اگرچه اختلالات خوردن به ظاهر مربوط به خوردن و شرایط جسمی است، اما آن ها شرایط پیچیده ای مربوط به سلامتی روان هستند که اغلب نیاز به مداخله متخصصان پزشکی و روانشناسی برای تغییر دارند. فقط در ایالات متحده، 20 میلیون زن و 10 میلیون مرد تخمین زده میشوند که در بعضی از مراحل زندگی دچار اختلالات خوردن شده اند. در واقع اختلالات خوردن طیف وسیعی از شرایط روانی است که باعث میشود عادات ناسالم خوردن غذا ایجاد شود. آن ها ممکن است با وسواس در مورد غذا، وزن بدن یا شکل بدن شروع شوند. در موارد شدید، اختلالات خوردن میتواند عواقب جدی برای سلامتی به همراه داشته باشد و حتی اگر درمان نشود حتی ممکن است منجر به مرگ شود. مبتلایان به اختلال خوردن میتوانند علائم مختلفی داشته باشند. با این حال، بیشتر شامل قائل شدن محدودیت شدید برای خوردن غذا، مواد غذایی، یا رفتارهای پاکسازی مانند استفراغ یا ورزش بیش از حد است. اگرچه اختلالات خوردن میتواند در هر مرحله از زندگی افراد را تحت تأثیر قرار دهد، اما بیشتر آن ها در بزرگسالان و زنان جوان گزارش میشود. در حقیقت، تا 13 درصد از جوانان ممکن است حداقل تا 20 سالگی یک بار اختلال در خوردن غذا را تجربه کنند.
بیشتر بخوانید: از ADHD یا اختلال بیش فعالی کم توجهی کودکان چه میدانید؟
دلایل ایجاد اختلالات خوردن چیست؟
کارشناسان معتقدند که اختلالات خوردن در اثر عوامل مختلفی ایجاد میشود. یکی از دلایل ایجاد اختلالات خوردن، ژنتیک است. مطالعات شامل دوقلوهایی که در بدو تولد از هم جدا شده و توسط خانواده های مختلفی پذیرفته شده اند، شواهدی را ارائه میدهند که نشان میدهد اختلالات خوردن میتواند ارثی باشد. این نوع تحقیقات به طور کلی نشان داده است که اگر یکی از دوقلوها دچار اختلال خوردن شود، دیگری نیز به طور متوسط 50٪ احتمال ابتلا دارد. صفات شخصیتی علت دیگری است. به ویژه، روان رنجوری، کمال گرایی و تکانشگری سه ویژگی شخصیتی هستند که اغلب با خطر بیشتری برای ابتلا به اختلال خوردن مرتبط هستند. سایر علل بالقوه شامل فشارهای فرهنگی برای لاغری و قرار گرفتن در معرض رسانه ترویج چنین مواردی است. اخیراً، متخصصان پیشنهاد كرده اند كه اختلاف در ساختار مغز و بیولوژی بدن نیز میتواند در بروز اختلالات خوردن نقش داشته باشد. به طور خاص، سطح پیام رسان های مغز سروتونین و دوپامین ممکن است موثر باشد.
6 نوع از رایج ترین اختلالات خوردن و علائم آن ها
1. بی اشتهایی عصبی
بی اشتهایی عصبی احتمالاً شناخته شده ترین نوع اختلالات خوردن است. این بیماری عموما در دوران نوجوانی یا جوانی ایجاد می شود و بیشتر از آقایان بر زنان تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به بی اشتهایی تمایل دارند به طور مداوم بر وزن خود نظارت داشته باشند، از خوردن انواع خاصی از غذاها پرهیز کنند و کالری آن ها را به شدت محدود کنند. علائم شایع افراد دارای بی اشتهایی عصبی شامل:
- در مقایسه با افراد با سن و قد مشابه، به طور قابل توجهی کم وزن هستند
- دارای الگوهای غذایی بسیار محدود هستند
- با وجود کمبود وزن، ترس شدید از افزایش وزن یا رفتارهای مداوم برای جلوگیری از افزایش وزن دارند
- پیگیری بی امان برای لاغری و عدم تمایل به حفظ وزن سالم دارند
- تصویر بدن تحریف شده ای، از جمله انکار شدید کمبود وزن خود را دارند
علائم وسواس فکری نیز اغلب وجود دارد. به عنوان مثال، بسیاری از مبتلایان به بی اشتهایی اغلب درگیر افکار مداوم در مورد غذا هستند. چنین افرادی ممکن است در خوردن غذا در عموم نیز دچار مشکل شوند و تمایل جدی برای کنترل محیط خود نشان دهند.
2. بولیمی عصبی
یکی دیگر از اختلالات خوردن معروف است. مانند بی اشتهایی، بولیمی در دوران نوجوانی یا جوانی ایجاد میشود و به نظر میرسد در بین مردان کمتر از زنان دیده میشود. مبتلایان به بیماری بولیوی اغلب در یک دوره زمانی خاصی به طور غیر معمول مقدار زیادی غذا میخورند. هر اپیزود از خوردن بینگ (binge eating) معمولاً تا زمانی که فرد دچار درد شکم شود، ادامه مییابد. در طی یک بینگ (دوره پرخوری)، فرد معمولاً احساس میکند که نمیتوانند جلوی خوردن خودش را بگیرند یا میزان غذایی را که باید بخورد کنترل کند. خوردن بینگ میتوانند با هر نوع غذا اتفاق بیفتند اما بیشتر در غذاهایی اتفاق می افتد که فرد معمولاً از آن اجتناب میکند. افراد مبتلا به بولیمی سپس برای جبران کالری مصرفی و رفع ناراحتی روده تلاش میکنند تا پاکسازی کنند. رفتارهای پاکسازی متداول شامل استفراغ اجباری، روزه داری، مصرف ملین ها، دیورتیک ها و ورزش بیش از حد است. علائم آن ممکن است بسیار شبیه به علائم خوردن بینگ یا پاکسازی زیرگروه های بی اشتهایی عصبی باشد. با این حال، افراد مبتلا به بولیمی معمولاً به جای کمبود وزن، وزن نسبتاً طبیعی خود را حفظ میکنند. علائم متداول بیماری بولیمی عصبی شامل:
- اپیزودهای مكرر خوردن بینگ بدون احساس كنترل
- اپیزودهای مکرر از رفتارهای نامناسب پاکسازی برای جلوگیری از افزایش وزن
- عزت نفس بیش از حد تحت تأثیر شکل و وزن بدن
- ترس از افزایش وزن ، علی رغم داشتن وزن طبیعی
3. اختلال خوردن بینگ
اعتقاد بر این است که اختلال خوردن بینگ یکی از شایع ترین اختلالات خوردن، به ویژه در ایالات متحده است. به طور معمول در دوران نوجوانی و اوایل بزرگسالی آغاز میشود، اگرچه میتواند بعداً ایجاد شود. افراد مبتلا به این اختلال علائمی شبیه به علائم بولیمی یا خوردن بینگ زیرگروه بی اشتهایی دارند. علائم شایع اختلال خوردن بینگ در بدن شامل موارد زیر است:
- علیرغم عدم احساس گرسنگی، خوردن مقادیر زیادی از غذاها به سرعت، پنهانی و تا حد دل درد
- احساس عدم کنترل در حین اپیزودهای خوردن بینگ
- احساس پریشانی، مانند شرم، انزجار یا گناه، هنگام فکر کردن در مورد رفتار خوردن بینگ
- عدم استفاده از رفتارهایی نظیر محدودیت کالری، استفراغ، ورزش بیش از حد یا استفاده از ملین یا ادرارآور برای جبران اضافه وزن
بیشتر بخوانید: هپاتیت چیست؟
4. پیکا
پیکا نوعی از اختلالات خوردن است که شامل خوردن چیزهایی است که جزء غذاها محسوب نمیشوند. افراد مبتلا به پیکا هوس خوردن مواد غیر غذایی مانند یخ، خاک، گچ، صابون، کاغذ، مو، پارچه، پشم، سنگریزه و مواد شوینده دارند. پیکا می تواند در بزرگسالان و همچنین کودکان و نوجوانان رخ دهد. گفته میشود، این اختلال بیشتر در کودکان، زنان باردار و افراد دارای ناتوانی ذهنی مشاهده میشود. فراد مبتلا به پیکا ممکن است در معرض خطر مسمومیت، عفونت ها، صدمات روده و کمبودهای غذایی باشند. بسته به مواد مصرفی، پیکا حتی ممکن است کشنده باشد.
5. اختلال نشخوار
اختلال نشخوار یکی دیگر از اختلالات خوردن است که اخیراً شناخته شده است. این بیماری شرایطی را توصیف میکند که در آن شخص مواد غذایی خود را که قبلاً جویده و بلعیده شده است، مجدداً جویده و سپس آن را دوباره بلعیده یا تف می کند. به نشخواری طور معمول در 30 دقیقه اول بعد از غذا اتفاق میافتد و برخلاف شرایط پزشکی مانند ریفلاکس، داوطلبانه است. این اختلال میتواند در دوران نوزادی، کودکی یا بزرگسالی بروز کند. در شیرخواران، بین 3 تا 12 ماهگی ایجاد میشود و اغلب به خودی خود ناپدید میشود. کودکان و بزرگسالان مبتلا به این بیماری معمولاً برای رفع آن نیاز به درمان دارند. اگر در نوزادان برطرف نشود، اختلال نشخوار میتواند منجر به کاهش وزن و سوء تغذیه شدید شود که میتواند کشنده باشد. بزرگسالان مبتلا به این اختلال ممکن است میزان غذایی که میخورند، به خصوص در میان عموم مردم را محدود کنند. این ممکن است باعث شود که دچار کمبود وزن شوند.
6. اختلال مصرف غذای دوری جو-محدود کننده
اختلال مصرف غذای دوری جو-محدود کننده (ARFID) نام جدیدی برای یک اختلال قدیمی است. این اصطلاح جایگزین آنچه به عنوان "اختلال تغذیه ای شیرخوارگی و خردسالی" شناخته میشد، تشخیصی است که قبلاً برای کودکان زیر 7 سال انجام میشد. اگرچه ARFID به طور کلی در دوران نوزادی یا اوایل کودکی بروز میکند، اما میتواند تا بزرگسالی ادامه یابد. علاوه بر این، در مردان و زنان به یک اندازه رایج است. افراد مبتلا به این اختلال، اختلال در خوردن را به دلیل عدم علاقه به غذا خوردن یا بی حسی نسبت به بوها، مزه ها، رنگ ها، بافت ها یا درجه حرارت های خاص، تجربه می کنند. علائم شایع ARFID شامل:
- اجتناب یا محدودیت در مصرف مواد غذایی که مانع از رسیدن کالری یا مواد مغذی کافی به فرد میشود.
- داشتن عادات غذا خوردن خاص که با عملکردهای عادی اجتماعی مانند غذا خوردن با دیگران اختلال ایجاد میکند.
- کاهش وزن یا رشد ضعیف سنی در قد.
- داشتن کمبود مواد مغذی یا وابستگی به مکمل ها یا تغذیه با لوله.
توجه به این نکته ضروری است که ARFID متمایز و فراتر از رفتارهای عادی، مانند ناخونک زدن در کودکان نوپا یا مصرف غذای کمتر در بزرگسالان مسن تر است. علاوه بر این، اجتناب یا محدودیت در مصرف مواد غذایی به دلیل عدم دسترسی یا اعمال دینی یا فرهنگی، شامل این اختلال نمیشود.
اگر شما دچار اختلال در خوردن هستید یا فردی را که ممکن است مبتلا به آن باشد میشناسید، از پزشک معالج بهداشت و درمان که متخصص اختلالات خوردن است، کمک بگیرید.