آیا تا به حال به خاطر شدت بالا فشار کاری احساس کردید که هیچ کنترلی بر زندگی ندارید؟ یا هر آنچه اتفاق می افتد خارج از محدوده اختیارات و قدرت شماست؟ سرعت زندگی امروز به حدی بالا رفته است که حتی قوی ترین افراد نیز خستگی کار را حس می کنند و ممکن است چند روزی ترجیح دهند در یک دنیای خلوت و بدون دغدغه زندگی کنند. حقیقت این است که ما نمی توانیم جلوی این سرعت و ساعت های طولانی کاری را بگیریم اما می توانیم با داشتن اطلاعات در مورد خستگی، روش های دور شدن از استرس، ایجاد عادات مناسب در زندگی و تغییر سبک زندگی، ... تا حد زیادی از این فشار کم کنیم.

کمبود انرژی، کم خوابی و کاهش انگیزه می تواند غلبه بر خستگی عاطفی را دشوار کند. با گذشت زمان، این حالت مزمن و پر استرس می تواند به سلامت شما آسیب دائمی وارد کند. هر فردی که استرس طولانی مدت را تجربه می کند، ممکن است از نظر عاطفی خسته و تحت فشار قرار گیرد؛ این مقاله قرار است به شما کمک کند تا اطلاعات خود را گسترش دهید و بیش از پیش به فکر سلامت جسمانی و روان خود باشید. پس با ما همراه باشید...

علائم خستگی عاطفی چیست؟

علائم خستگی عاطفی می تواند هم احساسی و هم فیزیکی باشد. افراد خستگی عاطفی را متفاوت تجربه می کنند، اما به طور کلی علائم عبارتند از:

- کمبود انگیزه

- مشکل خواب

- تحریک پذیری

- خستگی جسمانی

- احساس ناامیدی

- غیبت

- بی تفاوتی

- سردرد

- تغییر در اشتها

- عصبی بودن

- مشکل در تمرکز

- عصبانیت غیر منطقی

- بدبینی

- احساس ترس

- افسردگی

کارفرمایانی که کارمندان آنها بیش از حد کار می کنند و از نظر عاطفی خسته هستند ممکن است متوجه تغییرات در عملکرد شغلی و روحیه کلی تیم شوند. به عنوان مثال آن ها هر روز می بینند که کارمندانشان به طور مکرر تاخیر دارند و پس از موعد مقرر در سرکار یا جلسات حاضر می شوند حتی ممکن است غیبت هایی بیش از حد تعیین شده داشته باشند. همچنین این کارمندان تعهد کمتری نسبت به قوانین دارند و ممکن است به راحتی نسبت به آن ها بی توجهی کنند.

تجربه مقداری استرس و اضطراب روزانه طبیعی است و حتی مفید است زیرا نقش نیرو محرکه ای را بازی می کند که فرد را دائم به انجام دادن سریع تر کار و وظیفه خود تشویق می کند، اما با گذشت زمان، استرس مزمن می تواند بر بدن تأثیر بگذارد. خستگی عاطفی ناشی از یک دوره طولانی استرس مداوم زندگی است؛ چه استرس شخصی و در خانه باشد، چه در محل کار.  آنچه باعث خستگی عاطفی می شود از فردی به فرد دیگر متفاوت است. آنچه ممکن است برای یک فرد استرس زا باشد، برای شخص دیگری کاملا قابل کنترل است.

علل ایجاد خستگی احساسی چیست؟

علل گوناگونی برای این مشکل وجود دارد اما برخی از این علل شایع تر است و بیشتر به چشم می خورد مانند:

- مشاغل پر فشار، مانند پرستاران، پزشکان، افسران پلیس و معلمان

- تحصیل در مدارس و دانشکده های سخت گیر مانند دانشکده پزشکی

- ساعات طولانی کاری خصوصا کاری که فرد نسبت به آن هیچ علاقه ای ندارد

- بچه دار شدن

- تربیت فرزندان

- استرس مالی یا فقر

- بی خانمانی

- مراقبت دائم از یکی از عزیزان مانند پدر بزرگ یا مادر بزرگ که به علت سالمندی نیاز به توجه و مراقبت بیشتری دارند.

- طولانی شدن مراحل طلاق

- مرگ یکی از اعضای خانواده یا دوست

- زندگی با یک بیماری یا آسیب مزمن

خستگی احساسی چگونه درمان می شود؟

برای کمک به کاهش علائم خستگی عاطفی می توانید تغییرات خاصی در سبک زندگی ایجاد کنید. انجام این تکنیک ها در ابتدا آسان نخواهد بود، اما با شروع به ایجاد عادات سالم تر، آسان تر می شوند. ایجاد تغییرات کوچک در عادات روزانه می تواند به مدیریت علائم و جلوگیری از فرسودگی عاطفی کمک کند. برای مثال:

عامل استرس زا را از بین ببرید

همین لحظه چند دقیقه فکر کنید و عامل و منشا استرس خود را پیدا کنید؛ آیا می توانید این عامل را از زندگی خود حذف کنید؟ اگر می توانید پس سریع تر دست به کار شوید و خود را از شر این احساس خستگی رها کنید اما اگر نمی توانید بهتر است راه های دیگر را امتحان کنید. اگر محیط کاری شما عامل خستگی عاطفی شماست، به تغییر شغل یا شرکت فکر کنید. اگر مدیر یا رئیس شما باعث استرس شما می‌شود، می‌توانید به بخش جدیدی منتقل شوید یا بخواهید زیر نظر مدیر دیگری قرار بگیرید.

برای از بین رفتن استرس در خانه می توانید از مدیتیشن و آروماتراپی بهره ببرید؛ در دنیایی که تکنولوژی بر روی تمامی ابعاد زندگی ما تاثیر گذار است می توانید تنها با چند کلیک ساده دریایی از اطلاعات را کسب کنید. مدیتیشن و آروماتراپی دو راه بسیار ساده و ارزان قیمت هستند که می توانید با آنها استرس را از خود دور کنید. در مدیتیشن تنها با چند دقیقه تمرکز در طول روز می توانید ارتباط عمیقی بین جسم و روح خود برقرار کنید و با آرامش بیشتری به ادامه فعالیت های روزمره خود بپردازید.

برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد آروماتراپی می توانید به مقالات گذشته سایت رجوع کنید اما در اینجا نیز به طور خلاصه توضیحاتی را در مورد آن ارائه می دهیم. رایحه درمانی به طور کلی یک درمان شفابخش است که طی آن از عصاره گیاهان طبیعی برای ارتقای سلامت و تندرستی استفاده می شود. در واقع بخارپز کردن یا فشار دادن گیاهان باعث آزاد شدن روغن های غنی از عطر می شود. استخراج عرقیات از گیاهان با روش های طبیعی باعث تولید روغن های خالص و با کیفیتی می شود که این رایحه ها یا جذب پوست می شوند یا از طریق بویایی وارد بدن می شوند. از محصولاتی که می توانید برای آروماتراپی استفاده کنید می توانیم به نمک حمام، روغن بدن، اسپریتزر های معطر اشاره کنیم.

غذای سالم بخورید:

تغذیه سالم به معنای انتخاب یک رژیم غذایی متعادل و غنی از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و گوشت بدون چربی است. هم چنین باید از خوردن تنقلات شیرین و غذاهای سرخ شده یا فرآوری شده خودداری کنید. این جمله کلیشه ای که " غذای سالم بخور" را قطعا همه ما هزاران بار شنیده ایم اما اجازه بدهید آن را دقیق تر نگاه کنیم. هنگامی که فرد استرس دارد معمولا تمایل به خوردن غذاهای شیرین پیدا می کند اما هنگامی که این مواد که عموما ارزش غذایی با ارزشی ندارند با ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن جایگزین شوند؛ هضم، خواب و سطح انرژی را نیز بهبود می بخشند و به صورت یک دومینو بر روی قسمت های مختلف زندگی ما اثر گذار خواهد بود.

اگر به دنبال کاهش وزن نیز هستید؛ این پاراگراف را با دقت بیشتری بخوانید زیرا می خواهیم نکاتی را بگوییم که می تواند به شما کمک کند تا به بدن ایده آل خود برسید. از غذاهای کامل یا whole Food استفاده کنید. به عبارت ساده تر، غذاهای کامل، غذاهایی هستند که یا اصلاً فرآوری نشده اند یا به میزان کمتری دستخوش تغییر  شده اند. غلات کامل، حبوبات، میوه ها و سبزیجات تازه مثال های خوبی از غذای کامل هستند. با انجام این کار، اکثریت قریب به اتفاق قند و چربی های مضر را حذف می کنید. از طرف دیگر مواد غذایی فراوری شده می توانند موجب اعتیاد به خوردن شوند زیرا معمولا گرسنگی را برطرف نمی کند و فرد همچنان به دنبال خوردن غذا های بیشتر است در حالی که غذاهای کامل به طور طبیعی نقش سیر کنندگی دارند و حتی حفظ کالری آنها در محدوده سالم بسیار آسان تر است.

ورزش را فراموش نکنید:

ورزش منظم بهترین هدیه ای است که می توانید به جسم و روح خود بدهید. فواید این کار پس از مدتی چنان در زندگی شما نمایان خواهد شد که دیگر قادر به ترک آن نیستید و معتاد آن می شوید. ورزش کردن نه تنها می تواند شما را به بدن دلخواه و ایده آل تان برساند بلکه می تواند زندگی جنسی شما، خلق و خو، سلامت روانی، خواب و دیگر ابعاد زندگی را بهبود ببخشد. هر نوع ورزش ای می تواند سبب ترشح اندورفین شود. اندورفین نام هورمونی است که مسکن درد است و همچنین موجب ایجاد حس لذت و خوشحالی می شود. اگر شغل سختی دارید یا در برهه ای از زندگی خود به سر می برید که استرس زیادی را تحمل می کنید بهتر است ورزش را رها نکنید و در طول روز زمانی هر چند کوتاه را به آن اختصاص دهید.

الکل را محدود کنید :

الکل ممکن است به طور موقت خلق و خوی شما را تقویت کند، اما این احساس به سرعت از بین می رود و شما را بیشتر از قبل مضطرب و افسرده می کند. الکل همچنین در خواب شما اختلال ایجاد می کند.

خواب کافی داشته باشید:

محدود کردن کافئین، استفاده نکردن از وسایل هوشمند از قبیل تلفن های همراه و لپ تاپ و ... قبل از خواب و سایر موارد می تواند تضمین کننده کیفیت و کمیت خواب شما باشد.

بیشتر بخوانید: احساس گناه در کودکان به چه شکل است؟

ذهن آگاهی یا mindfulness را تمرین کنید :

ذهن آگاهی اصطلاحی است که احتمالاً آن را زیاد می شنوید، اما تکنیک های تمرکز حواس بسیار بیشتر از این حرف هاست. آنها از نظر علمی برای کاهش استرس و اضطراب شناخته شده اند و می توانند کلید تعادل احساسات شما باشند. ذهن آگاهی عمل درگیر شدن با لحظه حال است که باعث می شود حواس شما را از فکر های منفی گذشته یا آینده پرت کند. راه های زیادی برای تمرین ذهن آگاهی مانند یوگا، مراقبه، تمرینات تنفسی، پیاده روی خصوصا در طبیعت، نوشتن احساسات و افکار در دفتر وجود دارد.

ارتباط برقرار کردن به دوستان صمیمی و قابل اعتماد:

صحبت چهره به چهره با یک دوست، راهی فوق العاده برای رهایی از استرس است. شخصی که گوش می دهد لزوماً مجبور نیست مشکلات شما را برطرف کند. آنها فقط می توانند شنونده خوبی باشند. یک دوست قابل اعتماد یا یکی از اعضای خانواده می تواند بدون قضاوت به حرف های شما گوش کند. اگر کسی را ندارید که به او مراجعه کنید، بررسی کنید که آیا کارفرمای شما برنامه ای برای حمایت از کارمندان خود از طریق مشاوره را دارد یا خیر.

استراحت کنید:

گاهی انقدری افراد درگیر کار می شوند که به طور کامل خود را فراموش می کنند اما همواره در برنامه های زندگی خود جایی برای استراحت خالی کنید. چه به مسافرت چند روزه بروید، چه در حد چند ساعت به سینما بروید، همه این ها می توانند تاثیر مثبت خود را بر زندگی شما بگذارند.

با افراد حرفه ای در این باره صحبت کنید:

همراه با ایجاد تغییرات در سبک زندگی، جستجوی کمک حرفه ای برای درمان خستگی عاطفی مهم است. یک متخصص مانند یک روانشناس می تواند به شما کمک کند تا این مشکل را بر طرف کنید. یکی از روش های درمانی که روانشناسان از آن استفاده می کنند درمان شناختی رفتاری (CBT) است. این درمان شکلی از روان درمانی است که به عنوان گفتار درمانی نیز شناخته می شود.

با پزشک خانواده خود صحبت کنید :

گاها برای بهبود اوضاع، پزشک خانوادگی شما راهکار هایی را جلوی پای شما می گذارد. داروهای ضد افسردگی، مانند مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، داروهای ضد اضطراب، یا داروهای خواب تجویزی برای کمک به درمان خستگی عاطفی استفاده شده‌اند. SSRI ها افسردگی را با افزایش سطح سروتونین در مغز، از طریق جلوگیری از بازجذب آن ها و افزایش غلظت آن در فضای بین سلولی درمان می کنند. سروتونین یکی از پیام رسان های شیمیایی (انتقال دهنده های عصبی) است که سیگنال ها را بین سلول های عصبی مغز (نورون ها) حمل می کند. SSRI ها همچنین ممکن است برای درمان شرایطی غیر از افسردگی مانند اختلالات اضطرابی استفاده شوند. این دارو ها نیز مانند دیگر دارو ها عوارض جانبی خاص خودشان را دارند :

- حالت تهوع، استفراغ یا اسهال

- سردرد

- خواب آلودگی

- خشکی دهان

- بی خوابی

- عصبی بودن، آشفتگی یا بی قراری

- سرگیجه

- مشکلات جنسی، مانند کاهش میل جنسی، مشکل در رسیدن به ارگاسم یا ناتوانی در حفظ نعوظ (اختلال نعوظ)

- تاثیر بر اشتها که منجر به کاهش وزن یا افزایش وزن می شود

خطرات مرتبط با خستگی احساسی:

- فشار خون بالا، که خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می دهد

- سرماخوردگی و عفونت های مکرر

- افزایش وزن

- بی خوابی

- پیری زودرس

- اضطراب

- افسردگی