این بیماری بسیار شناخته شده است و بعید می دانیم که کسی از آن بی اطلاع باشد. همه شنیده اند که این بیماری تاثیر خود را بر پوست می گذارد و به وسیله ی پوست دیده می شود. در این مقاله قصد داریم به طور کامل از جزییات آن صحبت کنیم تا تمام ابهامات ذهنی تان برطرف گردد. در حقیقت این بیماری، یک بیماری انگلی است. این انگل از طریق نیش پشههای آلوده، به انسان انتقال مییابد. افراد دارای مالاریا، معمولا دارای این علائم می باشند: احساس ناخوشی و تهوع شدید، تب بالا، لرز. هر ساله، نزدیک به ۲۱۰ میلیون نفر به مالاریا مبتلا میشوند و حدود ۴۴۰ هزار نفر بر اثر این بیماری میمیرند.
در حقیقت می توان گفت که عمده ی افرادی که بر اثر ابتلا به این بیماری از دنیا میروند، کودکان خردسال در آفریقا میباشند. این بیماری در مناطق دارای آب و هوای معتدل شایع نیست؛ اما با این حال، مالاریا در نواحی گرمسیر و نیمه گرمسیر رایج می باشد. مسئولان بهداشت جهانی، در حال تلاش هستند تا میزان بروز مالاریا را با توزیع پشه بند کاهش دهند؛ بدین صورت که این پشه بندها افراد را در حالیکه خوابند، در برابر نیش پشه محافظت میکنند. دانشمندان در سراسر جهان در حال تلاش برای تولید واکسن مالاریا هستند تا از وقوع این بیماری جلوگیری کنند.
یکی دیگر از مهم ترین موضوعات که باید به آن توجه کرد این است که اگر می خواهید به مکانهایی که این بیماری در آن شایع است، سفر کنید، لازم است تا اقداماتی را برای جلوگیری از گزیدگی توسط پشه انجام دهید که این اقدامات شامل پوشیدن لباسهای محافظ، استفاده از حشره کش و خوابیدن زیر پشه بند میباشد. بعلاوه، بسته به منطقه ای که به آن سفر میکنید و عوامل خطر فردی (risk factors) شما برای این بیماری، ممکن است نیاز باشد قبل و بعد از سفرتان، از روشهای پیشگیری دارویی استفاده کنید. در حال حاضر، بسیاری از انگلهای مالاریا به رایج ترین داروهایی که برای درمان این بیماری استفاده میشود، مقاوم هستند.
علائم بیماری مالاریا
هر بیماری همان طور که می دانید دارای علائم و نشانه هایی می باشد که بسیاری از نشانه ها به دلیل نزدیکی با دیگر نشانه ها و علائم دیگر بیماری ها بسیار سخت هستند و فقط پزشکان خاصی قادر به تشخیص می باشند. ابتلا به مالاریا عموما به وسیله ی این نشانه ها و علائم شناسایی می شود که علائمی بسیار شایع و نرمال اند علائمی مانند: تب، لرز، سردرد، حالت تهوع و استفراغ، درد عضلانی و خستگی مفرط، سایر نشانه ها و علائم ممکن است عرق کردن، درد در شکم یا قفسه ی سینه و یا سرفه باشد. برخی از افراد دارای مالاریا ممکن است چرخه های “حملات” مالاریا را نیز تجربه کنند.
در واقع بررسی ها نشان داده است که این حملات معمولا به این صورت است که با لرز آغاز می شوند، سپس تب بالا و بعد از آن تعریق رخ می دهد و در نهایت دمای بدن به حالت نرمال برمیگردد و این کمی خوشحال کننده است. در حقیقت تحقیقات نشان داده است که علائم و نشانه های مالاریا معمولا در عرض چند هفته پس از گزیده شدن توسط پشه ی آلوده شروع می شوند. با این وجود، بعضی از انواع انگل های مالاریا می توانند تا یک سال به صورت نهفته در بدن شما باقی بمانند.
تشخیص بیماری مالاریا
تشخیص دادن این بیماری مانند هر بیماری دیگری نیازمند علم و تجربه کافی می باشد و باید برای درک آن به درستی از آن اطلاعات داشت. در این مقاله به طور کامل از تمام جنبه ها به بررسی این بیماری پرداخته ایم و یک بخش آن تشخیص بیماری می باشد. در صورتی که در حین زندگی در مناطق مالاریاخیز با خطر بالا یا پس از سفر به این مناطق، تب داشتید، با پزشک متخصص بیماری های عفونی و تب دار صحبت کنید. انگل هایی که منجر به مالاریا می شوند، می توانند تا یک سال به صورت نهفته در بدن شما باقی بمانند. اگر علائم شدیدی دارید، به دنبال مراقبت های پزشکی اورژانسی باشید.
علل ایجاد مالاریا
دلایل مختلفی برای ایجاد این بیماری وجود دارد ولی چند دلیل ممکن است بسیار مهم تر و کلیدی تر باشد که در این بخش به بررسی آن ها می پردازیم و به طور کامل برایتان شرح می دهیم. مالاریا به وسیلهی یک انگل میکروسکوپی ایجاد میشود. این انگل عمدتا به واسطهی نیش پشه به انسان انتقال مییابد. چرخهی انتقال توسط پشه به این صورت است که پشهی غیرآلوده با تغذیه از فرد مبتلا به مالاریا، آلوده میشود. و یا حالت دیگر به صورت انتقال انگل است یعنی اگر این پشه در آینده شما را نیش بزند، میتواند انگلهای مالاریا را به شما منتقل کند.
حالت های دیگری نیز وجود دارد مثلا در کبد، وقتی که این انگلها وارد بدن شما میشوند، به کبد شما میروند – جایی که برخی از انواع آن میتوانند تا یکسال در آنجا به صورت نهفته باقی بمانند. در جریان خون، هنگامی که انگلها بالغ شوند، کبد را ترک کرده و گلبولهای قرمز را آلوده میکنند. معمولا در این زمان است که افراد، علائم مالاریا را بروز میدهن انتقال به فرد دیگر. اگر یک پشهی غیر آلوده در این نقطه از چرخه شما را بگزد، به انگلهای مالاریای شما آلوده خواهد شد و میتواند آن را از طریق نیش خود به افراد دیگر سرایت دهد.
درمان مالاریا
یکی از مهم ترین بخش ها که باید برای آن بسیار وقت و ارزش قائل شد بخش درمان است. در حقیقت هر بیماری ای باید درمانی داشته باشد در غیر این صورت پذیرش و حل آن بسیار ترسناک و نگران کننده است و باید تا ابد غصه آن را خورد. مالاریا با تجویز داروهایی که باعث کشتن انگل میشوند، درمان میشود. انواع داروها و طول درمان با توجه به موارد زیر متفاوت خواهد بود مثلا نوع انگل مالاریایی که موجب عفونت در شما شده است و یا شدت علائم شما، سن شما و یا اینکه باردار هستید یا خیر.
تشخیص مالاریا
هر بیماری ای نیاز به این دارد که توسط متخصص تشخیص داده شود زیرا اگر به اشتباه شناسایی شود ممکن است خطرات جبران ناپذیری را با خود به همراه داشته باشد. برای تشخیص مالاریا، پزشک شما احتمالا سوابق پزشکی تان را بررسی کرده و بر روی شما معاینه ی فیزیکی انجام می دهد و برایتان آزمایش های خون را تجویز خواهد کرد. آزمایش های خونی، تنها راه برای تایید تشخیص مالاریا هستند. آزمایش های خونی مخصوص این بیماری، می توانند با نشان دادن مواردی به پزشکتان کمک کنند مثلا وجود انگل در خون، برای تایید این که آیا به مالاریا مبتلا هستید یا خیر و یا نوع انگل مالاریایی که سبب بروز علائم در شما شده است.
به غیر از مواردی که در بالا گفته شد یک سری مسائل دیگر نیز در این رابطه دخیل هستند مثلا آیا عفونت در شما توسط انگلی ایجاد شده که به داروهای خاصی مقاوم است یا خیر و یا سایر آزمایشهای خونی به تعیین این مساله کمک میکنند که آیا این بیماری منجربه عوارض جدی و شدید خواهد شد یا خیر. تکمیل برخی از آزمایشهای خون، چندین روز زمان نیاز دارد؛ در حالیکه برخی دیگر از این آزمایشات، میتوانند نتایج را در کمتر از ۱۵ دقیقه به دستتان برسانند.
پیش گیری از مالاریا
حتما این جمله را شنیده اید که می گویند پیشگیری بهتر از درمان است. بله واقعا زمانی که پیشگیری صورت بگیرد بسیار آسان تر و کم هزینه تر خواهد بود تا اینکه به آن بیماری مبتلا شویم و بهد به فکر راه چاره و درمان باشیم. اگر در جایی زندگی میکنید و یا به منطقهای سفر میکنید که مالاریا در آنجا شایع است، اقدامات لازم برای جلوگیری از نیش پشه را انجام دهید. پشهها در زمان بین غروب تا طلوع آفتاب (در زمان تاریکی هوا) بیشتر فعال هستند. برای محافظت از خود در برابر گزیدگی توسط پشه، باید:
همان طور که می دانید این بیماری با پوست در ارتباط است و اول از همه باید به فکر راه حل های پوستی باشیم. اول از همه اینکه پوست خود را بپوشانید. شلوار و تیشرت آستین بلند بپوشید. از دافع حشرات بر روی پوست و لباس خود استفاده کنید. اسپریهای حاوی DEET برای پوست و اسپریهای حاوی پرمترین (Permethrin) برای لباس مناسب میباشند. در زیر پشهبند بخوابید. پشهبندها، بخصوص آنهایی که به حشرهکش آغشته اند، میتوانند برای جلوگیری از گزیدگی توسط پشه در هنگام خواب مفید باشند.
پیشگیری دارویی مالاریا
به غیر از موارد بالا که جلوگیری های غیر دارویی بود یک سری از روش ها با دارو و روش های شیمیایی درگیر می شوند و ما را محبو می کندد که از دارو ها استفاده کنیم البته این حالت برای آن درجه ای است که با روش های ساده درمان اتفاق نیفتد. اگر قرار است به مکانی که مالاریا در آن شایع است، سفر کنید، چند ماه قبل از زمان رفتنتان با پزشک خود مشورت کنید که آیا باید دارویی را قبل، درحین و پس از سفر، برای حفاظت از خود در برابر انگلهای مالاریا، مصرف کنید یا خیر.
داروهای بسیار زیادی برای این بیماری وجود ندارد و یک لیست از داروها که در ادامه به شما توضیح خواهیم داد به عنوان لیست داروهای مصرفی در رابطه با این بیماری موجود می باشند. به طور کلی، داروهای مصرفی برای پیشگیری از مالاریا، همان داروهایی هستند که برای درمان این بیماری استفاده میشوند. پزشک شما باید بداند که در چه زمانی و به کجا سفر میکنید تا بتواند به شما کمک کند ریسک ابتلا به عفونت را در خود ارزیابی کنید و در صورت نیاز، دارویی را تجویز کند که بیشتر روی نوع انگل مالاریایی که در آن منطقه شایع است، کارساز باشد.
هنوز واکسنی برای این بیماری وجود ندارد
متاسفانه برای این بیماری واکسنی ساخته نشده است و بسیاری از دانشمندان سراسر جهان در تلاش هستند تا یک واکسن موثر و ایمن برای مالاریا تهیه کنند. با این حال، هنوز هیچ واکسنی که برای استفاده در انسان تایید شده باشد، وجود ندارد هر زمان که پای واکسن در میان باشد به طور کلی یک آرامش ذهنی در خاطر افراد ایجاد می کند که با فراق بال می توانند به زندگی عادی و روزمره خود بپردازند و از درگیر شدن با این بیماری یا هر بیماری دیگ رنج نبرند.
بیشتر بخوانید: درمان سردرد با 13 خوراکی پرخاصیت
داروهای مورد استفاده برای درمان مالاریا
یک سری داروی خاص برای این بیماری وجود دارد همان طور که برای هر بیماری یک سری از داروها وجود دارند. در حقیقت متداول ترین داروها، شامل موارد زیر میباشند: درمانهای ترکیبی مبتنی بر آرتمیسینین (ACTs). ACTها در بسیاری از موارد، اولین خط درمانی برای مالاریا میباشند. انواع مختلفی از ACT وجود دارد؛ از جمله آرتمتر-لومفانترین (Coartem) و آرتسونات-آمودیاکین. هر ACT ترکیبی از دو یا چند دارو است که در برابر انگل مالاریا به روشهای مختلفی عمل می کنند. کلروکینفسفات. کلروکین، درمان ترجیحی برای هر انگلی است که به این دارو حساس است و به آن مقاومت ندارد. اما در بسیاری از نقاط جهان، انگلهای مالاریا در برابر کلروکین مقاوم هستند و در این موارد این دارو دیگر یک درمان موثر نیست.
عوارض بیماری مالاریا
هر بیماری ای بدون عوارض نیست و یا بهتر است که بگوییم ممکن است عوارض آن تا مدتی طولانی باشد و بعد از بین برود اما عوارض را خواهد داشت و این بسیار ترسناک و دلهره آور است. مالاریا میتواند مرگبار باشد، به خصوص آن نوع از مالاریا که توسط انواع انگلهایی که در نواحی گرمسیری آفریقا شایع است، ایجاد میشود. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) تخمین میزند که ۹۱ درصد از موارد مرگ و میر ناشی از مالاریا، در آفریقا رخ میدهد (بیشتر در کودکان زیر ۵ سال) در اکثر موارد، مرگ بر اثر مالاریا با یک چند تا از عوارض جدی این بیماری مرتبط است؛ از جمله: مالاریای مغزی و یا مشکلات تنفسی.
چندین حالت دیگر نیز بعد از ابتلا به این بیماری در فرد ایجاد خواهد شد. در رابطه با ایجاد مشکلات تنفسی به این صورت است که تجمع مایع درون ششها (ادم ریوی) میتواند تنفس را دشوار کند و یا نارسایی ارگانهای درونی. مالاریا میتواند منجربه نارسایی کلیهها یا کبد و یا پارگی طحال شود. هر یک از این شرایط میتواند خطرناک و مرگبار باشد. کم خونی نیز در اثر مالاریا ممکن است ایجاد شود زیرا مالاریا به گلیولهای قرمز آسیب میزند که این امر میتواند منجربه کم خونی (آنمی) شود.