انیسون که نام علمی آن (pimpinella anisum) است، گیاهی است دو لپه ای و علفی از تیره جعفری (چتریان) با گل‌های سفید و دانه های معطر که به آن بادیان رومی نیز می‌گویند. اندازه این گیاه علفی به یک متر می‌رسد. برگ‌های انیسون باریک، بلند و متناوب و بسیار خشبو هستند. دانه‌های انیسون در غلافی بلند و لطیف قرار می‌گیرند. انیسون بسیار شبیه به رازیانه است و دانه‌های آن از دانه های رازیانه کوچکتر و سبزتر و حتی مایل به سفید و کمی مایل به زرد و گلابی شکل و دارای ده شیار هستند که معمولا با دانه‌های هشت شیاری رازیانه اشتباه گرفته می‌شوند. میوه انیسون دو بخشی و گلابی شکل است و هر بخش آن دارای بخش خارجی سبز رنگ و بخش داخلی کمی تیره تر است. این گیاه معطر بیشتر در مناطق مدیترانه‌ای می‌روید.

انیسون سرشار از مواد مغذی

دانه‌های انیسون سرشار از آهن هستند که می‌توانند در درمان کم خونی بسیار موثر باشند، آهن موجود در این دانه‌ها می‌تواند به تولید سلول‌های خونی در بدن کمک کند. منگنز موجود در دانه‌های انیسون نیز می‌تواند به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی عمل کند. مطابق با تحقیقات انجام شده، یک قاشق غذا خوری از دانه انیسون حاوی مواد مغذی زیر می‌باشد.

23 کیلو کالری

1 گرم پروتئین

1 گرم چربی

3 گرم کربوهیدرات

1 گرم فیبر

13 درصد آهن

4 درصد کلسیم

7 درصد منگنز

3 درصد منیزیم

3 درصد فسفر

3 درصد مس

3 درصد پتاسیم

بیشتر بخوانید: با دوریان، سلطان میوه های استوایی آشنا شوید

انیسون گرم است یا سرد؟

گیاه انیسون دارای طبعی گرم و خشک است، بنابراین مصرف این گیاه در هر صورت، برای افراد دارای مزاج گرم می‌تواند موجب بروز عوارضی از جمله سردرد شود، همچنین می‌تواند در برخی گرم مزاجان سبب بروز عوارض شدیدی از جمله سقط جنین و حساسیت پوستی و کبدی شود. مصرف انیسون برای افراد دارای مزاج گرم همچنین می‌تواند سبب بروز حساسیت‌های پوستی شود. بنابراین قبل از مصرف گیاه انیسون باید از طبع خود آگاهی کافی داشته باشید در غیر این صورت بهتر است از مصرف نادانسته آن خود داری کنید.

خواص درمانی و فواید انیسون

انیسون که نام دیگر آن بادیان رومی است، دارای خواص بسیار با ارزش و فوق العاده ای می‌باشد و در درمان بسیاری از بیماری‌ها و سلامت بدن نقش بسیار کلیدی ایفا می‌کند. امروزه از دانه‌های انیسون ترکیبات قندی، روغن، اسانس و صمغ تهیه می‌شود. به علت داشتن خاصیت ضد باکتریایی و ضد میکروبی بسیار قوی در مراکز بهداشتی، می‌توان از آن به جای الکل استفاده کرد. از جمله خواص درمانی این گیاه می‌توان به درمان لاغری، کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی و انسداد رگ‌ها، کاهش خطر ابتلا به سرطان، درمان مشکلات گوارشی مانند یبوست و نفخ، سلامت دهان و دندان و پوست و مو، تسکین درد و درمان میگرن، بهبود دیابت و کاهش کلسترول و درمان چاقی و...اشاره کرد. در این مقاله به برخی خواص گیاه انیسون می‌پردازیم.

بیشتر بخوانید: با پاپریکا، این ادویه رنگارنگ و خواص آن آشنا شوید

انیسون برای کاهش وزن و لاغری

مصرف دانه‌های انیسون به افزایش متابولیسم و سوخت و ساز سلول‌ها کمک می‌کنند که این امر خود موجب دفع آب اضافی بدن می‌شود. فیبر موجود در دانه‌های این گیاه برای کاهش اشتها و کاهش وزن مفید می‌باشد. اگر هر شب یک قاشق غذا خوری از دانه‌های انیسون را با یک لیوان آب مخلوط کرده و صبح روز بعد آن را بجوشانید و نیم ساعت قبل از غذا آن را بنوشید، بدون شک وزن کم خواهید کرد. اما اگر به مدت چهل روز قبل از غذا انیسون را با انجیر مصرف کنید وزن اضافه خواهید کرد.

انیسون و تأثیر آن بر هضم و گوارش

یکی از خواص مهم انیسون درمان مشکلات گوارشی است. مصرف میوه‌های این گیاه علفی برای درمان اسهال و استفراغ، دل درد، یبوست، نفخ شکم و گاستریت، ورم معده، بسیار مفید می‌باشد. جوشانده ی انیسون از ترشح زیاد اسید معده می‌کاهد و مانع زخم معده و آسیب سلول‌ها می شود. مصرف دانه های انیسون اشتها آور هستند و به هضم غذا کمک می‌کنند. دم کرده این گیاه را بنوشید زیرا بسیار محرک و باد شکن است و در درمان دل پیچه و درد‌هایی که منشأ عصبی دارند و باعث انقباض عضلات معده و روده می‌شوند بسیار موثر است.

انیسون درمان آب مروارید

مصرف دانه‌های انیسون در درمان آب مروارید بسیار موثر است. آب مروارید بیماری است که با کدر شدن تدریجی عدسی چشم‌ها و از دست دادن شفافیت و کاهش تدریجی بینایی همراه است. متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند که مصرف روزانه صبح و عصر 6 گرم از دانه‌های آسیاب شده‌ی گیاه انیسون و حتی شستشوی چشم با جوشانده‌ی سرد شده یا عرق آن می‌تواند به درمان آب مروارید کمک کند. انیسون می‌تواند مانع التهاب و آبریزش چشم شود و همچنین موجب تقویت چشم و قوه بینایی گردد.

انیسون و درمان بی خوابی

خواب و استراحت کافی یکی از ضروریت‌ها برای سلامت بدن انسان است. مصرف چای یا دمنوش انیسون برای درمان کم خوابی و اختلالات خواب بسیار مفید است، توجه داشته باشید که برای تأثیر بیشتر، باید این چای بعد از وعده‌های غذایی و یا قبل از خواب مصرف شود. نوشیدن چای انیسون یا دمنوش آن قبل از خواب می‌تواند معده را آرام کند، موجب کاهش اشتهای آخر شب شود، به هضم غذا کمک کند و به طور کلی موجب آرامش بدن شود. درحقیقت چای یا جوشانده ی انیسون می‌تواند موجب آرامش و تمدد اعصاب شود و به خواب راحت تر کمک کند.

انیسون و درمان آسم

جویدن دانه‌های انیسون به سلامت دستگاه تنفسی کمک می‌کند و موجب پاک شدن مجاری تنفسی، کاهش درد سینه، بر طرف شدن سرفه، تنگی نفس و خفقان می‌شود. جوشانده‌ی این گیاه به کاهش خلط در ریه‌ها و گلو کمک می‌کند و با داشتن خاصیت اکسپکتورانت می‌تواند به درمان سرما خوردگی، آسم، برونشیت، آنفولانزا، ذات الریه و عفونت سینوس‌ها یا سینوزیت کمک کند. انیسون سیستم تنفسی، که موکوس از آن خارج می شود را پاک و تمیز می‌کند. اگر دارای علائم سرماخوردگی مانند گرفتگی بینی و مجاری تنفسی هستید سرتان را با گیاه انیسون بخار دهید.

انیسون از بین برنده‌ی عفونت

مطالعات جدید بر روی گیاه انیسون نشان داده است که این گیاه دارای خاصیت ضد قارچ و ضد باکتریایی است و به کشتن باکتری‌ها در بدن کمک می‌کند. در واقع عصاره گیاه علفی انیسون از رشد و تکثیر باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها جلوگیری می‌کند و مانع از بروز عفونت‌های باکتریایی و ویروسی و بیماری‌های ناشی از عفونت‌ها، می‌شود. قبلا هم گفته شد که می‌توان از انیسون به خاطر خاصیت آنتی باکتریایی و ضد میکروبی و حتی ضد قارچی بسیار زیاد به جای الکل استفاده کرد.

انیسون و تأثیر آن در تنظیم قاعده گی

روغن موجود در دانه های گیاه انیسون دارای خاصیت استروژن هورمون زنانه می‌باشد و در کاهش علائم قاعده‌ی زنان بسیار موثر است. این روغن می‌تواند به کاهش درد قاعده گی کمک کند (ماساژ دادن این روغن بر روی شکم می‌تواند انقباض‌های حاصل از این دوره را کاهش دهد). انیسون حاوی ترکیب آنتول است، آنتول یک ترکیب فیتواستروژنی می‌باشد که مشتقات آن به کاهش علائم یائسگی، افزایش شیرمادر، تسهیل زایمان، کاهش درد قاعده گی کمک می‌کنند. انیسون قاعده آور است به خانم‌هایی که از تأخیر در قاعده گی رنج می‌برند توصیه می‌شود که دمنوش انیسون بنوشند.

نقش انیسون در کاهش کلسترول و سلامت قلب

روغن دانه‌های انیسون اهمیت بسیار زیادی در کاهش فشار خون و سطح کلسترول خون دارد و موجب حفاظت و سلامت قلب می‌شود فشار خون را در قلب و رگ‌ها کاهش می‌دهد و به عملکرد بهتر قلب کمک می‌کند، تپش قلب را بهبود می‌دهد و یک ضد درد طبیعی می‌باشد. انیسون در حقیقت ضد چربی است و از تجمع کلسترول (چربی بد) در رگ‌های خونی ممانعت به عمل می‌آورد. انیسیون دارای فیبر است و فیبر موجود در آن به نمک‌های صفراوی میچسبد و از جذب دوباره آهن توسط روده کوچک جلوگیری می‌کند به همین دلیل مانع افزایش کلسترول خون می‌شود. دانه‌های انیسون دارای چندین نوع فلانوئید، کومپفرول، کورستین و آنتی اکسیدان‌های قوی می‌باشد و با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد و اکسیداتیو سلولی خطر حمله‌ی قلبی و ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می‌دهد.

انیسون و تسکین درد و درمان سردرد

روغن دانه‌های انیسون برای تسکین درد، بخصوص دردهای آرتریت و دردهای مفاصل، روماتیسم بسیار مفید است، مصرف جوشانده آن موجب سم زدایی بدن می‌شود، گردش خون را تنظیم می‌کند و درد ماهیچه‌ای حاصل از اسپاسم را بهبود می‌بخشد. از انیسون نیز می‌توانید برای کاهش درد دندان‌ها نیز استفاده کنید. خاصیت درمانی اصلی انیسون در حقیقت درمان میگرن و سردرد های شدید است. به همین منظور می‌توانید مقداری از پودر آسیاب شده دانه‌های انیسون را با کمی آب مخلوط کرده و خمیر حاصل از آن را روی پیشانی و شقیقه‌ها بمالید.

انیسون و تاثیر آن بر سلامت جنسی

دانه‌های انیسون موجب تقویت قوای جنسی می‌شوند به درمان اختلالات جنسی در مردان کمک می‌کنند. برای این منظور آن را با ریشه‌ی شیرین بیان بجوشانید و جوشانده آن را میل کنید. همچنین می‌توانید دانه‌های آسیاب و پودر شده‌ی انیسون را در آب دم کرده حل کنید و هر شب بنوشید. از آنجا که انیسون خاصیت استروژنی دارد می‌تواند موجب تقویت دستگاه تناسلی و تنظیم چرخه‌ی قاعده گی زنان شود. کسانی که از ناتوانی جنسی رنج می‌برند می‌توانند با مصرف منظم جوشانده‌ی این گیاه خود را درمان کنند.

خواص انیسون برای پوست و مو

انیسون به علت خاصیت ضد عفونی کننده‌ای که دارد موجب سالم ماندن و درخشندگی پوست می‌شود. روغن دانه‌های انیسون با شیباتر یا روغن های دیگر می‌تواند تأثیر شگفت انگیزی بر پوست داشته باشد. این روغن می‌تواند در درمان فوری جوش‌ها، آکنه و آسیب‌های پوستی موثر باشد و به شما کمک کند تا پوستی صاف، نرم و لطیف داشته باشید. از روغن دانه‌های انیسون نیز برای کاهش چربی موها همچنین ترمیم موهای آسیب دیده، استفاده می‌شود. ماساژ این روغن بر روی کف پوست سر موجب تقویت و افزایش رشد موها می‌شود. این روغن به علت داشتن خاصیت ضد باکتریایی و ضد عفونی کنندگی، باعث از بین رفتن شوره سر و درمان عفونت‌های پوستی می‌شود.

روش استفاده از انیسون

گیاه انیسون به روش‌های بسیار زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. روغن گیاه انیسون دارای خواص زیادی برای سلامت پوست و مو  می‌باشد. از چای گیاه انیسون به عنوان ملین برای درمان یبوست، کاهش دهنده استرس و آرامش بخش استفاده می‌شود. از دانه های خوشبو و معطر انیسون می‌توان برای معطر کردن کیک، شیرینی، نان، بیسکویت استفاده کرد. از برگ‌های گیاه انیسون برای تزئین سالاد و تهیه‌ی سوپ استفاده می‌شود. از بخار انیسون برای درمان سر درد و باز شدن مجاری تنفسی استفاده می‌شود. انیسون در بازار به صورت دانه‌های خشک یا پودر شده به فروش می‌رسد. جوشانده دانه‌های این گیاه برای درمان مشکلات گوارشی و مشکلات قلبی و رگ‌ها بسیار موثر است.

انیسون در طب سنتی

اولین شواهد حاکی بر استفاده از گیاه انیسون به حدود 4 هزار سال پیش در مصر باستان، برمی‌گردد. رومیان باستان از گیاه انیسون برای درمان نیش عقرب، درمان بی خوابی و مشکلات تنفسی استفاده می‌کردند. در طب سنتی امروزی از انیسون برای افزایش اشتها، آرامش ذهن هضم غذا، در مان سوء هاضمه و نفخ استفاده می‌شود. در هندوستان از دانه‌های انیسون برای خشبو کردن دهان و کمک به هضم غذا استفاده می‌شود. آب دانه‌های انیسون نیز برای درمان آبریزش بینی بسیار مفید است. دانه‌های انیسون در طب سنتی از دیرباز برای درمان نفخ و ورم معده استفاده میشده‌اند. در قرون وسطی از غرغره کردن ترکیب عسل و انیسون و سرکه برای درمان ورم لوزه ها استفاده می‌کردند.

طرز تهیه دمنوش انیسون دمنوش انیسون و رازیانه

اگر دانه‌های انیسون تازه هستند، آن‌ها را روی یک پارچه، حوله یا کاغذ پهن کنید و آن‌ها را در مکانی خشک دور از نور خورشید قرار دهید. پس از خشک شدن دانه‌ها آن‌ها را تمیز کنید. یک تا 5 گرم از این دانه‌ها را آسیاب کنید، سپس یک لیوان آب جوش بر روی آن‌ها بریزید سپس ده تا پانزده دقیقه صبر کنید، بعد محلول را از صافی رد کنید، محلول باقی مانده را میل کنید. روش دیگر اینکه گیاه انیسون را در مقداری آب بجوشانید بطوری که خوب بجوشد سپس جوشانده ی آن را بنوشید.

عوارض جانبی و مضرات انیسون

اگر به انیسون حساسیت داشته باشید، احتمالاً با مصرف مقدار کمی از آن نیز دچار واکنش‌های آلرژیک و التهاب پوستی می‌شوید. اگرچه انیسون برای افزایش ترشح شیر مفید است اما مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی ممکن است بر سلامت جنین و حتی نوزاد اثر منفی داشته باشد پس بهتر است در این دوران از مصرف آن خودداری شود. دانه‌های انیسون می‌توانند موجب افزایش علائم بیماری‌های حساس به ترشح هورمون، مانند سرطان سینه، رحم و تخمدان، شوند. مصرف زیاد این گیاه می‌تواند موجب احساس گرفتگی گلو و سینه می‌شوند. افراد دارای مزاج گرم نیز بهتر است از مصرف انسیون خودداری کنند.