هپاتیت به یک بیماری (شرایط) التهابی کبد اشاره دارد. این بیماری معمولاً در اثر عفونت ویروسی ایجاد می‌شود، اما علل احتمالی دیگری نیز وجود دارد. این ها شامل هپاتیت خود ایمنی و هپاتیتی است که در نتیجه مصرف داروها، مواد مخدر، سموم و الکل اتفاق می‌افتد. هپاتیت خود ایمنی نوعی بیماری است که وقتی بدن شما در مقابل بافت کبد شما پادتن تولید می‌کند، بروز می‌کند. کبد شما در قسمت فوقانی سمت راست شکم شما قرار دارد. این ارگان بسیاری از کارکردهای مهم را که بر متابولیسم بدن شما تأثیر می گذارد انجام می دهد، از جمله:

- تولید صفرا که برای فرآیند هضم ضروری است

- فیلتر یا تصفیه سموم از بدن

- ترشح بیلی روبین (محصولی از گلبول های قرمز خون شکسته)، کلسترول، هورمون ها و داروها

- تجزیه کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها

- فعال سازی آنزیم ها، که پروتئین های تخصصی برای عملکرد بدن هستند

- ذخیره سازی گلیکوژن (نوعی قند)، مواد معدنی و ویتامین ها (A ، D ، E و K)

- سنتز پروتئین های خون، مانند آلبومین

- سنتز عوامل انعقاد خون

براساس مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، در حال حاضر تقریبا 4.4 میلیون آمریکایی با هپاتیت مزمن B و C زندگی می کنند. بسیاری دیگر از مردم حتی نمی‌دانند که آن ها به هپاتیت مبتلا هستند. گزینه های درمانی بسته به نوع هپاتیت شما متفاوت است. از طریق واکسیناسیون و اقدامات احتیاطی در شیوه زندگی می توانید از بروز برخی از انواع هپاتیت جلوگیری کنید.

5 نوع هپاتیت ویروسی

عفونت های ویروسی کبد که به عنوان هپاتیت ویروسی طبقه بندی می‌شوند شامل هپاتیت A ، B ، C ، D و E می باشد. هپاتیت A همیشه یک بیماری حاد و کوتاه مدت است، در حالی که هپاتیت B ، C و D به احتمال زیاد ادامه دار و مزمن هستند. هپاتیت E معمولاً حاد است اما به طور ویژه در زنان باردار خطرناک است.

هپاتیت A

هپاتیت A در اثر آلوده شده به ویروس هپاتیت A (HAV) ایجاد می‌شود. این نوع هپاتیت بیشتر با مصرف غذا یا آب آلوده به مدفوع شخص آلوده به هپاتیت A منتقل می‌شود.

هپاتیت B

هپاتیت B از طریق تماس با مایعات آلوده بدن، مانند خون، ترشحات واژن یا مایع منی حاوی ویروس هپاتیت B (HBV) منتقل می‌شود. مصرف مواد مخدر تزریقی، رابطه جنسی با شریک زندگی آلوده یا به اشتراک گذاشتن ریش تراش با فرد آلوده خطر ابتلا به هپاتیت B را افزایش می‌دهد. CDC تخمین زده است که 1.2 میلیون نفر در ایالات متحده و 350 میلیون نفر در سراسر جهان با این بیماری مزمن زندگی می کنند.

هپاتیت C

هپاتیت C از ویروس هپاتیت  C(HCV) ناشی می‌شود. هپاتیت C از طریق تماس مستقیم با مایعات آلوده بدن، به طور معمول از طریق مصرف داروهای تزریقی و تماس جنسی منتقل می شود. HCV از شایع ترین عفونت های ویروسی منتقله از خون در ایالات متحده است. تقریباً 2.7 تا 3.9 میلیون آمریکایی در حال حاضر با شکل مزمن این عفونت زندگی می‌کنند.

هپاتیت D

هپاتیت D که به آن هپاتیت دلتا نیز گفته می شود، یک بیماری جدی کبدی است که در اثر ویروس هپاتیت D  (HDV) ایجاد می‌شود. HDV از طریق تماس مستقیم با خون آلوده منتقل می‌شود. هپاتیت D یک نوع نادر از هپاتیت است که فقط در ارتباط با عفونت به هپاتیت B بروز می‌کند. ویروس هپاتیت D بدون وجود هپاتیت B نمی‌تواند تکثیر شود. این بیماری در ایالات متحده بسیار شایع است.

هپاتیت E

هپاتیت E یک بیماری ناشی از آب است که در اثر ویروس هپاتیت E (HEV) ایجاد می‌شود. هپاتیت E به طور عمده در مناطقی با بهداشت ضعیف یافت می‌شود و به طور معمول ناشی از مصرف منبع آب آلوده به مدفوع است. این بیماری در ایالات متحده شایع نیست. با این حال، براساس CDC، موارد هپاتیت E در خاورمیانه، آسیا، آمریکای مرکزی و آفریقا گزارش شده است.

بیشتر بخوانید: کمبود هورمون رشد در کودکان و اثرات آن بر بدن آن‌ها

علل هپاتیت غیر عفونی

الکل و سایر سموم

مصرف زیاد الکل می تواند باعث آسیب به کبد و التهاب شود. گاهی به این مورد هپاتیت الکلی گفته می‌شود. الکل مستقیماً به سلول های کبد شما آسیب می‌رساند. با گذشت زمان، می‌تواند باعث آسیب دائمی شود و منجر به نارسایی کبد و سیروز، ضخیم شدن و زخم شدن کبد شود. سایر علل هپاتیت غیر عفونی شامل مصرف بیش از حد داروها و قرار گرفتن در معرض سموم است.

پاسخ سیستم خود ایمنی

در برخی موارد، سیستم ایمنی بدن کبد را به عنوان یک ماده مضر اشتباه می‌گیرد و شروع به حمله به آن می‌کند. این بیماری باعث ایجاد التهاب مداوم خفیف تا شدید می‌شود و اغلب مانع عملکرد کبد است. این بیماری در زنان سه برابر بیشتر از مردان است.

علائم شایع هپاتیت

اگر به فرم های عفونی هپاتیت مبتلا هستید، مانند هپاتیت B و C، معمولا مزمن هستند و ممکن است در ابتدا علائمی نداشته باشید. علائم هپاتیت تا زمانی که صدمه بر عملکرد کبد اثر نگذارد ممکن است بروز نکند. علائم هپاتیت و نشانه های حاد آن به سرعت ظاهر می‌شود. آن ها شامل موارد زیر هستند:

- خستگی

- علائم مانند آنفلوانزا

- ادرار تیره

- مدفوع کم رنگ

- درد شکمی

- از دست دادن اشتها

- کاهش وزن غیر قابل توضیح

- پوست و چشم زرد، که ممکن است علائم یرقان باشد

هپاتیت مزمن به آرامی ایجاد می‌شود و گسترش می‌یابد، بنابراین ممکن است این علائم بیش از حد ظریف برای توجه باشند.

بیشتر بخوانید: هر آنچه که باید در مورد بیماری لوپوس، این بیماری شایع در خانم ها بدانید!

چگونه هپاتیت تشخیص داده می شود

برای تشخیص هپاتیت، ابتدا پزشک از تاریخچه شما استفاده می‌کند تا فاکتورهای خطر شما را در مورد هپاتیت عفونی یا غیر عفونی تعیین کند. در طی معاینه جسمی، پزشک ممکن است به آرامی روی شکم شما فشار بیاورد تا ببیند آیا درد یا حساسیت وجود دارد یا خیر. در این حین پزشک ممکن است احساس کند که کبد شما بزرگ شده است. اگر پوست یا چشم شما زرد باشد، پزشک در طول معاینه به این نکته توجه می‌کند. برای آزمایشات عملکرد کبد، از نمونه خون استفاده می‌شود. نتایج غیر طبیعی این آزمایشات ممکن است اولین نشانه وجود مشکلی باشد، به خصوص اگر در معاینه فیزیکی هیچ علامتی نباشد. سطح بالای آنزیم های کبدی در خون ممکن است نشانگر این باشد که کبد شما تحت فشار یا آسیب دیده است و یا عملکرد صحیحی ندارد. اگر آزمایشات عملکرد کبد شما غیرطبیعی باشد، پزشک شما احتمالاً دستور سایر آزمایشات خون را برای تشخیص منبع مشکل خواهد داد. این آزمایشات می‌تواند حضور ویروس های ایجاد کننده هپاتیت را بررسی کند. همچنین می‌توان از آن ها برای بررسی آنتی بادی هایی استفاده کرد که در شرایطی مانند هپاتیت خود ایمنی شایع هستند. در سونوگرافی شکمی از امواج اولتراسوند برای ایجاد تصویری از اندام های داخل شکم شما و بررسی وضعیت کبد استفاده می شود. بیوپسی (نمونه برداری) کبد یک روش تهاجمی است. این کار از طریق پوست شما با سوزن قابل انجام است و نیازی به جراحی ندارد. به طور معمول، از سونوگرافی برای راهنمایی پزشک در هنگام گرفتن نمونه بیوپسی استفاده می‌شود.

نحوه درمان هپاتیت

گزینه های درمانی هپاتیت بر اساس نوع آن و عفونت حاد یا مزمن متفاوت است. هپاتیت A معمولاً نیازی به درمان ندارد زیرا این یک بیماری کوتاه مدت است. اگر علائم باعث ناراحتی زیادی شود ممکن است استراحت در رختخواب توصیه شود. اگر دچار استفراغ یا اسهال هستید، دستورات هیدراتاسیون و تغذیه پزشک را دنبال کنید. هپاتیت حاد B نیازی به درمان خاص ندارد. اما هپاتیت مزمن B با داروهای ضد ویروسی درمان می‌شود. این شکل از درمان می‌تواند پرهزینه باشد زیرا باید برای چند ماه یا سال ادامه یابد. درمان هپاتیت مزمن B همچنین نیاز به ارزیابی و نظارت منظم پزشکی دارد تا مشخص شود ویروس به درمان پاسخ می‌دهد یا خیر. داروهای ضد ویروسی برای معالجه هر دو نوع حاد و مزمن هپاتیت C استفاده می‌شود. افرادی که به هپاتیت مزمن C مبتلا می‌شوند به طور معمول با ترکیبی از داروهای ضد ویروسی درمان می‌شوند. در حال حاضر هیچ داروی ضد ویروسی برای درمان هپاتیت D وجود ندارد. طبق یک مطالعه در سال 2013، دارویی به نام آلفا اینترفرون می‌تواند برای درمان هپاتیت D استفاده شود، اما تنها در حدود 25 تا 30 درصد از افراد بهبود نشان می‌دهد. در حال حاضر، هیچ روش درمانی خاصی برای درمان هپاتیت E در دسترس نیست زیرا عفونت اغلب حاد است و به طور معمول به خودی خود برطرف می‌شود. کورتیکواستروئیدها، مانند پردنیزون یا بودزونید، در درمان اولیه هپاتیت خود ایمنی بسیار مهم هستند و برای حدود 80 درصد از افراد مبتلا به این بیماری موثر هستند.

نکاتی برای پیشگیری از هپاتیت

رعایت خوب مسایل بهداشتی یکی از راه های مهم برای جلوگیری از انتقال ویروس هپاتیت A و E است. اگر شما به یک کشور در حال توسعه سفر می‌کنید، باید از خوردن آب محلی، یخ، صدف خام یا پخته نشده و میوه و سبزیجات خام اجتناب کنید. ویروس هپاتیت B ، C و D که از طریق خون آلوده منتقل می‌شود می‌تواند از طریق سوزن های اشتراکی مصرف مواد مخدر، تیغ های ریش تراشی و مسواک اشتراکی نیز منتقل شود. ویروس هپاتیت B و C همچنین از طریق رابطه جنسی قابل انتقال است. استفاده از واکسن یک روش کلید مهم برای پیشگیری از هپاتیت است.

عوارض هپاتیت

هپاتیت مزمن B یا C اغلب می‌تواند منجر به مشکلات جدی برای سلامتی شود. از آنجا که ویروس بر کبد تأثیر می‌گذارد، افراد مبتلا به هپاتیت مزمن B یا C در معرض خطر بیماری مزمن کبد، سیروز و سرطان کبد هستند. از دیگر عوارض هپاتیت:

- اختلالات خونریزی

- تجمع مایعات در شکم، که معروف به آسیت است

- افزایش فشار خون در رگ های پورتال که به کبد شما وارد می‌شوند و معروف به فشار خون پورتال است

- نارسایی کلیه

- انسفالوپاتی کبدی

- کارسینوم کبدی، که نوعی سرطان کبد است

- مرگ