داشتن یک رابطه سالم از جمله مواردی است که می تواند به طور مستقیم بر روی سلامت، رفاه و شادی شما موثر باشد. با گسترش اپلیکیشن های دوست یابی و دیگر روش هایی که می توانند شما را به سرعت وارد رابطه کنند، اهمیت دانستن نکات در این زمینه دو چندان می شود.

هر فردی که قصد ورود به یک رابطه دارد یا اکنون در یک رابطه است باید با دانستن این نکات رابطه خود را با شریک عاطفی اش مورد بررسی قرار دهد. در این هنگام هر یک از طرفین اگر متوجه شدند در یک رابطه تاکسیک یا سمی به سر می برند باید هر چه سریعتر از آن رابطه خارج شوند.

توجه داشته باشید که خود را با عبارات " هیچ انسانی کامل نیست " یا " هیچ رابطه ای کامل نیست " گول نزنید. برخی صفات و ویژگی ها در یک فرد به راحتی می توانند کنار گذاشته شوند اما برخی دیگر از آن ها صفاتی هستند که نه تنها به خود فرد بلکه به اطرافیان و روابط او آسیب های جبران ناپذیری می زنند و می توانند سلامت روان فرد مقابل را نیز از بین ببرند.

این مقاله به برخی از ویژگی های مشترک روابط ناسالم و چگونگی تشخیص اینکه آیا در یک رابطه هستید یا خیر، بحث می کند. همچنین مراحلی را که می‌توانید برای سالم‌تر کردن رابطه خود بردارید و اینکه چه زمانی به دنبال کمک حرفه‌ای باشید را پوشش می‌دهد.

کنترل کردن:

اولین ویژگی مشترک در روابط ناسالم کنترل شدن یک فرد توسط فرد دیگر است. گرچه ممکن است این کنترل شدن از طریق ایجاد ترس و ارعاب باشد اما دقت داشته باشید که این رفتار می تواند خود را در زیر پوسته ای از محبت پنهان کند. گاهی اوقات شریک زندگی شما رفتار هایی از خود نشان می دهد که بسیار محبت آمیز به نظر می رسند اما هنگامی که این نقاب را بر می دارید و منطقی نگاه می کنید متوجه می شوید که او می خواهد شما را از انجام یک کار یا رفتن به یک مکانی که خارج از کنترل اوست منصرف کند.

کنترل کردن چهره های گوناگونی دارد؛ برای مثال همسر شما می تواند مانع از دیدار شما با دوستان یا خانواده شما شود. کنترل کردن حتی ممکن است به صورت احساس مالکیت یا حسادت نمایان شود. در حالی که هر دو احساس مالکیت و حسادت از احساسات طبیعی انسان هستند و هر کس ممکن است گاهی آن را تجربه کند؛ باید بگوییم که زمانی که فردی سعی می کند از این طریق شما را تحت کنترل بگیرد یا برای مثال شما را به خیانت متهم می کند، این احساسات در دسته رفتار های ناسالم قرار می گیرند.

عدم اعتماد :

روابط نا سالم اغلب با کمبود یا نبود اعتماد مشخص می شوند. تشخیص اینکه آیا رابطه شما دچار بی اعتمادی شده است یا خیر کار چندان سختی نیست. اگر احساس می کنید که باید برخی موارد را از شریک زندگی خود پنهان کنید یا احساس می کنید که او چیزی را از شما پنهان می کند؛ متاسفانه شما در رابطه ای قرار دارید که طرفین به یکدیگر اعتماد ندارند.

برای ایجاد اعتماد در رابطه تنها کافیست که هر دو طرف به مرور زمان بگذارند و خود و افکارشان را برای یکدیگر توضیح بدهند. فرآیند به اشتراک گذاری و گوش دادن به صحبت ها هم چنین موجب ایجاد صمیمیت عاطفی و نزدیکی بیشتر شما به یکدیگر خواهد شد.

البته یک عامل دیگر که در این میان دخیل است، دلبستگی شماست که می تواند بر روی میزان اعتماد شما به شریک تان موثر باشد. این الگو های رفتاری اغلب در دوران کودکی و بر اساس تعاملات با سایرین شکل می گیرند و نحوه واکنش شما را در روابط عاشقانه در بزرگسالی تعیین می کنند. در حقیقت اگر نمی توانید به اکثر افراد اعتماد کنید و دائما این حس بی اعتمادی به سایرین را همراه خود یدک می کشید احتمال زیادی وجود دارد که همین حس را در رابطه عاشقانه خود نیز داشته باشید.

بی احترامی :

بی احترامی در روابط نا سالم به شکل های مختلف نمایان می شود؛ گاهی بی احترامی به صورت بی توجهی و بی اعتنایی شخصی نسبت به شخص دیگر است و گاهی به صورت تمسخر فرد یا نظرات یا علائق ظاهر می شود. طرد شدن یک نوع دیگر از بی احترامی است که می تواند در فرد طرد شده موجب بروز احساسات شرم، گناه، تنهایی، خجالت، اضطراب اجتماعی شود.

ارتباط ضعیف :

ارتباط قوی و خوب سنگ بنای هر رابطه سالم است. روابط نا سالم دقیقا بر عکس روابط سالم، با الگو های ارتباطی ناکارآمدی که بین طرفین وجود دارد مشخص می شوند. این ارتباط های ناکارآمد جنبه های گوناگونی دارند. برای مثال هنگام بروز یک مشکل طرفین تمایلی به صحبت درمورد آن و حل مشکل ندارند و به طور کلی از برخورد با مسائل دشوار اجتناب می کنند.

این افراد معمولا انتظار دارند که طرف مقابل ذهن آن ها را بخواند و بدون اینکه خودشان کوچک ترین حرکتی کنند طرف مقابل مشکل را به طرز معجزه آسایی حل کند. چه بخواهیم چه نخواهیم در همه روابط مشکلاتی پیش می آید اما فردی که برای رویارویی و مواجه شدن با آن سنگ می اندازد، رابطه را ناسالم می کند.

تجربه نشان می دهد که در پیش گرفتن این الگو های ارتباطی ضعیف، پیش بینی کننده کلیدی طلاق است و حتی در موفقیت های زناشویی نقش بیشتری نسبت به تعهد و ... را ایفا می کند.

روابط اغلب رشد می کنند، تغییر می کنند و گاهی هم به مرور زمان از هم می پاشند. زمانی که همه چیز به خوبی پیش می رود ممکن است نشانه این باشد که این رابطه معیار های رابطه سالم بودن را دارد اما افزودن عوامل استرس زا می تواند به رابطه فشار ایجاد کند. در چنین شرایطی هر یک از طرفین ممکن است با یک واکنش یا رفتار اشتباه، سلامت رابطه را به خطر بیندازند. تا اینجا به سه ویژگی _ کنترل کردن، بی احترامی، ارتباط ضعیف _ اشاره کردیم و در ادامه قصد داریم نگاهی به لیست ویژگی های یک رابطه نا سالم بیندازیم:

- سو استفاده مالی

- قلدری

- سو استفاده عاطفی

- سرزنش کردن

- احساس گناه

- آزار جسمی

- توهین کلامی

گاز لایتینگ :

یک اتفاق مهم که ممکن است در هر رابطه ای رخ دهد " گاز لایتینگ " است. در روابط نا سالمی که چنین اتفاقی می افتد نوعی آزار عاطفی وجود دارد. این روابط اکثرا عاشقانه هستند اما ممکن است در روابط دوستانه نیز نمایان شوند. پس حتی اگر در رابطه عاشقانه نیستید، بهتر است به خوبی در این مورد اطلاعات داشته باشید و دوستان خود را از این نظر بررسی کنید.

در این نوع از آزار عاطفی، فرد قلدر یا آزارگر، دیگری را گمراه می کند و روایتی می سازد که فرد هدف را وادار می کند تا قضاوت ها و واقعیت های وجودی خود را زیر سوال ببرد. در نهایت فرد آسیب دیده به درک خود از جهان هستی و ... نا مطمئن است و به نحوی عقل خود را از دست می دهد.

این پدیده به قدری رایج و ضد البته خطرناک است که در روابط عاشقانه، دوستانه و حتی در روابط خانوادگی نیز مشاهده شده است. افرادی که به دیگران از این طریق آسیب می زنند از لحاظ روانی سالم نیستند و ممکن است دارای اختلالات سلامت روان مانند اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) یا اختلال شخصیت مرزی (BPD) باشند. آنها از این نوع سوء استفاده عاطفی برای اعمال قدرت بر دیگران به منظور دستکاری دوستان، اعضای خانواده یا حتی همکاران استفاده می کنند.

راه رفتن بر روی پوسته تخم مرغ:

این عبارت به ظاهر بامزه معنایی ترسناک را در دل خود جای داده است. همان طور که یک تخم مرغ برای نشکستن نیاز به مراقبت و احتیاط دارد؛ فردی هم که بر روی پوسته تخم مرغ او شریک خود راه می رود برای جلوگیری از ناراحتی او احتیاط زیادی می کند. زمانی که شما در یک رابطه سالم هستید، پیش بینی خلق و خوی و ترجیحات شریک زندگی تان خیلی سخت نیست. در این حالت اشتباه یکی از طرفین بدون هیچ ترس و ابهامی به سادگی برطرف خواهد شد. اگر شما همواره برای پاسخ دادن به سوالات و صحبت با او مردد هستید و بیش از حد مراقب کار های او هستید احتمالا شما هم بر روی پوسته تخم مرغ او راه می روید. در یک رابطه ناسالم، ممکن است احساس کنید که همیشه باید روی پوسته تخم مرغ اطراف طرف مقابل راه بروید. به طوری که همیشه باید آنچه را که واقعاً فکر می کنید یا احساس می کنید را پنهان کنید. حتی ممکن است احساس کنید باید چیزهایی را که واقعاً می خواهید کنار بگذارید تا طرف مقابل را راضی نگه دارید. این مسئله یک شکل شوم از کنترل کردن است که طی آن یکی از طرفین با سواستفاده عاطفی همواره رفتار دیگری را تحت کنترل دارد.

عدم تعادل :

یکی دیگر از نشانه های یک رابطه ناسالم، عدم تعادل است. روابط یک طرفه آن دسته از روابطی هستند که در آن یک نفر تلاش، انرژی و احساسات بیشتری را برای حفظ رابطه به کار می گیرد. چنین روابطی می تواند نا سالم باشد و اغلب باعث می شود فردی که همه کارها را انجام می دهد احساس بی حمایتی و انزوا داشته باشد.

به طور کلی گاهی اوقات رفتارهای ناسالم ممکن است در زمان استرس شدید ظاهر شوند. در موارد دیگر، الگوهای مداوم رفتارهای ناسالم ممکن است در طول زمان بدتر شوند یا در مراحل مختلف یک رابطه ظاهر شوند. در برخی موارد این مسائل را می توان با خود یاری یا با کمک یک متخصص روان برطرف کرد. اما اگر با پیش گرفتن چنین کار هایی رابطه شما تحت تاثیر سواستفاده های فیزیکی، کلامی یا جنسی قرار می گیرد؛ نگرانی اصلی شما باید امنیت خودتان باشد نه چیز دیگری.

چگونه یک رابطه ناسالم را تغییر دهیم؟

ارتباط اجتماعی و حمایتی که در روابط وجود دارد برای سلامت جسمی و عاطفی ضروی است. مطالعات نشان داده اند که روابط سالم می توانند زندگی را به طور مثبتی تحت تاثیر قرار دهد و حتی از خطر مرگ کم کند. تغییر روابط نا سالم در صورتی امکان پذیر است که هر دو نفر متعهد به رسیدگی به مشکلات باشند و آماده تغییر باشند. ما در ادامه به ترتیب به سه گام اصلی که هر دو طرف برای رفع مشکل در روابط ناسالم باید بردارند خواهیم پرداخت:

بیشتر بخوانید: 9 راه معجزه آسا برای افزایش اعتماد به نفس

گام اول : آیا رابطه قابل ترمیم است ؟

اولین قدم این است که تصمیم بگیرید آیا این رابطه ناسالم قابل ترمیم است یا خیر. برای التیام آسیب و حرکت رو به جلو باید مطمئن شوید که هر دو طرف خواهان تغییر و ایجاد یک رابطه سالم هستند. زمانی که یک نفر تمایلی به تغییر رفتار ناسالم خود ندارد، این رابطه احتمالاً قابل نجات نیست.

گام دوم : حفظ وابستگی متقابل

روابط سالم به جای هم وابستگی، وابستگی متقابل را تشویق می کند. افرادی که به یکدیگر وابسته هستند، فواید این را می‌دانند که می‌توانند در مواقعی که نیاز به حمایت دارند به شریک خود مراجعه کنند. هم چنین این افراد به خوبی اهمیت این حمایت را درک می کنند. البته که این وابستگی به معنای ایجاد محدودیت نیست و در روابط سالم افراد می توانند ارتباط خود را با دیگران نیز حفظ کنند.

گام سوم : ایجاد یک ارتباط سالم

ایجاد ارتباط سالم با طرف مقابل، گامی کلیدی برای غلبه بر یک رابطه ناسالم است. هنگامی که الگوهای ناسالم یا سمی را که برای رابطه شما مضر بوده اند را تشخیص دادید، مهم است که برای غلبه بر آنها و ایجاد یک ارتباط سالم تر و حمایتی تر با یکدیگر همکاری کنید. اولین قدم برای ایجاد یک ارتباط عاطفی سالم، شناخت الگوهای مشکل ساز است که برای هر دوی شما مشکل ساز بوده است یا هر رفتار مخربی که شما را به این نقطه از قطع ارتباط رسانده است.

نیازهای عاطفی را که برای شما مهم هستند لیست کنید. شما نمی توانید از شریک زندگی خود انتظار داشته باشید که نیازهای عاطفی را که شما برای او روشن نمی کنید برآورده کند، بنابراین ضروری است که این اهداف عاطفی را برای رابطه خود به اشتراک بگذارید تا درک عاطفی واقعی و ارتباط عاطفی بین شما وجود داشته باشد.

منبع :

https://www.verywellmind.com/signs-that-youre-in-an-unhealthy-relationship-5218237