درختان اکالیپتوس که در اصل بومی استرالیا بودند؛ امروزه در سراسر دنیا رشد می کنند. امروزه دیگر در هر خانه ای اکالیپتوس به نحوی پیدا می شود. مثلا در یخچال در قسمت نگهداری دارو های سرماخوردگی ممکن است قرص های ضد التهاب گلو را ببینید که بر روی جعبه آن ها عکسی از اکالیپتوس ترسیم شده یا می توانید نگاهی به قفسه آدامس ها بیندازید تا ببینید این گیاه فوق العاده در این صنعت نیز کاربرد دارد.

البته که کاربرد اکالیپتوس به همین جا محدود نمی شود و شما می توانید در انواع و اقسام وسایل و موادی که به طور روزمره استفاده می کنید رد پای اکالیپتوس را ببینید. این گیاه شگفت انگیز نه تنها می تواند در بیماری های جسمانی کاربرد داشته باشد بلکه اثرات قابل توجهی بر روی سلامت روان نیز دارد. گرچه برخی خواص آن همچنان در دست تحقیق و بررسی است؛ اما آزمایشاتی که بر روی چند گروه از انسان های انجام شده است تایید کننده خواص آن است. البته که همچنان محققان در صدد این هستند تا مکانیسم اثر آن را پیدا کنند اما نتایج حاکی از آن است که به زودی شاهد کاربرد های دیگری از این گیاه خواهیم بود.

قدرت شفا بخش داروهای حاوی اکالیپتوس از روغن آن ناشی می شود که از برگ های بیضی شکل درخت آن به دست می آید. در مقالات قبلی به تفصیل درمورد یکی از کاربرد های این دست از گیاهان پرداختیم؛ اگر تمایل دارید بیشتر درمورد آروماتراپی و نقش آن در سلامت جسمی و روحی بدانید بهتر است مطالعه آن را پشت گوش نیندازید. برای بهره گیری از اسانس گیاهانی نظیر اکالیپتوس؛  برگها را خشک کرده، خرد کرده و تقطیر می کنند تا اسانس آن آزاد شود. پس از استخراج روغن، قبل از اینکه بتوان از آن به عنوان دارو استفاده کرد، باید آن را رقیق کرد.

حالا بی معطلی به بررسی فواید شناخته شده این گیاه خوش بو بپردازیم:

- تسکین سرفه:

سال هاست که از روغن اکالیپتوس برای تسکین سرفه استفاده می شود. امروزه، برخی از داروهای سرفه بدون نسخه، روغن اکالیپتوس را به عنوان یکی از مواد فعال خود دارند. به عنوان مثال، Vicks VapoRub حاوی حدود 1.2 درصد روغن اکالیپتوس به همراه سایر مواد سرکوب کننده سرفه است.

همچنین گفته شده این روغن را می توانید به روی قفسه سینه و گلو مالش دهید تا از این خاصیت ذکر شده آن بهره مند شوید.

- پاک شدن سینه:

آیا هنگامی که سرفه می کنید چیزی از ریه شما خارج نمی شود؟ روغن اکالیپتوس نه تنها می تواند سرفه را تسکین دهد، بلکه می تواند به شما کمک کند تا مخاط را از سینه خود خارج کنید. استنشاق بخار ناشی از اسانس می تواند مخاط را به قدری شل کند تا هنگام سرفه، به راحتی از ریه خارج شود.

- در امان بودن از نیش حشرات:

پشه ها و سایر حشرات جدا از اینکه ممکن است مزاحم خواب و آرامش ما شوند می توانند حامل بیماری های مهمی باشند که با وارد کردن نیش خود به بدن ما، به سادگی عوامل بیماری زا را وارد بدن ما کنند. اجتناب از نیش این حشرات ساده ترین راه دفاعی ماست اما چطور می توانیم این کار را انجام دهیم؟

اسپری های حشره کش یکی از شایع ترین راه هایی هستند که توسط انسان ها به کار گرفته می شود اما این بهترین راه ممکن نیست چرا که این اسپری ها حاوی مواد شیمیایی قوی هستند. برای کسانی که به هر دلیلی تمایل به استفاده از این اسپری ها ندارند یک راه بهتر را پیشنهاد می کنیم و آن هم استفاده از روغن اکالیپتوس لیمو برای دور کردن حشرات است.

- ضد عفونی کردن زخم ها:

بومیان استرالیایی از برگ های اکالیپتوس برای درمان زخم ها و جلوگیری از عفونت استفاده می کردند. البته که امروزه نیز روغن اکالیپتوس برای مبارزه با التهاب و بهبودی پوست کاربرد دارد. در واقع شما می توانید کرم ها یا پماد هایی را که حاوی روغن اکالیپتوس هستند خریداری کنید. این محصولات ممکن است برای سوختگی های جزئی یا سایر جراحات قابل درمان در خانه استفاده شوند.

- تنفس راحت:

برخی از مشکلات تنفسی مانند آسم و سینوزیت ممکن است با استنشاق بخار اکالیپتوس بهتر شوند. این ماده با غشا های مخاطی واکنش نشان می دهد و نه تنها مقدار مخاط را کاهش می دهد بلکه به شل شدن آن کمک می کند تا فرد راحت تر سرفه کند و تنفس بهتری داشته باشد. البته در نظر داشته باشید که برای کسانی که به اکالیپتوس حساسیت دارند؛ استفاده از اکالیپتوس به هیچ وجه توصیه نمی شود زیرا می تواند نتیجه کار را کاملا برعکس کند و آسم را بدتر کند. البته لازم است بگوییم که برای تعیین اینکه چگونه اکالیپتوس بر افراد مبتلا به آسم تأثیر می گذارد، به تحقیقات بیشتری نیاز است.

- کنترل قند خون:

اگرچه در حال حاضر چیز زیادی نمی دانیم اما کارشناسان معتقدند که اکالیپتوس ممکن است در کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت نقش داشته باشد. از آنجایی که محققان هنوز به طور کامل با روند تاثیر گذاری اکالیپتوس بر قند خون آشنا نیستند؛ کسانی که برای کنترل قند خونشان از اکالیپتوس استفاده می کنند و تحت درمان هستند باید مرتب تحت نظر باشند.

- تسکین تبخال:

خواص ضد التهابی اکالیپتوس می تواند علائم تبخال را کاهش دهد. استفاده از روغن اکالیپتوس حتی می تواند درد تبخال را نیز کاهش دهد. اگر تبخال زدید به سادگی می توانید به داروخانه مراجعه کنید و از پماد هایی که برای درمان تبخال ساخته شده اند استفاده کنید. این پماد ها نیاز به نسخه ندارند و در ترکیبات آن ها از روغن اکالیپتوس استفاده شده است.

- از بین برنده بوی بد دهان:

احتمالا اولین گزینه ای که برای از بین بردن بوی بد دهان به ذهن شما می آید، نعناع باشد اما در نظر داشته باشید که اکالیپتوس نیز همین خاصیت را دارد و در واقع نعناع تنها سلاحی نیست که برای از بین بردن بوی بد دهان استفاده می شود. روغن اکالیپتوس به دلیل خواص ضد باکتریایی آن می تواند برای مبارزه با میکروب هایی که باعث بوی بد دهان می شوند، استفاده شود. برخی از دهان شویه ها و خمیردندان ها حاوی اسانس اکالیپتوس به عنوان یک ماده فعال هستند. همچنین محصولات حاوی اکالیپتوس با حمله به باکتری هایی که باعث پوسیدگی دندان می شوند، از تجمع پلاک روی دندان ها و لثه ها نیز جلوگیری کند.

مطالعه ای روی 97 نفر نشان داد افرادی که 5 بار در روز به مدت حداقل 5 دقیقه آدامس می جویدند، کاهش قابل توجهی در تجمع پلاک، خونریزی لثه و التهاب لثه داشتند، در حالی که گروه کنترل هیچ بهبودی را تجربه نکردند.

- تسکین درد مفاصل:

تحقیقات نشان می دهد که روغن اکالیپتوس درد مفاصل را کاهش می دهد. اکالیپتوس حاوی بسیاری از ترکیبات ضد التهابی مانند سینئول و لیمونن است که می تواند به صورت یک مسکن عمل کند. در واقع، بسیاری از کرم ها و پمادهای رایج بدون نسخه که برای تسکین درد ناشی از بیماری هایی مانند استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید استفاده می شوند، حاوی این روغن معجزه آسا هستند. روغن اکالیپتوس به کاهش درد و التهاب مرتبط با بسیاری از بیماری ها کمک می کند. حتی این روغن برای افرادی که کمر درد دارند یا از آسیب های مفصلی دیگر رنج می برند استفاده از این روغن توصیه می شود. یک مطالعه 3 روزه روی 52 نفر که تحت عمل جراحی تعویض مفصل زانو قرار گرفته بودند نشان داد که استنشاق روغن اکالیپتوس حل شده در روغن بادام به مدت 30 دقیقه در روز به طور قابل توجهی سطح درد و فشار خون را در مقایسه با استنشاق روغن بادام خالص کاهش می دهد.

البته در نظر داشته باشید که قبل از هر اقدامی بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

بیشتر بخوانید: ورزش هوازی یا بی هوازی؛ کدامیک برای سلامتی مفیدتر است؟

- خواص آنتی اکسیدانی:

اگرچه برگ های خود درخت اکالیپتوس را به علت هضم سخت نمی توان خورد اما می توان با برگ های خشک شده آن چای درست کرد که مشکلی برای دستگاه گوارش انسان ایجاد نخواهد کرد. مراقب باشید این چای را با روغن اکالیپتوس اشتباه نگیرید چرا که اگر به اشتباه از فروشگاه به جای چای، روغن خریداری کنید و آن را میل کنید اثرات سمی برای بدن شما خواهد داشت. برای جلوگیری از این اتفاق تنها کافیست برچسب روی محصول را به دقت چک کنید. برگ های اکالیپتوس منبع عالی آنتی اکسیدان ها، به ویژه فلاونوئیدها هستند که از بدن شما در برابر استرس اکسیداتیو و آسیب رادیکال های آزاد محافظت می کنند.

فلاونوئیدهای اصلی موجود در اکالیپتوس شامل کاتچین، ایزورامنتین، لوتئولین، کامپفرول، فلورتین و کورستین است. رژیم های غذایی غنی از این ترکیبات می توانند از ما در برابر برخی سرطان ها، بیماری های قلبی و زوال عقل محافظت کنند. یک مطالعه بزرگ شامل 38180 مرد و 60289 زن نشان داد که رژیم غذایی سرشار از فلاونوئیدها با کاهش 18 درصدی خطر بیماری قلبی کشنده مرتبط است. چای اکالیپتوس منبع خوبی از این آنتی اکسیدان ها است و به طور کلی برای بزرگسالان بی خطر شناخته می شود. با این حال، کودکان در معرض خطر بالای مسمومیت با اکالیپتوس هستند و باید قبل از نوشیدن این چای از یک متخصص مراقبت های بهداشتی تاییدیه دریافت کنند.

- از بین برنده خشکی پوست:

مصرف اکالیپتوس از طریق افزایش میزان سرامید پوست می تواند خشکی پوست را بهبود ببخشد. سرامیدها نوعی اسید چرب در پوست شما هستند که مسئول مراقبت از پوست و حفظ رطوبت آن و به نوعی سد محافظتی پوست در برابر سرما هستند. کسانی که مبتلا به خشکی پوست، شوره سر یا اختلالات پوستی مانند درماتیت و پسوریازیس هستند معمولا سطح سرامید کمتری دارند. عصاره موضعی برگ اکالیپتوس باعث افزایش تولید سرامید پوست، ظرفیت نگهداری آب و محافظت از سد نام برده می شود. این گیاه حاوی ترکیبی به نام macrocarpal A است که به نظر می‌رسد تولید سرامید را تحریک می‌کند.

در مطالعه ای روی 34 نفر، استفاده از لوسیون پوست سر حاوی عصاره برگ اکالیپتوس و سرامید مصنوعی به طور قابل توجهی قرمزی، خارش، خشکی و پوسته پوسته شدن پوست سر را کاهش داد. از این رو، بسیاری از محصولات پوست و مو حاوی عصاره برگ اکالیپتوس هستند.

- برقراری آرامش روانی :

در یک مطالعه، 62 فرد سالم پس از استنشاق روغن اکالیپتوس، کاهش قابل توجهی را در اضطراب قبل از جراحی تجربه کردند. اکالیپتوس حاوی اکالیپتول است و این ماده سطح اضطراب را کاهش می دهد. علاوه بر این، استنشاق روغن اکالیپتوس به مدت 30 دقیقه با کاهش فشار خون در بیماران پس از جراحی زانو همراه بوده است، که نشان می دهد اثر آرام بخشی دارد. محققان بر این باورند که این ماده از طریق کاهش فعالیت سیستم سمپاتیک و افزایش فعالیت سیستم پاراسمپاتیک اثر خود را اعمال می کند. اگر نمی دانید که سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک چیست؛ می توانید خلاصه زیر را مطالعه کنید:

به طور کلی دستگاه خود مختار بدن انسان را می توان به دو بخش سمپاتیک و پاراسمپاتیک تقسیم بندی کرد. در یک کلام سیستم سمپاتیک حالت ستیز و گریز را در بدن فعال می کند و نقش سیستم پاراسمپاتیک دقیقا بر عکس همین موضوع است. منظور از حالت ستیز و گریز هر حالتی است که بتواند در شما استرس ایجاد کند. شما اگر یک قرار کاری استرس زا داشته باشید یا یک سگ وحشی دنبال شما کند یا به هر علتی دچار ترس و وحشت شوید این سیستم فعال می شود و با تاثیر بر دستگاه های مختلف بدن از قبیل گوارش، ادراری، ... بدن را در حالت آماده باش قرار می دهد. برای مثال فعالیت دستگاه گوارش را کاهش می دهد و ضربان قلب را بالا می برد تا خون بیشتری را به مغز و عضلات اسکلتی بدن برساند. این دقیقا بر عکس همان کاری است که سیستم پاراسمپاتیک انجام می دهد و بدن را در حالت آرامش قرار می دهد.

دو راه شایع برای استفاده از اکالیپتوس:

- چای:

شما می توانید از کیسه های چای ساخته شده از برگ های آسیاب شده اکالیپتوس استفاده کنید.

- آروما تراپی یا رایحه درمانی:

چند قطره اسانس اکالیپتوس را به یک دیفیوزر یا کاسه بخار اضافه کنید. همچنین می توانید چند برگ از اکالیپتوس را در حمام آویزان کنید تا با گرما و بخاری که در حمام اشباع می شود رایحه اکالیپتوس در آن محیط پخش شود.

در صورتی که تمایل دارید با خواص هر گیاه به صورت جداگانه برای آروماتراپی آشنا شوید؛ مقاله گذشته سایت را در این خصوص از دست ندهید!

منبع:

 https://www.healthline.com/nutrition/eucalyptus-leaves

https://www.healthline.com/health/9-ways-eucalyptus-oil-can-help