فوبیا_ قسمت سوم: آئروفوبیا

منتشر کننده رایا مگ

بدون نظر 2 0

قسمت سوم مجموعه "فوبیا ها" به یکی از شایع ترین فوبیا ها و صد البته یکی از شایع ترین آن ها اختصاص دارد و آن هم چیزی نیست جز آئروفوبیا یا aerophobia.

همان طور که احتمالا از روی اسم آن می توانید حدس بزنید؛ آئروفوبیا به معنی ترس شدید از پرواز در هواپیماست. اگر دو قسمت قبلی را مطالعه نکردید بهتر است قبل از هر چیزی خلاصه زیر را مطالعه کنید تا به خوبی با مفهوم فوبیا و تفاوت آن با ترس آشنا شوید:

ترس یک بخش طبیعی زندگی ماست و هر انسان سالمی آن را تجربه می کند. در حقیقت ترس به ما کمک می کند تا از ورود به موقعیت های خطرناک خودداری کنیم و در لحظات بحرانی تصمیمات درست بگیریم. در شرایط عادی می توان ترس را از طریق عقل و منطق مدیریت کرد. بدین معنا که ترس کل زندگی ما را تسخیر نمی کند و از ما انسان غیر منطقی ای نخواهد ساخت.

با این حال؛ فوبیا ها واکنش ترس عادی انسان را به واکنشی تبدیل می کنند که مدیریت و کنترل آن بسیار سخت است. ترس ها غالبا به تجربیات گذشته مربوط هستند برای مثال اگر شما در کودکی مورد حمله یک سگ قرار گرفته باشید ممکن است امروزه از سگ ها بترسید. گاهی اوقات هم ترس از شخص دیگری آموخته می شود؛ مانند کودکی که به دلیل واکنش و ترس مادرش از عنکبوت، از آن می ترسد.

موضوع ترس هر چه که باشد، ممکن است هنگام مواجهه با آن احساس اضطراب یا ناراحتی کنید. برای مثال اگر از پرواز می ترسید؛ به نحوی می توانید علائم خود را مدیریت کنید یا ترجیح دهید از طریق قطار یا ماشین مسافرت کنید اما اگر لازم باشد باز هم می توانید خود را متقاعد کنید که انتخاب راه هوایی گزینه مناسبی است.

اگر فوبیای قابل تشخیصی نسبت به یک شی یا موقعیت خاص دارید، پاسخ شما شدیدتر خواهد بود. در همین مثال ذکر شده، اگر فرد فوبیا پرواز داشته باشد ممکن است قرار های کاری خود را به علت ترس از پرواز لغو کند یا حتی از همراهی دوست خود و استقبال از او در فرودگاه خودداری کند زیرا محیط فرودگاه نیز برای او رنج آور است.

درباره همین آئروفوبیا باید بگوییم که ممکن است بدانید که ترس شما غیرمنطقی است. حتی اگر نگاهی به آمار بیندازیم می بینیم که اعداد و ارقام هم به ما می گویند که این ترس نا به جاست چرا که آمار نشان می دهد که مسافرت هوایی کمترین میزان مرگ و میر را در بین سایر اشکال حمل و نقل دارد اما به هر حال افرادی که فوبیا پرواز دارند نمی توانند با اتکا به این جملات از ترس خود کم کنند یا آن را کنترل کنند.

به عنوان انسان، رابطه ما با پرواز در قرن گذشته به طرز چشمگیری تغییر کرده است. سفرهای هوایی از یک فانتزی به یک روش حمل و نقل رایج و پرکاربرد تبدیل شده است. طبق گزارش انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی (IATA) روزانه حدود 100000 پرواز در جهان انجام می شود. سفرهای هوایی در سال های اخیر هم از نظر فراوانی و هم از نظر ایمنی کلی افزایش یافته است پس می توان گفت که حمل و نقل هوایی یکی از امن ترین روش های حمل و نقل است.

ترس افراد مبتلا به آئروفوبیا، مربوط به تنها یک جنبه خاص از پرواز نیست. این افراد ممکن است از فرود آمدن هواپیما، برخاستن و یا حتی از خود محبوس بودن در داخل هواپیما بترسند. اگر شما هم به این فوبیا مبتلا هستید باید بگوییم که تنها نیستید و ترس از پرواز امری رایج است؛ تحقیقات نشان می دهد که حدود 25 میلیون بزرگسال در ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می دهد.

چه کسانی در معرض خطر ایروفوبیا هستند؟

آئروفوبیا بیشتر در افراد بین 17 تا 34 سال دیده می شود. اگر نگاهی مو شکافانه به این بازه سنی بیندازید؛ متوجه میشوید که اکثر تغییرات مهم زندگی در این بازه زمانی به وجود می آیند. این زمانی، زمانی است که برخی افراد مدرک فارغ التحصیلی خود را دریافت می کنند، برخی دیگر فرزند خود را به دنیا می آورند و یا ازدواج می کنند. بنابراین مردم می ترسند که پرواز در چنین زمان مهمی زندگی آنان را به خطر بیندازد و آنان را از تجربه روز های شیرینی که برایش زحمت بسیار کشیده اند دور کند.

لزوما قرار نیست که همه افراد از ابتدا چنین فوبیایی داشته باشند؛ ممکن است شخصی برای سال ها بدون اضطراب پرواز کند و سپس به آئروفوبیا مبتلا شود.

چه چیزی باعث آئروفوبیا می شود؟

آئروفوبیا معمولاً دلیل خاصی ندارد. اگر خاطرتان باشد در ابتدای متن اشاره کردیم که برخی فوبیا ها ممکن است از یک تجربه ناخوشایند آغاز شوند؛ در آن جا به مثال سگ اشاره کردیم که اگر در کودکی توسط یک سگ مورد حمله قرار بگیرید احتمالا از سگ ها بترسید. اما آیا هر کسی که آئروفوبیا دارد حتما تجربه ناخوشایندی از پرواز های گذشته داشته است؟

قطعا خیر! بسیار نادر است که یک فرد به علت تجربه قبلی خود از پرواز خودداری کند. محرک های خاص در این باره شامل موارد زیر است:

- اخبار مربوط به تروریسم، سقوط یا هر گونه خشونت دیگری که در هواپیما اتفاق می افتد از جمله دلایلی هستند که افراد مبتلا به این فوبیا بیان می کنند.

- برخاستن هواپیما از باند فرودگاه و بالعکس، فرود آن

-افکاری که در مغز فرد مبتلا به فوبیا وجود دارد؛ مانند رخ دادن یک آتش سوزی در داخل هواپیما یا حتی وجود یک بیماری و پخش شدن آن در هوا و فضای بسته هواپیما.

- آشفتگی هایی که در طی پرواز رخ می دهد.

شاید برایتان جالب باشد که برخی دیگر از انواع فوبیا هم می توانند بر روی آئروفوبیا موثر باشند؛ در ادامه نگاهی به لیستی از این دست فوبیا ها می اندازیم و به طور خلاصه توضیحی ارائه می دهیم:

- آکروفوبیا:

ترس از ارتفاع اولین و واضح ترین این موارد است.

- آگورافوبیا:

به طور خلاصه این افراد از اینکه خود را در موقعیتی قرار دهند که نتوانند به راحتی فرار کنند وحشت دارند بنابراین ممکن است از خرید کردن در یک مرکز خرید شلوغ، سوار شدن به هواپیما و ... خودداری کنند و به طور کلی با بیرون رفتن از خانه مشکل داشته باشند. با توجه به این رفتارهای اجتنابی، زندگی یک فرد مبتلا به آگورافوبیا می تواند بسیار محدود کننده و منزوی شود و زندگی شخصی و حرفه ای آنها را به شدت تحت تاثیر قرار دهد

- آنتروپوفوبیا:

آنتروپوفوبیا ترس از مردم است. شاید این موضوع برایتان غیر قابل درک باشد اما افراد مبتلا به آنتروپوفوبیا از تصور اینکه در کنار دیگران هستند، احساس ترس یا اضطراب شدید می کنند.

- کلاستروفوبیا:

کلاستروفوبیا ترس شدید از فضا های بسته است. با این تفاسیر برایتان کار سختی نیست که متوجه شوید این افراد به عنوان مثال از چه مکان هایی بیشتر می ترسند. افراد مبتلا به کلاستروفوبیا عموما از وارد شدن به مکانی هایی از قبیل تونل، آسانسور، قطار، هواپیما، غار ها وحشت دارند. متاسفانه این فوبیا به همین سادگی ها هم نیست و می تواند در روند درمان فرد اختلال ایجاد کند چرا که آن ها از وارد شدن به دستگاه تصویر برداری MRI نیز می ترسند.

- میسوفوبیا (گرمافوبیا یا ترس از میکروب ها):

جرموفوبیا که به زبان فارسی میکروب هراسی نیز نامیده می شود؛ ترس از میکروب هاست. منظور از میکروب ها تنها یک دسته خاص از آن ها نیست؛ "میکروب" به طور گسترده به هر میکروارگانیسمی اطلاق می شود که باعث بیماری می شود و باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و انگل ها را در بر می گیرد.

این افراد از تصور اینکه در معرض میکروب ها قرار می گیرند عصبی و مضطرب می شوند و از موقعیت هایی که احساس می کنند آن ها را در معرض این عوامل بیماری زا قرار می دهد، اجتناب می کنند و به سرعت آن محل را ترک می کنند. البته که این نوع از فوبیا به راحتی می تواند زندگی آنان را در مدرسه، محل کار و ... تحت تاثیر قرار دهد چرا که به عنوان مثال آن ها خود را مجبور به شستن مکرر دست ها می کنند و به همین دلیل بهره وری و تمرکز آنان در مدرسه و محل کار کاهش پیدا می کند.

بیشتر بخوانید: فوبیا_ قسمت دوم: نکتوفوبیا

علائم آئروفوبیا چیست؟

اگر فوبیا پرواز داشته باشید؛ ممکن است به هر نحوی که شده خود را از پرواز کردن منصرف کنید و این به چه معناست؟ بله! به معنای از دست دادن یک مسافرت خانوادگی زیبا، کنسل کردن یک قرار کاری مهم و دیگر اتفاقاتی که در زندگی مهم تلقی می شوند. در نتیجه بهتر است با علائم این فوبیا آشنایی داشته باشیم تا در صورت لزوم بتوانیم با آن مقابله کنیم:

- لرز

- سرگیجه و سبکی سر

- تعریق بیش از حد یا هیپرهیدروزیس

در هیپرهیدروزیس، غدد عرق بدن شما بیش از حد کار می کنند. دقت داشته باشید که منظور ما در شرایطی است که افراد دیگر به این اندازه تعریق ندارند

- تپش قلب

- حالت تهوع

- تنگی نفس

- ناراحتی معده یا سوهاضمه

آئروفوبیا چگونه تشخیص داده می شود؟

آزمایش تشخیصی خاصی برای ایروفوبیا وجود ندارد. کادر درمان به دقت علائم شما را بررسی می کند و سوالات مختلفی در مورد ترس شما از پرواز از شما می پرسد. آئروفوبیا، می تواند از خفیف (یعنی اگر در شرایطی باشید که مجبور به پرواز باشید این کار را انجام می دهید اما مضطرب می شوید) تا شدید ( بیش از 5 سال است که از پرواز اجتناب می کنید) متغیر باشد.

آئروفوبیا چگونه مدیریت یا درمان می شود؟

بسیاری از افراد می توانند با روان درمانی بر ترس خود از پرواز غلبه کنند. کادر درمان ممکن است یکی از روش های زیر را به شما پیشنهاد کند:

درمان شناختی رفتاری (CBT):

تمرکز CBT بر کمک به شما در تغییر طرز فکرتان در مورد پرواز است. این درمان شامل یادگیری در مورد نحوه عملکرد هواپیما ها یا بررسی آمار ایمنی برای سفرهای هوایی در مقابل سایر اشکال سفر است. درمانگر شما همچنین می تواند تکنیک هایی را برای مدیریت محرک های خاص به شما آموزش دهد. به عنوان مثال، تنفس عمیق یا مدیتیشن در هنگام برخاستن، فرود یا تلاطم می تواند علائم اضطراب شما را کاهش دهد.

همچنین درمانگر به شما می گوید که هنگام تجربه این اضطراب با مهماندار یا دیگر افراد حاضر در هواپیما، درمورد احساس خود حرف بزنید و آن ها را بازگو کنید.

از جمله مواردی که برای کنترل این علائم پیشنهاد می شود این است که متمرکز بمانید. برای چهار شماره نفس عمیق بکشید و سپس برای شش شماره رها کنید. تمرکز کنید و قوزک پاهای خود را ضربدری کنید و دستان خود را جلوی قفسه سینه بزنید؛ در حالی که زبان خود را روی سقف دهان خود قرار داده اید، نفس عمیق بکشید.

هم چنین می توانید چیز هایی را پیدا کنید که به شما احساس آرامش می دهند؛ برای مثال موسیقی آرام بخش گوش کنید و یا میان وعده هایی که از آن ها لذت می برید را از قبل بسته بندی کنید و با خود همراه داشته باشید.

مواجهه درمانی:

این نوع درمان به تدریج شما را در معرض مکان ها، افکار یا موقعیت هایی قرار می دهد که به سفر هوایی مربوط می شود؛ برای مثال می توانید از یک فرودگاه دیدن کنید و ورود و خروج هواپیماها را تماشا کنید. هم چنین ابزارهای واقعیت مجازی مانند شبیه سازی کامپیوتری پرواز نیز می توانند به شما کمک کنند بر ترس خود از پرواز غلبه کنید. روان درمانی ممکن است به صورت تک به تک با یک درمانگر یا در یک محیط گروهی باشد. حتی برخی از شهرها در ایالات متحده برنامه های گروه درمانی در فرودگاه ها دارند.

دارو درمانی:

دارو برای مدیریت طولانی مدت ایروفوبیا یا سایر اختلالات فوبی خاص خیلی موثر نیست. اما اگر مجبور به پرواز هستید و نگران حمله پانیک هستید، پزشک شما ممکن است داروهای ضد اضطراب را بر اساس نیاز شما برایتان تجویز کند.