هر فرد در طول زندگی خود چندین و چند بار به عفونت های مختلف مبتلا می شود؛ حتی اگر در پیشرفته ترین کشور جهان زندگی کند و چکاپ ها و مراقبت های پزشکی خود را به طور مرتب انجام دهد. بنابراین عفونت ها جز جدایی ناپذیر زندگی ماست و میکرو ارگانیسم های مختلف مانند باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها از عوامل ایجاد کننده عفونت هستند.
امروزه با گسترش صنعت مد و فشن و وارد شدن امورات زیبایی به زندگی روزمره انسان های عادی، خطر عفونت های ناشی از خدمات زیبایی بیش از گذشته زندگی انسان ها را تهدید می کند. بهتر است نگاهی به اطراف خود بیندازید، قطعا حداقل یکی از اطرافیانتان یا خودتان از خدمات کاشت ناخن استفاده می کنید. در این مقاله قصد داریم به بررسی این مورد و به طور کلی عفونت های قارچی که ناخن ها را تهدید می کند، بپردازیم. پس با ما همراه باشید....
عفونت قارچی ناخن:
عفونتهای قارچی معمولاً با گذشت زمان ایجاد میشوند، بنابراین هر گونه تفاوت در ظاهر یا احساس ناخن شما ممکن است در ابتدا آنقدر ظریف باشد که نتوان متوجه آن شد. عفونت قارچی ناخن از رشد بیش از حد قارچ ها در داخل، زیر یا روی ناخن رخ می دهد.
قارچ ها در محیط های گرم و مرطوب رشد می کنند، بنابراین این نوع محیط می تواند به طور طبیعی باعث افزایش جمعیت آنها شود. عفونتهای قارچی ناخنهای پا را بیشتر از ناخنهای دست درگیر میکنند؛ دلیل آن هم واضح است، زیرا ناخن های پا معمولا در کفش هستند، دقیقا همان محیط گرم و مرطوبی که قارچ ها عاشق آن هستند!
چه کسانی در معرض ابتلا به عفونت های قارچی هستند؟
علل مختلفی برای عفونت قارچی ناخن وجود دارد اما خوشبختانه هر علتی برای خودش درمان دارد. اگرچه این عفونت های قارچی به راحتی قابل پیشگیری هستند اما باز هم افراد زیادی را می تواند تحت تاثیر قرار دهد، کمااینکه فرد مورد نظر دارای یکی از فاکتور های زیر باشد:
- ابتلا به دیابت
- گردش خون ضعیف در بدن بیمارپ
- سن بالای 65 سال
- استفاده از ناخن مصنوعی
- شنا در استخر های عمومی آلوده
- آسیب ناخن
- آسیب پوست اطراف ناخن
- مرطوب ماندن انگشتان دست و پا به مدت طولانی
- سیستم ایمنی ضعیف
- استفاده از کفش های پنجه بسته
عفونت ناخن در مردان بیشتر از زنان رخ می دهد و این عفونت در بزرگسالان بیشتر از کودکان دیده می شود. افراد مسن در معرض خطر بالایی برای ابتلا به عفونت قارچی ناخن هستند زیرا گردش خون ضعیف تری دارند. همچنین با افزایش سن، ناخن ها کندتر رشد کرده و ضخیم تر می شوند.
علائم عفونت قارچی چیست؟
عفونت قارچی ناخن ممکن است بخشی از ناخن، کل ناخن یا حتی چندین ناخن را درگیر کند. علائم شایع عفونت قارچی ناخن عبارتند از:
- انحراف در ناخن به طوری که می تواند از بستر ناخن جدا شود
- ناخن ضخیم و شکننده
- بوی نامطبوع از ناخن آلوده
انواع رایج عفونت قارچی ناخن چیست؟
عفونت تحتانی زیر ناخن / Distal subungual :
عفونت های زیر ناخنی تحتانی شایع ترین نوع عفونت قارچی ناخن هستند و می توانند در ناخن های دست و پا ایجاد شوند. هنگام عفونت، لبه خارجی ناخن ظاهری دندانه دار با رگه های سفید و زرد در سراسر آن پیدا خواهد کرد. عفونت همچنین به بستر ناخن و قسمت زیرین ناخن نفوذ می کند.
عفونت سفید سطحی / White superficial :
عفونت های سطحی سفید معمولاً ناخن های پا را درگیر می کنند. در واقع حمله نوعی قارچ به سطح یک ناخن موجب ایجاد لکه های سفید بر روی ناخن می شود. در نهایت این تکه های سفید کل ناخن را می پوشانند که زبر و نرم و مستعد فروریختن می شوند. لکه های روی ناخن ممکن است حفره دار و پوسته پوسته شوند.
عفونت های زیر ناخنی فوقانی / Proximal subungual :
این عفونت ها ناشایع هستند و در صورت بروز می توانند ناخن های دست و پا را درگیر کنند. با گسترش عفونت به سمت بالا، لکه های زرد رنگ در پایه ناخن ظاهر می شوند. این عفونت معمولاً در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف رخ می دهد. همچنین می تواند ناشی از آسیب جزئی به ناخن باشد.
عفونت کاندیدا / Candida :
مخمرهای کاندیدا باعث این نوع عفونت می شوند و می تواند به ناخن هایی که قبلاً در اثر عفونت یا آسیب قبلی آسیب دیده اند حمله کند. معمولاً کاندیدا روی ناخنهای دست تأثیر میگذارد و اغلب در افرادی که مرتب دستان خود را در آب خیس می کنند رخ می دهد. این عفونتها معمولاً از کوتیکول اطراف ناخن شروع میشوند که در اثر لمس متورم، قرمز و حساس میشود.
تشخیص عفونت قارچی
از آنجایی که سایر عفونت ها می توانند روی ناخن تأثیر بگذارند و علائم عفونت قارچی ناخن را تقلید کنند، تنها راه برای تأیید تشخیص مراجعه به پزشک است. پزشک با نمونه برداری از ناخن و بررسی آن در زیر میکروسکوپ می تواند دقیق ترین تشخیص را ارائه دهد. در برخی موارد، پزشک ممکن است نمونه را برای تجزیه و تحلیل و شناسایی به آزمایشگاه بفرستد.
درمان عفونت قارچی
دارو های بدون نسخه معمولا برای درمان عفونت ناخن توصیه نمی شوند زیرا نتایج قابل اعتمادی ارائه نمی دهند. در عوض، پیشنهاد پزشک شما برای درمان عفونت قارچی ناخن یک داروی ضد قارچی از لیست زیر خواهد بود:
- تربینافین (Lamisil)
- ایتراکونازول (اسپورانوکس)
- فلوکونازول (دیفلوکان)
- گریزئوفولوین (Gris-PEG)
پزشک شما می تواند درمان های ضد قارچ دیگری مانند لاک ناخن ضد قارچ یا محلول های موضعی را تجویز کند. طرز استفاده از این لاک ضد قارچ دقیقا مانند لاک های رنگی معمولی است. محلولهای موضعی معمولاً در درمان عفونتهای قارچی ناخن پا مؤثر نیستند. به طور کلی تمامی دارو های ذکر شده بسته به عامل عفونت و نوع آن، طول درمان متفاوتی دارند.
پیشگیری از عفونت قارچی ناخن
ایجاد چند تغییر ساده در سبک زندگی می تواند به جلوگیری از عفونت قارچی ناخن کمک کند. مراقبت خوب از ناخن ها با مرتب و تمیز نگه داشتن آنها راه خوبی برای جلوگیری از عفونت است. همچنین از آسیب رساندن به پوست اطراف ناخن خود اجتناب کنید. اگر قرار است برای مدتی دست و پا و ناخن هایتان در محیط مرطوب باقی بماند بهتر است از دستکش استفاده کنید.
راه های دیگر برای جلوگیری از عفونت قارچی ناخن عبارتند از:
- شستن دست ها بعد از لمس ناخن های آلوده
- پا ها و بین انگشتان پا را بعد از حمام به خوبی با حوله خشک کنید
- در صورت نیاز به انجام مانیکور یا پدیکور، حتما به سالن های معتبر و بهداشتی مراجعه کنید.
- خودداری از پا برهنه بودن در مکان های عمومی
- کاهش استفاده از ناخن مصنوعی و لاک
قارچ ناخن پا
قارچ ناخن پا که اونیکومیکوزیس نیز نامیده می شود، یک عفونت قارچی شایع در ناخن پای شماست. قابل توجه ترین علامت تغییر رنگ سفید، قهوه ای یا زرد در یک یا چند ناخن پا است. داروهای ضد قارچ خوراکی تجویزی، مانند تربینافین (Lamisil) یا فلوکونازول (Diflucan)، به طور سنتی برای درمان قارچ ناخن پا استفاده می شوند. این درمان ها اغلب موثر هستند، اما ممکن است عوارض جانبی جدی از ناراحتی معده و سرگیجه تا مشکلات پوستی شدید و زردی ایجاد کنند.
به همین دلیل تصمیم گرفتیم در ادامه به توضیح درمان های خانگی بپردازیم:
Vicks VapoRub:
Vicks VapoRub یک پماد موضعی است. اگرچه این پماد برای سرکوب سرفه ساخته شده است اما شواهد نشان می دهد برخی مواد به کار رفته در آن، مانند کافور و روغن اکالیپتوس می تواند به درمان قارچ ناخن پا کمک کند. برای استفاده، حداقل یک بار در روز مقدار کمی Vicks VapoRub را روی ناحیه آسیب دیده بمالید.
عصاره اسنکروت:
عصاره اسنکروت (Ageratina pichinchensis) یک ضد قارچ است که از گیاهان خانواده آفتابگردان تهیه می شود. بر اساس مطالعه ای که در سال 2008 انجام شد، ثابت شد که این دارو به اندازه داروی ضد قارچ سیکلوپیروکس در برابر قارچ ناخن پا موثر است.
بیشتر بخوانید: پسوریازیس چیست؟
روغن درخت چای:
روغن درخت چای که ملالوکا نیز نامیده می شود، یک روغن فوق العاده با قابلیت ضد قارچ و ضد عفونی کننده است. برای استفاده، روغن درخت چای را به طور مستقیم روی ناخن آسیب دیده دو بار در روز از طریق یک سواب پنبه ای بمالید.
روغن پونه کوهی:
روغن پونه کوهی حاوی تیمول است. در سال 2016، خواص تیمول در رابطه با از بین بردن قارچ ها و باکتری ها ثابت شد. برای درمان قارچ ناخن پا، روغن پونه کوهی را دو بار در روز با یک سواب پنبه روی ناخن آسیب دیده بمالید. برخی افراد از روغن پونه کوهی و روغن درخت چای با هم استفاده می کنند.
در نظر داشته باشید که اگر به این مواد حساسیت دارید، ترکیب آن ها با هم می تواند سبب تشدید واکنش های آلرژیک در بدن شود.
عصاره برگ زیتون:
یک ماده فعال در عصاره برگ زیتون به نام اولئوروپئین یا oleuropein دارای توانایی های ضد قارچی، ضد میکروبی و تقویت کننده سیستم ایمنی است. این عصاره هم به صورت کپسول و هم به صورت جدا برای مالیدن بر روی ناخن آسیب دیده قابل استفاده است. توصیه می شود در طول این درمان آب زیادی بنوشید.
روغن های Ozonized:
این روغن ها روغن هایی مانند روغن زیتون و روغن آفتابگردان هستند که با گاز ازن "تزریق" می شوند. شاید برایتان عجیب باشد اما بر اساس مطالعهای در سال 2011، این نوع قرار گرفتن در معرض ازن در غلظتهای پایین برای مدت کوتاهی میتواند بسیاری از ارگانیسمها مانند قارچها، مخمرها و باکتریها را غیرفعال کند.
همچنین مطالعه دیگری نشان داد که روغن آفتابگردان اوزونیزه در درمان قارچ ناخن پا موثرتر از ضد قارچ موضعی تجویز شده، کتوکونازول (Xolegel) است.
سرکه:
برای درمان عفونت قارچی با سرکه، لازم است ترکیبی از آب و سرکه فراهم کنید؛ بدین صورت که در این محلول یک قسمت سرکه و دو قسمت آب بریزید و ناخن آسیب دیده را تا 20 دقیقه در این محلول نگه دارید.
دهانشویه لیسترین:
دهانشویه لیسترین حاوی موادی مانند منتول، تیمول و اکالیپتوس است که خاصیت ضد باکتریایی و ضد قارچی دارند. به همین دلیل کاربردی فراتر از دهانشویه دارد و می تواند برای درمان عفونت قارچی ناخن پا نیز استفاده شود.
سیر:
سیر دارای برخی از قابلیت های ضد قارچی و ضد میکروبی است. برای استفاده از ان برای درمان عفونت قارچی ناخن پا، باید چند حبه سیر را خرد یا له کنید و به مدت حداکثر 30 دقیقه، روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
تنظیم رژیم غذایی:
ارتباط بین رژیم غذایی و سلامتی واضح است؛ هرچه غذاهای سالم تری بخورید، بدن شما شانس بیشتری برای مبارزه با بیماری هایی مانند قارچ ناخن پا دارد. حقیقت این است که با تنظیم برنامه غذایی می توان بسیاری از بیماری ها را بهبود داد. عفونت قارچی ناخن پا نیز از این قاعده مستثنی نیست.
چه غذاهایی برای مشکلات ناخن توصیه می شود؟
- ماست غنی از پروبیوتیک
- پروتئین کافی برای حمایت از رشد مجدد ناخن
- آهن کافی برای جلوگیری از شکنندگی ناخن ها
- رژیم غذایی سرشار از اسیدهای چرب ضروری
- غذاهای غنی از کلسیم و ویتامین D، مانند محصولات لبنی کم چرب
زردی ناخن به ما چه می گوید؟
ناخن ها می توانند چیزهای زیادی در مورد سلامت کلی شما به شما بگویند. گاهی اوقات ناخن ها ممکن است به عنوان نشانه ای از چیزهای جدی تر از یک عفونت ساده مانند بیماری های مزمن ریوی، بدخیمی های داخلی، انسدادهای لنفاوی و حتی آرتریت روماتوئید زرد شوند.
اگر ناخن های شما توسط رنگ ها یا محصولات دیگر آسیب دیده اند، به رشد ناخن جدید دقت کنید. این ناخن باید رنگی سالم و شفاف داشته باشد. در نظر داشته باشید که کمبود ویتامین یا مواد معدنی میتواند باعث زرد شدن ناخنها شود و استفاده از مکملهای مولتی ویتامین می تواند این مشکل را متوقف کند. در برخی موارد، ناخنهایی که با وجود درمان مکرر زرد میمانند، میتوانند نشانه بیماری تیروئید، پسوریازیس یا دیابت باشند.
ویتامین E به سلول ها کمک می کند رطوبت را حفظ کنند و سالم تر به نظر برسند. پوست، مو و ناخنهای شما با داشتن مقدار زیادی ویتامین E ظاهری شاداب پیدا میکنند. ویتامین E نیز از نظر بالینی به عنوان یک درمان موفق برای سندرم ناخن زرد مورد مطالعه قرار گرفته است. از آنجایی که ویتامین E رشد سالم ناخن را تحریک می کند، می توان آن را به صورت موضعی یا خوراکی مصرف کرد تا به رشد سریع ناخن های شما کمک کند.