بیماری وبا از طریق آب آلوده، ماهی و صدف نپخته، سبزی آلوده منتقل می­‌شود. آب­‌های مسموم حاوی باکتری وایبریو کلرا است که تکثیر می‌­یابد. در اصل ریشه بیماری وبا در آلودگی­‌هایی است که به هر طریقی وارد سیستم محیطی می­‌شود و تاثیر مستقیمی روی بدن می­‌گذارد. آلودگی­‌های موجود در سبزی از طریق کودهای انسانی که پای آن‌ها داده می‌­شود، به سبزی منتقل شده و سپس وارد سیستم بدنی شخص می­‌شود. وبا نوعی بیماری ست که بیشتر در کشورهای جهان سوم براساس آلودگی زیاد شکل می­‌گیرد اما این بیماری در کشورهای پیشرفته نیز دیده می‌­شود.

علائم وبا

چند ساعت پس از ابتلا به بیماری وبا شخص به اسهال شدیدی دچار می‌­شود. اسهال در وبا معمولا بسیار رقیق است و روزانه چندین لیتر آب را از بدن دفع می­‌کند. با دفع آب بدن شخص دچار تشنگی فراوان می‌­شود و در مواردی که بیمار خیلی زود به مراکز درمانی منتقل نشود، احتمال مرگ وجود دارد. در این بیماری تب و درد وجود ندارد اما گاها استفراغ دیده می­‌شود. ادرار بیمار رنگ زرد تندی می­گیرد و مقدار ادرار در بیمار کم است. شخصی که به وبا مبتلا است، کنترل اسهال خود را ندارد.

وبا خطرناک است؟

وبا به سرعت آب بدن را کم می‌­کند. آلودگی موجود در باکتری وبا کل سیستم بدن بیمار را مختل می‌­کند. بیمار پس از دفع شدید آب بدنش از طریق اسهال، دچار خشکی دهان، گرفتگی عضلات پشت پا، ادرار زرد رنگ و استفراغ رقیق می­‌شود. بیمار در این وضعیت اگر به وضعیتش توقف ندهد و به سرعت باکتری را از بدن خارج نکند به مرور آبی در بدنش باقی نمی­‌ماند، آلودگی کل بدن را درگیر می­‌کند و بدن دیگر نمی‌­تواند به حیاتش ادامه دهد. توصیه می­‌شود که افراد برای پیشگیری وبا از واکسن وبا استفاده کنند.

تشخیص وبا

وبا علائم مختلفی دارد اما برای تشخیص دقیق آن بهترین روش آزمایش است. در تشخیص آزمایشگاهی وبا، میکروب وایبریو کلرا قابل مشاهده است. اما بطور کلی قبل از آزمایش، اسهال شدید و رقیق بدون تب، گرفتگی عضلات پشت پا، استفراغ کم، ادرار زرد رنگ و  احساس تشنگی زیاد از علائم حتمی وبا است. اگرچه در معرض خطرات آلودگی قرار داشته اید و به این علائم گرفتار شدید و درصورتی که این علائم بصورت مداوم تا چند ساعت ادامه داشت، لازم است سریعا مورد آزمایش قرار بگیرید.

باکتری وبا را بشناسیم

روبرت کخ بیماری وبا را کشف کرد. در این میان دانشمندان زیادی آمدند که درصد این بیماری را در مواد آلوده­‌ی مختلفی امتحان کردند. برای مثال جان اسنو وبا را در آب آلوده مورد آزمایش قرار داد. باکتری­ای که در روده شخص وارد می­‌شود، مواد سمی را منتشر می­‌کند. این بیماری در اصل به زمانی برمی­‌گردد که آب­‌های آلوده کل دنیا را در برگرفته بود و آب لوله کشی هنوز همگانی نشده بود. باکتری ویبریو کلرا از این طریق منتقل می­‌شد. اما امروزه در کشورهای پیشرفته درصد بسیار کمی از مردم به این بیماری گرفتار می­‌شوند.

پیشگیری وبا

برای پیشگیری از وبا لازم است مسائل بهداشتی بدرستی رعایت شود و از حضور در مکان­‌های آلوده و خوردن و آشامیدن موادی که شناخت درستی از آن‌ها ندارید دوری کنید. توصیه می‌­شود افراد در سفرها از آب معدنی برای آشامیدن استفاده کنند و تا حد امکان از خوردن سبزیجات و میوه‌­هایی که از منبع آبیاری­‌شان آگاهی ندارید دوری کنید. میکروب وبا با ورود به روده­‌ی کوچک، شما را به سرعت دچار بیماری شدیدی می­‌کند. این بیماری واگیردار است. پس افراد بیمار باید سریعا به مراکز بهداشتی منتقل شوند و تا پایان درمان از نزدیک شدن با افراد دیگر خودداری کنند.

واکسن وبا

واکسن وبا در زمانی که تازه وارد بدن شده است کاربرد بسیار بیشتری دارد، اما پس از مدتی نزدیک به شش ماه کارآیی‌­اش را تقریبا از دست می­‌دهد. این واکسن برای افرادی که به کشورهایی که در معرض آلودگی هستند سفر می‌­کنند و یا دوره­‌ی سختی را از نظر آلودگی محیطی در شهرشان می­‌گذرانند، توصیه می‌­شود. این واکسن زمان زیادی است که استفاده می‌­شود اما در برخی از کشورها ممنوع است. پس از زدن واکسن وبا با درد خفیفی در ناحیه شکم و کمی اسهال همراه هستید اما این علائم به زودی بهبود می‌­یابند.

وبا چگونه منتقل می شود؟

وبا از طریق آب، سبزی، ماهی، صدف و خوراک‌­های دریایی آلوده منتقل می­‌شود. وبا از طریق کودهای آلوده انسانی وارد طبیعت می­‌شود و از طبیعت وارد بدن انسان‌­ها می‌­شود. نوشیدن آب‌­های غیر بهداشتی در مکان­‌های آلوده، مصرف یخ­‌های بین‌­راهی آلوده، خوردن سبزی و غذاهایی که با سبزی آلوده پخته می­‌شوند، می­توانند منبع خوبی برای انتقال وبا به حساب بیایند. وبا بیماری واگیردار است که از طریق تماس فیزیکی شخص با افراد دیگر و تماس هوای دهان بیمار با بقیه می­‌تواند منتقل شود.

عامل اصلی بیماری وبا

عامل اصلی بیماری وبا میکروبی به نام ویبریو کلرا است که در محیط آلوده می‌­تواند رشد کند و تکثیر یابد. در هرجایی که این بیماری می‌­تواند رشد کند و عوامل مبارزه کننده با آن وجود نداشته باشد، امکان انتقال وبا وجود دارد. این میکروب در آب‌­های آلوده وجود دارد. آب‌­های آلوده در هنگامی که در تماس با سبزی، میوه، گوشت و ... باشد می­‌تواند بستری تشکیل دهد که میکروب وبا رشد کند. توصیه‌­های اکیدی صورت می‌­گیرد که در مکان­‌های غیربهداشتی از آب شیر استفاده نشود و حتی آب لوله­‌کشی را پس از جوشاندن مصرف کنید تا این میکروب از بین برود.

وبا، بیماری ای عفونی

وبا نوعی بیماری عفونی است که می­‌تواند به افراد منتقل شود. عفونتی که از طریق وبا منتقل می­‌شود، تا مدت­های طولانی می‌­تواند در آب­‌ها زنده بماند و بصورت عفونی به نقاط دیگر منتقل شود. اگر این بیماری در فردی وجود داشته باشد و مدفوع آن شخص به پای درختی داده شود، محصول آن درخت، بیمار و دچار این میکروب است. پس توصیه می­‌شود از کودهای انسانی استفاده نشود و تا حد امکان از سبزیجات غیر بهداشتی استفاده نشود. بهتر است قبل از خوردن سبزیجات آنها را خیلی تمیز بشویید و برای بهداشتی شدن آن از مقدار بسیار کمی مایع ضدعفونی کننده استفاده کنیم.

درمان وبا

یکی از راه­‌های درمان وبا در مراحل ابتدایی، خوردن آب و الکترولیت است. این عمل بستگی به شدت بیماری وبا دارد. گاهی الکترولیت وارد شده به بدن بیمار باید با غلظت کمتری باشد و گاهی لازم است تا حد زیادی الکترولیت وارد بدن شخص بشود. در بیمارانی که وبا منجر به بی­هوشی آنها شده است لازم است تا الکترولیت به آنها تزریق شود. هم­چنین خوردن آنتی بیوتیک‌­ها برای بیمارانی که به وبا مبتلا هستند مناسب است. بهترین توصیه برای افراد این است تا خودشان را در معرض بیماری وبا قرار ندهند و همواره نکات بهداشتی را رعایت کنند.

طب سنتی برای درمان وبا

وبا به زبان ساده انتقال میکروب آلودگی است. پس رعایت نکات بهداشتی مخصوصا در مواردی که به خوراکی و نوشیدنی‌­ها مربوط می‌­شود، الزامی است. در مواردی که فرد به وبا دچار می­‌شود، خوراندن برخی از خوراکی­‌ها به بیمار مفید است. لعاب برنج برای سفت شدن اسهال و برگرداندن آب بدن، مصرف نمک در نوشابه نیز توصیه می­‌شود. در زمانی که رو به بهبودی هستید و تنها اسهال رقیق و دل درد باعث رنجش شما شده است، مصرف موز، سیب زمینی آبپز، سس سیب، آب سیب و برنج کته برای شما مناسب است.

کم آبی در وبا

بیماری وبا تنها مختص انسان­‌ها نیست، برای مثال وبا پرندگان یکی از شایع‌­ترین بیماری میان آن‌هاست. موش­‌های صحرایی یکی از اصلی­‌ترین عامل انتقال این بیماری به حساب می‌­آیند. این بیماری در موارد زیادی باعث مرگ دسته جمعی عده­‌ی زیادی از پرندگان می­‌شود. در تعدادی دیگر از پرنده‌­ها این بیماری باعث کم آبی شدید و اسهال می­‌شود و تا مرز مرگ آن‌ها را پیش می‌­برد. در برخی مواقع پرنده‌­ای که به نوع خفیف این بیماری مبتلا است به قدری در بیماری خود دست و پا می‌­زند که پس  از مدتی به بیماری حاد تبدیل می‌­شود که خیلی زود جان خودش را از دست می­‌دهد.