چند ماهی است که در کشور ما پس از استفاده های مکرر سرانه اینترنت، توسط کاربران، اشکالاتی در توزیع، سرعت و کیفیت ارتباط پیش آمده است. این مشکلات ناشی از توزیع کیفیت نامناسب اینترنت، کاربران خانگی را رنجور ساخته و رؤسای بخش ارتباطات را مجبور ساخته تا دست به تغییرات گسترده ای در این حوزه بزنند. لذا وزیر ارتباطات سعی دارد تا با جایگزین کردن فناوری VDSL به جای ADSL به این مشکلات پایان دهد. اما VDSL چیست؟ فناوری فیبر نوری چه تفاوت هایی را رقم می‌زند؟ و ADSL از لحاظ کیفیت چه فاصله ای با فیبر نوری و VDSL دارد؟ در این مقاله با سه فناوری اینترنتی و تفاوت های آن آشنا می‌شویم.

شناختی که باید از اینترنت ADSL داشته باشیم

اینترنت ADSL در حقیقت برگرفته از عبارت Asymmetric Digital Subscriber Line است که معنی «خط اشتراک دیجیتال نامتقارن» را می‌دهد. این اینترنت یکی از زیرشاخه های اصلی و پرکارآمد  DSL است. پس از Dial Up، فناوری ADSL قدیمی ترین سرویس اینترنت به شمار می‌رود که اطلاعات اینترنتی و دیتاها را از طریق خطوط تلفن خانگی به مودم اینترنتی شما منتقل می‌کند. در حقیقت ADSL باعث می شود شما بتوانید از طریق خطوط تلفن به پهنای باند اینترنت یک شرکت دسترسی پیدا کنید. این استفاده، بدون مزاحمت در پاسخ به تماس های صوتی صورت می‌گیرد. چرا که شما بدون قطع خط تلفنتان می‌توانید در کنار آن تجربه استفاده از اینترنت را هم داشته باشید. با وجود فناوری ADSL، شما دیگر نیازی به کشیدن خط جدید به منزلتان ندارید و از طریق همان خط تلفنتان می‌توانید به اینترنت پرسرعت وصل شوید.

اینترنت های ADSL، نسبت به فناوری های اینترنتی دیگر ارزان تر و به صرفه تر است. راه اندازی آن سریع تر حاصل می شود و دسترسی به آن نیز فرآیند ساده تری دارد. تنها در سرعت، نقطه ضعف خود را نشان می‌دهد. مشترکین دارای خطوط ADSL قادرند نهایتاً تا 24 مگابایت بر ثانیه از سرعت این فناوری بهره ببرند. یعنی شما بهترین خط تلفن را داشته باشید و حتی در کنار مرکز مخابرات مورد نظر هم قرار گرفته باشید، آخرین شانس شما برای دانلود اطلاعات در خطوط ADSL، همان 24 مگابایت بر ثانیه خواهد بود.

در فناوری ADSL، سرعت آپلود شما محدودتر از سرعت دانلود شماست. لذا کیفیت آپلود، نقطه ضعف خود را در عرضه خدمات آنلاین نشان می دهد. شما نیز اگر یک گیمر باشید به خوبی این موضوع را درک خواهید کرد. چرا که خطوط ADSL، فناوری اینترنتی مناسبی برای بازی های شما نخواهد بود. این فناوری به شدت وابسته به نزدیکی شما به مرکز مخابرات و کیفیت خطوط تلفن شما است. اگر فاصله ما از مرکز مخابرات زیاد باشد و یا خط تلفن شما وصله های متعددی را خورده باشد کیفیت اینترنت شما نیز به شدت ضعیف خواهد بود. همین کمیّ سرعت آپلود نسبت به دانلود، نشان دهنده‌ی نامتقارن بودن خط اشتراک دیجیتال شما است.

لذا شرکت های مخابراتی بزرگ تلاش کرده اند تا فناوری ADSL2+ را عرضه کنند که نسل جدید اینترنت های ADSL است. این فناوری برای کسانی که نزدیک به مرکز مخابراتی هستند اینترنت با کیفیت تری را ارائه می‌کند.

بیشتر بخوانید: آشنایی با اصطلاحات شبکه جهانی وب؛ ping تا Packet loss

اینترنت VDSL، فناوری مفیدی در بستر DSL

از دیگر فناوری های مهم در بستر DSL، اینترنت VDSL است که در واقع، نسل جدید فناوری های DSL بر بستر کابل های شبکه ی فیبر نوری می‌باشد. VDSL یا همان Very-high-bitrate Digital Subscriber Line که معنی «خط اشتراک دیجیتال با نرخ بیت ریت بسیار بالا» را می‌دهد، در مقایسه با نسل قبلی ارتباطات یعنی ADSL بسیار پر سرعت تر و با کیفیت تر است.

همان طور که در سطر اول گفتیم، این فناوری بر بستر کابل های شبکه ی فیبر نوری است. در اینترنت های ADSL شما نیازی نبود که خط جدیدی را اضافه کنید و مستقیم از طریق خطوط تلفن این امر صورت می‌گرفت؛ اما در اینترنت های بر بستر VDSL نیاز مبرم به خطوط جداگانه احساس می‌شود. چرا که این اینترنت بر پایه ی خطوط فیبر نوری است و شما باید کابلی جداگانه از خط تلفن برای اینترنت خود استفاده کنید.

سرعت دانلود شما بر روی VDSL تقریباً 5 برابر بیشتر از اینترنت ADSL است. یعنی شما می‌توانید با سرعت 300 مگابایت بر ثانیه اطلاعات و دیتاهای خود را دانلود کنید. البته این مورد در اینترنت های VDSL 2-VPlus رخ می‌دهد. زیرا اینترنت های VDSL و VDSL 2 که نسل های اولیه این فناوری هستند به ترتیب نرخ Downsrtam آن ها از 55 مگابایت بر ثانیه به 200 مگابایت بر ثانیه می‌رسد. در کنار سرعت بالای دانلود، سرعت آپلود VDSL نیز حدود 10 برابر بیشتر از اینترنت ADSL است و تا 100 مگابایت بر ثانیه قادر به آپلود اطلاعات خواهد بود. نتیجه ای که می‌توان گرفت این است که سرعت دانلود و آپلود در VDSL بر خلاف نسل قبلی، با هم برابرند. به همین دلیل نشانی از کلمه ی «نامتقارن» را VDSL نمی بینیم.

اینترنت VDSL از طریق خطوط مسی با کیفیت، از صندوق توزیع خطوط مشترکین مجهز به کابل فیبر نوری تا مودم شما سرویس دهی می‌شود. توجه داشته باشید که پهنای باند مورد استفاده شده در این سیم ها حدود 12 کیلوهرتز تا 35 کیلوهرتز است. کیفیت این کابل ها، آنچنان که به چشم می خورند فوق العاده به نظر می‌رسند. در حقیقت سازندگان خطوط مسی مخصوص کابل های فیبر نوری، سعی می‌کنند کابل ها را به گونه ای طراحی کنند تا علی رغم فاصله ی زیاد شما نسبت به مرکز اصلی مخابرات، هیچ گونه افت کیفیت و یا کاهش سیگنالی را نداشته باشید. این خطوط، تاثیر بسزایی در کاهش فاصله سیگنال ها دارند و خبری از نویز در آن ها دیده نمی‌شود. این مورد، در حالی است که در خطوط ADSL شاهد نویز بسیار بالایی در هنگام متصل بودن تلفن شما به برق خواهیم بود.

مودم های VDSL با ADSL با هم تفاوت زیادی دارند. زیرا بر روی مودم های VDSL می‌توان خطوط تلفن SIP و حتی ویدئو کنفرانس ها اضافه کرد در حالی که در مودم ADSL این قابلیت دیده نمی‌شود. فراموش نکنید که اینترنت VDSL زمانی بالاترین کیفیت خود را ارائه می‌دهد که از کابل های مسی با کیفیت استفاده شود و فاصله شما تا مرکز مخابرات بسیار کم باشد.

بیشتر بخوانید: فناوری اینترنت 5G، جدیدترین تکنولوژی شبکه ای جهان

پهنای باند فوق سریع با اینترنت فیبر نوری

اینترنت فیبر نوری یا به اصطلاح Ultra-Fast Broadband به معنی «پهنای باند فوق سریع» می باشد. همچنین به اختصار UFB نیز گفته می شود. این اینترنت همان طور که از نامش پیداست از کابل های پر سرعرت فیبر نوری استفاده می‌کند و قادر است چیزی حدود یک گیگابایت سرعت دانلود و آپلود به خود اختصاص دهد. البته سرعت معمولی فناوری اینترنتی فیبر نوری 300 مگابایت بر ثانیه است که خود این سرعت در حدود معمول با بالاترین سرهت فناوری VDSL برابری می‌کند. در گذشته این اینترنت فقط برای سازمان های دولتی و شرکت های بزرگ قابل استفاده بود، ولی اکنون در اختیار کاربران خانگی هم قرار گرفته است. تنها شرکتی که اینترنت فیبر نوری را در ایران عرضه می کند، شرکت مخابرات است.

در اینترنت UFB دیگر خبری از کابل های خط تلفن نیست. برای این اینترنت از کابل هایی با وزن و طول کمتر در نظر گرفته شده و این کابل ها باید به صورت جداگانه از خط تلفن خرید شوند. کابل های فیبر نوری، از آنجایی که دارای رشته های خاصی هستند و در محفظه های نارسانا قرار گرفته اند، لذا به جای دریافت سیگنال های الکتریکی از سیگنال های فیبر نوری بهره می برند. این سیگنال ها نه تنها در برابر صاعقه و یا باد ها که نتیجه‌ی آن آسیب به خطوط و کابل ها است در امان می‌مانند بلکه با کیفیت و سرعت بیشتری سیگنال ها را دریافت و جا به جا می‌کنند. کابل های فیبری بر خلاف کابل ها و سیم های مسی ADSL و VDSL در برابر عوامل محیطی مقاوم ترند. لذا عوامل محیطی به هیچ وجه بر کیفیت و سرعت داده های این کابل ها هیچ تاثیری نمی‌گذارد و این کابل ها قادرند تا از تمامی پهنای باند استفاده کنند.

راه اندازی اینترنت فیبر نوری بسیار پر هزینه است؛ اگرچه سرعت و کیفیتی چندبرابر VDSL می‌تواند ارائه دهد. برای استفاده از اینترنت های فیبر نوری از دستگاه های مخصوصی استفاده می‌شود و خبری از مودم های ADSL و VDSL نیست. اینترنت فیبر نوری در کشور ما در حال گذراندن مراحل اولیه‌ی توسعه خود می‌باشد. لذا فقط منازل کلان شهرها در ابتدای کار می‌توانند از این اینترنت استفاده کنند و به این زودی به مناطق کوچک تر نمی‌رسد.

اینترنت تانوما و وجه اشتراک آن با دیگر فناوری های اینترنتی

اینترنت تانوما که چند ماهی است در مورد آن می‌شنوید همان اینترنت فیبر نوری است که شرکت مخابرات در اختیار کاربران خانگی کلان شهرها قرار داده است. رسانه ها از این اینترنت با عنوان «تار نوری مخابرات ایران» یاد می‌کنند. مخابرات در نظر دارد تا پس از عرضه اینترنت ناموفق ADSL، اینترنت های فیبر نوری را وارد منازل کند تا خدماتی که بر بستر دیتا عرضه می‌شود سرعت و کیفیت مطلوب تری داشته باشند. البته همانطور که مرور کردیم راه اندازی اینترنت تانوما (فیبر نوری) بسیار پر هزینه تر است.

لذا مخابرات ایران اعلام کرد که از در ماه های آینده اینترنت های مبتنی بر فناوری VDSL جایگزین اینترنت های ADSL می شوند و این جایگزینی بدون پرداخت هزینه خواهد بود و قیمت ارائه سرویس در این نوع اینترنت به مانند ADSL خواهد بود. مخابرات این فناوری اینترنتی را اینترنت سورینو VDSL می‌خواند که قادر است تا 40 مگابایت داده های شما را دانلود و آپلود کند. این طرح هم اکنون جهت تست در کلان شهرهای استان قم اجرایی شده و برای نهایی کردن آزمایش ها به زودی وارد کلان شهر تهران خواهد شد. گفته شده که تبدیل پورت های ADSL به VDSL در دو استان تهران و قم توسط مخابرات و شاتل در حال اجراست که سرعت اینترنت شاتل با کیفیت فوق العاده 100 مگابایت و حتی بیشتر عرضه می‌شود.

بررسی تفاوت ها و برتری میان اینترنت ADSL، VDSL و فیبر نوری

اما اگر شما بهترین نوع اینترنت را برای خود بخواهید، انتخاب شما کدام است؟ مطمئناً انتخاب فناوری های اینترنتی مورد نظر شما وابسته به هزینه و از همه مهم تر کارتان می‌باشد.

اگر شما اینترنت را برای کارهای آموزشی تحصیلی و نهایتاً وبگردی و نوشتن و خواندن مقالات می خواهید اینترنت های ADSL بهترین گزینه هستند. زیرا اینترنت های مبتنی بر فناوری ADSL هم ارزان هستند و هم راه اندازی آن ساده تر است. البته اینترنت های ADSl از آنجایی که از سیم ها و کابل های تلفن استفاده می‌کنند باید منتظر قطعی بیشتری باشید. عواملی چون صاعقه و عوامل طبیعی بر روی کابل ها و مودم های ADSL تاثیر زیادی می‌گذارند.

اما اگر اینترنت خود را برای انجام کارهای سنگین تر و بازی ها شبکه ای می‌خواهید اینترنت ADSL مناسب کار شما نیست. اینترنت های VDSL بهترین گزینه برای بازی های آنلاین و مشاهده ویدئو های مد نظرتان هستند.

اینترنت فیبر نوری از دو فناوری ADSL و VDSL بالاتر است. این اینترنت سر حد ارائه یک کیفیت فوق العاده خواهد بود. اما هزینه ی بالای آن هر کاربری را از استفاده از آن ممکن است پشیمان کند.

لذا انتخاب بهترین نوع اینترنت وابسته به هزینه و کار شما است.

جمع بندی:

* اینترنت های ADSL از طریق کابل های تلفن، داده ها و سیگنال های مرکز مخابرات را به مودم شما انتقال می‌دهند. سرعت دانلود اینترنت ADSL نهایتاً 24 مگابایت و آپلود آن ضعیف تر از دانلود آن است. کیفیت این فناوری به شدت وابسته به فاصله مکانی خانه شما تا مرکز مخابرات و خطوط تلفن شما دارد.

* اینترنت های VDSL، نیازمند کشیدن خطوط جدید و کابل ها دارد و از طریق کابل های مسی جداگانه از تلفن شما، داده ها و سیگنال ها را از مرکز مخابرات به مودم مخصوص منتقل می‌کند. سرعت دانلود و آپلود این سرویس از 50 مگابایت تا 300 مگابایت می رسد که گزینه بسیار مناسبی برای بازی های آنلاین و ویدئوهاست.

* اینترنت های فیبر نوری، به کابل های مخصوص رشته ای مجهزند که دریافت سیگنال آن ها فقط به صورت نوری انجام می شود و خبری از دریافت سیگنال های الکتریکی نیست. لذا عوامل محیطی و صاعقه تاثیری بر روی این کابل ها ندارند و قطعی را در آن ها نمی‌بینیم. سرعت معمول دانلود و آپلود این اینترنت 300 مگابایت است و در کلان شهرها به 1 گیگابایت هم می‌رسد. این فناوری در ایران و در شرکت مخابرات با عنوان تانوما به کاربران خانگی و سازمان ها ارائه می‌شود.