شوره سر یک بیماری شایع است که باعث پوسته پوسته شدن پوست سر می‌شود. مسری یا جدی نیست. اما می‌تواند درمان آن دشوار باشد. شوره سر خفیف را می‌توان با یک شامپوی ملایم روزانه درمان کرد. اما اگر اثرگذار نباشد، ممکن است نیاز به یک شامپوی دارویی ساختگی طبق نسخه پزشک باشد. علائم شوره سر ممکن است بعدها برگردد. در واقع شوره سر نوعی درماتیت سبورئیک خفیف محسوب می‌شود.

علایم شوره سر

علائم شوره سر و نشانه های آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

- حضور پوسته های ریز بر روی پوست سر، مو، ابرو، ریش یا سبیل و شانه های شما

- خارش پوست سر

- پوسته پوسته شدن پوست سر در نوزادان با ناراحتی پوستی درماتیت سبوره نوزادی

اگر استرس داشته باشید، ممکن است علائم و نشانه ها شدیدتر باشند و در فصول سرد و خشک سال تمایل به وخیم شدن دارند.

علل شوره سر

شوره سر ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. از جمله علل شوره سر:

- پوست تحریک شده و روغنی

- شامپو نکردن کافی

- قارچ مخمر مالاسزیا که از روغن های موجود در پوست سر بیشتر بزرگسالان تغذیه می‌کند

- پوست خشک

- حساسیت به محصولات مراقبت از مو (درماتیت تماسی)

- سایر شرایط پوستی مانند پسوریازیس و اگزما

بیشتر بخوانید: معرفی مزوتراپی

فاکتورهای خطر شوره سر

تقریباً هر کسی می‌تواند شوره داشته باشد، اما برخی از فاکتورهای شوره سر می‌توانند شما را نسبت به ابتلا به این بیماری پوستی حساس تر کنند، از جمله:

- سن. شوره سر معمولاً در بزرگسالی شروع می‌شود و تا دوران میانسالی ادامه می‌یابد. این بدان معنا نیست که افراد مسن تر به شوره سر مبتلا نمی‌شوند. برای برخی از افراد، این مشکل می تواند مادام العمر باشد.

- مرد بودن. از آنجا که بیشتر مردان دچار شوره سر می‌شوند، برخی محققان فکر می‌کنند هورمون های مردانه ممکن است نقشی در این زمینه داشته باشند.

- بیماری های خاص. بیماری پارکینسون و سایر بیماری هایی که بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارند همچنین خطر ابتلا به شوره سر را افزایش می‌دهد. به همین ترتیب، داشتن HIV یا سیستم ایمنی ضعیف شده نیز موثر است.

تشخیص شوره سر

تشخیص و درمان شوره سر باید توسط پزشک انجام شود. برای تشخیص شوره سر نیازی به مقدمات خاصی ندارید. پزشک شما به راحتی می‌تواند با نگاه کردن به پوست سر شما، شوره و علت آن را تشخیص دهد. اگر استفاده از محصولات جدید مراقبت از مو را شروع کرده اید، آن ها را با خود در زمان ملاقات ببرید یا آمادگی داشته باشید که در مورد آن ها با پزشک خود صحبت کنید؛ تا بتواند تشخیص دهد که آیا این محصولات باعث ایجاد شوره سر شما شده اند یا خیر.

درمان شوره سر

خارش و پوسته پوسته شدن پوست سر در شوره سر تقریباً همیشه قابل کنترل است. برای درمان شوره سر خفیف، ابتدا تمیز کردن و شستشو روزانه با یک شامپوی ملایم توصیه می‌شود تا میزان روغن و تکثیر سلول های پوستی کاهش یابد. اگر این کمکی نکرد، شامپوی دارویی ساختگی طبق نسخه پزشک امتحان می‌شود. شاید نیاز باشد برای پیدا کردن یک شیوه مراقبت از مو که برای شما مفید باشد، بیش از یک شامپو را امتحان کنید. و احتمالاً به درمان های مکرر یا طولانی مدت احتیاج خواهید داشت.

اگر دچار خارش، لک، قرمزی یا سوزش پس از مصرف هر محصولی شدید، استفاده از آن را متوقف کنید. اگر دچار یک واکنش آلرژیک، مانند بثورات جلدی، کهیر و یا مشکل در تنفس شدید، به دنبال فوریت های پزشکی باشید. شامپو های شوره سر بر اساس محتویات دارویی که در آن قرار دارد طبقه بندی می‌شوند:

- شامپوهای روی پیریتون (درمازینک، برای سر و شانه ها، جیسون شوره سر 2 در 1). اینها حاوی عوامل ضد باکتری و ضد قارچ روی پیریتون هستند.

- شامپوهای مبتنی بر قطران (ژل تی نیترژنا). قطران ذغال سنگ مرگ سریع سلول های پوستی روی پوست سر را کند می‌کنند. اگر موهای روشن دارید، این نوع شامپو ممکن است باعث تغییر رنگ شود. همچنین می‌تواند پوست سر را نسبت به نور خورشید حساس تر کند.

- شامپوهای حاوی اسید سالیسیلیک. این محصولات به از بین بردن پوسته ها کمک می‌کنند.

- شامپوهای سولفید سلنیوم (سلسان بلو). این ها حاوی ماده ضد قارچی هستند. از این محصولات به صورت مستقیم استفاده کرده و پس از شستشو به خوبی بشویید، زیرا می‌توانند رنگ موها و پوست سر را تغییر دهند.

- شامپوهای کتوکونازول (نیزورالA-D). این شامپو برای از بین بردن قارچ های ایجاد کننده شوره که در پوست سر شما زندگی می کنند، در نظر گرفته شده است. این محصول به صورت بدون نسخه یا با نسخه در دسترس است.

اگر به نظر برسد که یک نوع شامپو پس از مدتی اثر خود را از دست داده است، سعی کنید آن را با نوع دیگری جایگزین کنید. دستورالعمل های موجود در مورد هر شامپویی که امتحان می‌کنید را بخوانید و دنبال کنید. بعضی از محصولات باید چند دقیقه باقی بمانند، در حالی که سایر محصولات باید سریع شستشو داده شوند. در ابتدا از یک شامپو دارویی یک تا سه بار در هفته برای درمان شوره سر استفاده کنید. سپس برای پیشگیری یک بار در هفته یا کمتر از آن استفاده کنید. اگر چندین هفته از شامپو دارویی استفاده کرده اید و هنوز هم دارای شوره سر هستید، با پزشک یا متخصص پوست صحبت کنید. ممکن است شما به یک شامپوی با قدرت تجویز بالاتر یا لوسیون استروئیدی نیاز داشته باشید.

بیشتر بخوانید: عوامل ریزش مو چیست؟

سبک زندگی و داروهای خانگی برای شوره سر

شما می توانید برای کاهش خطر ابتلا به شوره سر یا کنترل آن قدم های زیر را بردارید:

- یاد بگیرید که استرس را مدیریت کنید. استرس بر سلامت کلی شما تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود که شما مستعد ابتلا به تعدادی از شرایط و بیماری ها باشید. حتی می تواند به ایجاد شوره سر کمک کند یا علائم موجود را بدتر کند.

- یک رژیم غذایی سالم بخورید. رژیم غذایی که به اندازه کافی روی، ویتامین های گروه B و انواع خاصی از چربی ها را فراهم می کند، ممکن است به جلوگیری از شوره سر کمک کند.

- اغلب سر خود را شامپو کنید. اگر تمایل به داشتن پوست سر چرب دارید، یادتان باشد که شامپو زدن روزانه ممکن است به جلوگیری از شوره سر کمک کند. به آرامی پوست سر خود را ماساژ دهید تا پوسته ها از بین بروند. کاملاً آبکشی کنید.

- کمی آفتاب بگیرید. نور خورشید ممکن است برای کنترل شوره سر مفید باشد. اما از آنجا که قرار گرفتن در معرض نور ماوراء بنفش به پوست شما آسیب می رساند و خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد، حمام آفتاب نگیرید. درعوض، فقط کمی در بیرون از منزل بگذرانید. و حتما از کرم ضد آفتاب بر روی صورت و بدن خود استفاده کنید.

- مصرف محصولات طراحی مو را محدود کنید. محصولات طراحی مو می‌توانند بر روی مو و پوست سر شما اثر بگذارند و آن ها را روغنی تر کند.

طب جایگزین شوره سر

مطالعات کوچکی نشان داده اند که روغن درخت چای می‌تواند شوره سر را کاهش دهد، اما مطالعه بیشتری لازم است. روغن درخت چای، که از برگ درخت چای استرالیا (Melaleuca alternifolia) حاصل می‌شود، قرن هاست به عنوان یک ماده ضد عفونی کننده، آنتی بیوتیک و ضد قارچ مورد استفاده قرار می‌گیرد. اینک در تعدادی شامپو موجود در فروشگاه های مواد غذایی طبیعی گنجانده شده است. این روغن ممکن است در بعضی از افراد واکنش های آلرژیک ایجاد کند.