اضطراب یک وضعیت تهدید کننده سلامت روان است که می تواند باعث احساس نگرانی، ترس یا تنش شود. برای برخی از افراد، اضطراب می تواند باعث حملات پانیک و علائم فیزیکی شدید مانند درد قفسه سینه شود. اختلالات اضطرابی فوق العاده رایج هستند. آنچه باعث اضطراب و اختلالات اضطرابی می شود پیچیده است و به طور قطعی نمی توان یک عامل را مشخص کرد. این احتمال وجود دارد که ترکیبی از عوامل، از جمله ژنتیک و فاکتور های محیطی برای بروز چنین اختلالاتی نقش داشته باشند.
با این حال، واضح است که برخی از رویدادها، احساسات یا تجربیات ممکن است باعث شروع علائم اضطراب شوند یا آنها را بدتر کنند؛ به این عناصر محرک می گویند. محرک های اضطراب می تواند برای هر فردی متفاوت باشد، اما بسیاری از محرک ها در بین افراد مبتلا به این شرایط مشترک است و در اکثریت این افراد نقش تحریک کنندگی دارد. گرچه بیشتر مردم محرک هایی دارند که به راحتی قابل شناسایی است اما عده کمی از افراد نیز وجود دارند که حملات اضطرابی آن ها بدون هیچ دلیل خاصی شروع می شود.
به همین دلیل، کشف هرگونه محرک اضطرابی که ممکن است داشته باشید، مهم است زیرا می تواند به شما در مدیریت و کنترل اضطراب کمک کند. بنابراین در این مقاله قصد داریم به بررسی رایج ترین تحریک کننده ها بپردازیم؛ پس با ما همراه باشید...
علائم اضطراب
در ابتدا به بررسی علائم اضطراب می پردازیم تا بدانیم هنگامی که داریم از تشدید علائم یا بروز آن ها صحبت می کنیم دقیقا منظورمان چیست:
- نگرانی غیر قابل کنترل
- ترس
- تنش عضلانی
- ضربان قلب سریع و بالاتر از حالت نرمال
- اختلال در خواب یا بی خوابی
- مشکل در تمرکز
- ناراحتی فیزیکی
- احساس مور مور شدن
- بی قراری
- احساس قرار گرفتن در لبه یک پرتگاه
- تحریک پذیری
اگر این علائم را به طور منظم برای شش ماه یا بیشتر تجربه می کنید، ممکن است به اختلال اضطراب فراگیر (GAD) مبتلا باشید. انواع دیگر اختلالات اضطرابی نیز وجود دارد که ممکن است کمی تا حدودی علائم متفاوتی را نسبت به موارد ذکر شده ایجاد کند.
حال نگاهی به محرک های رایج اضطراب بیندازیم:
مسائل بهداشتی:
تشخیص یک مشکل جسمانی از جمله مواردی است که می تواند افراد را مضطرب کند یا علائم اضطرابی را تشدید کند. به عنوان مثال تشخیص بیماری هایی مانند سرطان یا بیماری های مزمن که سالیان سال همراه فرد خواهند بود؛ فشار زیادی را بر او وارد خواهند کرد.
برای کاهش این اضطراب توصیه می شود که فرد بیمار و تحت درمان ارتباط خوب و صمیمانه ای با پزشک خود برقرار کند و امورات درمانی خود را به خوبی پیگیری کند زیرا داشتن اطلاعات کافی می تواند از میزان اضطراب او بکاهد. هم چنین صحبت با یک تراپیست و در میان گذاشتن احساسات می تواند گزینه خوب دیگری باشد که به مدیریت اضطراب کمک می کند.
دارو ها:
برخی از داروهای تجویزی و بدون نسخه (OTC) به دلیل وجود مواد فعال در ساختارشان ممکن است علائم اضطراب را تحریک کنند. داروهایی که می توانند باعث ایجاد اضطراب شوند عبارتند از:
- قرص های ضد بارداری
- داروهای سرفه و احتقان
- داروهای کاهش وزن
اگر با مصرف این دارو ها علائم اضطراب را در خود حس کردید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و به دنبال دارو های جایگزین باشید.
کافئین:
بسیاری از مردم به محض اینکه در صبح چشم باز می کنند به دنبال آماده کردن یک فنجان قهوه برای شروع روز خود می روند؛ غافل از اینکه همین قهوه یا واضح تر بگوییم، کافئین موجود در آن می تواند سبب بروز علائم اضطراب شود. طبق یک مطالعه در سال 2010، افراد مبتلا به اختلال هراس و اختلال اضطراب اجتماعی به اثرات اضطراب آور کافئین حساس هستند.
حذف وعده های غذایی:
هنگامی که به هر دلیلی از خوردن غذا صرف نظر می کنید؛ قند خون بدن افت می کند و همین کاهش قند خون می تواند منجر به لرزش دست ها شود کمااینکه می تواند به راحتی فرد را دچار اضطراب کند. خوردن وعده های غذایی متعادل، به دلیل تامین مواد مغذی بدن شما اهمیت فراوانی دارد.
اگر شرایط کاری شما مانع از صرف به موقع و اصولی وعده های غذایی می شود بهتر است میان وعده های کوچک، سالم و مقوی را برای خود از قبل آماده کنید تا از افت قند خون، احساس عصبی بودن یا بی قراری و اضطراب جلوگیری کنید. همواره به یاد داشته باشید که غذا می تواند بر روی خلق و خوی شما نیز تاثیر گذار باشد و می توان گفت داشتن ارتباط خوب در محیط کاری و عملکرد و بازده بالا تا حدودی به اصول تغذیه بستگی دارد.
تفکرات منفی:
چه دلتان بخواهد چه نخواهد، ذهن شما سمت اعظم بدن شما را کنترل می کند و این مطمئناً در مورد اضطراب نیز صادق است. وقتی ناراحت یا ناامید هستید، کلماتی که به خودتان میگویید میتوانند باعث ایجاد احساس اضطراب بیشتر شود یا بالعکس، به کاهش اضطراب کمک کند.
اگر هنگام فکر کردن در مورد خود تمایل به استفاده از کلمات منفی زیادی دارید بهتر است بیشتر مراقب کلام و افکارتان باشد و شروع به تمرین استفاده از کلمات مثبت و افکار امید بخش کنید. کار با یک درمانگر می تواند در این فرآیند فوق العاده مفید و کمک کننده باشد.
نگرانی های مالی:
اهمیت مدیریت پول در زندگی امروزه بر هیچکس پوشیده نیست. در دنیای امروز دیگر اهمیتی ندارد که در کشور جهان سوم زندگی کنید یا در رفاه و امکانات کامل باشید؛ شما در هر حال و در هر روز مجبور به مدیریت پول خود و برقراری تعادل بین دخل و خرج و پس انداز هستید.
همین مسئله می تواند یک محرک قوی برای اضطراب باشد. برای مثال مواجه شدن با صورت حساب های بزرگ و داشتن بدهی یا پرداخت قسط های طولانی می تواند نقش یک محرک را برای بروز علائم اضطرابی بازی کند.
بیشتر بخوانید: بیماری هانتینگتون چیست؟
مهمانی ها و سایر رویداد های اجتماعی:
اگر هنگامی که پا به مهمانی می گذارید به جستجوی افراد آشنا می پردازید و جمع های غریبه برای شما سرگرم کننده نیست، تنها نیستید اما در برخی موارد رویدادهایی که شما را ملزم به گفتوگوی هر چند کوتاه یا تعامل با افرادی که نمیشناسید می کنند؛ میتواند باعث ایجاد احساس اضطراب شود، دقیقا همان چیزی که به نام " اختلال اضطراب اجتماعی فراگیر" در مرحله های بعد و شدید تر می شناسیم.
در صورت امکان، در مورد اضطراب خود با میزبان، دوست یا شخصی که شما را دعوت کرده است؛ صادق باشید. برای این کار لازم نیست خود را به زحمت بیندازید؛ فقط یک پیام یا ایمیل ساده توضیح می دهد که در موقعیت های اجتماعی دچار اضطراب می شوید. با این کار به راحتی میزبان در پهلوی شما قرار می گیرد و وزنه از روی شانه های شما برداشته می شود.
بهتر است قبل از حاضر شدن در مهمانی، مثلا از یک روز قبل، لباس های خود را آماده کنید؛ این لباس ها باید به شما احساس آرامش و اعتماد به نفس بدهد پس لطفا از پوشیدن لباس های جدید و امتحان مدل مو و آرایش جدید خودداری کنید.
اگر در طول مسیر مضطرب بودید وقت آن رسیده که با خود مهربان باشید و با یادآوری اینکه چقدر شجاع هستید و در دراز مدت تجربه های رفتن به مهمانی های مختلف می تواند نقش بسیار مفیدی در کنترل اضطراب شما داشته باشد؛ از تشدید علائم جلوگیری کنید.
اگر اوضاع به خوبی پیش رفت حتی می توانید به چند نفری که در حال گفتگو هستند بپیوندید و با گفتن جمله " عذر می خواهم که گفتگوی شما را قطع کردم؛ من کسی را نمی شناسم، می توانم به جمع شما بپیوندم؟" بر ترس خود غلبه کنید و از مهمانی لذت ببرید.
اگر یک دوست یا همراه خوب در زندگیتان دارید کافیست هر موقع که احساس اضطراب کردید یک پیام دهید و از او بخواهید یک جمله مثبت یا سه ویژگی خوب شما را به شما بگوید؛ قطعا پس از خواندن جواب از تاثیر کلمات مثبت شگفت زده خواهید شد!
پس از اینکه عملکرد خوبی در مهمانی داشتید بهتر است از خودتان تشکر کنید و بدانید که شما با عامل ای مقابله کردید که موجب نگرانی و اضطراب شما می شد اما اجازه ندادید که مانع شما شود.
محرک های شخصی:
شناسایی این محرک ها از سایر محرک های نام برده شده سخت تر است. اما یک متخصص سلامت روان برای کمک به شناسایی آنها آموزش دیده است. این محرک ها معمولا آشکار و واضح نیستند. یک بوی خاص، یک مکان یا حتی یک آهنگ، آگاهانه یا ناخودآگاه، می تواند یک خاطره بد یا یک رویداد آسیب زا در زندگی را به شما یادآوری کنند. افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) اغلب محرک های اضطراب ناشی از محرک های محیطی را تجربه می کنند.
یک مثال ساده از اختلال استرس پس از سانحه، جنگ ها هستند که پس از جنگ همچنان افرادی هستند که دائما کوله باری از اضطراب را با خود حمل می کنند و فکر می کنند که هر لحظه ممکن است اتفاق بدی در همین راستا بیوفتد. این افراد ممکن است با کوچکترین صدایی که در زمان جنگ نیز شنیده اند تحریک و مضطرب شوند.
اگر بتوانید محرک های خود را شناسایی و درک کنید، می توانید برای اجتناب از آنها و مقابله با آنها تلاش کنید. شما میتوانید استراتژی های مقابله ای خاصی را یاد بگیرید تا در هنگام مواجهه با محرک ها بتوانید به خوبی از پس مدیریت آن ها بر بیایید. در اینجا سه نکته برای شناسایی محرک ها وجود دارد:
شروع به ساخت یک ژورنال کنید:
شاید جالب به نظر برسد اما هر گاه که اضطراب شما قابل توجه است، ژورنال خود را به دست بگیرید و آنچه را که فکر می کنید نقش محرک را بازی کرده و موجب بروز علائم شده است را یادداشت کنید.
کار کردن با یک تراپیست:
شناسایی برخی از محرک های اضطراب ممکن است دشوار باشد، اما یک متخصص سلامت روان آموزش هایی دارد که می تواند به شما کمک کند. آنها ممکن است از گفتار درمانی، ژورنال یا روش های دیگر برای یافتن محرک ها استفاده کنند و هم چنین شما را برای ادامه مسیر و مقابله با محرک ها تشویق کنند.
صادق و روراست بودن با خود:
اضطراب می تواند باعث افکار منفی و خود ارزیابی ضعیف شود. این می تواند شناسایی محرک ها را به دلیل واکنش های اضطرابی دشوار کند. صبور باشید و با شجاعت و صداقت مسائل گذشته را بررسی کنید تا بتوانید محرک ای که امروزه بر زندگی شما تاثیر گذاشته را پیدا کنید.
اضطراب باشگاه چیست؟
احتمالا در دنیای امروز سخت ترین قسمت باشگاه، تمرین کردن فعالیت هایی باشد که مربی از شما در خواست می کند. اما برای برخی افراد اینگونه نیست و عبور از در باشگاه را می توان سخت ترین مرحله بیان کرد. اضطراب باشگاه می تواند ترس از قضاوت شدن توسط بقیه مردم، استفاده از رختکن و ... باشد. این مسئله در دوران پاندمی کووید قوی تر شده است زیرا مردمی که قبلا به باشگاه می رفتند، اکنون مدت هاست که در خانه مجبور به تمرین هستند و پس از پایان پاندمی دوباره به باشگاه ها باز می گردند.
البته یکی دیگر از تاثیرات ویروس کرونا در اضطراب باشگاه می تواند این باشد که شلوغی باشگاه ها افراد را تحت تاثیر قرار می دهد و آن ها در هنگام استفاده از تجهیزات ورزشی با فکر به آلوده بودن به دستگاه، اضطراب می گیرند.
نکته دیگر این است که خانم ها معمولا بیشتر در معرض اضطراب باشگاه هستند خصوصا هنگامی که قصد دارند از تجهیزاتی استفاده کنند که عمدتا مردانه هستند؛ مثلا استفاده از اتاق وزن برای برخی خانم ها ترسناک است بنابراین برخی باشگاه ها برای جلوگیری از این اتفاق، اتاق های و بخش های مجزایی را برای خانم ها در نظر گرفتند.
ورزش نه تنها برای سلامت جسمی شما مفید است، بلکه برای سلامت روحی شما نیز مفید است. شناسایی محرکها و یادگیری مکانیسمهای مقابله با اضطراب ورزشگاه میتواند به شما کمک کند با اعتماد به نفس وارد باشگاه شوید، بر آن احساسات منفی غلبه کنید و از مزایای ورزش بهرهمند شوید.