اگر به شیوه و فرآیند فعالیت های هر فردی توجه نموده و به طور دقیق آن را بررسی کنیم در می‌یابیم که تمام افراد به دنبال بهبود و رشد و پرورش خود از طریق تقویت مهارت ‌های مختلف، افزایش میزان دانش و آگاهی و کسب ثروت مادی و معنوی هستند که به این جریان، توسعه فردی گفته می‌شود.

اگر فردی آگاهانه به دنبال دستیابی توسعه فردی خود باشد، باید تلاش کند و مهارت ‌ها و توانایی ‌های خود را به طور دقیق مورد ارزیابی قرار دهد، اهداف و وریه های قبلی خود را بسنجند و به توانایی ‌های خود رنگ واقعیت بخشیده و آن ها را افزایش دهد. توسعه فردی به تمام افراد و حتی بسیاری از مدیران و صاحبان مشاغل کسب ‌و‌ کارهای گوناگون کمک می‌کند تا کارکنان با انگیزه تر و کاردانی  داشته باشند و همچنین به افراد جرات و جسارت می‌بخشد تا کسب‌وکار خود را شروع نمایند. باید گفت که توسعه‌ فردی تنها محدود و مختصر به بازه ی سنی و شغل و جنسیت مشخصی نیست. بلکه فرایندی است که مطلوب هر کسی اعم از زن و مرد، مجرد و متاهل، نوجوان، جوان، بزرگسال می‌باشد و تمام افراد به توسعه‌ ی فردی و موفقیت نیاز دارند.

بیشتر بخوانید: چگونگی برقراری ارتباط گسترده با دیگران

توسعه‌ فردی چیست

برای آنکه بتوان تعریف درستی از توسعه فردی ارائه داد باید گفت که در واقع به معنای تلاش برای کشف توانایی ها و مهارت ‌های بالقوه‌ی فرد و تقویت آن هاست تا در خلال فعالیت های خود بتواند مهارت ‌های خود را بهبود بخشیده و از حداکثر توانایی خود استفاده نماید و با سرعت بیشتر و با کیفیت بهتری به موفقیت مورد نظر برسد.

لازمه‌ی رسیدن به توسعه فردی این است که یک طرح و نقشه‌ی دقیق داشته باشید تا بتوانید اهداف خود را تعیین نموده و در راستای رسیدن به آن‌ها گام بردارید. بسیاری از سازمان ‌ها برای رشد مهارت ‌های فردی کارکنان خود از آن‌ها می‌خواهند که برای خود برنامه توسعه فردی داشته باشند تا در مسیر شغلی صحیح قرار گرفته و در سایه‌ی آن نیز سازمان به بهره ‌وری و کارایی بیشتری برسد.

برنامه ریزی برای دستیابی به توسعه فردی باعث می‌شود که از منطقه امن خود خارج شده و اگر شرایط و موقعیت‌ هایی وجود دارند که آن ها را دوست نداریم یا در انجام دادن برخی امور قوی نیستیم، آن‌ها را تعیین نموده و برای تقویت و بهبود آن‌ها تلاش کنیم. برنامه توسعه فردی، کمک شایانی در روند متعالی شدن و حرکت به سمت موفقیت را به ارمغان می‌آورد و باید در نظر داشت که روبرو شدن با این موقعیت ‌ها و تلاش برای بهبود آن‌ها، ما را به خروج از منطقه‌ ی امن مان سوق می‌دهد و نکته ی مثبت در اینجاست که خارج شدن از منطقه امن به هر فردی کمک می‌کند تا رشد مثبت را تجربه کرده و مهارت ‌های خود را ارتقا دهد.

رسیدن به توسعه ی فردی، ما را به سمت توسعه‌ی نقاط قوت و توانایی هایمان پیش می‌برد، اگر در این روند توجه داشته باشیم و با دقت و تمرکز نقاط قوتمان را توسعه دهیم پس از مدتی این توانایی ها به عنصری برای درخشیدن ما تبدیل خواهند شد. در این صورت به رشدی مشخص و چشمگیر خواهیم رسید. همچنین قابلیت این را درا دکه میزان اعتماد به نفس را در ما  افزایش می‌دهد، هنگامی که به یک هدف تعیین شده می‎رسیم و یا یک مهارت جدیدی کسب می‌کنیم و یا در محدوده ای از توانایی خود بهبود پیدا می‌کنیم، احساس رضایتمندی نسبت به خودمان پیدا می‌کنیم، یعنی هر اندازه که رشد می‌کنیم احساس قدرت نموده و  اعتماد به نفس بیشتری خواهیم داشت.

مزیت دیگری که رسیدن به توسعه‌ی فردی به همراه دارد افزایش خودآگاهی می‌باشد و باعث می‌شود تا فرد، نگاه دقیق تری به روند زندگی و شغل خود داشته باشد و ارزش های مثبت خود را دریافته و یک تجربه‌ی درونی هدفمند برای شناخت بهتر خود بدست می‌آورد.

بیشتر بخوانید: برای دریافت نتیجه‌ی بهتر، چگونه باید کار کنیم

تلاش برای توسعه‌ فردی

می‌توان گفت که تمامی افراد در زندگی خود به دنبال رشد و  پیشرفت هستند و این امر در غالب یک برنامه توسعه فردی خلاصه می‌شود. اما غالبا این افراد پیشرفت خود را تنها محدود به برخی فعالیت ها و تلاش ‌های مقطعی می‌کنند، در حالیکه باید در نظر داشته باشند که توسعه‌ فردی یک فرآیند همیشگی و مادام ‌العمر است و پایان دقیق و مشخصی ندارد. در هر زمان فرصت هایی برای بهبود و توسعه وجود دارد و یک فرد مصمم و قاطع، هر روز برای اینکه زندگی بهتری داشته باشد تلاش می‌کند و خود را به سمت رشد و پیشرفت و کسب موفقیت سوق می‌دهد و با نگاه موشکافانه به گذشته‌ی خود و مسیری که طی کرده و همچنین برنامه ای که برای آینده و دستیابی به اهداف و آرزوهای خود در نظر دارد، حرکت می‌کند. باید بدانیم که دوست داریم به چه جایگاه و نقطه ای برسیم و با در نظر داشتن آن دریابیم که اولویت ‌های اصلی ما چه مواردی هستند و با تعیین آن‌ها در همان حوزه ها تمرکز نموده و فعالیت کنیم.

توسعه‌ فردی فرآیندی است که به ما فرصت می‌دهد تا نقاط قوت و نقاط ضعف خود را بشناسیم، ارزیابی کنیم و برای بهبود و توسعه‌ی آن تلاش کنیم.

گام های رسیدن به توسعه فردی

- اهداف مورد نظر خود را به طور دقیق تعیین نموده و آن را با جزئیات مشخص کنید

- خود را متعهد و مسئول برای رسیدن به اهداف تان نمایید

- نقاط قوت خود را بشناسید و برای تقویت و توسعه ی آن وقت بگذارید

- نقاط قوت و قابل بهبود و تقویت خود را بیابید

- فرصت‌ های پیش رو ی خود را برای پیشرفت نقاط قوت خود شناسایی کنید

- برنامه ریزی دقیقی مبنی بر پیشرفت خود و افزایش توانایی های خود داشته باشید

- از حمایت و مشورت‌ دیگران برای رسیدن به اهداف مورد نظر خود کمک بگیرید

- نتایج  فعالیت های انجام شده را برای توسعه فردی خود بررسی نموده و ثبت کنید

- نتایج به دست آمده را با اهداف تعیین شده مقایسه کنید

- به موفقیت های کسب شده تان پاداش دهید

نکات ساده در فرایند توسعه فردی

اگر در پی دستیابی به توسعه فردی و ساختن آینده ای درخشان برای خود هستید باید نکاتی را برای این امر در نظر داشته و انجام دهید. در ادامه به روش هایی اشار شده که شما را در فرایند توسعه فردی یاری می‌کند.  

پذیرش خود: باید توانایی پذیرش خود را داشته باشید، پذیرش این موضوع که شما لیاقت رشد و پیشرفت را دارید و از تمام تجربه‌ هایی که در زندگی داشته‌اید یاد بگیرید. همواره در هر شرایط و موقعیتی از زندگی که با آن مواجه می‌شوید، تجاربی نهفته و محرک شما برای حرکت رو به جلو می‌باشد و شما بایستی مسئولیت هر چیزی که در زندگی رخ می‌دهد را قبول کرده و باور داشته باشید که  همواره قابلیت توسعه فردی را دارید.

خودشناسی: اگر می‌خواهید همواره در مسیر درست قرا گرفته و رو به جلو حرکت کنید در قدم نخست باید بدانید که چه کسی هستید و از زندگی خود چه می‌خواهید. این امر در حیطه‌ی خودشناسی می‌باشد و باعث می‌شود شما دریابید که در چه زمینه هایی مهارت داشته و  قوی تر هستید و در چه زمینه ‌هایی نیاز به تلاش بیشتر و بهبود دارید و بدانید تا زمانی که به درک و شناخت درستی از خود نرسید هیچ توسعه و  پیشرفتی به دست نخواهید آورد.  

گسترش ارتباطات: برای توسعه دامنه ارتباطات خود با دیگران تلاش کنید، زیرا گسترش حوزه‌ی ارتباطات با دوستان و همکاران و اطرافیان، مزایای بسیاری برای شما خواهد داشت و ارتباط موثر با دیگران زندگی بهتری را برای شما رقم خواهد زد و شرایط و امکانات بی نظیری را برای شما فراهم نموده و فرصت ‌هایی را برای توسعه فردی شما امکان پذیر می‌سازد. با حضور موثر و پررنگ خود در فعالیت های اجتماعی و گردهمایی‌ های مختلف و گسترش ارتباطات، توسعه فردی خود را افزایش دهید.

مشورت با یک راهنما: یکی از اساسی ترین روش های توسعه فردی، کمک گرفتن و مشورت با یک فرد کاردان و یک راهنمای حرفه ای است. این فرد به شما کمک می‌کند و  تجربیات شخصی خود و تجربیاتی را که از کار با دیگران و مشاهده زندگی آن ها به دست آورده را با شما به اشتراک گذاشته و از این طریق اصول و نکات موفقیت را در اختیار شما قرار می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا خصوصیات و قابلیت های ویژه خود را شکوفا کنید. بنابراین برای توسعه شخصی خود یک مشاور و راهنمای حرفه ای بیابید.  

یک موضوع مهم و اساسی در دستیابی به توسعه فردی این است که توانمندی‌ ها و موفقیت‌ های خود را کاملا بشناسید و بابت چیزهای خوبی که در اختیار دارید و توانایی استفاده از آن را دارید نیز شکرگزار باشید. بابت چیزهای خوبی که از دوستان و اطرافیان خود دریافت کرده‌ و یا هدیه می‌گیرید قدردان و سپاسگزار باشید و به آن‌ها نشان دهید که برایشان اهمیت قائل هستید. هر چه مثبت ‌تر بیندیشید و هر چه شکرگزار داشته ‌هایتان باشید، فرصت ‌های خاص و منحصر به فرد بیشتری بر سر راهتان قرار خواهد گرفت. سعی کنید که همواره با انسان‌های موفق و مثبت معاشرت کنید، کسانی که همانند شما تصمیم به توسعه فردی دارند و در مسیر رسیدن به آن گام بر می‌دارند.