احتمالا این اصطلاح را شنیده اید که می گویند " پیری و هزار درد ". یکی از این درد ها و مشکلات که در اکثر سالمندان دیده می شود، کم شنوایی است. این موضوع تنها یک بیماری جسمی نیست و می تواند در زندگی روزمره سالمند تاثیر گذار باشد کمااینکه کم شنوایی می تواند موجب گوشه گیری و منزوی شدن سالمند شود و او به همین دلیل از شرکت در جمع های خانوادگی و بودن در کنار دوستان و نزدیکان خودداری کند.

اگر در خانواده خود عزیزی دارید که سالمند است و سلامت او برای شما اهمیت دارد پس این مقاله برای شماست و پیشنهاد می کنیم تا آخر آن همراه ما باشید....

منظور از کم شنوایی چیست؟

کم شنوایی زمانی اتفاق می افتد که شما قادر به شنیدن جزئی یا کامل صدا در یک یا هر دو گوش خود نباشید. کم شنوایی معمولاً به تدریج و در طول زمان رخ می دهد. موسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی (NIDCD) گزارش می دهد که حدود 25 درصد از افراد بین 65 تا 74 سال کم شنوایی را تجربه می کنند. نام های دیگر کم شنوایی عبارتند از:

- کاهش شنوایی

- ناشنوایی

- از دست دادن شنوایی

- کم شنوایی هدایتی

سه قسمت اصلی گوش عبارتند از: گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی. گوش خارجی در واقع همان بخشی از گوش شماست که به آن گوشواره آویزان می کنید و در آینه به راحتی می توانید آن را ببینید. این بخش از گوش مسئولیت جمع آوری صدا و انتقال آن به گوش میانی و پرده گوش را دارد. بنابراین شنوایی زمانی شروع می شود که امواج صوتی از گوش خارجی به پرده گوش برسد. پرده گوش، قطعه نازکی از پوست بین گوش خارجی و میانی شماست. هنگامی که امواج صوتی به پرده گوش می رسد، پرده گوش به لرزه در می آید.

در گوش میانی سه استخوان بسیار ریز وجود دارد به طوری که کوچکترین استخوان های بدن هستند و در هیچ جای دیگر بدن شما استخوان به این ابعاد پیدا نخواهید کردو این سه استخوان به یکدیگر متصل هستند و نام آنها عبارتند از چکشی، سندانی و رکابی.

پرده گوش و استخوانچه ها با هم کار می کنند تا با حرکت امواج صوتی به سمت گوش داخلی، ارتعاشات را افزایش دهند. هنگامی که امواج صوتی به گوش داخلی می رسند، از طریق مایع حلزون گوش عبور می کنند. در ادامه به ساختاری حلزونی شکل در گوش داخلی می رسیم. در حلزون گوش، سلول های عصبی با هزاران موی بسیار ریز وجود دارند. این موها به تبدیل ارتعاشات امواج صوتی به سیگنال های الکتریکی کمک می کنند و در نهایت آن را به مغز می رسانند. مغز شما این سیگنال های الکتریکی را به صورت صدا تفسیر می کند. ارتعاشات صوتی مختلف واکنش های متفاوتی را در این موهای ریز ایجاد می کند و صداهای مختلفی را به مغز شما سیگنال می دهد.

انواع کم شنوایی چیست؟

انجمن گفتار-زبان-شنوایی آمریکا (ASHA) گزارش می دهد که سه نوع اصلی کم شنوایی وجود دارد که هر کدام توسط عوامل زمینه ای مختلف ایجاد می شوند. سه علت شایع کاهش شنوایی عبارتند از افت شنوایی هدایتی، کم شنوایی حسی عصبی (SNHL) و کم شنوایی مختلط.

کم شنوایی هدایتی:

کم شنوایی هدایتی زمانی اتفاق می افتد که صداها نتوانند از گوش خارجی به پرده گوش و استخوان های گوش میانی منتقل شوند. هنگامی که این نوع کم شنوایی رخ می دهد، ممکن است شنیدن صداهای ملایم یا خفه برای فرد مشکل باشد. خوشبختانه کم شنوایی هدایتی همیشه دائمی نیست و مداخلات پزشکی می تواند آن را درمان کند. درمان ممکن است شامل آنتی بیوتیک ها یا مداخلات جراحی مانند کاشت حلزون باشد.

این حلزون مصنوعی در حقیقت یک دستگاه الکتریکی کوچک است که در زیر پوست شما در پشت گوش قرار می گیرد و می تواند این ارتعاشات صوتی را به سیگنال های الکتریکی تبدیل کند تا مغز شما  بتواند آن را به عنوان صدایی معنی دار تفسیر کند. کم شنوایی هدایتی می تواند در نتیجه موارد زیر باشد:

- عفونت های گوش

- آلرژی

- گوش شناگر

- تجمع موم در گوش

- وجود یک جسم خارجی، تومورهای خوش خیم یا زخم مجرای گوش به دلیل عفونت های مکرر

کاهش شنوایی حسی عصبی (SNHL):

SNHL زمانی اتفاق می افتد که به ساختارهای گوش داخلی یا در مسیرهای عصبی به سمت مغز آسیب وارد شود. این نوع کم شنوایی معمولا دائمی است. SNHL باعث می شود حتی صداهای متمایز، معمولی یا بلند، خفه یا مبهم به نظر برسند. SNHL  می تواند ناشی از :

- نقایص هنگام تولد باشد که ساختار گوش را تغییر می دهد

- افزایش سن و رسیدن به دوره سالمندی

- حضور بلند مدت در محیط هایی که صدای بلند دارد

- ضربه به سر یا جمجمه

- بیماری منیر، که یک اختلال در گوش داخلی است که می تواند شنوایی و تعادل را تحت تاثیر قرار دهد.

- نوروم آکوستیک، که یک تومور غیرسرطانی است که روی عصب متصل کننده گوش به مغز به نام "عصب حلزونی دهلیزی" رشد می کند.

- عفونت هایی مانند سرخک، اوریون، مننژیت و مخملک

داروهای اتوتوکسیک :

برخی از داروها به نام داروهای اتوتوکسیک نیز ممکن است باعث ایجاد SNHL شوند. به گفته ASHA، بیش از 200 داروی بدون نسخه و نسخه ای وجود دارد که ممکن است باعث کاهش شنوایی شود.

کم شنوایی مختلط :

این نوع کم شنوایی زمانی اتفاق می افتد که هر دو کم شنوایی انتقالی و SNHL به طور همزمان اتفاق بیفتند.

منظور از گوش شناگر چیست؟

گوش شناگر یک عفونت در مجرای گوش خارجی است که از پرده گوش تا قسمت بیرونی سر ادامه دارد. این مشکل اغلب توسط آبی که در گوش شما باقی می‌ماند ایجاد می‌شود و محیطی مرطوب ایجاد می‌کند که به رشد باکتری‌ها کمک می‌کند. قرار دادن انگشتان، سواب های پنبه ای یا سایر اشیاء در گوش نیز می تواند با آسیب رساندن به لایه نازک پوستی که مجرای گوش شما را پوشانده است، به گوش شناگر منجر شود.

گوش شناگر به عنوان اوتیت خارجی نیز شناخته می شود.  درمان سریع می تواند به جلوگیری از عوارض و عفونت های جدی تر کمک کند. معمولاً می توانید گوش شناگر را با یک قطره گوش ساده درمان کنید. پزشکان اغلب گوش شناگر را بر اساس مراحل خفیف، متوسط و پیشرفته پیشرفت طبقه بندی می کنند.

علائم مراحل خفیف بیماری گوش شناگر:

- خارش در کانال گوش

- قرمزی جزئی در داخل گوش

- ناراحتی خفیفی که با کشیدن گوش خارجی یا فشار دادن برجستگی کوچک جلوی گوش یا تراگوس بدتر می شود.

- وجود مایع شفاف و بی بو

علائم مراحل متوسط بیماری:

- خارش شدیدتر

- افزایش درد

- قرمزی شدیدتر در گوش

- تخلیه بیش از حد مایعات

- احساس پری داخل گوش و انسداد جزئی مجرای گوش توسط تورم، مایعات و مواد زائد

- کاهش شنوایی

علائم مراحل شدید بیماری:

- درد شدیدی که ممکن است به صورت، گردن یا کنار سر نیز برسد

-  انسداد کامل مجرای گوش

- قرمزی یا تورم گوش خارجی

- تورم در غدد لنفاوی گردن

- تب

بیماری منیر چیست؟

بیماری منیر یک اختلال در جریان مایعات گوش داخلی است. در بیشتر موارد فقط یک گوش درگیر است، اما هر دو گوش ممکن است در حدود 15 درصد بیماران مبتلا شوند. بیماری منیر معمولاً بین سنین 20 تا 50 سالگی شروع می شود اگرچه تقریباً در تمام گروه های سنی گزارش شده است و مردان و زنان به یک اندازه تحت تأثیر قرار می گیرند. بیماری منیر هیدروپس اندولنفاتیک ایدیوپاتیک نیز نامیده می شود.

علائم بیماری منیر چیست؟

- سرگیجه چرخشی اپیزودیک:

این علامت معمولا دردسر ساز ترین علامت است زیرا فرد همراه با سرگیجه، عدم تعادل همراه با حالت تهوع و استفراغ را نیز تجربه می کند. سرگیجه معمولا 20 دقیقه تا چهار ساعت یا بیشتر طول می کشد.

- وزوز گوش:

صدای غرش، وزوز، ماشین مانند یا زنگ در گوش دومین علامت بیماری منیر است. وز وز گوش معمولا قبل از حمله سرگیجه ظاهر می شود.

- کم شنوایی:

ممکن است در اوایل شروع بیماری متناوب باشد اما رفته رفته و با گذشت زمان می تواند به یک کم شنوایی ثابت تبدیل شود. این کم شنوایی می تواند همه فرکانس‌ها را درگیر کند، اما بیشتر در فرکانس‌های پایین‌تر رخ می‌دهد.

- پری گوش:

معمولاً این احساس پری درست قبل از شروع حمله سرگیجه رخ می دهد.

نوروم آکوستیک چیست؟

نوروم آکوستیک که به عنوان شوانوم دهلیزی نیز شناخته می‌شود، یک تومور غیرسرطانی و معمولاً با رشد آهسته است که روی عصب اصلی (دهلیزی) منتهی به گوش داخلی به مغز ایجاد می‌شود. شاخه های این عصب به طور مستقیم بر تعادل و شنوایی شما تأثیر می گذارد و فشار ناشی از نوروم آکوستیک می تواند باعث کاهش شنوایی و احساس زنگ زدن در گوش شود.

نوروم آکوستیک معمولاً از سلول های شوان که این عصب را می پوشانند به وجود می آید و به کندی رشد می کند یا اصلاً رشد نمی کند. به ندرت، ممکن است به سرعت رشد کند و به اندازه ای بزرگ شود که به مغز فشار بیاورد و در عملکردهای حیاتی اختلال ایجاد کند.

علت نورومای آکوستیک را می توان به مشکلی در یک ژن در کروموزوم 22 مرتبط دانست. به طور معمول، این ژن یک پروتئین سرکوبگر تومور تولید می کند که به کنترل رشد سلول های شوان پوشاننده اعصاب کمک می کند. درمان‌های نوروم آکوستیک شامل نظارت منظم، پرتودرمانی و برداشتن جراحی است.

علائم نوروم آکوستیک چیست؟

از دست دادن شنوایی: معمولاً به تدریج طی ماه ها تا سال ها بدتر می شود و فقط در یک طرف یا شدیدتر در یک طرف رخ می دهد. البته در نظر داشته باشید که در موارد نادر ممکن است به صورت ناگهانی و در طی یک بازه کوتاه مدت اتفاق بیوفتد.

- زنگ زدن یا وزوز گوش در گوش آسیب دیده

- عدم ثبات یا از دست دادن تعادل

- سرگیجه

-بی حسی صورت و ضعف یا از دست دادن توانایی حرکت عضلات

- در موارد نادر، نوروم آکوستیک ممکن است به اندازه ای بزرگ شود که ساقه مغز را فشرده کند و تهدید کننده زندگی شود.

بیشتر بخوانید: اعتیاد شغلی!

علائم کم شنوایی چیست؟

کم شنوایی به مرور و در طی زمان رخ می دهد به همین دلیل ممکن است فرد متوجه تغییر خاصی نشود اما اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید بهتر است به پزشک مراجعه کنید:

- کاهش شنوایی که در فعالیت های روزانه شما اختلال ایجاد می کند

- کاهش شنوایی که بدتر می شود یا از بین نمی رود

- کاهش شنوایی که در یک گوش بدتر است

- کاهش شنوایی ناگهانی

- زنگ زدن در گوش

- گوش درد همراه با مشکلات شنوایی

- سردرد

- بی حسی

- ضعف

اگر سردرد، بی حسی یا ضعف همراه با هر یک از موارد زیر را تجربه کردید، باید به دنبال درمان فوری پزشکی باشید:

- لرز

- تنفس سریع

- سفتی گردن

- استفراغ

- حساسیت به نور

- تحریک ذهنی

درمان کم شنوایی

اگر به دلیل تجمع موم در کانال گوش دچار کم شنوایی شده باشید می توانید حتی در خانه نیز گوش خود را به درستی تمیز کنید. محلول های بدون نسخه، از جمله نرم کننده های موم، می توانند موم را از گوش خارج کنند. هم چنین می توان از طریق یک سرنگ، آب گرم را به آرامی وارد مجرای گوش کرد.

برای سایر علل کاهش شنوایی، باید به پزشک خود مراجعه کنید. اگر کم شنوایی شما نتیجه عفونت باشد؛ پزشک یک آنتی بیوتیک مناسب تجویز خواهد کرد. اگر کم شنوایی شما به دلیل سایر مشکلات شنوایی هدایتی باشد، ممکن است پزشک شما را برای دریافت سمعک یا کاشت حلزون به یک متخصص ارجاع دهد.

عوارض مرتبط با کم شنوایی چیست؟

نشان داده شده است که کم شنوایی بر کیفیت زندگی و وضعیت روانی افراد تأثیر منفی می گذارد. اگر فرد دچار کم شنوایی شود، ممکن است در درک صحبت های دیگران دچار مشکل شود. همین موضوع می تواند سطح اضطراب فرد را افزایش دهد یا باعث افسردگی شود.

چگونه می توانم از کم شنوایی جلوگیری کنم؟

همه موارد کم شنوایی قابل پیشگیری نیستند. با این حال در این راستا می توان چند کار کوچک انجام داد:

اگر در مناطقی با صدای بلند کار می کنید از تجهیزات ایمنی استفاده کنید و هنگام شنا و رفتن به کنسرت از گوش گیر استفاده کنید. مؤسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی گزارش می دهد که 15 درصد از افراد 20 تا 69 ساله به دلیل صدای بلند دچار کاهش شنوایی شده اند.

همیشه پیگیر عفونت گوش باشید زیرا اگر درمان نشود ممکن است باعث آسیب دائمی به گوش شوند.