کنجد خواص بسیار زیادی دارد و به دلیل خاصیت های فوق العاده اش در هر عطاری و یا فروشگاهی به راحتی یافت می شود. به طور خلاصه بگوییم برای حفظ سلامت پوست تا قلب از مصرف این ماده غافل نشوید، این ماده بسیار قوی بوده و تاثیر فوق شگرفی در سلامتی شما دارد. از کنجد جهت مصارف گوناگونی بهره گیری می شود مثلا برای تهیه روغن، خوش طعم کردن غذاها، تقویت و حفظ سلامت پوست استفاده می شود. ما هم در این بخش سعی داریم شما را با بهترین و اساسی ترین خواص کنجد و ارزش غذایی بالای آن آشنا کنیم.

ارزش غذایی کنجد

این دانه ی گیاهی روغن بسیار با ارزشی دارد. این دانه ‌ها حدودا پنجاه درصد چربی و بیست درصد پروتئین دارند و به همین دلیل یک منبع بسیار غنی از اسید های چرب ضروری و بعضی از اسید های آمینه‌‌ محسوب می ‌شوند. دانه ‌های کنجد دارای 50 تا 60 درصد روغن و دو آنتی‌اکسیدان بسیار مفید از خانواده‌ی لیگنان‌ها به نام‌های سسامین و سسامولین هستند. روغن کنجد نیز دو ترکیب فنولیک دیگر به اسم های سسامول و سسامینول دارد که در فرایند تصفیه تشکیل می ‌شوند. روغن کنجد سرشار از اسید لینولئیک و اسید اولئیک است که بخش اصلی آن ها گاما-توکوفرول و سایر ایزومرهای ویتامین اند. اسید های آمینه‌ ی موجود در کنجد لیزین، تریپتوفان و متیونین هستند.

خواص کنجد در طب سنتی

اگر بخواهیم از دیدگاه سنتی به کنجد نگاه کنیم باید بگوییم طبع این دانه گیاهی در طب سنتی ایران گرم و‌ تر است و یکی از دارو‌های گیاهی مغذی است که مورد استفاده افراد قرار می ‌گیرد. این گیاه در طب سنتی خاصیت چاق کنندگی دارد و به همین دلیل افراد لاغر می‌توانند از کنجد و فرآورده‌ های آن استفاده کنند. علاوه بر این ها افراد می ‌توانند با فراهم سازی پودری که از مخلوط  کنجد، شکر، تخم خشخاش به نسبت مساوی و نصف وزن آن بادام درختی به دست می ‌آید، روزی دو تا سه قاشق غذاخوری میل کنند؛ این پودر ملین و نرم کننده معده و روده‌ها است. افرادی که از گرفتی صدای خود رنج می ‌برند می‌ توانند با مصرف کنجد این عارضه را درمان کنند. همچنین افراد برای تقویت، استحکام و جلوگیری از ریزش مو می‌ توانند از ترکیب روغن کنجد با روغن زیتون و آب استفاده کنند. کنجد برای تقویت کلیه به ویژه برای افرادی که آتروفی کلیه دارند بسیار لازم است. همچنین از کنجد به صورت ضماد برای درمان شقاق می توان استفاده کرد.

شما می توانید به صورت خوراکی و موضعی از کنجد و یا روغن کنجد استفاده کنید. این دانه ی گیاهی برای افرادی که از اسپاسم و گرفتگی‌ های عضلانی رنج می ‌برند بسیار تاثیر گذار است. کنجد ویتامین‌ های E، B، D و مواد معدنی مثل کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، پروتئین دارد. همچنین به دلیل آنتی اکسیدان ‌های موجود در آن خاصیت ضد التهابی دارد. چربی موجود در روغن کنجد اسید‌ های چرب اشباع نشده دارد، بنابراین مصرف خوراکی آن موجب کاهش کلسترول مضر شده و برای بدن و سیستم قلب و عروق مفید است. طب سنتی می گوید یکی از بهترین ‌ترین روغن ‌های گیاهی جهت تفت دادن غذا روغن کنجد است. کنجد و مشتقات مثل ارده و روغن کنجد از دیدگاه طب سنتی و نوین از ارزش غذایی بسیار بالایی برخوردارند و از دیر باز خواص غذایی و درمانی آن برای بشر شناخته شده است. مصرف مقدار زیاد کنجد برای بانوانی که باردار هستند ممنوع است؛ زیرا مصرف زیاد آن باعث سقط جنین می ‌شود.

بیشتر بخوانید: با انیسون، این گیاه شگفت انگیز آشنا شوید - دمنوش انیسون و رازیانه

شگفت انگیز ترین خواص کنجد

در این بخش مهم ترین خواص کنجد را برای شما ذکر کرده ایم تا با همه ی آن ها آشنا شوید.

خواص کنجد برای سلامتی پوست

خیلی از افراد چین و چروک بر روی پوست در سنین میانسالی و پیری موضوعی آزار به نظر می رسد و از ویژگی های مهم کنجد این است که از این موضوع پیشگیری و جلوگیری می کند. به این صورت که روغنی که در دانه های این گیاه وجود دارد از آسیب اشعه ماورا بنفش پیش گیری می کند. هم چنین محتوای بالای روی در کنجد در تولید کلاژن نیز کمک شایانی می کند. کلاژن نیز موجب ایجاد الاستیسیته و ترمیم بافت های آسیب دیده می شود. با مصرف منظم روغن کنجد از سرطان پوست پیش گیری کنید.

تاثیر کنجد و سلامتی استخوان ها

بر اساس تحقیقات صورت گرفته، عنصر کلسیم در یک وجب دانه کنجد بیش تر از یک لیوان شیر است. هم چنین وجود روی در این دانه ها چگالی مواد معدنی استخوان ها را افزایش می  دهد.

کنجد و کاهش دادن اضطراب

آیا می دانستید که استرس و اضطراب با کمک دو ماده معدنی منیزیم و کلسیم که در کنجد وجود دارد کاهش می یابند؟ همچنین به غیر از این ها ویتامین های تیامین و تریپتوفان در کنجد نقش آرامش بخش کننده را دارند و در تولید سروتونین بسیار موثر هستند. ناگفته نماند که سروتونین می تواند در کاهش درد، بهبود خلق و خواب نیز مفید باشد.

پیش گیری از سرطان با خوردن کنجد

اینکه ماده و یا دارویی بخواهد از سرطان پیشگیری کند یک ویژگی بسیار فوق العاده است که دانه ی کنجد این خاصیت را دارد. وجود ترکیبات ضد سرطانی مانند اسید فیتیک، منیزیم و فیتوسترول ها در آن باعث شده تا این دانه ی گیاهی محبوبیت بسیار زیادی داشته باشد.

غنی بودن کنجد از پروتئین

در دانه های کنجد مقدار کمی پروتئین وجود دارد و می تواند برای بدن انسان یک منبع خوب برای تامین پروتئین باشد.

کنجد و پیش گیری از دیابت

 برای پیشگیری از دیابت تحقیقات نشان داده است که روغن کنجد تاثیر فوق العاده ای دارد.  به طوری که گلوکز پلاسما در این روغن می تواند دیابت را بهبود ببخشد. هم چنین علاوه بر ای دانه کنجد توانایی کاهش فشار خون را نیز دارد. بر اساس مطالعات در این زمینه دانه های کنجد می توانند فشار خون را در افراد دیابتی پایین بیاورند. منیزیم موجود در این دانه ها نقش کلیدی در کاهش فشار خون دارد.

کاهش کلسترول خون با کمک کنجد

تولید کلسترول به وسیله فیتوسترول می تواند مسدود شود و دانه های کنجد این ماده را دارد و می تواند موجب کاهش سطح کلسترول خون در بدن شوند. هم چنین ذکر این نکته نیز لازم است که دانه های کنجد سیاه دارای فیتوسترال بالاتری هستند.

کنجد برای بهبود هضم و گوارش

فیبر هایی که موجود در این دانه ها  هستند در روند هضم و گوارش غذا بسیار مفید اند.

دانه های کنجد و بهبود بیماری های کم خونی

این دانه ی گیاهی سرشار از آهن است به همین دلیل به اشخاصی که دچار بیماری کم خونی و ضعف هستند مصرف دانه های کنجد پیشنهاد می شود.

تسکین آرتریت

مقدار مسی که در دانه های کنجد وجود دارد موجب جلوگیری از آرتریت می شود و درد های ناشی از آن را تسکین می دهد. علاوه بر این ها کنجد استخوان ها، رگ های خونی و مفاصل را تقویت می کند.

کنجد و حفاظت از کبد در برابر الکل

صدماتی که امکان دارد الکل به کبد بزند با مصرف دانه های مفید و پر از خاصیت کنجد می توان از آن ها جلوگیری کرد و یا از آن ها کاهش داد.

در نهایت می توان به طور خلاصه گفت  که با افزودن این گیاه مفید و سرشار از خاصیت در برنامه های غذایی تان از زندگی سالم تری برخوردار شوید. البته خواص آن فراتر از این هاست و ما در این جا فقط به بعضی از مهم ترین موارد آن اشاره کردیم.

عوارض جانبی کنجد

با وجود فواید بسیار زیاد این دانه گیاهی، در اثر مصرف زیاد یا وجود برخی بیماری ها امکان دارد برای فرد با عوارضی همراه باشد که در ادامه به برخی از این موارد که جزء مضرات کنجد نیز به شمار می آیند، اشاره خواهیم کرد:

عوارض کنجد برای افراد مبتلا به اضافه وزن

افرادی که به اضافه وزن و دیابت مبتلا هستند بایستی در مصرف کنجد و فراورده‌ های آن احتیاط کنند. زیرا این دانه‌ های سبک، کالری و چربی اشباع بالایی دارند. در واقع صد گرم دانه کنجد که فقط یک مشت دانه سالم یا پودر آن است، 590 کالری دارد. همین مقدار کنجد، هشت گرم چربی اشباع دارد که حدود 40 درصد مصرف مجاز روزانه را تشکیل‌ می‌ دهد. پس با این اوصاف، گنجاندن دانه کنجد در رژیم غذایی می‌تواند باعث افزایش وزن ناسالم شود.

مصرف کنجد و افزایش خطر ابتلا به سرطان روده

امکان دارد که مصرف منظم کنجد در مقادیر زیاد به روده بزرگ آسیب‌ برساند. در حقیقت از مضرات ناشی از مصرف زیاد این دانه روغنی، التهاب و آسیب روده بزرگ و احتمال بروز سرطان روده می باشد. دانشمندان طی تحقیقاتی به این نتیجه رسیده اند که خوردن 15 نانو گرم کنجد در روز می ‌تواند موجب التهاب روده بزرگ شود که به بیماری‌ های کشنده ‌ای مثل سرطان روده بزرگ می‌ انجامد. به جرئت می توان گفت این یکی از خطرناک‌ ترین مضرات کنجد است زیرا می ‌تواند باعث مرگ شود.

استفاده بیش از حد مجاز کنجد و ابتلا به دیورتیکولیت

این دانه ی گیاهی می‌ تواند با ایجاد دیورتیکولیت، بر سلامت روده بزرگ تاثیر بگذارد. این مورد یک موضوع خاص پزشکی است که سبب ایجاد کیسه‌‌ های دردناکی در دیواره داخلی روده بزرگ خواهد شد و باعث انقباض، درد شکمی، یبوست و غیره می گردد. بنابراین، مصرف کنجد خود را منظم کنید تا نیازی به جراحی نباشد.

مصرف کنجد و ایجاد واکنش‌ های حساسیتی

اگر به طور کلی فرد حساسی هستید باید بدانید که حساسیت، یکی از مضرات مصرف کنجد است. اگر به کنجد حساسیت دارید، چه با مصرف دانه کنجد کامل چه روغن آن، احتمال زیادی دارد که به حساسیت‌های مختلف دچار شوید (مانند مشکلات گوارشی، التهاب چشم، آبریزش بینی، آسم و ...) پس، در چنین شرایطی، از مصرف کنجد خودداری‌ کنید.

افزایش اابتلا به آلرژی آنافیلاکسی

آنافیلاکسی، یک آلرژی شدید است که به‌ خاطر مصرف کنجد ممکن است به‌ وجود آید. کل بدن تحث تاثیر این واکنش حساسیتی شدید و سریع قرارمی‌ گیر. و این بیماری موجب خس‌ خس، افت فشار خون، گرفتگی سینه و غیره می‌ شود و گلو و مجاری تنفسی فرد را مسدود می ‌کند. پس در نتیجه، شخص دچار خفگی می ‌شود که ممکن است به مرگ بینجامد.

مصرف کنجد وعفونت آپاندیس

عفونت آپاندیس که البته مشکل شایعی نیست و به شکل خفیف یا شدید ممکن است رخ دهد در اثر مصرف زیاد کنجد این اتفاق به واقعیت می پیوندد. اما ممکن است گاهی اوقات، چند عدد از دانه‌های کنجد، به عضوی بچسبند که ممکن است باعث عفونت‌های خفیف تا شدید شود.

ایجاد اسهال در اثر خوردن کنجد

طبق تحقیقات دانشمندان، ملین بودن از خواص این دانه ی گیاهی است. به این معنا که شل‌ شدن مدفوع و گاهی اوقات اسهال در اثر مصرف بیش از حد کنجد می ‌تواند این مشکل را ایجاد کند. پس، هنگامی که کنجد را در رژیم غذایی خود دارید، آن را در مقدار مناسب مصرف‌ کنید. همچنین استفاده از آن برای افراد مبتلا به اسهال ممنوع است.

تاثیر کنجد بر پوست و ایجاد دانه های پوستی

از آنجایی که همه ی ما در مورد سلامت پوست حساسیت داریم باید حتما به این نکته توجه کنیم که کنجد می ‌تواند بر پوست تاثیر منفی بگذارد. اگر مقدار زیادی کنجد را در غذا استفاده‌ کنید یا محصولاتی که حاوی روغن کنجد هستند بخورید، ممکن است به دانه‌های پوستی همراه با خارش و قرمزی دچار شوید.

مصرف بیش از حد کنجد و ریزش مو

همانطور که در مورد قبلی نیز گفته شد در مورد ریزش مو نیز افراد زیادی درگیر هستند اما باید بدانید که استفاده بیش‌ از حد از این دانه می ‌تواند نتایج معکوسی داشته‌ باشد یعنی اگر برای تقویت به شما کنجد را پیشنهاد داده اند باید گفت در مصرف آن دقیق باشید تا به مشکل نخورید. این مورد می‌تواند موجب عدم تعادل هورمونی شود که پوست سر را چرب و فولیکول‌های مو را خشک‌ می ‌کند. بنابراین، سرعت ریزش مو، به میزان زیادی افزایش‌ پیدا میک ند. حتی این موضوع ممکن است باعث طاسی کامل شود.

خوردن زیاد کنجد و سقط جنین

درعلم پزشکی ثابت شده است که خوردن کنجد در سه ماهه اول بارداری، برای سلامتی مضر است. حتی گاهی اوقات موجب سقط جنین می ‌شود. از طرفی با افزایش تولید هورمون ها باعث انقباض رحم شده و خطر ابتلا به سقط جنین و زایمان زودرس در زنان باردار را افزایش می دهد. پس توصیه می شود زنان باردار باید در مصرف کنجد احتیاط کنند.