زیبایی و سلامت پوست و مو دیگر مختص به خانم ها نیست و همه روزه شاهد متقاضیان آقا در کلینیک ها برای برطرف کردن مشکلاتی از قبیل ریزش مو و ... هستیم. این موضوع نشان می دهد افراد زیادی در جامعه به سلامت و زیبایی خود اهمیت می دهند و تمایل دارند با بدن و نعمت های خدادادی خود مانند الماسی گرانبها رفتار کنند.

از آنجایی که یکی از مشکلات شایع در دنیا خصوصا در بین ایرانیان، ریزش مو است؛ تصمیم گرفتیم در این مقاله به بررسی کامل ریزش مو و علل مرتبط با آن بپردازیم. پس اگر شما هم گریبان گیر ریزش مو هستید و هر روز صحنه ناراحت کننده ریختن موهایتان بر روی تخت خواب و برس سر تان را مشاهده کنید بهتر است تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

مقدمه ای بر ریزش مو:

موهای جدید به طور معمول جایگزین موهای از دست رفته می شوند، اما همیشه این اتفاق نمی افتد. آکادمی پوست آمریکا (AAD) اشاره می کند که 80 میلیون مرد و زن در آمریکا ریزش موی ارثی (آلوپسی) دارند. آلوپسی نه تنها بر روی موهای سر، بلکه می تواند بر روی موهای کل بدن نیز تاثیر گذار باشد.

اگرچه آلوپسی در افراد مسن شیوع بیشتری دارد، اما ریزش مو بیش از حد طبیعی در کودکان را نیز شاهد هستیم. ریزش بین 50 تا 100 تار مو در روز طبیعی است. با حدود 100000 تار مو روی سر، آن ریزش کوچک قابل توجه نیست. ریزش مو می تواند دائمی یا موقتی باشد کمااینکه ریزش می تواند به صورت ناگهانی و طی یک بازه کوتاه مدت اتفاق بیوفتد یا می تواند طولانی مدت باشد.

شمارش میزان ریزش مو در یک روز غیرممکن است. اگر بعد از شستن موهای خود متوجه مقدار زیادی مو در مجرای فاضلاب یا توده های مو در برس خود می شوید، می توانید به ریزش موی شدید خود شک کنید. هم چنین وجود قسمت های خالی بر روی سر شما یا طاسی می تواند دلیل خوبی برای پیگیری روند درمان باشد.

چه چیزی باعث ریزش مو می شود؟

بهتر است قبل از انجام هر کاری، با پزشک متخصص پوست و مو قرار ملاقات بگذارید. عمدتا ریزش مو به علت طاسی ارثی با الگوی مردانه یا زنانه است. اگر در خانواده سابقه طاسی دارید، ممکن است این نوع ریزش مو داشته باشید. برخی از هورمون های جنسی می توانند باعث ریزش موی ارثی شوند. در برخی موارد، ریزش مو ممکن است با یک توقف ساده در چرخه رشد مو رخ دهد. بیماری‌های بزرگ، جراحی‌ها یا رویدادهای آسیب‌زا می‌توانند باعث ریزش مو شوند. با این حال و در چنین شرایطی، موهای شما معمولاً بدون نیاز به درمان خاصی شروع به رشد می کنند.

در ادامه مواردی را که تغییرات هورمونی در بدن انسان، باعث ایجاد ریزش مو می شوند را آوردیم:

- بارداری

- زایمان

- قطع مصرف قرص های ضد بارداری

- یائسگی

بیماری ها و مشکلات پزشکی که موجب ریزش مو می شوند نیز عبارتند از:

- بیماری تیرویید

- آلوپسی آره آتا (یک بیماری خود ایمنی که به فولیکول های مو حمله می کند)

- عفونت های پوست سر

- بیماری‌هایی که باعث ایجاد اسکار می‌شوند، مانند لیکن پلان و برخی از انواع لوپوس

ریزش مو همچنین می تواند به دلیل داروهایی باشد که برای درمان استفاده می شود:

- سرطان

- فشار خون بالا

- آرتروز

- افسردگی

- مشکلات قلبی

یک شوک فیزیکی یا احساسی ممکن است باعث ریزش موی قابل توجه شود. نمونه هایی از این نوع شوک عبارتند از:

- مرگ در خانواده

- کاهش وزن شدید

- تب بالا

- افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا (اختلال مو کشیدن)

رژیم غذایی فاقد پروتئین، آهن و سایر مواد مغذی نیز می تواند منجر به نازک شدن موها شود. هم چنین ریزش موی کششی می تواند به دلیل مدل مویی باشد که با کشیدن خیلی محکم موها به عقب، فولیکول ها را تحت فشار قرار می دهد.

ریزش مو چگونه تشخیص داده می شود؟

ریزش مداوم مو اغلب نشان دهنده یک مشکل اساسی در سلامت شماست. پزشک متخصص پوست می تواند علت ریزش مو را بر اساس معاینه فیزیکی و سابقه پزشکی شما تعیین کند. پس از تشخیص می توان با راه های ساده تری مانند تغییر رژیم غذایی و تغییر دارو هایی که قبلا برای شما تجویز شده و مصرف می کنید تا حدی این مسئله را بهبود داد. اگر متخصص پوست شما به یک بیماری خودایمنی یا پوستی مشکوک باشد، ممکن است از پوست سر شما نمونه برداری کند.

مهم است که به خاطر داشته باشید که رشد و ریزش مو یک فرآیند پیچیده است. تعیین علت دقیق ریزش می تواند زمان بر و نیازمند صبوری و حوصله شما در پیگیری فرآیند درمانی باشد.

روش های درمان ریزش مو

داروها:

احتمالاً داروها اولین پیشنهاد برای درمان ریزش مو خواهند بود. داروهای بدون نسخه (OTC) در این زمینه معمولاً از کرم‌ها و ژل‌های موضعی تشکیل شده‌اند که مستقیماً روی پوست سر مالیده می شوند. رایج ترین محصولات حاوی ماده ای به نام ماینوکسیدیل (Rogaine) هستند. عوارض جانبی ماینوکسیدیل شامل تحریک پوست سر و رشد مو در نواحی مجاور مانند پیشانی یا صورت است.

پزشکان داروی خوراکی فیناستراید (Propecia) را برای طاسی با الگوی مردانه تجویز می کنند. عوارض جانبی نادر فیناستراید شامل کاهش میل جنسی و اختلال در عملکرد جنسی است و اگر بیش از حد مصرف شود با احتمال بسیار کمی می تواند موجب سرطان پروستات شود.

پزشکان کورتیکواستروئیدهایی مثل پردنیزون را هم تجویز می کند. افراد مبتلا به آلوپسی آره آتا می توانند از این دارو برای کاهش التهاب و سرکوب سیستم ایمنی استفاده کنند. کورتیکواستروئیدها از هورمون های ساخته شده توسط غدد فوق کلیوی شما تقلید می کنند. غدد فوق کلیوی، دو غده بسیار کوچک به شکل مثلث و دایره ای هستند که در بالا و بر روی کلیه ها قرار گرفته اند. این غدد از دو لایه قشری و مرکزی تشکیل شده است و هر یک مسئول ترشح هورمون های خاصی است که لایه دیگر توانایی ترشح آن را ندارد.

هورمون های این غده به حدی حائز اهمیت هستند که اختلال در ترشح و تنظیم آن ها می تواند مشکلات جدی را برای بدن به وجود بیاورد. از جمله این هورمون ها می توان به کورتیزول و آلدسترون اشاره کرد.

عوارض جانبی احتمالی این دسته از داروها عبارتند از:

- گلوکوم

- احتباس مایعات و تورم در ساق پا

- فشار خون بالا اصطلاح نادرستی که در بین مردم رایج است این است که از عبارت " فشار خون " به عنوان یک بیماری و مشکل استفاده می کنند. در واقع فشار خون نیروی وارد شده از جریان خون به دیواره رگ هاست و تمامی انسان های زنده این فشار را دارند. اما در صورتی که این عدد از حد خاصی بالاتر برود، سلامت وی تهدید می شود و در این هنگام باید به جای عبارت " فشار خون " از عبارت " پر فشاری خون " یا " فشار خون بالا " استفاده کرد.

- آب مروارید

- قند خون بالا

- عفونت ها

- از دست دادن کلسیم از استخوان ها، که ممکن است منجر به پوکی استخوان شود

- پوست نازک و کبودی با ضربه و فشار های کوچک

- گلو درد

- گرفتگی صدا

گاهی اوقات، داروها برای جلوگیری از ریزش مو کافی نیستند و به ناچار پزشکان مجبور هستند روش های دیگر را به کار بگیرند. برای مثال :

جراحی:

جراحی کاشت مو شامل جابجایی بخش های کوچکی از پوست است که چند تار مو را در خود جای داده اند. با انتقال این پوست به بخش های طاس سر می توان ناهماهنگی رشد مو را پوشش داد. این روش برای افرادی که طاسی ارثی دارند به خوبی جواب می دهد زیرا آن ها معمولا موهای بالای سر خود را از دست می دهند. در صورتی که ریزش موی شما پیشرونده باشد؛ در طول زمان به انجام چندین باره این جراحی نیاز خواهید داشت.

در نوعی دیگر از جراحی، جراح آن قسمت از پوست سر را که فاقد مو است برمی دارد. سپس جراح ناحیه مورد نظر را با تکه ای از پوست سر شما که دارای مو است می بندد. انبساط بافت نیز می تواند نقاط طاس را  بپوشاند. در اولین جراحی، جراح یک گشاد کننده بافت را در زیر قسمتی از پوست سر شما که دارای مو است و در کنار نقطه طاسی قرار دارد، قرار می دهد. پس از چند هفته، منبسط کننده قسمتی از پوست سر شما را که دارای مو است، باز و پهن می کند. در جراحی دوم، جراح شما منبسط کننده را برمی دارد و ناحیه منبسط شده پوست سر را روی نقطه طاس می کشد.

تا اینجا همه چیز در ظاهر خوب پیش می رود اما این جراحی ها گران هستند و معمولا کمتر کسی به سراغ آن ها می رود؛ کمااینکه این جراحی هم مانند جراحی های دیگر بدون عوارض نیست و خطراتی دارد که فرد بیمار را تهدید می کند:

- رشد مو تکه تکه

- خون ریزی

- اسکارهای پهن

- عفونت

- همچنین ممکن است پیوند شما موفقیت آمیز نباشد، این موضوع به این معنی است که باید جراحی را تکرار کنید.

بیشتر بخوانید: عوامل ریزش مو چیست؟

چگونه می توانم از ریزش مو جلوگیری کنم؟

خبر خوب اینکه برای پیشگیری از ریزش مو نیازی نیست کار های سخت یا هزینه بر انجام دهید. تنها با دقت و انجام ندادن چند کار ساده و کوچک می توانید سلامت مو های خود را تضمین کنید.

در اولین مرحله از بستن محکم موها و فشار وارد کردن به فولیکول مو خودداری کنید. با گذشت زمان، این مدل ها برای همیشه به فولیکول های مو آسیب می رسانند و دیگر قابل جبران نیستند.

در مرحله دوم اطمینان حاصل کنید که از یک رژیم غذایی متعادل که حاوی مقادیر کافی آهن و پروتئین است استفاده می کنید. اگر دچار ریزش مو هستید حتی می توانید از شامپو های ملایم مانند شامپو های بچه برای شستن موهای خود استفاده کنید. این کار تنها درصورتی پیشنهاد نمی شود که موهای بسیار چربی داشته باشید. بهتر است موهایتان را یک روز در میان بشویید و همیشه موها را خشک کنید البته دقت داشته باشید که باید از مالیدن موها خودداری کنید.

محصولات و ابزارهای حالت دهنده نیز از عوامل رایج ریزش مو و مهم ترین دشمن موها هستند. نمونه هایی از محصولات یا ابزارهایی که می توانند بر ریزش مو تأثیر بگذارند عبارتند از:

- سشوار

- شانه های گرم کننده

- اتو مو

- محصولات رنگ مو

اگر تصمیم دارید موهایتان را با وسایل گرم کننده حالت دهید، این کار را فقط زمانی انجام دهید که موهایتان خشک است و تا حد امکان تنظیمات دستگاه را روی پایین ترین حالت ممکن قرار دهید.

داروی ماینوکسیدیل چگونه بر مو ها تاثیر می گذارد؟

اگر ریزش مو دارید، ممکن است قبلاً نام ماینوکسیدیل که به نام روگین نیز شناخته می شود، شنیده باشید. این درمان محبوب ریزش مو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید شده است. این دارو به صورت مایع یا فوم برای درمان طاسی مردانه و زنانه در دسترس است.  Rogaine فقط برای انواع خاصی از طاسی به کار می رود و یک دستور العمل کلی برای هر نوع ریزش مو و با هر علتی نیست. در صورتی که می خواهید از این دارو نتیجه بگیرید باید زمانی در حدود 4 ماه صبوری کنید.

Rogaine در واقع یک گشاد کننده عروق است. اعتقاد بر این است که ماینوکسیدیل ( ماده فعال این دارو ) با بزرگ‌کردن جزئی فولیکول‌های مو و طولانی‌تر کردن فاز رشد مو اثر خود را اعمال می کند؛ در نتیجه  با فولیکول های بیشتر در مرحله رشد، پوشش موی بیشتری را روی پوست سر خود خواهید دید.

روگین در افراد زیر 40 سال و برای کسانی که با اولین علائم ریزش مو شروع به استفاده از آن می کنند بیشترین تاثیر را دارد. متاسفانه این دارو به افرادی که کاملا کچل شده اند کمک خاصی نمی کند و بی تاثیر است.

بر اساس یک مطالعه در سال 2003، روگین بی خطر در نظر گرفته می شود و عوارض جانبی آن معمولا جدی نیستند. رایج ترین عوارض جانبی این دارو عبارتند از:

- تحریک پوست سر

- رشد مو در نواحی مجاور مانند پیشانی شما

- تغییر در بافت یا رنگ مو

نکته ای که باید بسیار به آن توجه کنید این است که همواره مراقب باشید تا روگین به داخل چشم شما نریزد؛ در صورتی که این اتفاق افتاد معطل نکنید و سریعا چشم خود را با مقدار زیادی آب خنک بشویید. هنگامی که برای اولین بار استفاده از Rogaine را شروع می کنید، ممکن است در چند هفته اول متوجه افزایش ریزش مو شوید زیرا فولیکول های مو موهای قدیمی را بیرون می راند تا فضایی برای رشد فولیکول های جدید ایجاد کند.