معمولا بیماری صرع را با حملاتش می­شناسیم. بر اثر حمله این بیماری به افراد در برخی از آن‌ها قفل شدن دندان، کف دادن دهان و درشت شدن چشم‌­ها دیده می‌­شود. در برخی از افراد حملات ضعیف و در برخی دیگر حملات بسیار شدید است. بیماری صرع که نوعی اختلال عصبی به حساب می‌­آید یک بیماری بلند مدت یا مزمن است و درمان مشخصی ندارد. تنها دارو است که می‌­تواند تا درصد بالایی از حملات این بیماری پیشگیری کند. بیماری صرع جزو بیماری­‌هایی است که نمی‌­توان دلایل قاطعی برای درگیری به آن نام برد اما حملات مغزی و سرطان مغز جزو علل شکل گیری این بیماری محسوب می‌شود.

علائم صرع

در بیماری صرع مهم‌­ترین علامت حمله است که معمولا با تشنج همراه می‌­­شود. در این تشنج فرد فشار زیادی به زبان و دندان­‌های خود وارد می­‌کند. پریشانی، تنش در ماهیچه‌­ها و در برخی موارد از دست دادن کنترل مثانه دیده می‌­شود. معمولا بیماران صرعی پس از حمله و تشنج، لب­‌هایشان را گاز می‌­گیرند. این علائم در هنگام دریافت بو، صدا، احساس و یا شکل خاصی در فرد ایجاد می­‌شود و بنابر این که حمله کجای مغز را نشانه گرفته است، این حملات طولانی یا کوتاه، قوی یا ضعیف هستند.

بیشتر بخوانید: عسل معجون سلامتی

عصب شناسی در بیماری صرع

در بیماری صرع نورون­‌های مغزی بیش فعال شده و در هنگام حمله در بالاترین سطح از فعالیت‌شان قرار دارند. تغییرات الکتریکی در مغز باعث می­‌شود تا نرون­‌های فعال مغزی در برابر تعدادی نرون مقاومت نشان دهند و فعالیت مغزی از حالت طبیعی خودش خارج می‌­شود. در چنین حالتی کانون تشنج در مغز ایجاد می‌­شود که باعث شده تشنج‌­ها شکل بگیرند. در برخی موارد نیز رگ­‌های خونی سدی درست می­‌کنند که اجازه فعالیت و خون رسانی طبیعی مغزی را می‌­گیرند. تشنج­‌ها باعث می­‌شود تا به مرور ساختار مغزی تغییر یابد.

نوع حملات در صرع

وقتی صحبت از حمله در صرع می­‌شود، بسیاری از افراد آن را با تشنج یکسان می­‌دانند اما صرع شامل طیف متفاوتی از حملات است که یکی از آن‌ها حملات غایب است. در حمله غایب سطح هوشیاری انسان بسیار پایین است و تصمیم­‌گیری آنی بسیار سخت انجام می­‌گیرد. پرش­‌های ماهیچه­‌ای در مقابل تحریکات صرع از انواع دیگر حملات آن است. از دیگر حملات بیماری صرع کنترل نداشتن بر مثانه است که باعث می­‌شود فرد در زمان این حمله قابلیت تشخیص مکان درست برای ادرار را از دست بدهد. حمله­‌های انعکاسی از انواع دیگر حملات صرع است. در این نوع حمله، فرد با عناصر خاصی تحریک می­‌شود و مورد حمله قرار می­‌گیرد.

عوامل صرع

بیماری صرع به عوامل زیادی بستگی دارد. بسیاری از بیمارانی که به صرع دچارند در کودکی دچار ضربه‌­های مختلف مغزی شده‌­اند. همچنین این بیماری در افرادی که به الکل اعتیاد دارند زیاد دیده شده است. سرطان مغز از دیگر دلایل محکم بیماری صرع است. پس از سرطان مغز، ساختار مغز دچار تغییراتی می­‌شود که مغز را در حالت انعطاف پذیری برای بیماری قرار می‌­دهد. مشکلات عصبی و افسردگی­‌های شدیدی که باعث روان­‌پریشی می­‌شود می‌­تواند باعث شیوع این بیماری شود. افرادی که به صرع دچارند باید در شرایط بسیار آرام روحی و روانی، به دور از تحریکات قرار داشته باشند.

آیا صرع بیماری خطرناکی است؟

بیماری صرع تاثیرات مختلفی روی افراد دارد. تشنج‌­ها و حملات ناشی از صرع موجب می­‌شود تا تاثیرات روانی اعم از افسردگی، اضطراب، اختلال نقص توجه و ... باعث عدم اعتماد به نفس فرد بیمار شود. بیماری که صرع دارد از ترس حملات صرع کمتر در مکان‌­های عمومی مثل مدرسه، دانشگاه و جلسات مختلف حضور پیدا می‌­کند. حملات صرع وقتی بیش از حد اتفاق بیفتد موجب می­‌شود تا مغز کاربرد قبلی­‌اش را از دست بدهد و نتواند مثل سابق فعالیت کند. پس از حملات، فرد دچار نخوت، سردرد و گاها فراموشی می­‌شود.

تشخیص بیماری صرع

معمولا بیماری صرع با حملات مختلفی قابل شناسایی است. در برخی افراد این حملات با درد و اسپاسم ماهیچه‌­ها همراه است. برخی از افراد در مدت حمله دچار فراموشی می­‌شوند اما فراموشی زودگذر. باید توجه داشت که همه­‌ی حملات  با حملات صرع یکسان نیستند. پس برای شناخت بیماری صرع فرد پس از حمله باید به دکتر مراجعه کند. با انجام آزمایش‌­های مختلف و ام آر آی و اسکن مغزی آسیب‌­های بافت­‌های مغزی، صرع را مشخص می­‌کند. بافت­‌های آسیب دیده مغز به سختی ترمیم می­‌شوند اما با مصرف دارو به بهبود این بیماری کمک فراوانی می­‌شود.

طبقه بندی بیماری صرع

بیماری صرع در دو دسته از افراد بیشترین شیوع را دارد. دسته اول کودکان سه تا شش سال و دسته دوم افراد بالای ۶۰ سال است. بیماری صرع در مردان بیش از زنان دیده می­‌شود. از نظر طبقه بندی صرع برخی آن را به دو دسته صرع خفیف و صرع حاد نیز طبقه بندی می‌­کنند که به اشتباه صرعی را که دچار حملات غایب باشد را به صرع خفیف می­‌شناسند. اما نوع ضربه‌­ای که هر کدامشان به مغز وارد می‌­کنند به یک اندازه خطرناک هست.

انواع صرع

صرع انواع بسیار مختلفی دارد و هرکدام از آن‌ها به عوامل مختلفی بستگی دارد. بسته به نوع ضربه­ و محل آن صرع در افراد به انواع مختلفی تقسیم می­‌شود و حملات متفاوتی را شامل می­‌شود. صرع خفیف یا جزئی حملاتی کم خطر و بی صدا را شامل می­‌شود که کمتر از یک دقیقه به طول می‌­انجامد. نوع دیگر از صرع همراه با درد ماهیچه، فریاد، تب همراه است. در نوع دیگری از صرع دهان قفل می­‌شود و باز کردن آن بسیار دشوار است، در این حالت تنفس بسیار سخت صورت می‌­گیرد.

صرع پنهان

صرع در خواب بصورت حملات حاد و خفیف می­‌تواند بروز پیدا کند. معمولا این اتفاق در حین تحریکات کابوس گونه برای فرد اتفاق می‌­افتد. نوع حملات و تشنج‌­ها در افرادی که در هنگام خواب دچار آن می­‌شوند با حملات روزانه تفاوتی ندارد. افرادی که به بیماری صرع دچارند به هنگام تشنج و حمله ممکن است رفتار متفاوتی را از خودشان بروز دهند.  برای مثال بسیاری بر این تصورند که به هنگام حمله بیماران دچار لرزش می‌­شوند اما در موارد زیادی بیماران در هنگام حمله سکوت می‌­کنند و در حالت توقف هوشیاری قرار دارند.

صرع و تشنج

تشنج یکی از عوامل بارزی است که نشان می‌­دهد شخص به صرع دچار است. اما همه­‌ی حملاتی که بر فرد وارد می‌­شود نشانگر بیماری صرع نیست. در بسیاری موارد شوک‌­های عصبی، بیماری­‌های روانی مزمن و اضطراب بیش از حد باعث می‌­شود تا افراد با تحریکات حسی دچار حمله‌­های عصبی شوند. تنها با مراجعه به دکتر و انجام آزمایش و اسکن­‌های مغزی متوجه نوع بیماری می­‌شویم.

صرع جوانی

سن بیماری صرع پیری یا کودکی است اما اگر فردی در سنین جوانی دچار ضربه‌­های مختلف مغزی، سرطان مغز، شوک‌­های عصبی و تحت فشارهای شدید روانی قرار داشته باشد طی مدتی ساختار مغزی­اش متفاوت می­‌شود و بیماری صرع در او رخنه می­‌کند. صرع جوانی با حملات مختلف و تشنج همراه است و نوع خطرناکی از این بیماری است که در صورت مداوا نکردن آن، شخص دچار مشکلات جدی مغزی خواهد شد.

صرع در کودکان

صرع در کودکان یکی از شایع‌­ترین بیماری­‌ها است که معمولا با تشنج پنهان همراه است. این تشنج در کودکان به صورت توقف هوشیاری، خیره و مات شدگی خودش را نشان می‌­دهد. تعداد حملات در کودکان متفاوت است و بسیاری از این حملات در خفا اتفاق می­‌افتد. صرع در کودکان در برخی مواقع اختلالات شدید مغزی را شامل می­‌شود و بر ذهن و عملکرد مغزی کودک تاثیر می­‌گذارد. مواردی مثل تحریکات حسی در کودکان باعث حمله به آن‌ها می‌­شود که این حملات در ابتدا معمولا با تنفس عمیق همراه است. برای پیشگیری از تاثیرات منفی ای که صرع بر عملکرد مغزی کودک می‌­گذارد لازم است تا این بیماری سریعا مداوا شود.