یکی از شایعترین بیماریهای روحی و روانی، افسردگی است. برخی از افراد که دچار این بیماری میشوند بنا به دلایلی همچون دلایل فرهنگی، از دست دادن موقعیت شغلی، ترس از انگ خوردن و ... سعی میکنند آن را از دیگران پنهان کنند. افرادی که دچار افسردگی پنهان هستند به آسانی قادر هستند تا افسردگی خود را از دیگران پنهان نمایند به گونهای که هیچ فردی متوجه وضعیتشان نشود. معمولا افرادی که دچار افسردگی هستند را به راحتی میتوان شناسایی نمود. آنها در اغلب اوقات در خود فرو میروند، ناراحت و غمگین هستند، بیحوصله بوده یا اینکه در مواقعی پرخاشگر میباشند. باورهای منفیای که در رابطه با خود، دیگران و آینده دارند به راحتی در صبحتهایشان مشخص میشود و یا در عمل امکان دارد به دلیل احساس ناامیدی فراگیری که دارند از هر چیزی دست بکشند. تعاملات خود را محدود نموده و گوشهگیر و منزوی میشوند. اما باید گفت که اوضاع در مورد افرادی که مبتلا به افسردگی پنهان میباشند فرق میکند و نمیتوان به آسانی و از روی ظاهرشان متوجه شد که دچار افسردگی هستند. امکان دارد که حتی در گروه افراد اجتماعی و برونگرا یافت شوند. مشکلی که در این مورد وجود دارد این است که افراد مبتلا به افسردگی پنهان در مخفی کردن احساسات واقعی خود بسیار متبحر هستند.
در واقع میتوان گفت که افسردگی پنهان یک اختلال خلقی میباشد که سبب احساس غم و اندوه، تهی بودن و همچنین از دست دادن علاقه میشود. این حالات وضعیتی روانپزشکی محسوب میشوند که سبب تغییر طرز فکر کردن، عمل کردن و احساس کردن فرد میشوند. افسردگی پنهان الزاما تشخیص داده نمیشود، بلکه افسردگی به صورت پنهان است که باید گفت حتی برای افرادی که نزدیک به فرد مبتلا به افسردگی پنهان میباشند، مورد توجه واقع نمیگیرد.
جالب است بدانید که افرادی که دچار افسردگی پنهان هستند حتی ناخشنود هم به نظر نمیرسند. در حقیقت میتوان گفت آنها بیشتر میتوانند افرادی باشند که در جمع بزرگترین و زیباترین خندهها را بر لب دارند. حتی ممکن است افرادی که افسردگی پنهان دارند دوستان زیادی داشته باشند اما قادر نباشند با هیچ یک از آنها در رابطه با احساسات خود صحبت نمایند و سعی کنند تا با سرکوب نمودن احساساتشان به سایر افراد بفهمانند که حال خوبی دارند. امکان دارد به علت افسردگی شدید یا بزرگ دانستن مشکلات خود تمایل نداشته باشند با دیگران صحبت نمایند و یا حتی امکان دارد احساس کنند که طاقت شنیدن صحبتهای دیگران را در مورد احساسات و مشکلاتشان ندارند.
نشانههای افسردگی پنهان
بیشتر نشانههای افسردگی پنهان، ظریف بوده و تشخیص آنها سخت میباشد. با توجه به برچسبهایی که به بیماریهای روانی و افسردگی میزنند چنانچه افراد در معرض این مشکل باشند، حتی اگر اطرافیانش اهمیت دهند به آسانی نمیتوانند از کسی درخواست کمک نمایند. در ادامه با تعدادی از علائم افسردگی پنهان آشنا خواهید شد.
بهانهتراشی و مخفی شدن پشت نقاب شادی
مسلما شما هم با افرادی مواجه شدهاید که تلاش کردهاند تا احساسات واقعی خود را پشت نقابی از شادی مخفی کنند. این رفتار تا حدودی در همه ما وجود دارد، اما چنانچه با فردی که مبتلا به افسردگی پنهان میباشد به مدت طولانی همنشینی کنید به مرور این نقاب قدرت خود را از دست میدهد و از راز فرد پرده بر میدارد. دقیقا به همین دلیل است که افرادی که دچار افسردگی هستند تمایل زیادی ندارند تا با دیگران معاشرت و رفت و آمد داشته باشند و تنها در مواقعی که ضروری باشد با سایر افراد ارتباط برقرار مینمایند. در نتیجه همیشه بهانهای دارند تا قرار شام را به هم بزنند و در مهمانی و رفت و آمدها شرکت نکنند. از این رو اینکه بتوانید چهره اصلی افسردگی را از پشت نقاب شادمانی ساختگی کشف کنید کار سختی است. برخی مواقع با شکلگیری یک فضای صمیمی و صادقانه بین شما و فردی که دچار افسردگی است بخشی از افسردگی وی آشکار میگردد.
پرخوری یا از دست دادن اشتها
یکی دیگر از علائم افسردگی پنهان تغییر در عادات غذایی میباشد و با توجه به شخصیتی که افراد دارند متفاوت است. برخی از افراد هنگامیکه در معرض افسردگی قرار میگیرند علاقه خود را به غذا خوردن از دست میدهند و یا حتی بخشی از غذا را مزه مزه میکنند اما افرادی هم هستند که برای احساس راحتی، دائما در حال غذا خوردن میباشند. علاوه بر کاهش یا افزایش وزن که میتواند رخ دهد تغییرات دیگری هم میتواند در زندگی وی اتفاق بیفتد مثلا ممکن است که با دوستان یا خانواه خود به کافه نرود و معمولا به تنهایی غذا بخورد.
اهمیت ندادن به مسائل
بیمیلی و بیتفاوتی نسبت به مسائلی که در گذشته برای فرد حائز اهمیت بوده است میتواند یکی دیگر از علائم افسردگی پنهان باشد. این افراد به علت بیحسی خود قادر نیستند نسبت به محبت و نگرانی دیگران عکسالعمل نشان دهند و بسیار معذب و پریشان هستند. افرادی که مبتلا به افسردگی پنهان میباشد دلیلی نمیبینند که در زندگی خود به معنای واقعی شاد باشند و سعی نمیکنند تا فردی شاد و پرانرژی باشند.
عصبانیت و خشم ناگهانی
بیشتر افراد افسردگی را با بیحالی و بیتفاوتی و یا بیعلاقگی میشناسند اما نوع دیگری از افسردگی هم معمولا در این افراد پنهان میباشد که منجر به طغیان خشم و عصبانیتهای ناگهانی و موقت میشود. افرادی که دچار افسردگی پنهان هستند زود تحریک میشوند و اصطلاحا از کوره در میروند. امکان دارد این رفتار عصبانی به آن اندازه خود را نشان ندهد که به عنوان یک مشکل شناخته شود و همه وی را فردی عصبانی بشناسند اما نشانهای از طوفان درونی است و آتش زیر خاکستر میباشد. واقعیت این است که طغیان خشم و تحریکپذیری بالا، بیشتر علائم افسردگی میباشد و در مردان بیشتر رایج است.
درک عمیق از زندگی و مرگ
افرادی که دچار افسردگی پنهان هستند اغلب، زمان زیادی درباره زندگی، مرگ و اینکه چه چیزی برای آنها و جامعه حائز اهمیت است فکر میکنند. آنها معمولا در این موارد دارای دیدگاههای پیچیده و منحصر به فردی هستند که فقط میتواند از مرگ و میر خود، هدف و یا تأثیر خود نشأت گرفته باشد.
ابراز احساسات به صورت اغراقآمیز
افرادی که مبتلا به افسردگی پنهان میباشند معمولا احساسات شدیدی از خودشان بروز میدهند. مثلا فردی در حالت عادی با دیدن صحنههای ناراحتکننده یک فیلم واکنش هیجانی نشان نمیدهد در حالیکه شخص مبتلا به افسردگی پنهان به شدت گریه میکند و ناراحت میشود. متأسفانه همین مسئله در سایر حالات هیجانی فرد نیز وجود دارد و مشکلاتی را برای وی ایجاد مینماید.
خستگی مفرط و اختلالات خواب
یکی از شایعترین علائم افسردگی پنهان، خستگی مفرط و دائمی افرادی است که دچار این بیماری هستند. این افراد ممکن است در شب خواب کافی نداشته باشند و از اختلالات خواب زیادی رنجیده خاطر شوند یا اینکه ممکن است این افراد در شب بیش از اندازه بخوابند اما در روز احساس خستگی مفرط و بیخوابی زیادی نمایند و همیشه معترض و نالان باشند.
نیاز به التیام و ترسهای قدیمی
افراد مبتلا به افسردگی پنهان ممکن است نیاز به درمان ترسها و یا رنجهای عاطفی دردناک و درمان نشده در گذشته خود داشته باشند اما تمایلی ندارند در رابطه با بیماری یا مشکلات خود با دیگران صحبت نمایند؛ با آنکه ممکن است در ظاهر شاد باشند و یا اعتماد به نفس خوبی داشته باشند. از این رو افسردگی خود را نادیده گرفته و اقدامی جهت درمان آن نمیکنند. متأسفانه افکار فلسفی در رابطه با مرگ و زندگی شخصی که دچار افسردگی پنهان است سبب میشود که وی گاها تا مرز خودکشی یا اقدام به آن پیش رود.
درخواست کمک و سپس پس گرفتن آن
افرادی که مبتلا به افسردگی پنهان هستند برای اینکه مشکل خود را از دیگران مخفی کنند تلاش زیادی میکنند. با این حال ممکن است برخی مواقع این مقاومت در پنهان کاری را کنار بگذارند و با فردی در رابطه با مشکلی که دارند صحبت کنند. حتی ممکن است برای رفع مشکل خود قدمی بردارند و به یک مشاور یا درمانگر مراجعه نمایند. حتی تعداد اندکی از بیماران افسرده حاضر میشوند تا در اولین جلسه درمان حضور پیدا کنند اما متأسفانه این اقدام تداومی نداشته و فرد بعد از اینکه مشکل خود را مطرح نمود سریعا پشیمان شده و احساس میکند که زیادهروی کرده است. چنین شخصی باور دارد که کمک گرفتن برای بهبودی به این معناست که افسردگی را پذیرفته است. اکثر کسانیکه دچار افسردگی هستند چنین رفتاری دارند و تمایل ندارند که با پیگیری درمان، بیماری را قابل کنترل کنند؛ ضمن اینکه احساس میکنند هیچ فردی نباید ضعف آنها را ببیند.
و غیره.
تا اینجا با علائم افسردگی پنهان آشنا شدید. در صورت بروز این علائم بهتر است به فکر درمان آن باشید چرا که پنهان کردن افسردگی خطراتی دارد که باید آنها را جدی بگیرید. در واقع باید گفت که محتاط بودن در مورد افشای افسردگی یک انتخاب شخصی میباشد. تمامی اعضای خانواده، دوستان و حتی محل کار، ایمن و حمایتکننده نیستند از این رو حفاظت از اطلاعات بهداشتی خصوصی میتواند برای بعضی از افراد بسته به موقعیت آنها یک تصمیم عاقلانه باشد. اما مهم است که شما در صورت تجربه کردن علائم افسردگی به فکر درمان آن باشید بالأخص اگر این علائم بر تحصیلات، شغل و سلامت شما تأثیرگذار باشد. افسردگیای که درمان نشده است خطر خودکشی را افزایش میدهد. محققان موسسه ملی سلامت بر این باور هستند که افسردگی درمان نشده همچنین میتواند خطر ابتلا به بیماریهایی همچون دیابت، بیماری قلبی و عروقی، بیماری آلزایمر، سکته و پوکی استخوان را افزایش دهد.
درمان افسردگی پنهان
خوشبختانه باید گفت که افسردگی پنهان قابل درمان است. زمانیکه افراد مبتلا کمک دریافت میکنند علائم این مشکل بهتر میشود، اما باید توجه داشته باشید که امکان دارد مدتی طول بکشد تا اثرات درمان قابل توجه باشد. بنابراین در صورتیکه مبتلا به افسردگی پنهان شدید و به دلیلی قادر نیستید در رابطه با بیماری خود با دیگران صحبت کنید و از اینکه بخواهید نگرانیها و دغدغههای خود را بیان کنید میترسید، بهتر است به مشاور افسردگی مراجعه کنید و از وی کمک بخواهید چرا که وی به طور دقیق و همدلانه به صحبتهای شما گوش میدهد و به طور عمیق و بدون هیچگونه قضاوتی صحبتهای شما را درک کرده و آنها را میپذیرد. از این رو راهکارهای مناسبی را پیشنهاد میکند که میتوانید با رعایت آنها با گذشت زمان بهبود یابید.
مراجعه به مشاوره و نیز استفاده از روشهای متعددی از قبیل دارو درمانی، روان درمان، دارو درمانی و روان درمانی در کنار هم و نیز ایجاد تغییراتی در سبک زندگی میتواند به درمان افسردگی پنهان کمک کند. فقط باید توجه داشته باشید که مشاوره افسردگی حتما بایستی تحت نظر یک مرکز معتبر و روانشناس باتجربه انجام گیرد.
بیشتر بخوانید: تربیت کودکان
علاوه بر موارد مذکور در صورتیکه درمان و دارو علائم شدید را به طور کامل التیام نبخشیده است، درمانهای تحریککننده مغز امکان دارد گزینه مناسبی باشد. همچنین بهبود بعضی علائم افسردگی با ورزش، خواب باکیفیت، رژیم غذایی درست و... امکانپذیر است.
یکی دیگر از روشهایی که میتواند در درمان افسردگی پنهان موثر باشد آموزش روانی است. استفاده از آموزش با اینکه به تنهایی نمیتواند نوعی درمان به شمار آید ولی میتواند برای کسانیکه دچار افسردگی هستند مفید باشد. در این روش به فرد درک ارتباط بین احساسات و رفتار خود آموزش داده میشود و با ایجاد نوعی خودشناسی به فرد، بیان احساسات را آسانتر میکند که این کار آنها را برای یک فرایند درمان بهتر و موفقیتآمیز هدایت مینماید.
درمانهای مکمل و جایگزین همچون تایچی، ماجراجویی، یوگا، موسیقی درمانی و نیز پیادهسازی یک برنامه ورزشی از جمله روشهای دیگری هستند که میتواند منافع خیلی زیادی برای افرادی که مبتلا به افسردگی هستند داشته باشد. با این وجود توجه داشته باشید که پیش از هر برنامه ورزشی بایستی همیشه یک معاینه فیزیکی کامل شوید.
کلام آخر
قبل از هر چیزی به شما توصیه میکنیم برای در امان ماندن از بیماریهای روحی و روانی سبک زندگی سالمی را در پیش بگیرید، روابط اجتماعی خود را با سایر افراد حفظ نمایید. اما در صورتیکه علائم افسردگی پنهان را خود مشاهده نمودید شجاعانه آن را بپذیرید و از پذیرش بیماری خود واهمه نداشته باشید و با مراجعه به مشاور و درمانگر سعی در بهبود حالت روحی خود داشته باشید. توجه داشته باشید که بیماریهای روحی و روانی تا زمانیکه به اوج خود نرسیدهاند به راحتی قابل درمان هستند اما زمانیکه تشدید شوند درمان آن به مراتب سختتر خواهد بود.