعیت به ویژه در بزرگسالان صدق می کند. عقب نشینی روزافزون به درون انزوای اجتماعی، بر روابط زنان در هر حوزه ای از زندگی از جمله خانواده، مدرسه و کار تاثیر منفی خواهد گذاشت. همچنین ممکن است مبتلایان به اختلال اضطراب اجتماعی تلاش کنند با استفاده از الکل یا داروهای تجویزی یا سایر مواد اعتیاد آور یا از طریق رفتارهایی مانند بی‌اشتهایی یا پرخوری، تاثیر علائم خود را کاهش دهند.
درمان اختلال اضطراب اجتماعی
همیشه برای هر مشکلی همه ی ما به دنبال درمان می رویم و تا نتیجه نگیریم و یا به اصطلاح به نتیجه دلخواهمان نرسیم آرامش نخواهیم داشت. در این رابطه می توان اظهار داشت که درمان اختلال اضطراب اجتماعی یا SAD، به شدت به علائم عاطفی و جسمانی بیمار و چگونگی عملکرد روزانه او بستگی دارد. به همین نسبت طول مدت زمان درمان نیز متفاوت است. ممکن است برخی از افراد به خوبی به درمان اولیه پاسخ دهند و به درمان بیشتر نیازی نداشته باشند؛ در حالی که در برخی دیگر از افراد ممکن است در تمام طول زندگی به نوعی از حمایت نیاز باشد.
شواهد و بررسی ها نشان داده است که مصرف دارو و درمان غیر دارویی، هر دو در درمان این اختلال موثر اند. در حقیقت این نوع از اضطراب که در تمام حالت ها رخ می دهد، نسبت به ترکیبی از دارو و درمان غیر دارویی بهتر جواب می دهد. در حالی که اغلب برای افرادی که دارای نوعی اضطراب خاص نسبت به یک عملکرد یا یک وضعیت اجتماعی خاص می‌باشند، درمان غیر دارویی به تنهایی کافی است. بنابراین اگر اختلال اضطراب اجتماعی یا SAD در شما تشخیص داده شده است یا فکر می کنید ممکن است به این بیماری مبتلا باشید، بدانید که غلبه بر آن امکان پذیر است. لیستی از داروها در زیر آمده که به شرح آن ها پرداخته ایم:
- بازدارنده های انتخابی بازجذب سروتونین
- بازدارنده‌های بازجذب سروتونین نوراپی نفرین
- بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز
- مسدود کننده‌های بتا
- بنزودیازپین ها
روان درمان اضطراب اجتماعی
همان طور که از نام این تیتر پیداست این روش درمانی اغلب بدون استفاده از دارو ها و محصولات پزشکی به کمک فرد می آید. البته روان درمانی می تواند به تنهایی یا همراه با مصرف دارو، برای درمان استفاده شود. گزینه های مختلف در روان درمانی شامل متدهای روان شناختی هستند که برای کمک به فرد بیمار در تغییر رفتار نامطلوب به رفتار مطلوب به کار می روند. اگرچه معمولا برای مراجعه به روانپزشک یا روان درمانگر، در اجتماع نوعی شرم وجود دارد اما میلیون‌ها تن از افراد به آنها مراجعه می کنند و از خدمات آنها بهره می برند. در این باره هیچ چیزی برای خجالت کشیدن وجود ندارد.
شما در حقیقت می توانید برای مراجعه به یک روان درمانگر یا روانپزشک، از پزشک متخصص مراقبت های اولیه خود کمک بگیرید. وب سایت های راهنمایی بسیاری نیز وجود دارند که تعداد آنها رو به افزایش است و می توانند به شما کمک کنند تا با توجه به علائم بیماری خود، برنامه شخصی و بیمه درمانی خود، یک فرد متخصص مرتبط را انتخاب کنید. انواع درمان در زیر آمده است:
1- درمان رفتاری شناختی (CBT)
این نوع از درمان اولین روش روان درمانی برای این نوع از اضطراب می باشد. این روش، نوعی از روان درمانی است که به تصحیح نگرش و یا افکار و رفتارهای شما، به نحوی که بر احساسات شما تاثیر مثبت بگذارند سپری می شود.
2- پذیرش و تعهد درمانی (ACT)
یکی دیگر از روش های درمانی که پس از CBT ابداع شده است پذیرش و تعهد درمانی است. این تکنیک بر اساس فلسفه بودائیسم پایه ریزی شده و شما از طریق ACT می آموزید که چگونه به جای تلاش برای از بین بردن اضطراب و افکار منفی، آنها را بپذیرید. انتظار می‌رود با جدا کردن خود از اضطراب اجتماعی، به طور طبیعی علائم شما کاهش پیدا کند. یک درمانگر ACT از تمرینات تجربی ، مداخلات ارزش محور و آموزش مهارت‌های ذهن آگاهی، به عنوان بخشی از درمان استفاده می‌کند. این تکنیک در درمان اختلال اضطراب اجتماعی بسیار موثر است.
3- روانکاوی
روانکاوی و درمان روان پویشی، نوع دیگری از درمان است که در آن یک درمانگر در درک مسائل اساسی دوران کودکی که ممکن است در اضطراب اجتماعی شما نقش داشته باشند، به شما کمک می‌کند. این نوع از درمان بیشتر برای افرادی مفید است که تعارض های حل نشده عمیقی دارند که در اضطراب آنها نقش دارد. روانکاوی همچنین ممکن است در برخی موارد برای کشف مقاومت بالقوه در مقابل تغییر مفید باشد.
